Een goed leven in een goed land

Na een zwerftocht van veertig jaar door de woestijn, was het volk Israël in het beloofde land aangekomen. Ze overwonnen de volken die in dat land woonden en namen hun steden in. En tenslotte kwam er rust. De mensen kregen een plaats om te wonen; het land werd onder het volk verdeeld. Ze mochten wonen in huizen die ze niet zelf gebouwd hadden. En eten van vruchtbomen die ze niet zelf hadden geplant. Het volk kreeg het ritme van het normale dagelij kse leven te pakken. Een goed leven in een goed land.

Hij is onze God

Voor zijn dood, houdt Jozua een (Joz.23) afscheidsrede tot de leiders van zijn volk. Hij praat met ze over de trouw van God, de HERE, die Zijn beloften had vervuld en Zijn volk het beloofde land in bezit had gegeven. Hij waarschuwt ze ook. Als zij God niet zullen blijven dienen in de toekomst, (Joz.23 ; 13) zullen wij weer uit dit land worden verdreven. Dat was de enige voorwaarde voor een leven van geluk en vreugde. Israël heeft dat daarna ook met nadruk beloofd: 'Ook wij zullen de (Joz.24:16-18) Here dienen, want Hij is onze God' .

De liefdeloosheid van het volk van God

De Israëlieten van toen waren niet veel anders dan de mens van vandaag. Zolang Jozua leefde ging het goed met het volk Israël; maar na zijn dood duurde dat niet zo lang meer. Zo is de mens. Je vergeet zo gauw. De weelde krijgt je zo snel te pakken. En wat uit je hart komt is niet het goede, maar het kwade. Je kiest o zo gemakkelijk de weg van de minste weerstand.

In het boek Richteren, het vervolg op het boek Jozua kom je steeds weer het trieste refrein tegen: ' de Israëlieten deden wat kwaad is in de ogen des HEREN' .En het boek ein- digt met de klacht: 'leder deed wat (Richt.21 : 25) goed was in zijn ogen. ' Het volk dat zo rijk gezegend was, is diep gevallen. Ze dachten niet meer aan de bevrijding uit Egypte. De strijd tegen (Richt.1:27-33) de Kanaanieten werd niet voortgezet. Ze vonden het welletjes. Maar Israël (Joz.23 : 5) móest het land in zijn geheel in bezit nemen en de Kanaanieten verslaan. Ze deden het niet. Ze bleven liever thuis dan opnieuw de strijd in te gaan. Ze waren God ongehoorzaam.

Op bijna elke bladzijde van het boek Jozua, kom je dat tegen: ongehoorzaamheid, lafheid, liefdeloosheid. Het volk Israël vergat zijn God. Ging de goden dienen, die door de overge- bleven Kanaanieten vereerd werden. (Richt. 2 : 11) 'Toen deden de Israëlieten wat kwaad is in de ogen des Heren en gingen de Baals dienen.' Dat waren Kanaanitische afgoden van wie ver- wacht werd, dat zij vruchtbaarheid aan het land gaven, aan de dieren en aan de mens. Maar het is onmogelijk God te dienen en tegelijkertijd ook de afgoden. Want wie geloof hecht aan een andere god, verlaat de éne ware God die er is. Er is een leerboek, de Heidelbergse Catechismus, waarin dat in het antwoord op vraag 95 zo gezegd wordt: ' Afgoderij is in plaats van de enige ware God, die Zich in Zijn Woord geopenbaard heeft, of naast Hem iets anders ver- zinnen of hebben waarop de mens zijn vertrouwen stelt' .

Als Israël afgoden dient, betekent dat, dat het God niet meer liefheeft en niet meer vertrouwt. Dat is de grote zonde: liefdeloosheid. Het volk is als iemand in een huwelijk, die de 'wederhelft' veracht, en het met een ander houdt. Afgoderij is overspel. En daarmee wordt het in de Bijbel ook dikwijls vergeleken.

Uitspraken over Israël in het Oude Testament

Zondig en toch gered

God straft Zijn volk. In Richteren ( 2-3: 4 2-3 : 4) kun je lezen wat er gebeurde. De gekrenkte liefde van God doet (2:12-14) Zijn toorn ontbranden. De volken die door Israël hadden moeten wor- den uitgeroeid plunderen het land en roven alle bezittingen. God blijft ook barmhartig. Hij laat, ondanks hun zonden, Zijn volk niet los; God houdt vol. Het is en blijft Zijn volk, Hij houdt het vast. Steeds weer als de Israëlieten echt in de put zitten en Zich weer tot God wenden, geeft Hij een man die hen van hun vijanden redt. Maar als de man die hen verlost gestorven is, vervalt het volk weer in zijn oude zonden. (Richt. 2: 19)

Je ziet het steeds weer in het boek Richteren: Israël zondigt  -God straft - God redt. Hoe vaak komt niet voor in dit boek: 'Toen riepen de Israëlieten (Richt. 3 : 9) tot de HERE en de HERE (Richt. 3: 15) verwekte de Israëlieten een verlosser om hen te bevrijden'. Die verlossers worden richters genoemd. Een richter is eigenlijk een rechter, iemand die rechtspreekt en hier ook een verlosser, Iemand die redt uit de nood.

Vanaf Richteren 3 : 5 wordt de geschiedenis van de verschillende richters, vijftien in totaal, verteld. Van die vijftien hier iets meer over de twee bekendste: Gideon en Simson

.

Gideon en Simson

Op een heel bijzondere manier roept (Richt. 6-8) God Gideon om Israël te verlossen van de Midianieten, een woestijnvolk dat leefde ten oosten van Kanaan. Als Gideon voor zijn strijd tegen de Midianieten een groot leger bijeengebracht heeft, moet hij van God dat hele leger weer naar huis sturen. Op 300 man na. Dat is voldoende om de strijd aan te binden. Met dat kleine aantal mannen wordt de vijand verslagen: het volk krijgt weer rust.

Niet Gideon heeft het volk die overwinning gegeven: God verlost zijn volk. De richter Gideon is nog niet de ware verlosser. Ook hij wendt (Richt. 8:26, 27) zich op latere leeftijd tot de afgoden. En na zijn dood vervalt het hele volk weer in de zonde zijn vertrouwen niet op God te stellen. (Richt. 8:33-35)

Een van de bekendste richters is (Richt. 13) Simson. Zijn geboorte wordt door een boodschapper van God, de engel des HEREN, aangekondigd. Simson zal een aan God gewijde man zijn, (Richt. 13:5, 7) een Nazireeër. Een Nazireeër was (Num. 6) iemand die zich door een gelofte voor een bepaalde tijd aan de Here wilde wijden. Hij moest zich aan een aantal voorschriften houden: gedurende de tijd van zijn gelofte mocht hij geen wijn drinken en het hoofdhaar niet afscheren. Meestal was een Nazireeër-gelofte tijdelijk. Maar de Bijbel noemt ook mensen die hun leven lang, vanaf hun geboorte (1 Sam.1 : 11) Nazireeër zijn geweest: Samuël, Johannes (Luc. 1 : 15) de Doper en Simson.

Simson ontvangt buitengewone roeping

(Richt. 14: 6) kracht als 'de Geest des HEREN' over hem komt. Hij bestrijdt helemaal alleen de Filistijnen, een volk dat leefde, waar nu de Gazastrook is. Simson wordt in de steek gelaten Richt. 15:9-13 door zijn eigen volk. Maar wat erger is, hij gaat zijn eigen weg. Een weg die hem van God afbrengt. Hij (Richt. 14) trouwt met een Filistijnse. Na het (Richt. 16) mislukken van dit huwelijk, gaat hij om met prostituées. Hij verraadt het geheim van zijn buitengewone kracht (Richt. 16: 17) aan één van die hoeren. Delila. Zijn bijzondere roeping maakte niet zo-veel indruk meer op hem. Als hij slaapt, knipt Delila zijn haar af. Het teken van zijn Nazireeërschap wordt zo geschonden. En de Geest van God wijkt van hem: hij kan dan ge- makkelijk worden overmeesterd en wordt blind gemaakt.

Als het teken van zijn Nazireeërschap weer aanwezig is, doordat zijn haar weer is aangegroeid, luistert God toch weer naar zijn gebed. Zijn kracht komt nog één keer terug. Bij zijn sterven doodt hij meer vijanden dan tijdens zijn leven, en zo brengt God verlossing voor Zijn volk door Simson. Maar ook hij was de ware verlosser nog niet.

In het vervolg van het boek Richteren kun je lezen over gruwelijke zonden. De stam van Benjamin wordt zelfs bijna helemaal uitgeroeid door de andere stammen, omdat de bewoners van Gibea even goddeloos zijn als destijds de inwoners van Sodom.

In het vervolg van het boek Richteren kun je ook lezen hoe God steeds voor zijn volk blijft zorgen. Want God houdt vol. Christus zal komen. God spreekt goddeloze mensen vrij!

Bijlage: De godsdienst van de Kanaänieten