Karakter-eigenschappen - Christelijke deugd en karakter

Een overzicht van christelijke deugden(eigenschappen) op de WEG met de WAARHEID naar het LEVEN

Om beter zicht te krijgen op bepaalde situaties of noem het voor mijn part een betere kijk op bepaalde toestanden wanneer je te maken hebt met KARAKTERPROBLEMEN is het helemaal niet zo gek om dat ook eens in het licht van de Bijbel te bekijken.

Miljoenen mensen hebben daar baat bij gevonden. zou dat ook niet iets voor jou zijn...? Denk er eens ernstig over na. Wie weet helpt het ook jou. Ik heb dat geleerd van mijn legerpredikant toen ik beroepsmilitair was van 1962-1976. Let wel: gebruik het onderstaande niet als een verzameling `toverwoorden waarmee je alles onmiddellijk oplost. Het is anders: je wordt aan het denken gezet en treft hopelijk wat `gedachten-stuff aan. Wie weet...., raakt het jouw hart!

AANBIDDING : Maar er komt een tijd en die is er al dat wie echt aanbidden, de Vader aanbidden in geest en waarheid. Want de Vader wil mensen die hem zo aanbidden. God is geest, en wie hem aanbidden, moeten hem aanbidden in geest en waarheid. ' (Johannes 4:23,24)

ANGST  "Wees niet bang, want Ik ben met u. Kijk niet angstig om u heen, want Ik ben uw God. Ik zal u kracht geven en u helpen; Ik zal u overeind houden met mijn heilrijke rechterhand." (Jesaja 41:10)

"Hij is niet bang voor kwaadsprekers. In zijn hart is rust en vrede; hij vertrouwt volledig op de HERE. Zijn hele houding is onwankelbaar en angst kent hij niet. Zijn tegenstanders bekijkt hij met blijdschap." (Psalm 112:7,8)

"U verbergt mij. U spaart mij voor moeilijke omstandigheden. U vult mijn hart met lofliederen over mijn bevrijding." (psalm 32:7)
ARBEID : Zolang het dag is, moeten we de daden verrichten van hem die mij gezonden heeft; straks komt de nacht en dan kan niemand werken. (Johannes 9:4)

ASTROLOGIE, horoscopen en occultisme
 "Dus waarom probeert u de toekomst te leren kennen door spiritisme en waarzeggerij? Luister niet naar dat geklets en dat gemompel. Kunnen de levenden van de doden iets over de toekomst leren? Waarom vraagt u het uw God niet?" Jesaja 8: 19

"Roep de horden boze geesten maar op, die u al die jaren hebt aanbeden. Doe een beroep op hen om u te helpen opnieuw angst in veler harten te zaaien. U hebt raadgevers genoeg: uw astrologen en sterrenkundigen, die u proberen te vertellen wat in de toekomst gebeuren gaat. Maar zij zijn net zo nutteloos als gedroogd gras dat verbrand wordt. Zij kunnen zichzelf niet eens verlossen. Van hen zult u echt geen hulp krijgen. Zij zijn een kolenvuur, waaraan u zich niet kunt warmen en dat geen licht geeft om bij te zitten", Jesaja 47: 12-14

BELEDIGING
"Gelukkig zijn de mensen die vervolgd worden omdat zij Gods wil doen, want het Koninkrijk van de hemelen is voor hen. Gelukkig bent u als u beledigingen, vervolgingen, leugens en laster te verdragen krijgt omdat u bij Mij hoort. Wees er blij om en jubel het uit! Want in de hemel ligt een geweldige beloning voor u klaar. Vroeger zijn de profeten immers ook zo vervolgd …
Maar Ik zeg: Houd ook van uw vijanden! En bid voor wie u vervolgen! Als u dat doet, bent u echt zonen van uw hemelse Vader. Want Hij geeft het licht van de zon aan goede en slechte mensen. Hij laat het regenen voor schuldigen en onschuldigen." (Matheüs 5: 10-12 en 44-45)

BESLISSING : Tenslotte nog dit: Word sterk door één met de Here te zijn en Zijn grote kracht in u te laten werken.Bewapen u met alle wapens die God ons geeft. Dan zal de duivel met zijn slinkse streken u geen kwaad kunnen doen.Want wij vechten niet tegen mensen, maar tegen onzichtbare wezens: De duivelse heersers en machten, die deze donkere wereld tiranniseren, een heel leger van boosaardige geesten in de onzichtbare wereld om ons heen.Bewapen u dus met al Gods wapens om u te kunnen verdedigen als de vijand aanvalt. Dan zult u, na grote dingen te hebben gedaan, ongeslagen uit de strijd tevoorschijn komen.Maak u klaar! Doe de gordel van de waarheid om en gesp het borstpantser van de rechtvaardigheid aan.Trek de schoenen aan van de bereidheid om het goede nieuws van de vrede met God bekend te maken.In elk gevecht zult u het geloof nodig hebben, als een schild waarop alle brandende pijlen van de duivel afketsen.U zult niet zonder de helm van de redding kunnen of zonder het zwaard van de Geest, het woord van God.Bid voortdurend en laat u daarbij leiden door de Heilige Geest. Verslap daarin niet, maar houd vol en bid onafgebroken voor de andere christenen (Efeziers 6:10=18)

BOOSHEID  "Als u kwaad bent, laat dan geen wrok in uw hart opkomen, want dan zondigt u. Zorg ervoor dat u uw boosheid voor het einde van de dag weer kwijt bent. Geef de duivel geen schijn van kans." (Efezen 4:26,27)

"Beste broeders, vergeet niet dat het goed is om veel te luisteren, weinig te zeggen en niet snel kwaad te worden; want door kwaad te worden, kunnen wij Gods doel niet bereiken." (Jakobus 1:19,20)

BIJBELLEZEN: Gij onderzoekt de Schriften, want gij meent daarin eeuwig leven te hebben, en deze zijn het, welke van Mij getuigen (Johannes 5:39)

BURGERRECHT : Iedereen moet zich aan de overheid onderwerpen. Want overheidsgezag is iets dat alleen maar bestaat bij de gratie van God. Ook het bestaande gezag is door God ingesteld.Wie zich dus verzet tegen het gezag, verzet zich tegen een instelling van God, en wie dat doen, hebben hun veroordeling aan zichzelf te wijten. Wie doet wat goed is, hoeft niet bang te zijn voor de overheid; alleen wie het kwade doet. Wilt u zonder angst voor haar leven? Doe dan wat goed is, en ze zal u prijzen.Want de overheid is een instrument dat God gebruikt voor uw eigen bestwil. Maar als u het kwade doet, hebt u alle reden om bang te zijn. Het is niet voor niets dat de overheid het zwaard voert. Want de overheid is ook een instrument dat God gebruikt om wie het kwade doet, zijn verdiende straf te geven.Daarom moet u zich dus aan de overheid onderwerpen: niet alleen uit angst voor straf, maar ook ter wille van een goed geweten.Dat is ook de reden dat u belasting betaalt. Want de gezagdragers staan in dienst van God en doen wat hun plicht is.Geef ieder dus wat hem toekomt: belasting en accijns aan wie u belasting en accijns moet betalen; eerbied en ontzag aan wie u eerbied en ontzag verschuldigd bent (Romeinen 13:1-7).

Wijs allen op de plicht zich te onderwerpen aan overheid en gezag. Ze moeten gehoorzamen en bereid zijn alles te doen wat goed is.(Titus 3:1)

CRISIS - ZELF IEMAND BIJSTAAN

Er berstaat crisis pastoraat. Wat dat is?
Onder crisis pastoraat verstaan we het pastoraat aan mensen die plots geconfronteerd zijn met iets zeer ingrijpends in hun leven. Bijvoorbeeld door een ongeval, ziekte of overlijden.

Daarnaast is er de minder acute vorm van crisis pastoraat aan iemand die langdurig (ongeneselijk) ziek is. Hetzij in het ziekenhuis hetzij thuis.

Een derde vorm van crisis pastoraat is pastoraat aan mensen die zelf door een crisis heen gaan. Dat kan een enkel individu zijn die flink in de knoei zit met zichzelf, depressief is of ernstige geloofsvragen heeft. Maar dat kan ook in de relatie sfeer zijn zoals bijvoorbeeld huwelijks crises of kinderen die conflicten hebben met hun ouders.

Bij afwezigheid van de predikant zal het crisis pastoraat voor de waarnemende ambtsdrager voornamelijk bestaan uit de eerste twee genoemde vormen.

Wanneer crisis pastoraat?
In tegenstelling tot het reguliere pastoraat, waarbij de pastorale werk(st)er zelf een afspraak maakt gebeurt crisis pastoraat op verzoek. Dit kan zijn door de persoon in kwestie zelf. Maar vaker op verzoek door iemand uit de omgeving; een familie lid of kennis. Zoals bijvoorbeeld ziekenhuis opnames. Soms komt crisis pastoraat ook voort vanuit het regulier pastoraat. Er wordt pastorale nood gesignaleerd tijdens een bezoek. Dit wordt doorgegeven aan de predikant of zijn vervanger.

Als gemeente dienen we oog te hebben voor elkaar. Ogen en oren goed open houden; de pastorale voelhorentjes ver vooruit. Maar de pastor is geen detective. Je bent dus niet constant op zoek naar crises.

Wat te doen bij crisis pastoraat?
Ga altijd voor u op bezoek gaat in gebed. Vraag God om hulp en wijsheid! De grote valkuil voor pastores is het zoeken en aandragen van oplossingen. Dat moet dus echt vermeden worden. Bij crisis pastoraat komt onherroepelijk altijd het ‘waarom’ ter sprake. ‘Waarom moest mij dit gebeuren. Waarom moet ik zo ziek zijn. Waarom mijn man, mijn kind. Kunt u mij daar antwoord op geven? Waarom doet God mij dit aan?’ Zeg dan open en eerlijk: ‘ik weet het ook niet’. Hoe goed je misschien het antwoord denkt te weten. Hoe theologisch je je verhaal ook kunt onderbouwen. Mensen zitten niet te wachten op antwoorden waar ze uiteindelijk toch niets mee kunnen. Men moet kunnen praten. Men moet het verdriet kunnen uitspreken. Onredelijk kunnen zijn. Luister slechts!

Soms heeft iemand die geconfronteerd is met plotseling groot verdriet helemaal geen behoefte aan praten of vertroostende woorden. Wees dan gewoon stil en zeg niks. Uw aanwezigheid doet juist zoveel. Jobs vrienden waren Job het meest tot steun toen ze bij hem zaten en niks zeiden.

Kerkelijke werkers zijn geen psychologen, psychotherapeuten of psychiaters. Wij zijn luisterpalen. Aanwezigen. Als hele kleine afspiegelingetjes van de grote altijd Aanwezige. Als een mens in nood vraagt om psychische of andere hulp: adviseer de huisarts. Ga zelf geen doktertje of psychotherapeut spelen!

Houd je aan Tijd, bidden en bijbel lezen
Houd het bezoek aan een ziek persoon kort. Een ziekenhuis bezoek moet niet langer zijn dan zo’n twintig minuten. Vaak korter. Vraag altijd of iemand op prijs stelt dat u met hem of haar een gedeelte uit de bijbel leest en/ of bidt. Het kan zijn dat iemand te ziek (misselijk) is. Soms is iemand te boos (op God). Het is geen must. U kunt ook thuis voor de zieke bidden. Lees niet te lang. Een vers of 7 is lang genoeg. Daar blijft vaak meer van hangen dan van een heel hoofdstuk. Lang luisteren is vaak te vermoeiend voor een zieke. Als men op zaal ligt, groet even kort de overige kamergenoten. (gewoon even hallo zeggen) Noem hen ook in uw gebed. Schaamt u zich niet om te bidden. Bidt kort en zacht.

Suggestie voor bijbelteksten
Bedenk te voren wat u wilt lezen. Blader door uw bijbel en bidt God om een tekstgedeelte. Vooral voor mensen in crises zijn vaak de psalmen zeer aansprekend. Bijvoorbeeld de psalmen 6, 11, 17, 23, 25, 31, 34, 40, 42, 73, 139. Troostvolle hoofdstukken uit het NT zijn: Johannes 14, 15, 16 en 17. (afscheidswoorden) Matteüs 6: 25vv (niet bezorgd zijn)  Matteüs 11: 28-30. (rust vinden) Openbaring 19: 6vv. (bruiloft van het lam) Openbaring 21: 1vv. (Nieuwe hemel en aarde)
Zomaar een aantal suggesties van bijbelteksten die u zou kunnen lezen aan een ziekbed. (bedenk nogmaals: niet te lang, dus niet de hele psalm) De bijbel staat natuurlijk vol van bemoedigende woorden. Waakt u zich ervoor te gaan preken. Laat de tekst zelf spreken. Pastoraat is: aanwezig zijn en luisteren.

Nog even dit:
Het is slechts een handreiking. Laat u niet in een keurslijf persen. Wees u zelf. Dat is in de meeste gevallen de beste vorm van pastoraat. Ga in afhankelijkheid van Jezus Christus. Als bezoeker namens de kerk bent u Zijn representant. Vertrouw erop dat Hij u vult met zijn Heilige Geest. Het is Zijn eigen werk. En Hij volvoert dat dwars door onze onvolkomenheden heen. Wees maar dankbaar en verwonderd dat God u, met al uw fouten en gebreken, wil gebruiken. Soms is het best moeilijk en kun je tegen gesprekken opzien. Bedenk dan wie uw opdrachtgever is. Waarin uw kracht ligt: Ik bouw op U, mijn schild en mijn Verlosser. ‘Mijn hulp is van de Here, die hemel en aarde gemaakt heeft.’ (P 121: 2)

DEMENTIE

In de lofzang van Maria wordt pastorale zorg op een prachtige manier omschreven. De Heiland heeft ‘omgezien naar’ of ‘oog gehad voor’ haar (Luk. 1:4). De Here God heeft door naar haar om te zien haar leven ‘zin’ gegeven, haar ‘gevoel van eigenwaarde’ versterkt. Ze is echt iemand in Gods ogen, van grote waarde, kostbaar. 

Heb oog voor elkaar
Dat is het geheim van ‘pastor’ of ‘naaste’ zijn. We mogen de hoeder van onze zuster of broeder zijn. Dat is de reden waarom het woord ‘elkaar’ zo dikwijls in het Nieuwe Testament voorkomt, zoals professor J.P. Versteeg in zijn boekje ‘Oog voor elkaar’ ons duidelijk gemaakt heeft. Natuurlijk geldt dit voor herderlijke zorg aan iedereen, maar voor pastoraat aan dementerenden in het bijzonder. Bij hen zijn de hersencellen aangetast. Deze sterven langzaam af met als gevolg dat de gedachten steeds minder worden. Zij verliezen in steeds grotere mate de ‘grip’ op het leven. Er treedt desoriëntatie van persoon, tijd en plaats in hun leven op. Wie ben ik, hoe oud ben ik, waar woon ik? De samenhang, dat wat structuur aan het leven geeft, ontglipt hen.  Het ‘ik’ wordt bedreigd en dat maakt onzeker. Naar henzelf toe, maar niet minder naar de ander, naar de omgeving toe. Langzaam maar zeker ontglipt alles hen. En, zo kan de vraag bij hen opkomen:  wie ziet er nog naar ons om en kunnen wij hem of haar die naar ons omziet wel vertrouwen? Ziet God, op Wie wij vertrouwden nog wel naar ons om? Zijn wij nog steeds kostbaar in Zijn ogen?

Iemand leren kennen
Pastoraat heeft alles te maken met iemand kennen of leren kennen. Het leren kennen van iemand behoort tot de eerste taken van de pastor in de ontmoeting met dementerenden. In een gesprek probeert je het  levensverhaal van iemand te ontdekken. Op een zo aangenaam mogelijke, maar doordachte en gestructureerde manier ga je dan een tocht maken door de herinneringen van de persoon met dementie. Zo krijg je een beeld van zijn of haar belevingswereld. Hoe was uw jeugd? Bent u getrouwd? Hebt u kinderen? Wat was uw werk? Bent u gelovig? Dit zijn vragen die daarbij aan de orde komen. In een zorginstelling maakt men dikwijls samen met de levenspartner of familieleden een levensboek aan de hand van verhalen en foto’s. Ook in de thuissituatie is dat heel nuttig.
Het kennen van de levensgeschiedenis is voor de pastor van belang  om tot goede en vruchtbare contacten te komen. Bij beginnende dementie is een samenhangend gesprek dikwijls nog goed mogelijk. In een verder gevorderd stadium van dementie kan een levensboek aanknopingspunten voor een gesprek bieden. Zo’n levensverhaal is waardevol voor de pastor, maar niet minder belangrijk voor de persoon die zijn of haar levensverhaal vertelt. Het voorkomt vereenzaming. Hij beleeft dikwijls veel plezier aan het ophalen van vooral positieve herinneringen. Het vergroot zijn gevoel van eigenwaarde. Zij krijgt zicht op wie of wat zij is, wat zij gepresteerd en beleefd heeft en hoe zij gevormd is.
Als het vertrouwen gewonnen wordt, komen ook negatieve herinneringen aan de orde zowel uit het dagelijkse leven als uit het geloofsleven. Al deze herinneringen helpen om de balans van het leven op te maken. Hoe men met God, zijn naaste, zichzelf in het reine kan komen.

Ik Ben bij je
‘Ik Ben bij je zoals Ik bij je Ben’, zo zou je de aan Mozes geopenbaarde eigennaam van God kunnen omschrijven (Ex. 3:14). Zo moet een pastor er ook zijn in de levens van de personen die hij bezoekt. In hun levensfase en omstandigheden waarin zij zich nu bevinden. Dat laatste is bij dementerenden van groot belang. Dementie, het ‘weggaan van de geest’, zoals de letterlijke vertaling luidt, is namelijk een proces dat zich in verschillende fasen voltrekt.

Dementie in fasen
Het is goed om kennis te nemen van de fasen in de ontwikkeling van dementie en van de verschijnselen die daarbij optreden. Te noemen zijn:
 

1.    ‘Het verdwaalde ik’
De eerste verschijnselen doen zich voor zoals vergeetachtigheid, geheugenstoornissen waarbij dingen uit een recent verleden worden vergeten. Als gevolg daarvan wordt men onzeker, gaat de spontaniteit afnemen, wordt soms een passieve houding aangenomen en frustraties gaan optreden, die zich uiten in boosheid, verdriet, angst, somberheid.

2.    ‘Het bedreigde ik’
Nu is echt sprake van beginnende dementie. Het kortetermijngeheugen laat het steeds meer afweten. Desoriëntatie treedt op. Etenstijden worden vergeten (tijd). Buitenshuis verdwaalt men soms (plaats). Men weet niet meer wie er net op bezoek is geweest (persoon). Dagelijkse vaardigheden zoals schrijven, de afwas doen e.d. nemen af. Men gaat zich daardoor onzeker voelen, soms overvalt hen angst of paniek. Somberheid en verdriet doen zich meer voor.

3.    ‘Het verborgen ik’
Hier is te spreken van matige dementie. De dagelijkse handelingen kunnen niet meer worden uitgevoerd en de geheugenproblemen nemen toe. Als gevolg daarvan gaat men steeds meer in het verleden leven. Het praten en het begrijpen van wat er gezegd wordt is niet goed meer mogelijk. Men gaat zich onaangepast gedragen. De dementerende heeft nu doorgaans de hele dag zorg nodig en kan niet meer alleen gelaten worden.

4.    ‘Het verzonken ik’
De dementie heeft nu een ernstige vorm aangenomen. De dementerende praat niet meer, begrijpt heel weinig, herkent zo goed als niemand meer. Hij trekt zich helemaal in zichzelf terug. Zijn of haar leven draait om eten, warmte, slapen.

Als pastor of als bezoeker ‘ben je er’. Ben je in het leven en in de levensfase van de demente naasten aanwezig. Zie je om naar hen. En in de fase van het dementeringsproces waarin hij of zij zich bevindt zoek je een mogelijkheid om in contact te komen. Wanneer het (nog) mogelijk is roep je hen terug in het heden of verplaats je je in hun verleden, dat nu hun heden is en/of prikkel je hun zintuigen. Zo ben je zingevend bezig, schenk je hen eigenwaarde. Je bent immers bij en met hem of haar. Ze zijn kostbaar in je ogen.

Voed het oud vertrouwen weder 
Wat doe je als pastor in praktische zin als je op bezoek gaat bij dementerenden? Je brengt hen in de kring van het Licht, in de bedding van Gods genadige aanwezigheid. Daarbij staan je een aantal middelen ter beschikking: Bijbelwoorden, gebeden, geestelijke liederen,  rituelen. Al die middelen vormen voor hen dikwijls een oase in de woestijn van het leven. We hopen daarbij dat zij zich het zoeken van God, het geloof in God, het liefhebben van God, uit hun ‘jeugdjaren’ en uit de ‘goede dagen’ zullen herinneren. Dat kan hen troost, verlichting, vreugde bieden, op dat moment. Doorgaans houden ze dat moment niet vast. Het ligt slechts vast bij God Zelf. Wij bidden, graveer hem of haar in Uw handpalmen.
Het zal duidelijk zijn dat waar nog een samenhangend gesprek gevoerd kan worden, in de beginfasen van dementie, een pastoraal bezoek zinvoller lijkt dan bij hen die nauwelijks meer kunnen reageren. Dat kan te maken hebben met de manier waarop in de gereformeerde traditie ‘geloof’ of ‘vertrouwen’ wordt benoemd.   
Geloof wordt, heel Bijbels, kennen en vertrouwen (Hebr. 11:1) genoemd en in de Heidelbergse Catechismus  wordt het zo ook in antwoord 21 beleden. Het kennen komt voort uit het horen van het Woord. Het vraagt dus om begrip, een kunnen verstaan van het Woord. De beloften in je opnemen en daarop je vertrouwen stellen. Geloven is antwoorden op wat men gehoord heeft. Het kennen en vertrouwen in die zin geeft vastheid. Maar bij een dementerende gaat uitgerekend dit element hoe langer hoe meer ontbreken. Men hoort, maar is het gehoorde soms direct al vergeten.

Bij pastoraat aan dementerenden, waarbij zij in het lichtkring van het Evangelie gebracht worden, moet je een ding niet vergeten. In de ontmoeting met God is in het verleden overdracht geweest. Het licht van het Evangelie heeft hen omschenen en ze hebben het in meerdere of mindere mate in zich opgenomen. Welnu…opnieuw in het licht van het Evangelie gebracht worden kan herinneringen oproepen, punten van herkenning. Herkenning door een Bijbelwoord, een geestelijk lied, gebaren, het vouwen van de handen, het handen uitstrekken tot zegen. Alle zintuigen kunnen daarbij worden ingeschakeld. Geloven heeft dus met meer te maken dan met verstand alleen. In het spreken is ‘eenvoud’ vereist. Het oude vertrouwde moet ook altijd aanwezig zijn. Zo wordt het oud vertrouwen gevoed. Het zingen van geestelijke liederen waarmee men dikwijls van jongs af aan vertrouwd geraakt is, is een vaak door God gezegend middel om het oud vertrouwen wakker te roepen en te voeden.

Pastoraat aan dementerenden is een dankbare taak

Het vraagt van de pastor een goede voorbereiding. Als je naar hen omziet is het vereist dat je hen ‘kent’ en nog nader leert kennen. Inzicht in het ziektebeeld van dementie is onmisbaar om in ‘hun zich steeds wijzigend heden’ bij hen te kunnen zijn. Zo kan onder Gods zegen het oud vertrouwen weer worden gevoed.

DEPRESSIE  "Met verlangen keek ik uit naar de HERE; toen boog Hij Zich tot mij over en hoorde mijn roepen om hulp. Hij trok mij omhoog uit de diepte van de zonde en uit de modder van de wereld. Hij zette mij stevig op mijn voeten, op een rots. Dank zij Hem kan ik weer goed lopen. Hij leerde mij een nieuw lied, een lofzang voor onze God. Ik hoop dat velen mij zullen zien en ook ontzag voor de HERE zullen krijgen. Dat zij ook op Hem gaan vertrouwen." (Psalm 40:2-3)
"Wanneer Zijn kinderen roepen, luistert de HERE; Hij bevrijdt hen uit elke moeilijke situatie. De HERE is heel dicht bij mensen met groot verdriet; Hij helpt hen die terneergeslagen zijn. Vele zorgen en problemen kunnen de gelovigen treffen, maar de HERE zal altijd voor uitredding zorgen." (Psalm 34:18-20)

EENZAAMHEID  "Ik ga rustig liggen en slaap vredig in; ik weet dat alleen U mij beschermt, HERE!" (Psalm 4:9)

"Want de bergen kunnen wegzakken en de heuvels verdwijnen, maar mijn eeuwige ontfermende liefde zal u niet verlaten. Mijn belofte van vrede aan u zal nooit worden gebroken, zegt de HERE, Die Zich over u ontfermt." (Jesaja 54:10)

"Ik zal u niet als ouderloze kinderen achterlaten. Ik kom bij u terug." (Johannes 14:18)

EERBIED : Wijs allen op de plicht zich te onderwerpen aan overheid en gezag. Ze moeten gehoorzamen en bereid zijn alles te doen wat goed is (I Petrus 2:17)

 EERBIEDVOOR OUDERS : Want God heeft gezegd: Eer uw vader en uw moeder, en: Wie vader of moeder vervloekt, zal de dood sterven (Mattheus 15:4)

EEUWIG LEVEN  '"Ik geef de doden het leven terug", zei Jezus tegen haar. "Ik ben Zelf het leven. Wie in Mij gelooft, zal leven, zelfs als hij gestorven is. Wie leeft en in Mij gelooft, zal nooit sterven. Geloof je dat?"' (Johannes 11:25,26)

"Wij weten dat als ons lichaam sterft, wij een nieuw huis in de hemel krijgen, waar wij altijd mogen wonen. Dat is een huis door God gemaakt en niet door mensen. Wij ervaren nu nog wel allerlei moeilijkheden, maar kijken met verlangen uit naar de dag dat wij een hemels lichaam krijgen en dat zullen aantrekken als nieuwe kleren. Wij zullen niet als geesten zijn, maar een lichaam hebben.
In ons aardse lichaam hebben wij het vaak moeilijk, maar wij zouden het vreselijk vinden om geen lichaam meer te hebben. Wij willen vanuit ons oude lichaam in ons nieuwe lichaam overgaan, zodat het sterfelijke door het leven wordt opgeheven. Daarvoor heeft God ons juist gemaakt en als onderpand heeft Hij ons de Heilige Geest gegeven." (2 Corinthiërs 5:1-5)

FRUSTRATIE  "U moet volhouden om de wil van God te doen. Als u dat doet, krijgt u wat Hij heeft beloofd." (Hebreeën 10:36)

"Degenen die op Hem vertrouwen, die vaak hun gedachten aan de HERE wijden, zal Hij in volkomen vrede laten leven! Vertrouw altijd op de HERE God, want de Oppermachtige HERE is uw eeuwige toevlucht." (Jesaja 26:2,3)

GEBED : Op een keer was Jezus ergens in gebed. Toen hij zijn gebed had beëindigd, vroeg een van zijn leerlingen hem: 'Heer, leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft.'Jezus zei tegen hen: 'Als je bidt, zeg dan: Vader, laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen.Geef ons elke dag het brood dat we nodig hebben.En vergeef ons onze zonden, want ook wij vergeven iedereen die schuldig is tegenover ons; en laat niet toe dat wij op de proef gesteld worden.'En hij ging verder: 'Veronderstel: iemand van jullie heeft een vriend en gaat midden in de nacht naar hem toe om hem te vragen: Vriend, kun je me aan drie broden helpen?Want een andere vriend is op reis bij me langs gekomen en ik heb niets te eten voor hem.Zou die vriend hem dan uit zijn huis toeroepen: Val me niet lastig! De deur is allang op slot en mijn kinderen en ik liggen in bed; ik kan nu niet opstaan om ze je te geven.Ik verzeker jullie: zelfs al zou hij niet opstaan om ze te geven omdat het zijn vriend was, dan zal hij nog opstaan omdat de ander het durft te vragen. Hij zal hem geven wat hij nodig heeft.Daarom zeg ik jullie: vraag en je zult krijgen, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan.Ja, iedereen die vraagt, zal krijgen, en wie zoekt, zal vinden en voor wie aanklopt, zal worden opengedaan.Is er een vader onder jullie die zijn kind een slang zal geven als het om vis vraagt? Of een schorpioen, als het om een ei vraagt?Ondanks jullie slechtheid weten jullie je kinderen dus goede dingen te geven. Hoeveel meer zal dan de Vader in de hemel de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen!' (Lucas 11:1-13)

GEDULD : Om de wil van God te doen en om te krijgen wat hij belooft, hebt u volharding nodig (Hebreeën 10:36)

GEHOORZAAMHEID : Als je mij liefhebt, zul je je aan mijn geboden houden.Op mijn verzoek zal de Vader jullie een ander zenden om jullie bij te staan, iemand die altijd bij jullie blijft: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, omdat ze hem niet ziet of kent. Maar jullie kennen hem, want hij woont bij jullie en zal in jullie zijn.Ik laat jullie niet als wezen achter; ik kom bij jullie terug.Nog even, en dan ziet de wereld mij niet meer. Maar jullie blijven mij zien, omdat ik leef en ook jullie zullen leven.Dan zullen jullie weten dat ik in mijn Vader ben, en jullie in mij en ik in jullie.Wie mijn geboden kent en zich eraan houdt, die heeft mij lief, en als iemand mij liefheeft, zal mijn Vader hem liefhebben. Ook ik zal hem liefhebben en mij aan hem doen kennen. 'Judas niet Judas Iskariot vroeg: 'Heer, hoe komt het dat u zich wel aan ons zult doen kennen en niet aan de wereld?'Jezus antwoordde: 'Wie mij liefheeft, zal zich aan mijn woorden houden. Mijn Vader zal hem liefhebben, en mijn Vader en ik zullen naar hem toegaan en wij zullen bij hem wonen.Wie mij niet liefheeft, houdt zich niet aan mijn woorden. Wat jullie mij horen zeggen, zijn niet mijn woorden, maar de woorden van de Vader die mij gezonden heeft (Johannes 14:15-24)

Men moet God meer gehoorzamen dan mensen,' antwoordden Petrus en de apostelen (Handelingen 5:29)

GELD  "Mijn God zal uit Zijn rijkdom in Christus Jezus u alles geven wat u nodig hebt." Filippenzen 4: 19

"Iemand die van geld houdt, heeft nooit genoeg. Wat een dwaasheid om te denken dat geld gelukkig maakt". Prediker 5: 9

"Het leven met God brengt veel op.Zeker als je ook blij bent met alles wat je hebt. Per slot van rekening hebben wij bij onze geboorte niets meegebracht; en als wij sterven, zullen wij ook niets kunnen meenemen. Daarom moeten wij tevreden zijn zolang wij maar voeding en onderdak hebben.
Maar wie graag rijk wil worden, komen al gauw in verleiding om verkeerde dingen te doen. Zij verlangen naar onnodige en verkeerde dingen en gaat tenslotte verloren. Want de liefde voor het geld is de eerste stap naar allerlei andere zonden. Sommige mensen hebben zich daarvoor zelfs van God afgewend en zich veel ellende op de hals gehaald."
1 Timotheus 6: 6-10

GELOOF : Toen Jezus Kafarnaum binnenging, kwam een Romeins officier naar hem toe die zijn hulp inriep: 'Heer, mijn bediende ligt thuis ziek op bed. Hij is verlamd en lijdt vreselijke pijn.'Jezus antwoordde hem: 'Ik ga mee en ik zal hem genezen.'Maar de officier zei: 'Heer, wie ben ik dat u bij me thuis wilt komen? U hoeft maar een enkel woord te zeggen en mijn bediende wordt beter.Want ik sta wel onder bevel van anderen, maar ik heb ook zelf soldaten onder mij. Zo zeg ik tegen de een: Ga, en hij gaat, en tegen een ander: Kom, en hij komt, en tegen mijn knecht: Doe dit, en hij doet het.'Jezus was verbaasd over wat hij hoorde en zei tegen de mensen die hem volgden: 'Ik verzeker u: in Israël ben ik iemand met zo'n groot geloof nog niet tegengekomen.Ja, uit het oosten en het westen zullen velen komen en aan tafel gaan met Abraham, Isaak en Jakob in het hemelse koninkrijk.Maar zij die in het koninkrijk thuishoren, worden eruitgegooid, de duisternis in. Daar zullen ze huilen en knarsetanden.' En tegen de officier zei Jezus: 'Ga naar huis; moge het gebeuren, omdat u gelooft.' En op datzelfde moment werd de bediende beter (Mattheus 8:5-13)

Toen zei Jezus tegen hen: 'Heb geloof in God.Ik verzeker jullie: wie tegen deze berg zou zeggen: kom omhoog en stort je in zee, en in zijn hart niet zou twijfelen maar geloven dat wat hij zegt, gebeurt het zal gebeuren. Daaromzeg ik jullie: bij alles waar je in je gebed om vraagt, geloof dat je het al gekregen hebt en je zult het krijgen Marcus 11:22-24)

GELUK : Gelukkig zij die zich arm weten voor God: voor hen is het hemelse koninkrijk.Gelukkig zij die verdriet hebben: God zal hen troosten.Gelukkig zij die zachtmoedig zijn: zij zullen het land in bezit krijgen.Gelukkig zij die hongeren en dorsten naar gerechtigheid: God zal hen verzadigen.Gelukkig zij die met anderen medelijden hebben: God zal ook met hen medelijden hebben.Gelukkig zij die een zuiver hart hebben: zij zullen God zien.Gelukkig zij die zich inzetten voor vrede: God zal hen zijn kinderen noemen.Gelukkig zij die vervolgd worden omdat ze Gods wil doen: voor hen is het hemelse koninkrijk.Gelukkig bent u als men u uitscheldt, u vervolgt en u op allerlei manieren belastert, omdat u volgelingen van mij bent:juich van blijdschap, want een grote beloning staat u te wachten in de hemel. Zo heeft men vroeger ook de profeten vervolgd. ' Mettheus 5:3-12)

GETROUWHEID : Zijn heer zeide tot hem: Wel gedaan, gij goede en getrouwe slaaf, over weinig zijt gij getrouw geweest, over veel zal ik u stellen; ga in tot het feest van uw heer (Mattheus 25:23)

GODSVRUCHT : Want Gods genade is verschenen tot redding van alle mensen.Ze voedt ons op en leert ons dat we ons moeten afkeren van ons goddeloze leven en onze wereldse verlangens en dat we bezonnen, rechtvaardig en vroom moeten leven in deze wereld,in afwachting van het geluk waar we op hopen: de verschijning van de heerlijkheid van onze grote God en redder, Christus Jezus.Hij heeft zijn leven voor ons gegeven om ons vrij te maken van alle ongerechtigheid en om ons te maken tot een volk, dat gereinigd is van zonde, hem alleen toebehoort en zich inzet voor het goede (Titus 2:11-14)

GOEDHEID : Doet dan aan, als door God uitverkoren heiligen en geliefden, innerlijke ontferming, goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld (Kolossensen 3:12)

HEILIGHEID : Omgordt dus de lendenen van uw verstand, weest nuchter, en vestigt uw hoop volkomen op de genade, die u gebracht wordt door de openbaring van Jezus Christus.Voegt u, als gehoorzame kinderen, niet naar de begeerten uit de tijd uwer onwetendheid, maar gelijk Hij, die u geroepen heeft, heilig is, wordt zo ook gijzelf heilig in al uw wandel; er staat immers geschreven: Weest heilig, want Ik ben heilig (I Petrus 1:13-16)

HOOP : Vestigt uw hoop volkomen op de genade, die u gebrachtt door de openbaring van Jezus Christus (I Petrus 1:13)

HUWELIJK  "Onderwerp u aan elkaar uit ontzag voor Christus. Vrouwen, voeg u naar uw man net zoals u zich voegt naar de Here... Mannen, geef uw vrouw dezelfde liefde als Christus aan Zijn Gemeente gaf, toen Hij Zich volledig voor haar opofferde. Christus zonderde Zijn Gemeente voor Zichzelf af. Zijn woord was als een bad dat haar reinigde.
Hij wilde dat de Gemeente stralend voor Hem zou staan; volmaakt, zonder vlek of rimpel. Zij moest heilig en zuiver zijn. Zo moeten ook de mannen hun vrouw liefhebben en verzorgen als hun eigen lichaam. Want als de man zijn vrouw liefheeft, heeft hij ook zichzelf lief". Efeziërs 5: 21, 22, 25-28

"Vrouwen, doe wat uw man van u vraagt, ook als u een man hebt die zelfniet doet wat God van Hem vraagt. Als hij ziet hoe zuiver u leeft en hoeveel ontzag u voor God hebt, zal hij zonder woordenvoor de Here gewonnen worden. Daarbij moet u niet te veel aandacht aan uw uiterlijk besteden. Het gaat niet om een mooi kapsel, dure sieraden of schitterende kleren. Het gaat om uw innerlijke instelling. Een sieraad dat voor God grote en blijvende waarde heeft, is een vriendelijk en evenwichtig karakter. Dat was het sieraad van de gelovige vrouwen van vroeger, die op God vertrouwden en deden wat hun man van hen vroeg.
Denk eens aan Sara, die haar man Abraham in alles gehoorzaamde en hem als hoofd van het gezin respecteerde. Volg haar voorbeeld door goed te doen en u niet bang te laten maken: dan bent u dochters van haar.
En wat de mannen betreft: U moet voorzichtig met uw vrouw omgaan. U weet dat zij minder weerstand heeft dan u. Geef haar de eer die haar toekomt, omdat God haar net als u het eeuwige leven geeft. Anders zal er een belemmering in uw gebedsleven optreden."
1 Petrus 3: 1-7

"Een man zal zijn vader en moeder verlaten om te trouwen. Hij en zijn vrouw zijn dan aan elkaar verbonden. Luister goed, Ik zeg u: Iemand die zijn vrouw verlaat en daarna opnieuw trouwt, pleegt overspel. Tenzij zijn eerste vrouw gemeenschap met een andere man heeft gehad." Mattheus 19: 5, 9

"Hij zei: "Als een man zijn vrouw verlaat en met een ander trouwt, pleegt hij overspel. En als een vrouw haar man verlaat en met een ander trouwt, pleegt ook zij overspel".
Markus 10: 11,12

JALOEZIE  "Maar als u door jaloezie en ruzie vol wrok zit, kunt u zich nergens op beroemen; dan zou u de waarheid geweld aandoen. Want jaloezie en egoïsme lijken in de verste verte niet op Gods wijsheid; nee, zij zijn aards, ongeestelijk en duivels.
Waar jaloezie en eerzucht zijn, vindt u ook wanorde en meer van dat kwaad." (Jakobus 3:14-16)

"Maak u niet druk als iemand rijk wordt en zijn bezittingen alleen maar toenemen. Wanneer hij sterft kan hij niets meenemen en zijn bezit kan hem niet volgen." (Psalm 49:17,18)

LAGE EIGENWAARDE  "God schiep daarop de mens als Zijn evenbeeld. Als man en vrouw schiep Hij hen." (Genesis 1:27)

"U moet net zoveel van uw medemens houden als van uzelf. Belangrijker geboden dan deze twee zijn er niet." (Markus 12:31)

"Als Gods boodschapper zeg ik tegen ieder van u: Beoordeel uzelf eerlijk en denk niet te hoog van uzelf; bepaal uw eigen waarde naar de mate van het geloof dat u van God ontvangen hebt. Een menselijk lichaam bestaat uit vele delen en die delen doen niet allemaal hetzelfde. Zo is het ook met ons.
Al zijn we met velen, door onze verhouding tot Christus vormen wij één lichaam. En wij zijn stuk voor stuk leden van dat lichaam. Wij horen bij elkaar." (Romeinen 12:3-5)

LEIDING  "Ik loof de HERE, Die mij steeds de weg wees. Zelfs wanneer ik slaap, leidt Hij mij. Dag en nacht is de HERE de grootste in mijn leven; omdat Hij mij leidt, struikel ik niet". Psalm 16: 7,8

"En als u Gods paden verlaat en afdwaalt, zult u een stem achter u horen zeggen: "Nee, dit is de weg, hier moet u lopen". Jesjaja 30: 21

"Hij zal de beste weg die men maar kiezen kan, tonen aan hen die zich in hun afhankelijkheid tot Hem richten. Als wij Hem dan gehoorzamen, zal elk pad waarop Hij ons leidt, getooid zijn met Zijn liefdevolle goedheid en waarheid". Psalm 25: 9,10

"Maar naar dat nieuws moet u niet alleen luisteren, u moet er ook naar handelen. Maar als u blijft kijken naar Gods wet voor vrije mensen, zult u die niet alleen goed onthouden maar er ook naar leven en God zal u zegenen in alles wat u doet". Jakobus 1: 22, 25

LEVENSLESSEN Lees hier verder

LIEFDE : Hij antwoordde en zeide: Gij zult de Here, uw God, liefhebben uit geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht en met geheel uw verstand, en uw naaste als uzelf (Lucas 10:27)

Al sprak ik de talen van mensen en engelen: als ik geen liefde had, was ik niet meer dan een schetterende trompet, een galmend bekken.Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen en wist ik alles wat er te weten is, ja, al had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen: als ik geen liefde had, was ik niets.Al gaf ik mijn hele bezit weg voor eten voor de armen, al gaf ik mijn lichaam en kon ik me daarop beroemen: als ik geen liefde had, zou het me niets baten.Liefde is geduldig en vriendelijk. Liefde is niet jaloers, vervalt niet in grootspraak, in eigendunk.Ze gedraagt zich niet grof, ze is niet uit op het eigen belang. Ze raakt niet beledigd, ze rekent het kwaad niet aan.Ze verheugt zich niet in onrecht, ze vindt vreugde in de waarheid.Ze kan alles verdragen, ze blijft geloven, blijft hopen, nooit geeft ze het op.De liefde zal nooit ophouden te bestaan! Het profeteren zal verdwijnen, het spreken in klanken zal verstommen, alles wat wij weten, zal afgedaan hebben.Want beperkt is ons kennen en beperkt ons profeteren.Wanneer het volmaakte komt, zal wat beperkt is, verdwijnen.Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind. Toen ik een man werd, legde ik af wat kinderlijk was.Nu kijken we nog in een spiegel, we zien niet rechtstreeks, maar dan staan we oog in oog. Nu is mijn kennis nog beperkt, maar dan zal ik volledig kennen. Zoals ikzelf door God gekend word.Zo resten ons dan: geloof en hoop en liefde. 

Deze drie. Maar de liefde is de grootste (I Corinthen 13:1-13)
"Zoals de Vader van Mij houdt, houd Ik van u. Blijf u bewust van mijn liefde. Zorg ervoor dat Ik van u kan blijven houden, door te doen wat Ik zeg. Want de Vader is van Mij blijven houden, doordat Ik heb gedaan wat Hij zei.
Leef vanuit Zijn liefde. Ik heb dit gezegd met de bedoeling dat mijn blijdschap in u zal zijn. U zult grote blijdschap ervaren. Ik zeg dat u net zoveel van elkaar moet houden als Ik van u gehouden heb. Wie zijn leven voor zijn vrienden overheeft, heeft de grootste liefde. U bent mijn vrienden als u doet wat Ik zeg. Ik noem u niet langer slaven, want een heer neemt zijn slaven niet in vertrouwen.
Maar Ik noem u vrienden, omdat Ik u alles heb verteld wat Ik van mijn Vader gehoord heb. U hebt niet Mij uitgekozen, maar Ik heb u uitgekozen. Ik heb u aangewezen om erop uit te gaan en blijvende vrucht voort te brengen, zodat mijn Vader u alles zal geven wat u Hem vraagt in mijn naam." Johannes 15: 9-16

"Want God heeft zoveel liefde voor de wereld, dat Hij Zijn enige Zoon heeft gegeven; zodat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat maar eeuwig leven heeft". Johannes 3: 16

"God heeft ons laten zien hoe groot Zijn liefde voor ons is, door Zijn enige Zoon naar deze slechte wereld te sturen. Door Hem wilde God ons nieuw leven geven. De liefde waarover het hier gaat, is niet onze liefde voor God, maar Zijn liefde voor ons. Daarom stuurde Hij Zijn Zoon, Die de straf voor onze zonden op Zich heeft genomen om de verhouding tussen God en ons weer goed te maken. Omdat God ons zo heeft liefgehad, moeten wij elkaar ook liefhebben.
Niemand heeft God ooit gezien, maar als wij elkaar liefhebben, leeft God in ons, dan is Zijn liefde volledig in ons aanwezig. En Hij heeft ons Zijn Heilige Geest gegeven: daardoor weten wij dat wij één met Hem zijn en Hij één met ons is. Omdat wij met eigen ogen hebben gezien, getuigen wij ervan dat God Zijn Zoon gestuurd heeft als Redder van de wereld. Ieder die dit gelooft en zegt dat Jezus de Zoon van God is, blijft één met God.

Wij hebben de liefde van God leren kennen: daarom vertrouwen wij op die liefde, die God voor ons heeft. God is liefde. Wie blijft liefhebben, blijft één met God. Als de liefde in ons haar doel bereikt, kunnen wij vol vertrouwen de dag van het grote oordeel tegemoet zien, omdat wij in deze wereld leven zoals Christus er leefde.

In de liefde is geen plaats voor angst. Integendeel, de volmaakte liefde verdrijft de angst. Angst houdt altijd verband met straf. Wie nog angst kent, kent de volmaakte liefde nog niet. Dat wij Hem liefhebben, komt doordat Hij ons het eerst heeft liefgehad. Als iemand zegt dat hij van God houdt, maar een hekel aan zijn broeder heeft, is hij een leugenaar. Als hij niet van zijn broeder houdt, die hij kan zien, hoe kan hij dan van God houden Die hij nooit heeft gezien? God heeft duidelijk gezegd dat wij niet alleen van Hem moeten houden, maar ook van onze broeder". 1 Johannes 4: 9-21

"De liefde is geduldig; de liefde is vriendelijk; de liefde is niet jaloers. Zij doet niet gewichtig en is niet trots; zij kwetst niet, is niet egoïstisch en voelt zich nooit beledigd; zij neemt niemand iets kwalijk; zij is niet blij met onrecht, maar juist met de waarheid.
De liefde beschermt altijd, heeft altijd vertrouwen, verwacht het altijd van God en houdt stand. Kortom, er zijn drie dingen die blijven: Geloof, hoop en liefde. Maar de liefde is het voornaamste. 1 Corinthiërs 13: 4-7; 13 :4-7;13

LIJDEN EN DE DOOD  "Over wat er gebeurt met christenen die sterven, willen wij u niet in het onzekere laten. U hoeft over hen geen verdriet te hebben, zoals de mensen die zonder hoop leven. Want omdat wij geloven dat Jezus na Zijn dood weer levend is geworden, geloven wij ook dat God de gestorven christenen met Christus zal laten terugkomen." (I Thessalonicenzen 4:13,14)

"De HERE is heel dicht bij mensen met groot verdriet; Hij helpt hen die terneergeslagen zijn." (Psalm 34:19)

"Wat ik u nu verder vertel, heeft God tot nog toe verborgen gehouden: Wij, als gelovigen, zullen niet allemaal sterven, maar wel allemaal in een oogwenk een nieuw lichaam krijgen op het moment dat de laatste trompet schalt.
Ja, er zal het machtig geluid van een trompet te horen zijn; en dan zullen de doden voor altijd levend worden gemaakt en wijzelf zullen een nieuw lichaam krijgen. Ons vergankelijke, sterfelijke lichaam zal verwisseld worden voor een onvergankelijk, onsterfelijk lichaam. Wanneer dat gebeurt, wordt werkelijkheid wat in de Boeken staat: 'De dood is opgeslokt in Gods grote overwinning.
Dood, je kunt de overwinning wel vergeten. Dood, wat voor kwaad zul je nu nog doen?'" (1 Corinthiërs 15:51-55)

LIJDZAAMHEID : Als je hoort van oorlogen en onlusten, laat je dan niet bang maken. Dat moet allemaal eerst gebeuren, maar het betekent niet onmiddellijk het einde.'En hij ging verder: 'Het ene volk zal strijden tegen het andere, het ene rijk tegen het andere.Er zullen zware aardbevingen zijn, epidemieën en hongersnoden, dan hier en dan daar; en ook aan de hemel zullen verschrikkelijke dingen en grote wondertekenen gebeuren.Maar voordat dit allemaal gebeurt, zullen ze jullie afranselen en vervolgen, je uitleveren aan synagogen en gevangenissen. Ze zullen jullie voor koningen en bestuurders leiden om mijn naam;dan komt het moment dat je van mij zult getuigen.Maar, en vergeet dat nooit, maak je vooraf geen zorgen hoe je je moet verdedigen.Want ik zal jullie de woorden in de mond geven, woorden van wijsheid die geen van je tegenstanders kan aanvallen of tegenspreken.Zelfs je ouders, broers, familie en vrienden zullen je verraden. Sommigen van jullie zal men doden.Iedereen zal jullie haten, vanwege mijn naam.Maar er zal geen haar van je hoofd verloren gaan.Door vol te houden zul je je leven redden (Lucas 21:9-19)

Lijd met de anderen als eengoed soldaat van Christus Jezus (2 Timotheus 2:3)

MATIGHEID : We moeten dan ook niet slapen zoals de rest van de mensen, maar waken en nuchter blijven.Want wie slaapt doet dat 's-nachts, en wie zich bedrinkt evenzo.Maar laten wij, die behoren tot de dag, nuchter zijn. We moeten ons met het geloof en de liefde uitrusten als met een pantser, en met de hoop op redding als met een helm (IThessalonicenzen 5:6-8)

NEDERIGHEID : Jezus vertelde nog een gelijkenis. Deze was bedoeld voor mensen die zichzelf voor rechtvaardig hielden en die op alle anderen neerkeken.'Twee mensen gingen naar de tempel om te bidden; de een was een Farizeeër, de ander een tollenaar.De Farizeeër ging daar staan en bad bij zichzelf: O God, ik dank u dat ik niet ben zoals de andere mensen: hebzuchtig, oneerlijk en overspelig, of zoals die tollenaar daar!Ik vast tweemaal per week en sta het tiende deel af van al mijn inkomsten.Maar de tollenaar bleef achteraf staan en durfde zelfs zijn ogen niet naar de hemel op te slaan. Hij zei, terwijl hij zich op de borst sloeg: O God, ik ben een zondaar. Wees mij genadig!En ik zeg u: deze man, en niet de Farizeeer, ging vrij van schuld naar huis. Want ieder die zichzelf verheft, zal vernederd worden, maar wie zichzelf vernedert, zal verheven worden.' (Lucas 18:9-14)

Doe niets uit eigenbelang of ijdelheid maar wees bescheiden en acht anderen belangrijker dan uzelf.Laat ieder niet alleen de belangen van zichzelf in het oog houden, maar ook die van anderen.U moet die gezindheid hebben die ook Christus Jezus had.Hij had de gestalte van God, maar heeft zich niet willen vastklampen aan zijn gelijkheid met God.Hij heeft zijn grootheid opgegeven door de gestalte van een slaaf te aanvaarden en aan mensen gelijk te worden. Hij leefde als een mens en hij vernederde zich door gehoorzaam te worden tot in de dood, de dood aan een kruis.Daarom heeft God hem hoog verheven en hem de allerhoogste titel geschonken, zodat iedereen in de hemel, op de aarde en onder de aarde, de knieën zou buigen voor hem die Jezus heet en allen openlijk zouden uitroepen, tot eer van God, de Vader: Jezus Christus is de Heer (Filippenzen 2:3-11)

ONGEDULD  "Word stil voor de HERE en verwacht alles van Hem. Wees niet jaloers op de man die slechte plannen beraamt en wie het ogenschijnlijk goed gaat." (Psalm 37:7)

"Broeders, wacht geduldig tot de Here terugkomt, zoals een boer tot de herfst wacht om zijn oogst binnen te halen. Wees dus geduldig en houd moed, want het duurt niet lang meer voordat de Here komt." (Jakobus 5:7,8)
ONRUST
 "Mijn vrede laat Ik bij u achter. Die vrede is heel anders dan die van de wereld. Wees dus nooit meer bang of ongerust." (Johannes 14:27)

"Maak u nergens zorgen over, maar bid voor alles. Vertel God al uw problemen en verlangens en vergeet vooral niet Hem te danken voor alles wat Hij doet. Dan zult u de vrede van God ervaren, een vrede die ons menselijk besef te boven gaat en die de wacht houdt over uw hart en gedachten, omdat u in Christus Jezus bent." (Filipenzen 4:6,7)

ONTMOEDIGING  "Laat uw hart niet bezwaard worden. Vertrouw op God en vertrouw ook op Mij. Waar mijn Vader woont, zijn vele huizen. Als dat niet zo was, zou Ik het u wel gezegd hebben. Ik ga er nu heen om alles voor u in orde te maken. Wanneer Ik daarmee klaar ben, kom Ik terug om u op te halen. Dan mag u voor altijd bij Mij zijn." (Johannes 14:1-3)
"Wees sterk! Wees moedig! U hoeft geen angst voor hen te hebben! Want de HERE, uw God, zal bij u zijn. Hij zal niet tekortschieten en u niet in de steek laten." (Deuteronomium 31:6)

ONZEKERHEID  "Wat kunnen wij hier nog over zeggen? Als God aan onze kant staat, wie zal dan tegen ons zijn? God heeft immers Zijn eigen Zoon niet ontzien, maar Hem uitgeleverd terwille van ons allemaal. Zal Hij, nu Hij Zijn Zoon heeft gegeven, ons dan ook niet alles geven?" (Romeinen 8:31,32)

"Ik houd u bij de rechterhand (Ik, de HERE, uw God) en zeg tegen u: Wees niet bang, Ik ben hier om u te helpen." (Jesaja 41:13)

"Daarom kunnen wij goede moed hebben en zeggen: 'De Here helpt mij; daarom hoef ik niet bang te zijn voor wat een mens mij kan aandoen.'" (Hebreeën 13:6)

ONRECHT  "Houd altijd een zuiver geweten. Dan zullen de mensen die kwaad van u spreken en u beledigen, vol schaamte moeten bekennen dat zij ongelijk hebben gehad. Het is beter goed te doen en ervoor te lijden als God dat wil, dan kwaad te doen. Christus heeft ook geleden. Hij is eenmaal voor onze zonden gestorven, als een onschuldige voor de schuldigen. Hij heeft dat gedaan om ons bij God terug te brengen. Maar hoewel Zijn lichaam gestorven is, is het door de Geest weer levend gemaakt." 1 Petrus 3: 16-18

"Onze God is een en al ontferming. Hij heeft u allen geroepen om deel te hebben aan dezelfde eeuwige heerlijkheid als Christus. Nadat het een korte tijd heel moeilijk is geweest, zal Hij u persoonlijk overeind helpen op de plaats waar u hoort te staan. Hij zal u zó sterk maken, dat u nooit meer hoeft te wankelen. Voor Hem is alle macht, voor altijd en eeuwig. Amen". 1 Petrus 5: 10,11
OPRECHTHEID : Ik vraag in mijn gebed, dat uw liefde steeds groter wordt en gepaard mag gaan met kennis en volledig inzicht,10 zodat u kunt beoordelen waar het op aankomt. Dan zult u op de dag van Christus zuiver en onberispelijk zijn (Filippenzen 1:9v)

OUDERS EN KINDEREN  "Kinderen gehoorzaam je ouders. Dat is goed omdat de Here hun gezag over jullie heeft gegeven. "Eer je vader en je moeder"Dat is het eerste van de Tien Geboden en er is een belofte aan verbonden: als je je vader en moeder eert, zal het je goed gaan en zul je een lang leven hebben." Ouders, behandel uw kinderen zo dat zij niet dwars en haatdragend worden. Voed ze zo op dat ze de Here leren volgen en liefhebben." Efeziërs 6: 1-4
 OVERVLOEDIG LEVEN : De dief komt alleen om te stelen, te doden en uit te roeien. Ik ben gekomen om mijn schapen leven in overvloed te geven (Johannes 10:10)

OVERWINNING : Dit heb ik jullie gezegd om jullie vrede te doen vinden bij mij. In deze wereld krijgen jullie het zwaar te verduren. Maar houd moed! Ik heb de wereld overwonnen!' (Johannes 16:33)

Wie overwint, maak ik tot een zuil in de tempel van mijn God, een zuil die daar niet meer zal verdwijnen. Dan grif ik in hem de naam van mijn God en de naam van de stad van mijn God, het nieuwe Jeruzalem, dat uit de hemel, vanuit mijn God neerdaalt, en mijn nieuwe naam (Openbaringen 3:12)

PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMEN EN RELIGIE  Religieuze mensen met persoonlijkheidsproblemen zullen soms merken dat hun problematiek ook iets doet met hun manier van geloven. Buiten je persoonlijkheid om kun je nu eenmaal niet denken, voelen, handelen, liefhebben en dus ook niet geloven. In deze rubriek gaan we hier nader op in. We beperken ons hierbij in eerste instantie tot voorbeelden van gelovige mensen met een joods-christelijke achtergrond. (Lees hier verder ...)

PLICHT : Zo zeiden ze tegen Jezus: ' Meester, wij weten dat u bij alles wat u leert, rechtuit spreekt, zonder aanzien des persoons; u leert echt wat God van ons wil.Onze vraag is: mogen we aan de keizer belasting betalen of niet?' Maar hij doorzag hun bedoelingen en zei: 'Laat me eens een Romeinse munt zien. Wiens afbeelding en opschrift staan erop?' 'Van de keizer,' antwoordden ze. 'Geef dan de keizer wat de keizer toekomt, en God wat God toekomt,' zei hij (Lucas 20:21-25)

PIJN  "'Abba! Vader!' zei Hij. 'Voor U is alles mogelijk. Neemt U die beker bij Mij vandaan. En toch, niet wat Ik wil, maar wat U wilt moet gebeuren.'" (Markus 14:36)

"Onze moeilijkheden en pijn zijn uiteindelijk niet zo groot en zullen ook niet zo lang duren. Maar het gevolg ervan is dat wij voor altijd in Gods heerlijke nabijheid zullen leven …
De openbaringen die God mij heeft gegeven, zijn werkelijk buitengewoon. Maar omdat Hij niet wilde dat ik mij daardoor iets zou gaan verbeelden, heeft Hij mij pijnlijk laten vernederen door een handlanger van satan, die mij als met vuisten slaat. Dat is een 'doorn in mijn vlees'. Nee, God zal niet toelaten dat ik mij wat ga verbeelden. Drie keer heb ik de Here gesmeekt dit lijden te laten ophouden. Maar de Here antwoordde telkens weer: 'Dat Ik altijd bij u ben, is genoeg. Wanneer u zelf zwak bent, kan mijn kracht zich tenvolle ontplooien.' Daarom durf ik mij toch op mijn zwakheden te beroemen. Omdat dan de kracht van Christus in mij gezien kan worden. Daarom kan ik zelfs blij zijn over zwakheden, beledigingen, noodsituaties, vervolgingen en moeilijkheden, die ik terwille van Christus moet verdragen.
Want als ik zwak ben, ben ik pas sterk." (2 Korinthiërs 4:17 en 12:7-10)

RECHTVAARDIGHEID : Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden (Mattheus 5:6)

 Zoek eerst Gods koninkrijk en zijn gerechtigheid, dan krijgt u al het andere erbij (Mattheus 6:33)

REINHEID : Dat is ons beloofd, vrienden. Laten we ons dan zuiveren van alles wat ons naar lichaam en ziel bezoedelt, en ons volledig wijden aan God in eerbied voor hem (2 Corinthen 7:1)

REINHEIDIN DENKEN : Tenslotte, broeders en zusters, overweeg steeds wat waar en verheven is, rechtvaardig en zuiver, beminnelijk en eervol, alles wat deugdzaam is en lof verdient (Filippenzen 4:8)

RENTMEESTERSCHAP : Nu wordt van een beheerder natuurlijk geëist dat hij betrouwbaar is (1 Cirinthen 4:2)(lees eens het dokument rentmeesterschap)

 Denk eraan: wie karig zaait, zal karig oogsten; wie overvloedig zaait, zal overvloedig oogsten.Laat iedereen geven waartoe hij in zijn hart heeft besloten, zonder gevoelens van spijt of dwang. Want God houdt van een blijmoedige gever (2 Corinthen 9:6,7)

SCHULDGEVOEL  "Maar als wij onze zonden bekennen, is God zo trouw en rechtvaardig ons die te vergeven. Hij reinigt ons van alle zonde." (1 Johannes 1:9)

"Ik heb uw zonden laten verdwijnen als ochtendmist in de middagzon! Keer terug naar Mij, want Ik heb de losprijs voor u betaald." (Jesaja 44:22)

"Kom nu en laten wij de zaak rechtzetten, zegt de HERE; al waren uw zonden rood als scharlaken, Ik maak ze wit als sneeuw. Uw vuurrode zonden zullen worden als witte wol." (Jesaja 1:18)

"Gods Zoon heeft Zijn leven en Zijn bloed gegeven om ons van de zonde te verlossen. Alles wat wij hebben misdaan, is ons daardoor vergeven. Wat een ongelofelijke genade!" (Efezen 1:7)

"Ik zal hun overtredingen vergeven en niet meer aan hun zonden denken." (Hebreeën 8:12)

STANDVASTIGHEID : Daarom, mijn dierbare broeders en zusters, sta pal en wees onwrikbaar. Zet u steeds volledig in voor het werk dat de Heer u opdraagt, in het besef dat in verbondenheid met de Heer uw inspanning niet voor niets is (1 Corinthen 58)

TEVREDENHEID : Nu is de godsdienst inderdaad een grote rijkdom, voor wie tevreden is met wat hij heeft (1 Timotheus 6:6)

TOEWIJDING : Broeders en zusters, omdat God zo goed voor ons is, roep ik u op, uzelf aan te bieden als een levende en heilige offergave die hij graag aanvaardt. Dat is úw ware eredienst; loop niet mee in het gareel van deze wereld. U moet andere mensen worden met een nieuwe gezindheid. Dan kunt u beoordelen wat God wil, wat goed is en volmaakt en wat hem aangenaam is (Romeinen 12:1,2)

UITPUTTING  "Maar zij die hun hoop op de HERE hebben gevestigd, zullen hun krachten weer terugkrijgen. Zij stijgen op met vleugels als van arenden; zij zullen voortsnellen, maar niet moe worden; zij zullen wandelen zonder uitgeput te raken." (Jesaja 40:30)

:Als de lasten u drukken en u vermoeid raakt, kom dan bij Mij. Ik zal u rust geven. Voeg u naar Mij en wees mijn discipel, want Ik ben vriendelijk en nederig van hart. Bij Mij zult u diepe innerlijke rust vinden. Wat Ik van u vraag is nooit te zwaar en de last die u voor Mij moet dragen, is licht."
VERGEVING : En wanneer gij staat te bidden, vergeeft wat gij tegen iemand mocht hebben, opdat ook uw Vader in de hemelen uw overtredingen vergeve.Indiengij echter niet vergeeft, zal ook uw Vader, die in de hemelen is, uw overtredingen niet vergeven (Marcus 11:25,26)

Laat alle gevoelens van wrok, drift en woede varen. Schreeuw en vloek niet, maar vermijd iedere vorm van slecht gedrag.Wees goed en hartelijk voor elkaar en vergeef elkaar zoals God u heeft vergeven in Christus (Efese 4:31,32)

VERLEIDING   "De beproevingen die u hebt ondergaan, zijn niet ongewoon. God is trouw; Hij zal ervoor zorgen dat de beproevingen u niet teveel worden. Hij zal ook een uitweg uit de beproevingen geven, zodat u er tegen opgewassen bent." (I Corinthiërs 10:13)

"Gelukkig is hij die telkens verleidingen weerstaat en niet doet wat verkeerd is, want later zal hij als beloning de kroon krijgen, die God beloofd heeft aan wie Hem liefhebben: Het eeuwige leven. Maar als u moeite hebt om de zonde het hoofd te bieden, moet u niet zeggen dat God u in de verleiding brengt.
God heeft nooit de neiging iets slechts te doen en Hij brengt niemand in verleiding … Onderwerp u dus aan God, maar verzet u tegen de duivel en hij zal van u wegvluchten." (Jakobus 1:12-13 en 4:7)

"Omdat Hij Zelf geleden heeft en verzoeking heeft gekend, weet Hij wat het is om te lijden en verzocht te worden; daarom kan Hij ons zo goed helpen." (Hebreeën 2:18)

VERTROUWEN
 "Vertrouw met heel je hart op de HERE en verwacht het niet van je eigen verstand. Laat God delen in alles wat je doet, dan kan Hij je levensweg bepalen". Spreuken 3: 5, 6

"Ik weet uit ervaring wat het is om te leven in gebrek en in overvloed. Ik ben met allerlei omstandigheden vertrouwd, zowel met verzadigd zijn als met honger lijden en zowel met meer dan voldoende te hebben als gebrek te lijden. Ik ben in staat alles te doen door Christus, Die mij daarvoor de kracht geeft". Filippenzen 4: 12, 13

VOLHARDING : Jezus begon hun te zeggen: 'Pas op, laat niemand jullie op een dwaalspoor brengen!Want er zullen velen komen die mijn naam gebruiken en zullen zeggen: Ik ben het, en ze zullen velen op een dwaalspoor brengen.Als je hoort van oorlogen, als oorlogsgeruchten je bereiken, raak dan niet in paniek. Dat moet allemaal gebeuren, maar het einde is het nog niet.Het ene volk zal strijden tegen het andere, het ene rijk tegen het andere. Er zullen aardbevingen zijn, dan hier, dan daar, en hongersnoden. Dat is het begin van de weeën.Pas op, dit staat jullie zelf te wachten: ze zullen jullie uitleveren aan de rechtbanken en je mishandelen in de synagogen; en je zult staan voor bestuurders en koningen om mij, om tegenover hen van mij te getuigen.Want eerst moet het evangelie aan alle volken bekendgemaakt worden.En wanneer ze je wegvoeren om je voor het gerecht te brengen, maak je dan geen zorgen om wat je moet zeggen. Zeg wat je op dat ogenblik ingegeven wordt, want jij bent het niet die spreekt, maar de heilige Geest.Men zal zijn eigen broer verraden en de dood insturen en een vader zijn kind. En kinderen zullen zich tegen hun ouders keren en hen doden.En jullie zullen door iedereen worden gehaat vanwege mijn naam. Maar wie volhoudt tot het einde, zal worden gered (Marcus 13:5-13)

VREEDZAAM : Vrede laat ik bij jullie achter; mijn vrede geef ik jullie, een andere vrede dan de wereld geeft. Maak je niet ongerust en wees niet bang (Johannes 14:27)

Stel alles in het werk om met iedereen in vrede te leven (Romeinen 12:18)

VREUGDE : Maar wees niet blij omdat de geesten je gehoorzamen; wees liever blij omdat jullie namen staan opgetekend in de hemel.'(Lucas 10:20)

Dit heb Ik tot u gesproken, opdat mijn blijdschap in u zij en uw blijdschap vervuld worde (Johannes 15:11)

VRIENDEN  "Wie met verstandige mensen omgaat, wordt verstandig: wie met slechte mensen omgaat, komt op het verkeerde pad" Spreuken 13: 20
VRUCHTGAARHEID : Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer.Elke rank aan mij die geen vrucht draagt, snijdt hij af; de vruchtdragende ranken snoeit hij bij om ze nog meer vrucht te doen dragen.Jullie zijn al bijgesnoeid door de woorden die ik tot jullie gesproken heb.Blijf in mij, dan blijf ik in jullie. Een rank kan alleen maar vrucht dragen als hij aan de wijnstok zit niet uit zichzelf. Zo kunnen ook jullie alleen maar vrucht dragen als je in mij blijft.Ik ben de wijnstok, jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, draagt hij veel vrucht; los van mij zijn jullie tot niets in staat.Wie niet in mij blijft, wordt weggegooid als een rank en verdort. Zulke ranken worden bij elkaar geharkt en in het vuur gegooid en verbrand.Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie blijven, kun je alles vragen wat je wilt, en je zult het krijgen.Het is de glorie van mijn Vader als je veel vrucht draagt en je zo mijn leerlingen toont (Johannes 15:1-8)

VRIJHEID : Tegen de Joden die in hem geloofden, zei Jezus: ' Als u mijn woorden vasthoudt, bent u werkelijk volgelingen van mij; u zult de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.'Ze antwoordden hem: 'We stammen af van Abraham, en we zijn nooit iemands slaaf geweest. Waarom zegt u dan: U zult vrij worden?'Jezus zei tegen hen: 'Ik verzeker u, iedereen die zondigt, is een slaaf van de zonde.De slaaf heeft geen blijvende plaats in huis, de zoon wel.Pas als de Zoon u vrij zal maken, zult u werkelijk vrij zijn.(Johannes 8:31-36)

WAAKZAAMHEID : Het is als met een man die een verre reis gaat maken, het beheer over zijn huis overlaat aan zijn dienaars, ieder zijn taak geeft en de man bij de poort opdraagt te waken.Waak dan ook: want je weet niet wanneer de heer des huizes terugkeert:'savonds, midden in de nacht, bij het kraaien van de haan of 'smorgens vroeg.Hij staat ineens voor je, zorg dus dat hij je niet slapend aantreft.En wat ik tegen jullie zeg, zeg ik tegen allen: waak.' (Marcus 13:34-37)

WAARACHTIGHEID: DE WAARACHTIGE GETUIGE. In Openbaring 3:14 is het een naam voor Christus, de trouwe en waarachtige getuige. ALLES HEEFDT DIT TE MAKEN MET OPRECHTHEID.

Naar aanleiding van een preek over het negende gebod heb ik het verzoek gekregen om het voorbeeld van de drie zeven eens op papier te zetten.

Graag wil ik dit verduidelijken Wat houdt dit in voor de praktijk van ons mensen in het alledaagse leven?.’Werd er in de praktijk van het leven , maar meer op deze manier gehandeld en gesproken.’ Daarom het volgende:

Er kwam eens een man bij de Griekse filosoof Socrates. Hij zei: ‘Socrates, ik moet je iets vertellen over je vriend die…. ‘Socrates onderbrak de man en vroeg:‘Ging je boodschap al door de drie zeven?’Drie zeven? ‘Ja,’ zei Socrates,‘… de eerste zeef is de waarheid. Weet je zeker dat het waar is wat je wilt zeggen?’ De man bloosde. ‘Nu ja, zeker…, nee… dat niet, maar ze zeggen het…’Socrates vervolgde ‘Dan heb je zeker wel de tweede zeef gebruikt, de zeef van het goede. Is het iets goeds wat je over mijn vriend wilt vertellen?’
De man aarzelde. ‘Goed, nee, integendeel…’Socrates keek bedenkelijk. ‘Dan gebruik je toch zeker wel de derde zeef? Is het noodzakelijk dat je dit aan mij vertelt?’
 
Dat was niet het geval. ‘Wel,’ sprak Socrates toen, ‘als wat je me wilt vertellen niet waar, niet goed en niet noodzakelijk is, vergeet het dan en belast mij er niet mee. Goede morgen.’

De les is: Gods Woord draagt ons op te bidden voor de persoon van wie je iets kwaads zou kunnen vertellen. Vindt u het niet beschamend dat een heiden, Socrates , wijzer handelt dan menige christen?

WAARHEID : Jezus zeide tot hem: Ik ben de weg en de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij (Johannes 14:6

Laten zij aan u gewijd zijn door de waarheid; uw woord is de waarheid (Johannes 17:17)

Dan zullen we niet langer onmondige kinderen zijn die als golven op en neer deinen en heen en weer bewogen worden door elke wind, dat wil zeggen: door elke leer waarmee sluwe mensen met hun valse wijsheden ons op dwaalwegen brengen.Door ons aan de waarheid te houden zullen we in liefde volledig toegroeien naar hem die het hoofd is: Christus (Efeziërs 4:14,15)

IJVER : Doe uw best en wees niet lui. Dien de Heer met een vurig hart. Wees blij om wat u mag verwachten. Volhard als u verdrukt wordt. Houd niet op met bidden.Lenig de nood van hen die God toebehoren en ontvang vreemdelingen gastvrij.Smeek Gods zegen af over hen die u vervolgen; ja, wens hun alle goeds toe in plaats van hen te vervloeken.Wees blij met wie blij zijn en verdrietig met wie verdrietig zijn.Wees eensgezind. Doe niet uit de hoogte, maar blijf gewoon. Wees niet zelfingenomen.Vergeld geen kwaad met kwaad. Heb het goede voor met alle mensen.Stel alles in het werk om met iedereen in vrede te leven.Neem geen wraak, vrienden, maar laat God rechter zijn. Want er staat geschreven: Ik ben het die wraak neemt; ik zal het hun vergelden, zegt de Heer.Nee, als uw vijand honger heeft, geef hem dan te eten, en als hij dorst heeft, geef hem dan te drinken. Daarmee brengt u hem in verlegenheid en maakt u hem beschaamd.Laat niet het kwade u overwinnen, maar overwin het kwade door het goede )Romeinen 12 11-21)

ZIEKTE  "Als iemand ziek is, laat hij de voorgangers van de gemeente vragen bij hem te komen om met hem te bidden en hem namens de Here met olie te zalven. Als zij in geloof bidden, zal de zieke genezen worden; de Here zal hem gezond maken. En als hij gezondigd heeft, zal de Here het hem vergeven." (Jakobus 5:14,15)

"Als hij ziek wordt, zal de HERE hem steunen; tijdens zijn ziekte wordt hij door U veranderd." (Psalm 41:4)

ZORGEN  "Degenen die op Hem vertrouwen, die vaak hun gedachten aan de HERE wijden, zal Hij in volkomen vrede laten leven! Vertrouw altijd op de HERE God, want de Oppermachtige HERE is uw eeuwige toevlucht." (Jesaja 26:3,4)

"Geef al uw zorgen en problemen over aan God, want Hij houdt van u en zorgt voor u." (I Petrus 5:7)

"Jezus zei tegen Zijn discipelen: 'Maak je geen zorgen over je levensonderhoud, over wat je zult eten of aantrekken. Want het leven is meer dan voedsel en kleding alleen. Kijk eens naar de kraaien. Die zaaien en oogsten niet en ze hebben geen voorraadkamers of schuren. Toch gaat het hen goed, want God geeft ze te eten.

Wel, jullie betekenen toch veel meer voor Hem dan die vogels! Waar zijn zorgen trouwens goed voor? Kun je je leven erdoor verlengen? Natuurlijk niet. Als je dat nog niet eens kunt, waarover zul je je dan zorgen maken?
Kijk eens naar de lelies. Die spinnen niet en weven niet. Toch zijn zij mooier dan koning Salomo in al zijn pracht en praal.
Als God de planten die vandaag in het veld staan en morgen verbrand worden, zo mooi aankleedt, zal Hij jullie dan geen kleren geven? Bange twijfelaars!'" (Lucas 12:22-28)

       

OM EENS OVER NA TE DENKEN - LEES IN DE BIJBEL     

Januari 

Psalm 67	Gelukkig nieuwjaar gewenst
1 Korintiërs 1:1-17	(Van) wie ben jij?
1 Korintiërs 1:18-31	Wat is wijsheid?
1 Korintiërs 2:1-16	Gods wijsheid
1 Korintiërs 3:1-15	Groeien en laten groeien
1 Korintiërs 3:16-4:5	Beoordelingsvermogen
1 Korintiërs 4:6-21	Geen persoonsverheerlijking
1 Korintiërs 5:1-13	Tucht over ontucht
1 Korintiërs 6:1-11	Christelijk recht
1 Korintiërs 6:12-20	De ware tempeldienst
Psalm 66:1-9	Wereldwijde uitnodiging
Psalm 66:10-20	Getuigenis
Johannes 1:19-34	Identiteitsbewijs
Johannes 1:35-51	Herinnering aan de Jakobsladder
Johannes 2:1-11	Feestvreugde
1 Korintiërs 7:1-11	Zelfbeheersing
1 Korintiërs 7:12-24	Trouw aan je roeping
1 Korintiërs 7:25-40	Hechtingsprobleem?
1 Korintiërs 8:1-13	Christelijke vrijheid
1 Korintiërs 9:1-14	Leven van het evangelie
1 Korintiërs 9:15-27	Vrij
Psalm 63	Lied van verlangen
Handelingen 8:4-25	Onbetaalbare gaven
Handelingen 8:26-40	Leesles
Handelingen 9:1-19a	Wordt vervolgd ...
Handelingen 9:19b-31	Aansluiting
Deuteronomium 12:1-12	Grenzen
Deuteronomium 12:13-28	Vlees en bloed
Deuteronomium 12:29–13:6 HSV/NBG'51: Deuteronomium 12:29-13:5	Hart en ziel
Deuteronomium 13:7-19 HSV/NBG'51: Deuteronomium 13:6-18	Dien alleen de HEER
Deuteronomium 14:1-21	Heilig dieet

 

Februari

Deuteronomium 14:22-29	Tien procent
Deuteronomium 15:1-11	Armoedebestrijding
Deuteronomium 15:12-23	Oormerk
Deuteronomium 16:1-17	Feestregels
Deuteronomium 16:18–17:13	Recht
Deuteronomium 17:14–18:8	Gezag en ontzag
Deuteronomium 18:9-22	Echte profetie
Marcus 1:1-15	De bode en de Heer
Marcus 1:16-31	Spreken met gezag
Marcus 1:32-45	Doorvertellen
Ezechiël 1:1-14	Stormachtig begin
Ezechiël 1:15-28a	Beschrijving van iets onbeschrijfelijks
Ezechiël 1:28b–3:3	Vol van het Woord
Deuteronomium 19:1-13	Uitwijkmogelijkheid
Deuteronomium 19:14-21	Oog om oog, tand om tand
Deuteronomium 20:1-9	Strijdvaardig, niet strijdlustig
Deuteronomium 20:10-20	Om gruwelijkheden te voorkomen ...
Deuteronomium 21:1-9	Oplossing voor een onopgeloste moord
Marcus 2:1-12	Wie kan zonden vergeven?
Marcus 2:13-22	Eetgewoonten
Ezechiël 3:4-15	Verstaanbare boodschap
Ezechiël 3:16-21	Zware verantwoordelijkheid
Ezechiël 3:22-27	Niet vanzelf sprekend
Psalm 57	Schuilplaats
Deuteronomium 21:10-21	Regels in een gebroken wereld
Deuteronomium 21:22–22:12	Welke regels gelden voor u?
Psalm 91	Bevrijdingslied
Ezechiël 12:1-7	Levend teken
Ezechiël 12:8-20	Angstaanjagend

 

Maart

Ezechiël 12:21-28	Nabije toekomst
Ezechiël 13:1-8	Zo spreekt de HEER
Ezechiël 13:9-16	Afgebroken muren
Ezechiël 13:17-23	Valse profetessen
Ezechiël 14:1-11	Schoonmaak
Deuteronomium 22:13-22	Wie gaat vrijuit?
Deuteronomium 22:23–23:1	Seksueel misbruik
Deuteronomium 23:2-15	Dienstvoorschriften
Deuteronomium 23:16-26	Sociale wetgeving
Psalm 19	Natuur en genade
Ezechiël 14:12-23	Heiligen redden je niet
Ezechiël 15:1-8	Brandhout
Ezechiël 16:1-14	Liefdevolle zorg
Ezechiël 16:15-34	Schaamteloos gedrag
Ezechiël 16:35-43	Kan een gevallen vrouw weer opstaan?
Ezechiël 16:44-52	Onverkwikkelijke familiegeschiedenis
Ezechiël 16:53-63	Herstel
Ezechiël 17:1-10	Raadselachtige adelaars
Ezechiël 17:11-21	Woord houden
Ezechiël 17:22-24	Let op het twijgje
Deuteronomium 24:1-13	Leefregels
Deuteronomium 24:14–25:4	Tegen uitbuiting
Deuteronomium 25:5-19	Recht tegen het onrecht
Psalm 43	Hoop op God
Ezechiël 33:1-9	Een gewaarschuwd mens
Ezechiël 33:10-20	Afkeren of terugkeren
Ezechiël 33:21-33	Horen is nog geen luisteren
Deuteronomium 26:1-11	Gaven
Deuteronomium 26:12-19	Kostbaar
Johannes 11:55-12:11	Kostbare gave
Johannes 12:12-19	Spannend feest

 

April

Psalm 24	Koninklijke intocht
Johannes 12:20-36	Een donderslag bij heldere hemel?
Johannes 12:37-50	Geloof in de Zoon en de Vader
Ezechiël 34:1-16	Wie is de goede herder?
Johannes 13:1-38	Zichtbare liefde
Goede Vrijdag Johannes 18:1-19:30	Cruciaal
Johannes 19:31-42	Voorbereiding
Eerste Paasdag Johannes 20:1-18	Vasthouden en loslaten
Tweede Paasdag Ezechiël 34:17-31	Herderlijke zorg
Ezechiël 35:1-15	Bergrede
Ezechiël 36:1-15	Opbloei
Ezechiël 36:16-32	Terugkeer en inkeer
Ezechiël 36:33-38	Paradijsbelofte
Ezechiël 37:1-14	Nieuw leven
Johannes 20:19-31	Eerst zien en dan geloven
Handelingen 2:43–3:10	Gaven
Handelingen 3:11-26	Uitleg
Handelingen 4:1-12	Krachtig getuigenis
Handelingen 4:13-22	Verbazende reactie
Handelingen 4:23-35	Bewogen reactie
Handelingen 4:36–5:11	Geefgedrag
Hooglied 1:1-7	Verlangen
Hooglied 1:8-17	Zoete woorden
Hooglied 2:1-7	Voor mij is er maar één
Johannes 9:1-12	Schuldvraag
Johannes 9:13-23	(Voor)oordeel
Johannes 9:24-41	Wie is er nou blind?
Johannes 10:1-10	Herkenbare stem
Johannes 10:11-21	De goede herder
Psalm 65	Goede zorg

Mei

Handelingen 5:12-26	Open deuren
Handelingen 5:27-42	Het zekere voor het onzekere
Handelingen 6:1-7	De eenheid bewaard
Hooglied 2:8-15	Samenkomst
Hooglied 2:16–3:5	Zoeken
Hooglied 3:6-11	Bewondering
Hooglied 4:1-11	Lichaamstaal
Hooglied 4:12–5:1	Paradijs
Hooglied 5:2-8	Aangeraakt
1 Johannes 2:18-29	Antichrist
1 Johannes 3:1-10	Kinderen van God
1 Johannes 3:11-24	Liefde en haat
1 Johannes 4:1-10	Echt of vals?
Hooglied 5:9–6:3	De ware
Hooglied 6:4-12	Stralen
Johannes 15:26-16:11	Aankondiging van de Geest
Hemelvaartsdag Johannes 16:12-28	Verdriet en vreugde
Johannes 16:29-17:8	Voortschrijdend inzicht
Johannes 17:9-26	Gebed om eenheid
Hooglied 7:1-6	Knap
Hooglied 7:7–8:4	Genieten van elkaar
Hooglied 8:5-14	De kracht van liefde
1 Johannes 4:11-21	God is liefde
1 Johannes 5:1-4	Liefde overwint
1 Johannes 5:5-12	Getuigen
1 Johannes 5:13-21	Vertrouwen
Eerste Pinksterdag Openbaring 22:6-17	Spoed
Tweede Pinksterdag Ruth 1:1-22	Gelukzoekers
Ruth 2:1-23	Vreemdelingenzorg
Ruth 3:1-18	Nachtelijk gesprek
Ruth 4:1-22	Onderhandelingsresultaat

Juni

Johannes 2:23–3:13	Leraar of leerling
Johannes 3:14-21	Licht en donker
Psalm 93	Machtiger dan het water
Spreuken 16:1-11	De HEER en de mens
Spreuken 16:12-22	De koning en de wijze
Spreuken 16:23-33	Goed en kwaad
Psalm 13	Hoopvolle klacht
Marcus 2:23–3:6	Heer van de sabbat
Marcus 3:7-19	Goed nieuws verspreiden
Marcus 3:20-35	Familiegeschiedenis
Spreuken 17:1-14	Vrede bewaren
Spreuken 17:15-28	Recht
Spreuken 18:1-12	Zeggen en zwijgen
Spreuken 18:13-24	Toegankelijk
Marcus 4:1-9	Zaaien
Marcus 4:10-20	Uitleg
Marcus 4:21-34	Bekendmaking
Spreuken 19:1-14	Arm en rijk
Spreuken 19:15-29	Opvoedkunde
Spreuken 20:1-10	Betrouwbaarheid
Spreuken 20:11-20	Scherpe waarnemingen
Spreuken 20:21-30	Spiegels
Psalm 1	Twee wegen
Johannes 3:22-36	Jezus belangrijker dan Johannes
Marcus 4:35-41	Stilte na de storm
Marcus 5:1-20	Geestkracht
Marcus 5:21-34	Aangeraakt
Marcus 5:35-43	Opgewekt
Jesaja 1:1-9	Verlaten en verlaten worden
Jesaja 1:10-20	Het gaat om je hart!

            

Juli

Jesaja 1:21-31	Zuivering
Jesaja 2:1-5	Verenigde naties
Jesaja 2:6-22	Berg je!
Jesaja 3:1-12	Chaos
Jesaja 3:13–4:1	Wanverhouding
Jesaja 4:2-6	Vernieuwing
Spreuken 21:1-10	Eerlijk duurt het langst
Spreuken 21:11-21	Verstand en gevoel
Spreuken 21:22-31	Let op je woorden!
Spreuken 22:1-16	Goede naam en faam
Spreuken 22:17-29	Raadgevingen
Spreuken 23:1-12	Anti-materialisme
Spreuken 23:13-25	Laat je onderwijzen
Spreuken 23:26-35	De kater komt later
Marcus 6:1-13	Aanstoot
Marcus 6:14-29	Uit de hand gelopen verjaardagsfeest
Marcus 6:30-44	Massabijeenkomst
Marcus 6:45-56	Oversteek
Jesaja 30:1-5	Bondgenootschap
Jesaja 30:6-18	De HEER wacht
Klaagliederen 1:1-11	Jeremiade
Klaagliederen 1:12-22	De HEER straft
Klaagliederen 2:1-12	Donkere tijden
Klaagliederen 2:13-22	De straf was niet onverwacht
Klaagliederen 3:1-39	Wanhoop en hoop
Klaagliederen 3:40-66	Gebed uit de diepte
Klaagliederen 4:1-22	Leed, maar geen leedvermaak
Klaagliederen 5:1-22	Er komt een eind aan de ellende
Johannes 6:1-21	Brood en water
Johannes 6:22-40	Het echte brood
Johannes 6:41-59	Geestelijk voedsel

 

Augustus

Johannes 6:60-71	Scheiding
Jesaja 30:19-26	Wegwijzer
Jesaja 30:27-33	De HEER strijdt voor Israel
Marcus 7:1-23	Wet en traditie
Marcus 7:24-37	Open
Jesaja 31:1-9	Waar komt mijn hulp vandaan?
Jesaja 32:1-8	Verandering
Jesaja 32:9-20	Wachten op de geest van boven
Jesaja 33:1-12	Onheil en genade
Jesaja 33:13-24	Bevrijdingsdag
Jesaja 34:1-17	Edom verwoest
2 Koningen 16:1-9	Hulpbehoevend
2 Koningen 16:10-20	Illegale kopie
2 Koningen 17:1-12	Reden voor ballingschap
2 Koningen 17:13-23	Niet geluisterd naar herhaalde waarschuwingen
2 Koningen 17:24-33	Godsdienstonderwijs
2 Koningen 17:34-41	De HEER is de enige God
2 Koningen 18:1-12	Opleving
Jesaja 35:1-10	Paradijselijk
2 Koningen 18:13-25	Bedreiging
2 Koningen 18:26-37	Grove taal
2 Koningen 19:1-13	Houd moed
2 Koningen 19:14-28	Open brief
2 Koningen 19:29-37	Jesaja's profetie komt uit
2 Koningen 20:1-11	Genezing
2 Koningen 20:12-21	Expositie
Marcus 8:1-13	Teken
Marcus 8:14-26	Blind en ziende
Marcus 8:27-38	Wie is Jezus?
Spreuken 24:1-12	Wijsheid boven alles
Spreuken 24:13-22	Zoete woorden?

 

September

Spreuken 24:23-34	Eerlijkheid en vlijt
Spreuken 25:1-14	Eerlijk en toch niet alles zeggen
Spreuken 25:15-28	Raadgevingen
Spreuken 26:1-12	Reageren op dwaasheid
Spreuken 26:13-28	Over luiheid en ruzie
Spreuken 27:1-14	Wijze raad
Spreuken 27:15-27	Scherp opgemerkt
Psalm 54	Gebed na verraad
2 Koningen 21:1-18	Het gaat weer mis
2 Koningen 21:19-26	Moord en doodslag
2 Koningen 22:1-13	Belangrijke vondst
2 Koningen 22:14-20	De profetes spreekt
2 Koningen 23:1-14	Hervormingsdag
2 Koningen 23:15-30	Ingrijpende maatregelen
Marcus 9:1-13	Verschijning
Marcus 9:14-29	Geloofskracht
Marcus 9:30-50	Belangrijkheid
Marcus 10:1-12	Huwelijkswet
Spreuken 28:1-13	Tegenstellingen
Spreuken 28:14-28	Oorzaak en gevolg
2 Koningen 23:31-24:7	Betaling
2 Koningen 24:8-17	Weggevoerd
2 Koningen 24:18-25:7	Martelgang
2 Koningen 25:8-17	Ontmanteling
2 Koningen 25:18-30	Einde verhaal?
Spreuken 29:1-13	Overeenkomsten en verschillen
Spreuken 29:14-27	Adviezen voor samenleven
Openbaring 12:1-6	Geboorteverhaal
Openbaring 12:7-12	Overwinning
Openbaring 12:13-18	Strijd

 

Oktober

Openbaring 13:1-10	Beestachtig
Openbaring 13:11-18	Gebrandmerkt
Psalm 128	Gelukkig gezin
Psalm 2	Volken trekken samen
Rechters 13 : 1-24	Wie doet recht?
Rechters 14:1-9	Sterkte
Rechters 14:10-20	De strijd begint
Rechters 15:1-8	Op scherp
Rechters 15:9-20	Uitlevering
Rechters 16:1-3	Gesloten poorten
Psalm 56	Help!
Spreuken 30:1-14	Wijs en bescheiden
Spreuken 30:15-23	Tellen
Spreuken 30:24-33	Dierkundeles
Spreuken 31:1-9	Moeders wijsheid
Spreuken 31:10-31	Leve de sterke vrouw
Marcus 10:13-31	Kinderen van het koninkrijk
Marcus 10:32-45	Selectief geluisterd
Marcus 10:46-52	Weer zien
Psalm 124	Onze hulp
Rechters 16:4-22	Femme fatale
Rechters 16:23-31	Wie bespot wie?
Psalm 143	Gebed
2 Kronieken 29:1-11	Begin van herstel
2 Kronieken 29:20-30	Offerdienst
2 Kronieken 29:31-36	Gaven
2 Kronieken 30:1-12	Terugkeer
Openbaring 4:1-11	Open deur
Openbaring 5:1-14	Wie verbreekt de zegels?
Openbaring 6:1-8	Vier paarden
Openbaring 6:9-16	Hoe lang nog?

  

November

Openbaring 7:1-17	Ontelbaar
2 Kronieken 30:13-27	Ommekeer
2 Kronieken 32:1-23	Overwinning
Psalm 20	Overwinningslied
2 Kronieken 32:24-33	Vrede
Handelingen 15:36–16:10	Wie gaat er mee?
Handelingen 16:11-24	Gevangen
Handelingen 16:25-40	Bevrijd
Handelingen 17:1-15	Schriftbewijs
Handelingen 17:16-34	Nieuwsgierigheid
Handelingen 18:1-11	Stof tot nadenken
Handelingen 18:12-22	Het werk gaat door
Marcus 11:1-11	Palmpasen
Marcus 11:12-26	Het gaat om de vruchten
Marcus 11:27–12:12	Vragen en antwoorden
Marcus 12:13-27	Gods kracht onderschat
Marcus 12:28-34	Het belangrijkste gebod
Marcus 12:35–44	Schijn en werkelijkheid
2 Tessalonicenzen 1:1-12	Trouw
2 Tessalonicenzen 2:1-12	Satans werk
2 Tessalonicenzen 2:13-17	Bemoediging
Openbaring 1:1-9	Vrede van a tot z
Openbaring 1:10-20	Visioen op zondag.
Marcus 13:1-13	Weeën
Marcus 13:14-23	Wees gewaarschuwd
Marcus 13:24-37	Wees waakzaam
Openbaring 2:1-7	Terug naar de bron
Openbaring 2:8-11	Door de verdrukking heen
Openbaring 2:12-17	Goede naam
Openbaring 2:18-29	Sterkte / zwakte analyse

 December

Openbaring 3:1-6	Schone schijn
Openbaring 3:7-13	Weinig invloed, grote kracht
Openbaring 3:14-22	Lauwheid
2 Tessalonicenzen 3:1-5	Bid ...
2 Tessalonicenzen 3:6-18	... en werk
Zacharia 9:1-8	Verdediging
Zacharia 9:9-17	Doel: vrede
Zacharia 10:1-5	De goede herder komt
Zacharia 10:6-12	Het komt goed
Zacharia 11:1-14	Vriendelijkheid en Eenheid gebroken
Zacharia 11:15-17	Herderlijk vermaan
Psalm 126	Een droom wordt werkelijkheid
Zacharia 12:1-8	Kracht van God
Zacharia 12:9-13:1	Wasgelegenheid
Zacharia 13:2-6	Einde van de valse profetie
Zacharia 13:7-9	Loutering
Zacharia 14:1-11	Toekomst voor Jeruzalem
Zacharia 14:12-21	Aan de HEER gewijd
Lucas 1:1-25	Priesterzegen
Lucas 1:26-38	In gezegende omstandigheden
Lucas 1:39-56	Magnificat
Lucas 1:57-66	Johannes is zijn naam
Lucas 1:67-80	Eerste woorden van Zacharias na 9 maanden
Lucas 2:1-14	Bijzonder gewoon
Eerste Kerstdag Lucas 2:15-21	Kraambezoek
Tweede Kerstdag 1 Johannes 1:1-2:2	Licht
1 Johannes 2:3-11	Oud en nieuw
1 Johannes 2:12-17	Tijdelijk of blijvend
Lucas 2:22-35	Teken van vrede - voor wie het ziet
Lucas 2:36-40	Profetes in actie
Lucas 2:41-52	Thuis

OM OVER NA TE DENKEN:

HET WETTIG GEZAG: DE OVERHEID

Romeinen 13, 1-7 

1 Ieder mens moet zich onderwerpen aan de overheden, die boven hem staan. Want er is geen overheid dan door God en die er zijn, zijn door God gesteld. 2 Wie zich dus tegen de overheid verzet, wederstaat de instelling Gods, en wie dit doen, zullen een oordeel over zich brengen. 3 Want, als iemand goed handelt, behoeft hij niet bevreesd te zijn voor de overheidspersonen, maar wel, als hij verkeerd handelt. Wilt gij zonder vrees voor de overheid zijn? Doe het goede, en gij zult lof van haar ontvangen. 4 Zij staat immers in dienst van God, u ten goede. Maar indien gij kwaad doet, wees dan bevreesd; want zij draagt het zwaard niet tevergeefs; zij staat immers in de dienst van God, als toornende wreekster voor hem, die kwaad bedrijft. 5 Daarom is het nodig zich te onderwerpen, niet slechts om de toorn, maar ook om des gewetens wil. 6 Daarom brengt gij toch ook belastingen op; want zij zijn dienaren Gods, die juist op dit punt voortdurend letten. 7 Betaalt aan allen het verschuldigde, belasting aan wie belasting, tol aan wie tol, ontzag aan wie ontzag, eerbetoon aan wie eer toekomt.

Verklaring

Als Guido de Brès, de opsteller van de 37 Geloofsartikelen (één van de belijdenisgeschriften van de kerken der Calvijnse Reformatie) door de Roomse overheid van zijn dagen tot de dood veroordeeld is, houdt hij, staande op de ladder die hem naar de galg voert, een korte toespraak tot het volk van Valenciennes. Het is 31 mei 1567. Een gruwelijke dag waarop een overheid één van haar trouwste zonen de martelaarsdood laat sterven. Maar vlak voordat de beul de ladder onder de voeten van De Brès wegtrekt en de strop om zijn hals hem zal wurgen, spreekt hij nog enkele onvergetelijke woorden. Hij vermaant het samengestroomde volk om de overheid te eerbiedigen en volhardend te blijven in de leer die hij hen verkondigd had, de zuivere waarheid Gods.

Stel u voor: een man die volstrekt ten onrechte door een overheid wordt opgehangen, roept op om zich gewillig te onderwerpen aan het gezag van die overheid.
Hoe kan dat? Is dat niet iets ongerijmds? Nee, voor De Brès en voor gereformeerde protestanten is dat niets ongerijmds. Want zij hebben in hun Bijbel gelezen: alle ziel zij den machten, over haar gesteld, onderworpen; want er is geen macht dan van God en de machten die er zijn, die zijn van God geordineerd (vs. 1). Aldus Rom. 13. 1. Protestanten zijn vijanden van elk eigenmachtig revolutionair ingrijpen in bestaande orden. Dat lag in de dagen van De Brès voor de hand. Protestanten in het zuiden van België trokken soms provocerend de straten op, al psalmen zingend. Weg met de Roomse godsdienst. Ook waren er lieden die onder de naam van het protestantisme in Munster zelfs het Koninkrijk Gods uitriepen en met het zwaard erop uittrokken om de wereld te veroveren. Mensen die voor overheden geen enkel respect hadden. Het waren de z.g. Dopersen. Maar De Brès heeft het de Koning van Spanje die hij (zoals ook ons volkslied zegt) altijd geëerd had als het wettig gezag, laten weten, dat protestanten tegen de revolutie waren. Tot vlak voor zijn dood. En in zijn Geloofsartikelen schreef hij: 'Voorts een ieder, van wat kwaliteit, conditie of staat hij zij, is schuldig zich aan de overheden te onderwerpen, schattingen te betalen, hun eer en eerbied toe te dragen en hun gehoorzaam te zijn in alle dingen die niet strijden tegen Gods Woord...’ (N.G.B. art. 36).

Rom. 13 en Openb. 13

Onderwerpt u aan het wettig gezag dat door God over u gesteld is, ook al wordt u door dat wettig gezag om uw geloof aan de galg gehangen. Ziedaar de boodschap van de Reformatie. En is dat het niet ook wat Paulus zegt in Rom. 13? Laten we er maar meteen aan toevoegen, dat het dingen zijn die geheel en al indruisen tegen de geest van de tijd die wij vandaag beleven. Revolutie, omverwerping van gezag, tarten van de politie op straat, burgerlijke ongehoorzaamheid, weigeren van belastingbetaling, wanneer de overheid het geld voor kerncentrales wil uitgeven, het zijn allemaal zaken waarvan de kranten bol staan. Ze zijn aan de orde van de dag. Kerkelijke leiders voeren pleidooien voor geweld, als overleg en vreedzaam protest niet meer helpen, in Zuid-Afrika vooral. Gewapend verzet tegen een overheid die apartheid de handen boven het hoofd houdt. Net zo goed als in de tachtigjarige oorlog tegen de overheid die protestanten vervolgde. Net zo goed als in de oorlog '40-'45 tegen nazi-Duitsland dat ons volk tiranniseerde. En het lijkt allemaal heel logisch. Net zo goed als een aanslag op Hitler, de demagoog en tiran van de westerse wereld, wettig was (al mislukte die aanslag). Net zo goed lijkt tirannenmoord gewettigd als het blanke tirannen zijn die zwarten achteruitzetten. De vraag naar het recht van opstand wordt vandaag alom met klem gesteld. En een overheid lijkt slechts wettig genoemd te kunnen worden, als zij het in onze ogen goed doet. Kortom, wij leven in tijden waarin sekten en muiterij in kerken en wereldlijke regeringen worden aangericht (avondmaalsformulier). Alsof het de gewoonste zaak ter wereld is.

Spr. 8 : 15v    ; Joh. 19 : 11; Tit. 3 : 1; 1 Petr. 2 : 13-17

Luisteren we opnieuw, met dubbele aandacht, naar wat Gods Woord ons zegt. Ook waar het over de overheid gaat in Rom. 13. Het is niet veilig om iets te doen dat tegen Gods Woord indruist. Paulus schrijft hier over de overheid (- heden; ‘exousiai’) die er zijn als dienaressen van God. En hij roept op tot onderwerping. 2. Wellicht heeft de apostel, schrijvend aan de christenen in Rome (de hoofdstad van het grote Romeinse keizerrijk), rekening gehouden met de mogelijkheid, dat die christenen te Rome in een harde confrontatie met de overheid naar de wapens zouden gaan grijpen. Het spande reeds in de dagen waarin de apostel zijn brief schrijft. Keizer Claudius had van 50 tot 55 alle Joden uit Rome weggestuurd vanwege hun getwist en weldra zouden de christenen aan de beurt zijn om vervolgd te worden. In de zestiger jaren stonden ze in de tuin van Nero’s paleis te Rome, met pek overgoten, als fakkels te branden. Wat moet men met zo'n overheid? Werd zij niet steeds meer, reeds in die dagen, het beest dat de vrouw met het kind verslindt, het beest van Openbaring 13.

Rom. 8 : 35; Matth. 26 : 52

Daarom gaat Paulus in zijn brief aan Rome eens flink discussiëren over het recht van verzet. Daarom beweert hij: die Romeinse keizers die zelf in de regel door het vermoorden van hun voorgangers aan het bewind zijn gekomen, moet u niet als rechtmatige overheid erkennen. Nee, dat beweert Paulus hier in genen dele. Integendeel, hij roept op tot onderwerping. Alle ziel zij de machten over haar gesteld onderworpen. Zeg niet, dat de apostel natuurlijk nog niet wist, hoe beestachtig een overheid te keer kan gaan en hoe die het bloed onder de nagels vandaan kan halen. Wist Paulus soms niet van de moord op Jezus waaraan ook de Romeinse overheid zich in de persoon van Pontius Pilatus had schuldig gemaakt? Wist Paulus niet van bedreigingen juist van de kant van die Romeinse overheid ook uit zijn eigen leven (b.v. toen hij in Filippi in de gevangenis terechtkwam). Dat alles heeft Paulus geweten. Maar Paulus heeft nog iets anders geweten. Hij wist ook, dat zijn Meester, de Heere Christus, toen men Hem gevangennam in de hof van Gethsemané, tegen zijn jongeren gezegd had: 'Die het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan.' Hij wist ook, dat zijn Meester nooit een Zelotische ijveraar was geweest, die met geweld de bezettende macht van de Romeinen uit het land Israëls had verdreven.

Zeg dus niet: 'Paulus zou tien jaar later wel andere dingen geschreven hebben.' 3. Of: 'Als Paulus maar eens in onze tijd geleefd had, dan zou hij niet zo argeloos en kritiekloos tegenover dé overheid hebben gestaan'. Dat is onzin. Paulus schrijft zoals hij schrijft, omdat hij weet, dat, als hij hier iets van afdoet, de wereld binnen de kortste keren in anarchie en chaos ondergaat. 4.  En Paulus zou, als hij in onze dagen geleefd had, dat ook tegen ons hebben gezegd. 'U komt met al uw revolutie, geweld, omverwerping van regeringen, enz. in de volstrekte chaos terecht.' Trouwens, dat is niet maar een particuliere mening van een zekere Paulus. Rom. 13 staat in de Bijbel. Het is het Woord van God. Ook voor ons nog steeds van kracht. Niet omdat er van een Romeinse overheid met zijn bekende Romeinse iustitia (recht) voor de ordening van het menselijk samenleven nog wel wat goeds te verwachten was, maar omdat God wat te maken had en heeft met de regering van een land en van een volk, m.a.w. omdat de overheid door God is ingesteld, daarom verbiedt de apostel ons in Rom. 13 om het heft in eigen hand te nemen en ieder voor zich eigen baas te gaan spelen.

1 Petr. 2 : 19

Zeker, een overheid schept orde in het door de zonde van de mensheid verstoorde bestaan, hoe slecht die orde misschien dan ook is. En er komt in elk geval een volstrekte wanorde, wanneer de mens gaat doen wat goed is in zijn ogen. De ordeningen van het leven, hoe labiel ook, zijn als het steigerwerk dat nodig is om een gebouw op te trekken. Maar wat het allerbelangrijkste is: heeft Hij die alle macht op aarde heeft, niet beloofd om spoedig te zullen wederkomen? Daarom kan aan christenen worden aanbevolen om in de kleine tijd die zij nog te leven hebben in de oude wereld, zich ordelijk te gedragen en onrecht, ook vanwege een overheid, gewillig te dragen.

Gods diakenen en liturgen

Alle ziel (d.i. iedereen, Jood zowel als heiden) zij onderwerpen aan de overheid. Aan de macht, ofte wel machten. Macht is op zich geen vies woord. 5. Wat de apostel hier schrijft sluit aan bij het voorgaande (hoofdstuk 12: 17vv) waarin hij immers heeft opgeroepen om zichzelf niet te wreken, maar alle leed over te geven in de hand van God aan wie de toorn en de wraak toekomt. Dat Paulus het hier heeft over tastbare aardse regeringen, dat is uit heel het verband zonneklaar. Hij noemt hen oversten (vs. 3). De machten die er zijn, dat zijn de leidslieden van het volk (van volkeren). En ook al zijn deze door malversaties (onrecht en moord wellicht) aan de macht gekomen, Paulus stelt eenvoudig, dat men hen te respecteren heeft als vertegenwoordigers van God. Dus niet de idee van een absolute staatsmacht op zich wordt hier de handen boven het hoofd gehouden. Maar wel worden wij indringend opgeroepen om overheidspersonen als gezagsdragers van Godswege te respecteren en te gehoorzamen. Ze zijn door God aangesteld (geordineerd). Alzo dat die zich tegen de macht stelt, de ordinantie van God wederstaat (vs. 2a).
.
Ps. 82 : 6; 1 Petr. 3 : 13v; 2 Kron. 19 : 6, 7

Maar let er nu voorts op, hoe in Rom. 13 die overheid     zelf tegelijk herinnerd wordt aan haar dure roeping. Rom. 13 is niet alleen voor onderdanen, maar net zo goed ook voor overheidspersonen geschreven. Zij heten dienaars van God. Diakenen staat er eigenlijk. Bezig in opdracht van de hoge God om het leven onder de mensen leefbaar te maken, zodat de één niet een wolf voor de ander is. Want zij is Gods dienares, u ten goede (vs. 4a). Voor uw bestwil, uw welzijn (vgl. Rom. 8 : 28; 15 : 2). Zo heeft God het bepaald. Paulus schrijft zelfs over de overheidspersonen als `liturgen van God': Want zij zijn dienaars van God, in ditzelve gedurig bezig zijnde (vs. 6). Liturgen van God, dat is: bevolmachtigd door God, steeds bezig in de uitvoering van hun Goddelijke opdrachten. 6. En wat houdt dat in? Zoals gezegd: zij dienen het samenleven der mensen te ordenen.

7. Want de oversten zijn niet tot een vreze den goede werken, maar den kwaden (vs. 3a). M.a.w., die het goede doen (d.i. dus wat bevorderlijk is voor het welzijn van de naaste) behoeven niet bang te zijn voor de overheid. Maar de kwaaddoeners wel. Zo behoort het te zijn. Een overheid die precies het omgekeerde doet (dus de goeden straft en de kwaden de handen boven het hoofd houdt), krijgt hier ook een les. Zij moet weten, dat zij bezig is haar eigen graf te graven. Zij zal het hard te verduren krijgen in het oordeel van God. Want zij zal zich erover moeten verantwoorden, als zij geen echte diaken en liturg, geen dienares Gods tot welzijn van de onderdanen is geweest. Dat is ook de geweldige verantwoordelijkheid van een overheid vandaag. Als zij wetten maakt om onschuldige kindertjes in de moederschoot te kunnen laten vermoorden (zoals in Nederland) of als zij Joden en christenen vervolgt (zoals in Rusland) of als zij niet alles in het werk zou stellen om een eerlijke samenleving tussen zwart en blank mogelijk te maken in Zuid-Afrika, kan zo'n overheid zich dan - een diaken en liturg van God - voor God verantwoorden?

Zwaard-macht

Een overheid is er om in Gods Naam over het goede te waken en het kwade te straffen. Daarom schrijft Paulus: Wilt gij nu de macht niet vrezen (dus wilt u, dat de overheid u niet de schrik op het lijf jaagt), doe het goede en gij zult lof van haar hebben (vs. 3b). Een overheid weet op zijn tijd die mensen die de samenleving lang en trouw gediend hebben, ook te eren. 8. Denk - om een voorbeeld te noemen - aan koninklijke onderscheidingen die worden toegekend aan zulke onderdanen. Maar indien gij kwaad doet, zo vrees; want zij (de overheid) draagt het zwaard niet tevergeefs; want zij is Gods dienares (diaken), een wreekster tot straf dengene die kwaad doet (vs. 4b). Kwaaddoeners hebben te vrezen. Laar moet ook een overheid toe bijdragen. Het moet niet zo worden in een samenleving, dat inbrekers en moordenaars maar rustig hun gang kunnen gaan, omdat er toch maar amper gestraft wordt. Heel wat mensen gaan vandaag de dag 's avonds naar bed met de angstige gedachte: wanneer zal ik aan de beurt zijn voor een inbraak? Dat kwaad schijnt maar moeilijk te straffen te zijn. Of pakt de overheid dit kwaad niet streng genoeg aan? En wat moet een overheid, als iemand in koelen bloede — met voorbedachten rade — zijn naaste heeft neergeslagen en vermoord? Is zij nog wel een wreekster tot straf voor wie kwaad doet? Draagt zij het zwaard dan toch tevergeefs?

Vanzelfsprekend is het veel gemakkelijker om te zeggen: 'De overheid moet dit of dat', dan om zelf een overheidspersoon te zijn, een wetgever of een rechter. Het is uiterst moeilijk om een rechte strafmaat te bepalen en om straffen uit te voeren, als de maatschappij door het kwade is verziekt en gevangenissen overvol raken. Maar overheden en onderdanen hebben zich wel te houden aan wat God in Zijn Woord zegt. En dan is een humane behandeling van kwaaddoeners niet het enige richtsnoer. Het kwade moet gestraft worden. Want het kwade op zich is de dood voor de maatschappij. En als de overheid het zwaard niet voor niets draagt, dan is afschaffing van de doodstraf in onze westerse wereld in elk geval iets waardoor het zwaard van de overheid bot is gemaakt om niet te zeggen: buiten werking gesteld. 9. Helaas, men kan tegenwoordig voor een koopje iemand van 't leven beroven. En een mensenleven is weinig meer waard.

Paulus gaat in ieder geval uit van het recht van de overheid om met het zwaard te slaan. Daardoor beschermt een overheid het bestaan van haar onderdanen. Ook in geval van oorlog. Wie durft te ontkennen, dat het in 1940 de dure roeping van onze overheid was om land en volk te beschermen door de Duitse Wehrmacht te bestrijden? Die dure roeping om land en volk te beschermen heeft de overheid vandaag nog steeds. Ook al kan die bescherming er moeilijk anders uitzien dan een bescherming met kernwapens. Of die overheid daar ooit ook mee moet gaan vechten is een andere vraag. Mag het atoomzwaard ook gebruikt worden, als daardoor zowel tegenstanders als onderdanen van de aardbodem worden weggevaagd?

Matth. 22 : 21; Mark. 12 : 17; Luk. 20 : 25

Ik stip de vragen slechts aan. Ik kan niet overwegen om het veelbesproken probleem van oorlog en vrede en van de kernbewapening in enkele zinnen naar aanleiding van Rom. 13 af te handelen. Wel zou ik dringend willen aanraden om Gods Woord, ook in de huidige discussies over het oorlogsvraagstuk te laten staan. Paulus roept op tot eerbiediging van het overheidsgezag. De overheid moet weten, hoe zij overheid is. Maar onderdanen past onderworpenheid. Daarom is het nodig (het is een noodzaak, staat er eigenlijk) onderworpen te zijn, niet alleen om der straf, 10. maar ook om des gewetens wil (vs. 5). Dus burgerlijke gehoorzaamheid. En dat niet maar, omdat er anders wat voor ons opzit. Uit vrees voor straf. Maar omdat burgerlijke ongehoorzaamheid ons een slecht geweten bezorgt. 11. Wilt u een goed geweten hebben voor God, onderwerpt u dan, speelt niet uw eigen rechtertje. Zegt niet: 'l'Etat c’est moi' (de staat, dat ben ik). Want dat voert tot een volkomen bestuurloosheid van een volk. Dat is ten spoedigste chaos. En al hebt u ook dan een rustig geweten, u kunt het voor God niet verantwoorden. Want daarom betaalt gij ook schattingen (vs. 6a). Zo geeft dan een ieder wat gij schuldig zijt; schatting die gij de schatting, tol die gij de tol, vreze die gij de vreze, eer die gij de eer schuldig zijt (vs. 7).

Nogmaals, zo heeft Paulus' Meester en uw en mijn Meester het ons geleerd. Toen immers aan Jezus gevraagd werd, of men de keizer schatting moest betalen, liet hij een muntstuk ophalen uit de bek van een vis, met de beeltenis van de keizer erop. En toen zei Hij wat Paulus hier zegt: `Geeft dan de keizer dat des keizers is en Gode dat Gods is.' Als we het laatste doen, hebben wij het met het eerste zo zwaar niet. Jezus en Paulus hebben de financiële belastingdruk van de Romeinse overheid niet revolutionair van zich afgeworpen. En als wij vandaag vinden, dat wij onze belastingcenten voor verkeerde doeleinden op tafel leggen dan zijn er nog wel andere wegen om dat ter discussie te stellen dan die van de botte weigering en de burgerlijke ongehoorzaamheid.

Het is overigens voor moderne mensen van de 20e eeuw wel moeilijk te verwerken wat we lezen in Rom. 13. Een mens is het daar diep in zijn hart nooit mee eens. God zelf moet hem ogen en een hart geven om zich te buigen onder het hoogste gezag van Hem, de levende God zelf; en om zich te verheugen in het hoogste goed dat er op aarde is, het volzalige geluk van de vrede met God door Jezus Christus; en om vol hunkering uit te zien naar de spoedige wederkomst van onze Heiland. Dan heeft hij met Rom. 13 niet zoveel moeite meer. Hij weet dan, dat Rom. 13 steeds meer Openb. 13 wordt en dat de grote tegenspeler van God, de satan, het in de machtsstructuren in deze wereld steeds meer voor het zeggen krijgt. Maar wees getroost, het is slechts voor even. Want het blijft waar wat Jezus zei, toen Hij naar Zijn Vader ging: `Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde.'

Gode meer gehoorzaam zijn

Spr. 24 : 21; Hand. 5 : 29
Inmiddels geldt: wie de machten wederstaan, zullen over zichzelf een oordeel halen (vs. 2b). 12. Een vraag tot slot. Moeten wij ons dan maar onder alle omstandigheden blind en slaafs onderwerpen aan iedere overheid? Op straffe van het oordeel Gods over ons te halen? Dan hadden die Duitsers in de oorlog dus toch gelijk, toen ze zeiden: 'Befehl ist Befehl.' Ook toen ze er - wellicht tegen hun eigen geweten in — aan meewerkten, dat zes miljoen Joden de dood werden ingejaagd op de gruwelijkste wijze. En dan moet men het hun dominees maar vergeven, die toch eigenlijk niet de moed hadden om hardop te zeggen: `Dat regime van Hitler is van de duivel.' U gevoelt hoe groot hier de vragen zijn. Niet voor iemand die het recht van opstand boven in het vaandel geschreven heeft staan. Wel voor iemand die ernst wil maken met Rom. 13.

Een overheid kan ook een straf van God zijn. En daar kruipt men niet zomaar even onderuit. Maar een overheid gehoorzamen, uitvoeren wat die overheid beveelt, als dat dwars tegen het uitdrukkelijk gebod van God ingaat, dat zullen we niet en nooit. Wij zullen Gode meer gehoorzaam zijn dan de mensen. En meewerken aan de moord op zes miljoen Joden, dat had iedereen om Gods wil moeten weigeren, ook al zouden duizend Hitlers het hebben geëist. Achteraf is 't gauw genoeg gezegd. Maar u gevoelt voor welk een beslissing een Duitse christen in de laatste wereldoorlog stond. Nee, dat gevoelen wij misschien pas recht, als wij zelf in een situatie terecht zijn gekomen, waarin om Gods wil van ons gevraagd wordt, dat wij weigeren zullen om beestachtige bevelen van een over ons heersende overheid uit te voeren. De jongens van het verzet in de oorlog '40-'45 die rekening wensten te houden met Rom. 13 moeten het gevoeld hebben, hoe zwaar het een christenmens valt om Gode meer gehoorzaam te zijn dan een overheid die ons als een zware gesel van God is opgelegd. En wij of onze kinderen zullen het misschien nog eens ervaren, hoe zwaar het valt om de machten te wederstaan, omdat God van ons vraagt, dat we Hem méér gehoorzamen. Dat zullen we alleen kunnen, als God ons de genade geeft om ons eigen leven niet te achten en Zijn wil als ons hoogste goed te beschouwen.

Het is goed en nodig om dat nu te leren. Wie zal zeggen, hoe lang het nog duurt, voordat wij een overheid hebben, die ons dwingt om gewetenloos en godloos te handelen. Wij mogen wel bidden, of de Heere ons voor zo'n overheid bewaren wil.