Waarom moeten we niet roddelen?

Het korte en makkelijke antwoord is 'omdat God het niet wil'. Het nieuwe testament heeft maar twee plaatsen waarin er over roddel geschreven wordt en in de NBG is het als 'oorblazerij' vertaald. Hier zijn de twee teksten:

Romeinen 1:28-31 En daar zij het verwerpelijk achtten God te erkennen, heeft God hen overgegeven aan een verwerpelijk denken om te doen wat niet betaamt: 29 vervuld van allerlei onrechtvaardigheid, boosheid, hebzucht en slechtheid, vol nijd, moord, twist, list en kwaadaardigheid; 30 oorblazers, lasteraars, haters van God, verwatenen, overmoedigen, grootsprekers, vindingrijk in het kwaad, hun ouders ongehoorzaam; 31 onverstandig, onbestendig, zonder hart of barmhartigheid.

2 Korintiërs 12:20 Want ik vrees, dat ik misschien bij mijn komst u niet zo zal vinden, als ik wens, en zelf door u zo zal gevonden worden, als gij niet wenst. Ik vrees, voor twist, naijver, opwellingen van toorn, van zelfzucht, voor laster, oorblazerij, verwatenheid en ongeregeldheden.

Als je kijkt naar de opsomming waarin roddelen staat, en hoe erover deze dingen gesproken wordt, krijg je dan ook niet de indruk dat God hieraan een gruwelijk hekel heeft? Jazeker, hij heeft er een hekel aan en hoe meer ik het ervaar hoe meer ik er ook een hekel aan heb. Roddel is als kanker, het kan langzaam ontwikkelen zonder dat je het in de gaten heb maar uiteindelijk kan het zeer destructief zijn.

Het kan vriendschappen kapot maken.
Het kan verdeeldheid in de gemeente veroorzaken.
Het kan goede reputaties beschadigen of vernietigen.
Het kan nijd, twist en afgunst aanwakkeren.
Het is een van de zonden die met de tong bedreven wordt. Gelijk er in Jakobus 3:8 over de tong geschreven staat:

Zij is een onberekenbaar kwaad, vol dodelijk venijn

Wat is Roddel?

Volgens de van Dale is het "met een zeker genoegen in ongunstige zin praten over derden".

Vragen die we ons moeten stellen als we over anderen spreken:

Is het waar?

We dienen veel waarde te hechten aan waarheid en geen waarde aan geruchten.
Is het nuttig voor anderen om het te weten?

We moeten elkaar blijven opbouwen en niet afbreken in onze gesprekken. We moeten altijd op een respectvolle manier praten over andere mensen.

Is het in vertrouwen aan mij verteld?

Wij moeten betrouwbaar zijn en geen geheimen doorvertellen.
Sindsdien ben ik er pijnlijk bewust van geraakt hoe ik deel heb genomen aan het roddelcircuit. Wat heb ik gedaan? Ik heb iets ongunstigs gehoord over een broeder en het doorverteld. Zo eenvoudig is het. Het gaat verschikkelijk makkelijk. Ik wil de lessen die ik daarvan geleerd heb met jullie delen., met name in de context van de gemeente.

Roddel (ook: achterklap) is een menselijke activiteit waarbij over iemand wordt gesproken -met name in ongunstige zin- zonder dat de persoon in kwestie bij het gesprek aanwezig is.

Bij roddelen gaat het over geruchten of privé-informatie. Hierdoor heeft roddelen een negatieve klank. De persoon in kwestie is immers niet aanwezig dus kan zich niet tegen eventuele onwaarheden of aantijdingen verdedigen. Bovendien kunnen verhalen die van mond tot mond gaan een geheel eigen leven gaan leiden doordat men er (bewust of onbewust) dingen bij verzint. De roddels kunnen op deze wijze uiteindelijk reputaties verwoesten.

Toch doen velen dagelijks aan roddelen. De bladen die zich in het onderwerp gespecialiseerd hebben, de zg. roddelbladen, kennen een grote populariteit. Omdat roddelen meestal slechts interessant is wanneer je de persoon waarover geroddeld wordt kent, hebben zij het vooral over algemeen bekende mensen.

“Waar rook is is er vuur” is een Nederlands spreekwoord dat de levensader van het roddelen weergeeft. Dit is de aanname die destructieve kracht van roddelen kan veroorzaken.

Waarom roddelen mensen?

1. Jaloezie

Jaloerse mensen roddelen meer.

In 80% van de gevallen is jaloezie betrokken bij roddelen.

Een beetje jaloezie is aangeboren, maar het komt erop aan hoe wij dit gevoel beheersen.

Ongezonde jaloezie begint als men moeilijk kan verkroppen dat de andere het beter heeft

2. Verbergen van eigen gebreken

Enkele slogans:

Wie roddelt zegt meer over zichzelf dan over de anderen.

Wat je van een ander zegt, ben je zelf.

Als je met één vinger naar iemand wijst, blijven drie vingers naar jezelf staan.

Roddelen is om anderen zwart te maken en om zichzelf wit te wassen.

Men legt zijn eigen fouten bij anderen:

Wie jaloers is, zegt dat van anderen

Wie lui is, maakt de fouten van actieve mensen belachelijk

Wie mensen haat, zegt dat anderen hem haten

Wie “een zieke” niet aankan, merkt dat van anderen op

3. Roddelzucht en sensatiezucht

Het is als drankzucht: ze kunnen niet meer zonder. Roddelen is een tweede natuur geworden en dikwijls het gevolg van een saai leven.

De monotonie van het dagelijks leven wordt onderbroken met aangedikte en spannende verhalen of verzinsels. Het geeft roddelaars een opwindend gevoel en ze hopen er succes mee te hebben (ook al is het maar 5 minuten). Roddelen is dan een tijdverdrijf aan de telefoon, voor of na een vergadering, in de trein of op dode momenten van de dag.

4. Aandacht vragen

Dit ligt in de lijn van de sensatiezucht. Een aantal mensen vragen veel aandacht, teveel aandacht, en alle middelen zijn goed, ook roddelen.

Ze klagen en zagen u de oren van de kop. Niets is goed, niets mag goed zijn. Overal zien ze fouten en goede dingen kennen ze niet.

5. Wraak, woede

Wraaknemers kennen geen medelijden, geen maat voor positief gedrag en ze vergeten nooit.

Wraak kan tot catastrofen leiden. Zo wordt veel vijandschap gekweekt die meestal niet in verhouding staat tot de reden van de woede.

Sluit vrede met je broeder

Als ik iets ongunstigs hoor over een broeder dan kan ik of het doorvertellen of het voor me houden. Doorvertellen is slecht omdat ik dan deelneem aan het roddelcircuit. Maar voor me houden is eigenlijk ook niet de juiste optie. Waarom niet? Omdat het horen van roddel mijn respect en liefde voor die broeder (of zuster) beschadigt! Omdat ik waarschijnlijk een negatief gevoel over houd dat schadelijk is voor mijn relatie met mijn broeder. En dat kan ik niet zomaar toestaan. Ik heb bij voorbaat mijn broeder lief en ik moet bij voorbaat zijn verdediger zijn en niet zijn aanklager. Wat moet ik dan doen? Ik moet contact zoeken met die broeder. Ik wil confirmeren dat het negatieve bericht onwaar is. En als het wel waar is dan zegt Jezus in:

Mattheus 18:15 Indien uw broeder zondigt, ga heen, bestraf hem onder vier ogen.Indien hij naar u luistert, hebt gij uw broeder gewonnen.

Intentie

Eigenlijk ontbreekt er iets aan de eerder genoemde definitie van roddelen. De intentie waarmee iets gezegd wordt speelt wel degelijk een rol en het is handig om een paar scenario's te bespreken om dat duidelijk te maken.

Raad / Hulp

Als je aan iemand raad of hulp vraagt en daarbij iets ongunstigs vertelt over een ander maar met de intentie om het probleem te verhelpen, dan is dat geen roddel.
 
Hart luchten

Soms gebeurt er iets dat je niet voor jezelf wilt houden. Je wilt jouw moeilijkheden delen met anderen.
Verdraagt elkanders moeilijkheden; zo zult gij de wet van Christus vervullen. (Galaten 6:2)

Is dit roddel? Als je het herhaaldelijk vertelt aan allerlei mensen dan is het roddel. Als je het vertelt aan één enkele vertrouweling, dan is het geen roddel. Dan is het een legitiem deel van je verwerkingsprocess.

Bevestiging

Als je iets ongunstigs vertelt over wat iemand anders gedaan heeft alleen voor de bevestiging, zodat een ander zegt, "niet te geloven, dat's erg" dan is dat roddel. Het heeft geen enkele positieve kant, niets is veranderd.
 
Waarschuwing

In Christelijke kringen kunnen we makkelijk een alibi verzinnen voor roddel. We doen het dan in de naam van waarschuwing. "Deze broeder zondigt door dit of dat te doen of te leren, wees gewaarschuwd." Hier heb ik een beetje moeite mee. Waarom? Is het niet belangrijk om elkaar te waarschuwen tegen zonde en valse leer? Misschien, maar het is nog belangrijker om de persoon in kwestie met liefde te vermanen.
Broeders, zelfs indien iemand op een overtreding betrapt wordt, helpt gij, die geestelijk zijt, hem terecht in een geest van zachtmoedigheid, ziende op uzelf; gij mocht ook eens in verzoeking komen. (Galaten 6:1)

Omgaan met roddel

Ik heb me ook iets positiefs gerealiseerd, je kan ook roddel omdraaien naar iets positiefs. Stel iemand komt bij jou klagen over iemand anders. Wat doe je dan? Luister je gewoon passief en zeg je "o, wat erg"? Dan zou het roddel zijn. Stel je voor dat je gelijk wat positieve acties zou ondernemen. Begin bijvoorbeeld met een paar lastige vragen zoals:

Heb je die broeder er persoonlijk over gesproken zoals God dat wil? Nee? Wanneer ga je dat wel doen?
Weet je wat, ik zal vanavond die broeder wel bellen om ervoor te praten. Het is goed dat ik ook de andere kant van het verhaal hoor.
Zullen wij de Here vragen dat die situatie zal veranderen? Zullen we bidden?
 Zo ondermijn je roddel zodat het geen schade aan kan richten. Jezus heeft een mooie naam voor iemand die roddel teniet doet. Jezus noemt zo iemand een 'vredestichter'. Jezus wil dat we vredestichters zijn, Hij wil dat we conflicten oplossen door verzoening te bewerkstelligen. Jezus zei:

Zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen Gods genoemd worden. (Mattheus 5:9)

Er staat ook geschreven:

Houdt zo mogelijk, voor zover het van u afhangt, vrede met alle mensen. (Romeinen 12:18)

1 Korintiërs 13:4 De liefde is lankmoedig, de liefde is goedertieren, zij is niet afgunstig, de liefde praalt niet, zij is niet opgeblazen, 5 zij kwetst niemands gevoel, zij zoekt zichzelf niet, zij wordt niet verbitterd, zij rekent het kwade niet toe. 6 Zij is niet blijde over ongerechtigheid, maar zij is blijde met de waarheid. 7 Alles bedekt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles verdraagt zij.

Roddel past niet bij liefde
Mensen, alarmbellen moeten gaan rinkelen zodra iets ongunstigs gezegd wordt over een broeder of zuster. De belangrijkste vraag met roddelen is niet, "is het waar?" maar "is het ongunstig?" Zo ja, neem de nodige actie en wees een vredestichter. Los conflicten en potentiele conflicten zo snel mogelijk op in de naam van liefde en eenheid.