Wat bedoelen we als we zeggeen: Ik geloof ?

In het gewone spraakgebruik kan dat een betekenis hebben, omgekeerd is van wat de bijbel ermee bedoelt. Als we op een vraag naar de aanwezigheid van iemand antwoorden: "ik geloof dat hij thuis is", bedoelen we: ik ben er niet zeker van. "Ik geloof" drukt dan onzekerheid uit. In de bijbel hebben de woorden' , geloof' , en' , geloven' , juist een heel andere betekenis. In de bijbel is "geloven" zekerheid. Zeker zijn, zelfs van dingen die je niet ziet, maar die je enkel van God gehóórd hebt. Geloven is: een vast vertrouwen, dat waar is wat wordt gezegd, dat je het ook voor jezelf als waar , als zeker aanvaardt.

Ik geloof. ...

Wat bedoel je als je zegt: Ik geloof? Vraag om niet uit de weg te gaan. In het gewone spraakgebruik kan dat een betekenis hebben, die .omgekeerd is van wat de bijbel ermee bedoelt.

~ Als we op een vraag naar de aanwezigheid van iemand antwoorden: i "ik geloof dat hij thuis is", bedoelen we: ik ben er niet zeker van. "Ik geloof" drukt dan onzekerheid uit. In de bijbel hebben de woorden "geloof" ,en "geloven" juist een heel andere betekenis (Gen. 15 : 6). In de bijbel is geloven zekerheld. (Hebr. 11 : 1)  Zeker zijn, zelfs van dingen die je niet ziet, maar die je enkel van God gehóórd hebt.

Geloven is: een vast vertrouwen, dat waar is wat wordt gezegd, dat je het ook voor jezelf als waar, als zeker aanvaard

Geloven is een persoonlijke zaak. Je gelooft zélf, persoonlijk, individueel. Een ander kan niet voor je geloven. Ouders niet voor hun kinderen. Ze kunnen hun kinderen wel vóórleven, maar de kinderen moeten wel zelf gaan geloven. Ook de kerk kan niet geloven voor haar leden. Geen ambtsdrager, geen dominee of pastoor kan geloven voor de "leken" (de onwetenden). Maar als je ouders nu ongelovig of ongelovig geworden zijn is het dan niet vanzelfsprekend dat je zelf ook niet gelooft? Worden kinderen niet gestraft voor de zonden van ! het voorgeslacht, voor het ongeloof van hun ouders?

Lees maar eens Ezech. 18 : 1-4 en 19-32. Ezech. 18. In dit hoofdstuk gaat het ook over het persoonlijk geloof en over de persoonlijke verantwoordelijkheid. Ezechiël spreekt in zijn profetie tot de joden die in ballingschap zijn weggevoerd en nu als gedeporteerden wonen in Babel. Ze vinden God onrechtvaardig. Moeten zij niet lijden om wat hun voorouders hebben gedaan? Ze zeggen het met een spreekwoord: De vaders hebben onrijpe druiven gegeten en "'de tanden van de kinderen zijn slee ( = stroef) geworden. Dat is niet natuurlijk. Wie zure druiven eet, diens eigen tanden worden immers stroef. Dat erft toch niet over naar de kinderen!

Want hoe beoordelen de gedeporteerden hun situatie? Onze vaderen hebben gezondigd, toen ze in Kanafin woonden en nu straft God ons met ballingschap. Dat is niet eerlijk. Om de zonden van onze vaderen worden wij gestraft! Maar dan zegt God door middel van de profeet Ezechiël: Geen sprake van! De ziel (de mens) die zondigt, die zal sterven. De vader wordt niet gestraft om de zoon en omgekeerd evenmin.

Als de zoon van een goddeloze vader gelooft 'en dat toont door Gods wet ernstig te nemen, zal hij vrij-gesproken worden en leven. Is dat niet in strijd met wat de Here zegt in het tweede gebod? Daar staat toch dat de Here "de ongerechtigheid van de vaderen (Ex. 20: 5) bezoekt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten."

Let er op wie hier wordt aangesproken. Niet "het derde en vierde geslacht", maar de hoorder van dat moment. Tot die hoorder zegt God: Als u er niet meer bent, zal Ik uw nageslacht ter  verantwoording roepen. Als dat nageslacht in ongeloof en zonde leeft door uw schuld, uw ongeloof, uw slechte voorbeeld (en daar is grote kans op!) dan worden ze gestraft, maar dan worden ze gestraft voor hun eigen zonden. Maar de schuld ervan ligt op u. God vindt uw slechte ouderschap terug in de zonden van uw kinderen. Om die eigen zonden zal God die kinderen bezoeken met zijn straf. Maar die- nen ze de Here en onderhouden ze zijn geboden, ondanks het slechte voorbeeld van de ouders, dan zijn zij onder de duizenden voor wie God barmhartig is .

We vatten het voorgaande als volgt samen: Je moet zélf geloven om behouden te worden. Je ouders kunnen je niet redden; de kerk of de ambtsdragers ook niet. Het geloof is persoonlijk. Wie gelooft, wie "amen" zegt tegen God, wie gelooft dat zijn zonden vergeven zijn, omdat Jezus Christus ze aan het kruis betaalde, zal door deze Heiland worden vrijgesproken. Vrijgesproken van elke zondige daad, elk zondig woord, elke zondige Igedachte, hoe slecht ze ook waren. Want het bloed van Christus reinigt (I Joh. I: 7) van alle zonden. Dat noemt de Bijbel: Gods genade.

Ik geloof

We hebben gezien dat het woord geloven in onze taal in verschillende betekenissen wordt gebruikt. In onze taal kan "geloven" zelfs betekenen: niet-geloven b.v. in: Nou, ik geloof het wel, ik stop ermee. Geloven in de bijbel betekent altijd: er op vertrouwen, niet twijfelen, een stevige fundering hebben. En wij kunnen vertrouwen, wij kunnen geloven, omdat de Spreker betrouwbaar is. Hij zegt het; dus zeg ik: "amen", zó is het. Zelfs al denk je: dat kan nooit, dat bestaat niet, toch: ik geloof Here. Dan dóe je ook wat God zegt. Zo deed Abra- ham toen hij zijn zoon Izak op Gods bevel ging offeren. Hij moest wel zeggen: dat kan niet. God had immers beloofd dat uit Izak een groot volk zou voortkomen. Maar Abraham bleef geloven "tegen hoop op hoop" dat God zou doen, wat hij beloofd had. Hij geloofde (Gen. 22) zelfs dat God Izak weer uit de dood zou kunnen opwekken. Daarom deed Abraham wat God hem opdroeg, want hij geloofde God. Als we (Kon. 4 : 17-22) geloven, omdat we God betrouwbaar achten, moeten we ál Gods (Hebr. II: 17-19) Woorden geloven. Dan kunnen we niet zeggen: dit geloof ik wel, maar wat God dáár zegt, geloof ik niet. (Jac. 2 : 10, 11).  

Al Gods woorden vormen één geheel, al zijn geboden zijn één, wet en evangelie zijn één en ook Gods beloften én zijn eisen. Het geloven wordt vaak getypeerd als een kinderlijk vertrouwen. Geloven (Matth. 18 : 1-6) is weten, dat je een hemelse Vader hebt, die je volledig kunt vertrouwen.

Geloven is gaan aan de hand van Vader. Daarom leert Jezus zijn discipelen en ons om God ook aan te spreken als Vader; Jezus sluit daarbij aan bij het Oude Testament. Ook onder het Oude Testament (Mal. 1 : 6; 2 : 10) is God niet alleen maar de Heerser, de Almachtige, die op grote afstand (Deut. 32 : 6) stand staat van zijn schepselen. De almachtige God is de Vader van de Israëliet en van heel Israël. Hij is de Vader van elk huisgezin en van zijn volk.

Is geloven het nemen van risico's?

Zo lijkt het vaak. Als Abram op stap gaat uit de veilige stad Haran (Gen. 12 : 1-4) naar een onbekend land om daar blijvend vreemdeling te zijn, lijkt dat enorm risico. Sommigen beweren: geloven is een waagstuk, een sprong in het duister. Maar dat is niet waar! Het is juist andersom. Wie gelooft neemt geen risico's: want van Gods kant is er een overbrekelijk "ja" en daarop moet van de kant van de mens volgen een gelovig "amen". Niet Abraham maar zijn neef Lot neemt de risico's. Die (Gen. 13) kiest het mooiste deel van het land Kanaan en gaat wonen in het goddeloze Sodom, met verschrikkelijke gevolgen voor hem en zijn gezin: dat waren risico's.

Ik geloof in. ...

Geloven in is iets totaal anders dan geloven dat Heel duidelijk is (Jac. 2: 14-26) dat bij Jacobus: U gelooft, dat God er is en een enig God is, dat geloven de duivelen ook en zij sidderen. De duivelen weten dat God bestaat en hemel en aarde gemaakt heeft. Maar zij geloven niet in ; God. Ze vertrouwen Hem niet.

Zo kunnen mensen wel zeggen: "Ik geloof wel dat er een god bestaat, of een hogere macht of zo iets." Of: "ik geloof wel, dat God zijn Zoon heeft gezonden, maar ja, die lichamelijke opstanding, dat geloof ik niet". Je wilt dan nog wel geloven, wat je aannemelijk acht. Je selecteert dan de zaken uit, die je zelf geloofwaardig vindt. Maar geloven in God betekent: vertrouwen op God, ook als we Hem niet begrijpen zoals een kind zijn vader vertrouwt.

Geloven in God betekent: doen wat Hij zegt en zijn dreigingen ernstig nemen. Dat komt uit in je daden. Geloof kun je niet zien. Toch schrijven de evangelisten: Jezus ziende hun geloof n.l. het geloof van (Luc. 5 : 20) de mannen die zoveel moeite deden de verlamde voor Jezus neer te ~ leggen. Dat geloof werd zichtbaar door wat ze deden. Geloven in God houdt in: Zijn geboden doen. God kan ons zijn liefde niet geven (Joh. 13 : 34) als we niet doen wat Hij zegt, als we zijn geboden en zijn verbond niet houden.

De wet van God is de wet van zijn liefde: God liefhebben   ( 1 Joh. 5 : 2) ben met heel je hart, je ziel, je verstand en de naaste liefhebben als je zelf. Wie die wet niet wil doen stelt zich buiten Gods liefde en dat betekent: de eeuwige dood.

Twijfel....

Twijfel is onzekerheid. Wie twijfelt weet niet of alles wat God zegt IJac. 1 : 5-8) wel betrouwbaar is. Je kunt vaak niet begrijpen, dat al die beloften ook voor jou zijn. "Er zijn nog veel zonden en gebreken in ons hart (Ps. 25 : 7) zegt het Avondmaalsformulier .En je geweten klaagt je aan, dat je tegen alle geboden van God zwaar gezondigd en geen daarvan gehouden hebt. Je denkt aan de zonden van het verleden, van je jeugd, zoals de dichter van Psalm 25 bidt: gedenk de zonden van mijn jeugd niet. De zonden en slordigheden van je dagelijks leven, vooral als je die zonden telkens weer doet, maken je onzeker over Gods beloften. Ja, natuurlijk, ze gelden voor een Abraham, een Paulus. Zijn ze ook echt voor mij? Is, wat God mij in de doop beloofde werkelijk betrouwbaar?

Twijfelen aan het woord van mensen kan soms heel terecht zijn. Maar God de Here is de enige God, de God van de waarheid. Wie aan zijn Woord twijfelt maakt Hem tot een leugenaar en acht Hem onbetrouwbaar .

Twijfel heeft ernstige gevolgen

Hoe kun je nog bidden als je twijfelt aan wat God zegt, twijfelt aan zijn liefde en macht? De Here heeft beloofd, dat Hij de Heilige Geest zal geven aan hen die (Luc. 11 : 9-13) Hem in een waar geloof -een geloof dat niet twijfelt -daarom bid- den. Wie twijfelt zal niets van de Here ontvangen, zegt Jacobus zelfs. Wie twijfelt stelt God gelijk met een onbetrouwbaar mens. God is geen mens, dat Hij liegen zou. En toch gelovigen twijfelen soms (Num. 23 : 19) begrijpelijk, maar het is zonde!

Lees maar eens wat het Avondmaalsformulier zegt over de strijd die alle gelovigen hebben te voeren met de zwakheid van hun geloof . Lees ook eens wat één van onze belijdenisgeschriften, de Dordtse Leerregels, zegt over de verhouding tussen God en de gelovige. Die verhouding kan stuk zijn, maar de Here helpt je altijd weer de twijfel en het ongeloof te overwinnen. Geloven moet je telkens weer opnieuw. In iedere situatie moet je weer "amen zeggen" tegen Gods Woord.

Klein-geloof

Men denkt wel eens dat klein-geloof betekent een gering geloofsvermogen. Een geloofskracht die nog nietig is, die nog moet groeien. Eerst dan geloof je echt. Zo is het niet. Je gelooft of je gelooft niet. Maar je kunt wel te klein van God denken. In Zondag 7 van de Heidelbergse Catechismus wordt niet gevraagd: Wat gelooft een Christen? , maar: Wat moet een christen geloven? En het antwoord luidt: Alles wat de Here ons heeft beloofd, alles wat Hij van Zichzelf heeft verteld. Dat is veel en veel meer dan wij kunnen bevatten. Daarom denk je vaak te klein van God. Dat is kleingeloof.

Lees dit gedeelte maar eens uit Matth. 6, waar het gaat over de bezorgdheid (Mat th. 6 : 25-34). Maar dit gedeelte moet zeker verbonden worden met het voorafgaande vers 24: Niemand kan twee heren dienen,niet God dienen en Mammon.

De pas geroepen discipelen stonden voor een belangrijke keus in hun leven: Jezus volgen, met Hem meegaan, betekende: hun bedrijf, hun broodwinning, hun gezin, hun vrienden in de steek laten. Ze moesten de zekerheid van inkomsten door hun bedrijf of beroep loslaten. Op zo'n moment blijkt dan, dat je daar toch je vertrouwen op stelt; dat je de god van het geld, de Mammon, liefhebt. Het kleingeloof van de discipelen (vers 30) kwam daarin uit, dat ze zich afvroegen of God wel in staat was voor hen te zorgen, als zij zich helemaal aan de evangelieprediking zouden wijden, zoals de Here van hen vroeg, in- plaats van hun vroegere beroep uit te oefenen. Ze dachten te klein van God. Ze maakten zich bezorgd of God dat allemaal wel wist. (vs. 31, 32) Daarom zegt Jezus: ongelovigen moeten zich wel zorgen maken, maar jullie niet. God is de hemelse Vader , die het allemaal weet en die machtig is voor jullie te zorgen.

De mensen in de wereld zijn met hun gedachten altijd bezig met eten, drinken, huisvesting enz. Mijn discipelen hoeven daar niet bezorgd over te zijn. God zorgt voor hen. Daarom kan hun hart volliefde en trouw zijn voor de Here. En zo kunnen ze zich onbekommerd bezig houden met het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid.