Wat betekent het als je "amen" zegt

In een vorige studie hebben we gevraagd: Wat is geloven? Het antwoord zouden we kort kunnen samenvatten: Geloven is "ja" zeggen tegen God. In deze les zal het gaan over de vraag: wat geloven we? Wat betekent het als je "amen" zegt tegen God.

Nu zou het voor de hand liggen aan mensen die zich christen noemen te vragen: Wat gelooft u nu eigenlijk? Wat is de inhoud van uw geloof? Het is verdrietig, maar wel waar, dat we zo heel verschillende antwoorden krijgen. De één zal soms tegenspreken wat de andere belijdt.

Het is daarom beter een andere vraag te stellen. Niet: wat geloven we, maar: wat moeten we geloven?

In dat woordje "moeten" komt duidelijk uit, dat niet mensen bepa- len, wat ze zelf willen geloven, maar dat de inhoud van het geloof be- paald wordt door God. God vertelt ons in de bijbel wat wij moeten geloven. Daarom kan het antwoord op de vraag die we stelden heel kort zijn: alles wat God ons in zijn Woord heeft geopenbaard. Of: alles wat ons in het evangelie (dat is de bijbel) wordt beloofd. U vindt die antwoorden in vraag en antwoord 21 en 22 van de Heidelbergse Heidelb. Catech. Catechismus. vr. 21, 22

Dwalingen maken samenvatting noodzakelijk

Toch kom je bij christenen die gelovig aanvaarden wat God in de bijbel zegt nog grote verschillen tegen. Wij zijn allen zondige mensen en ons verstand en onze kennis zijn erg gebrekkig. We zullen nooit volkomen kunnen begrijpen wat God allemaal in de bijbel tot ons zegt.Zeker niet als je dat in je eentje probeert; dan kom je licht op een dwaalspoor .

INa de uitstorting van de Heilige Geest op de Pinksterdag heeft de Hand. 2 kerk dat gevaar al heel spoedig onderkend. Daarom zag de kerk zich genoodzaakt de inhoud van het christelijk geloof kort samen te vatten. Er kwamen immers al heel gauw dwaalleraars die grote stukken van de bijbel schrapten, er wijzigingen in aanbrachten of teksten heel vreemd verklaarden, omdat ze beweerden, dat God het zó niet kon hebben gezegd.

Toen heeft de kerk zich telkens weer uitgesproken over de inhoud van Gods Woord. Zo zijn de belijdenisgeschriften ontstaan, waarover in de introductieles werd besproken.

Belijdenissen

We raden je aan de drie oudste belijdenissen nl. de Apostolische geloofsbelijdenis, de belijdenis van Nicea en die van Athanasius eens door te lezen. In de Heidelbergse Catechismus (zondagen 9 tot 22) wordt een nadere uitleg gegeven van de apostolische geloofsbelijdenis. Je zou kunnen zeggen: hier heb je de korte inhoud, de hoofdsom van het christelijk geloof.

Zondag 9 spreekt over God de Vader , de Almachtige, Schepper van de hemel en van de aarde en sluit dus aan bij Gen. 1 : 1., het begin van de bijbel.

Zondag 22 belijdt het geloof in het eeuwige leven en spreekt daarin na wat o.a. is geopenbaard in het laatste bijbelboek de Openbaring van Johannes. Ze spreken alle belijdenisgeschriften na wat God ons vertelt in de bijbel van Gen. 1 : 1 tot Openbaring 22 : 21. De bijbel begint met de schepping van de hemel en de aarde en eindigt met de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.

Wat vertelt de bijbel ons?

In de Bijbel vertelt God ons wie Hij is. Hij openbaart Zichzelf. En Hij doet dat door het sluiten van een verbond met mensen. Niet voor niets wordt de bijbel verdeeld in het Oude en Nieuwe Testament (dat is Verbond). Dat begint al in het paradijs na de eerste zonde van Adam en Eva, de zonde waaruit alle zonde is voortgekomen. Die zonde bracht vervreemding van God en daardoor vervreemdden

IAdam en Eva ook van elkaar. Maar door het stellen van vijandschap (Gen. 3 : 15) tussen vrouwenzaad en slangenzaad trok God Adam en Eva weer naar Zich toe. Dat vervreemd worden van God heeft zich doorgezet in het menselijk geslacht. Dat bleek ook bij Abraham. Ook hij dreigde God kwijt te raken. Zijn voorgeslacht vervielook tot dienst van afgoden. Lees Jozua 24 : 2, 3; 14, 15 eens na wat Jozua daarover zegt in zijn afscheidsrede. God heeft Abraham weggehaald uit de afgodische wereld van Ur en met hem een verbond gesloten. In dat verbond openbaarde God Zichzelf. Dat verbond ging alleen uit van God. Er waren, zoals in elk verbond, wel twee partijen in dit verbond, maar God is alleen de belovende en gevende partij. Abraham moest slechts geloven wat God hem beloofde en hij moest doen wat God van hem eiste. Het is dus een echt "testament" -een eenzijdige wilsbeschikking van God.

IDat blijkt duidelijk als na de oprichting van het verbond in Gen. 15 Het verbond door God wordt bevestigd in Gen. 17. Gen. 17 Daar maakt God zich bekend als de Almachtige: Abraham staat onder Zijn bescherming. Van Abraham wordt dan gevraagd: "Wandel voor mijn aangezicht en wees onberispelijk". De Here zegt: "Wat Mij aangaat, mijn verbond is met u..." Maar ook: "Wat u aangaat, gij zult mijn verbond houden..." Abraham is niet de gelijkwaardige bondgenoot van God; hij is slechts een ontvangende "bondeling".

Als teken daarvan geldt de besnijdenis, een beeld van de uitsnijding van de zonde. Zo werd Abraham door God aan God verbonden; en niet alleen Abraham, maar ook zijn nageslacht. God sluit het verbond met het volk dat uit Abraham voortkomt. Hij verlost dat volk uit Egypte en voert het onder leiding van Mozes naar de Sinaï: Daar wordt de vervreemding doorbroken door Gód. Lees maar Exodus 19 : 4 19 : 4: "Ik heb u op arendsvleugelen gedragen en tot Mij gebracht maar, luister aandachtig naar Mij en bewaar mijn verbond" (vs. 5). God zegt als het ware: Ik heb u verlost leef nu ook verlost.

Gods verbondsbelofte omvat alles: Israël "uit alle volken Mij ten ei- gendom". Dan stelt God ook de verbondseis: Hij geeft op de Sinaï zijn (Ex. 20: 1-17) wet. Gods volk moet totaal vóór en ván Hem zijn. Aan dit volk heeft God Zich in de loop van de geschiedenis steeds duidelijker geopen- baard. Die openbaring is altijd: Verbondsopenbaring. God toont Zich steeds de Trouwe, Die zijn verbond houdt ook al verbreekt het volk dat verbond telkens weer. Hij komt wel met straffen, maar ook daaruit blijkt dat Hij van zijn kant het verbond nooit breekt.

Als zijn volk ongehoorzaam is ontvangt het de straf waarmee was gedreigd (Gen. 17 : 7, 8). We zouden kunnen zeggen: de kern van Gods beloften is (Jes. 7 : 14) steeds geweest: Immanuël -God met ons. Want heel de bijbel, heel (Matth. 1 : 23) de heilsgeschiedenis, heel het verbond spreekt van Christus. God kon alleen in gemeenschap treden met de zondige mens en een verbond met hem sluiten, omdat Christus de schuld zou dragen en gedragen heeft. Toen God zijn verbond sloot met Abraham betekende dat: God met ons. God zei immers tegen Abraham: "Ik wil u tot een God zijn". Toen Mozes de ark gereed maakte en in de tabernakel zette als een teken van Gods tegenwoordigheid betekende dat: Immanuël, God woonde onder zijn volk.

Als Jezus geboren wordt in Bethlehem komt God Zelf bij zijn volk. Dan is het echt: God met ons. Die heilsgeschiedenis gaat door. God openbaart Zich steeds meer. Hij vervult ook zijn beloften steeds meer.

Sinds Pinksteren woont de Heilige Geest bij zijn volk, God met ons. Tot straks de heerlijke vervulling komt waarvan Openbaring 21 spreekt: "zie de tent van God is bij de mensen en Hij zal bij hen wo- nen en zij zullen zijn volken zijn en God zelf bij hen zijn..." Dan zijn al Gods beloften vervuld!

De bijbel laat ons zien dat God zijn beloften niet waar maakt langs een geleidelijke weg als een evolutie van menselijke geschiedenis. Die vervulling komt in storm en vuur (Pinksteren). Langs de weg van grote oordelen en straffen over zijn volk Israël, zoals het Oude Testament ons leert en over de ontrouwe kerk van deze tijd en de volken van de wereld, zoals Openbaring beschrijft. Die geschiedenis van Gods heil vertelt ons God in de bijbel. Daarvoor is die dikke bijbel nodig.

In de bijbellaat God zien wie Hij is

God laat in de geschiedenis, in de feiten, zien Wie Hij is: de Rechtvaardige, de Heilige, die toornt over de zonde, maar ook de Almachtige, de Barmhartige, die trouw is en zijn beloften houdt en volvoert. Dit geloof -deze bijbelinhoud - is evangelie: blijde boodschap, goed nieuws dat komt uit Gods koninklijk paleis.

God maakt Zichzelf bekend in Christus, de Zoon die Hij lief heeft. We zeiden al: heel de bijbel spreekt van de Christus. Al in het para- dijs wordt Hij aangekondigd als het vrouwenzaad. Zelf getuigt Jezus (Gen. 3 : 15) dat heel de Schrift van Hem spreekt. Lees b.v. Lucas 24: 25-27 en Luc. 24: 25.2~ 44-47, en Hand. 28 : 23. De bijbel eindigt ook met Christus, nl. met het gebed om zijn wederkomst. (Hand. 28 : 23)

Er is voortgang in de openbaring over Hem. Jesaja weet er meer van (Openb. 22 : 20, 21) (Col 1 .25-27) Paulus spreekt zelfs over een geheimnis, dat eeuwen en geslachten lang verborgen is geweest, maar thans is geopenbaard Christus onder u Maar het is één en dezelfde geloofsinhoud: Christus die komt die (Openb. 1 : 4) gekomen is en die komen zal: "de getrouwe Getuige, die is en die was en die komt".

Het geloof blijft

Dat geloof is ons overgeleverd. Dat geloof veranderd niet. Het zal altijd blijven, want er is maar één evangelie. Het is eigenlijk een (Judas 3) verbazingwekkende zaak: ondanks alle bijbelkritiek, ondanks veel ketterijen (Gal. I: 6-10) en, ondanks verdrukking en vervolging: het geloof blijft. De poorten (Matth. 16 : 13-20) van het dodenrijk zullen de (belijdende) gemeente niet overweldigen, want die is gebouwd op de "petra", de belijdenis: Gij zijt de Christus.

De waarheid onverkort handhaven

Nu is de belijdenis een hoofdsom, een korte samenvatting van dit geloof. Hoofdsom is wat anders dan hoofdzaak. Als je spreekt van hoofdzaken, onderscheid je ook bijzaken, zaken die er weinig toe doen. Dat zouden dan dingen zijn die God ons in de bijbel wel vertelt, en die in de belijdenis zijn weergegeven maar die je niet zo noodzakelijk hoeft te geloven. Dat is toch eigenlijk wel een hoogmoedig denken. Zo beweert men dat je alleen in wezen en hoofdzaak aan de belijdenis gebonden bent. Of men praat over fundamentele en niet fundamentele artikelen. Ook maakt men welonderscheid tussen hart en omtrek van de belijdenis. En men bedoeld daarmee dat we niet alles wat de bijbel bekend maakt behoeven te geloven. Bij het spreken over de inhoud van ons geloof kom je ook tegen: "het belijden in ge- meenschap met de vaderen" in plaats van dat men spreekt over de belijdenis. De belijdenis, dat is wat God ons heeft geopenbaard, zoals de kerk dat belijdt in de belijdenisgeschriften, die we boven noemden. Maar "het belijden" is vloeiend. Dat is niet gebonden aan één waar- heid, één evangelie, maar wisselt met de tijden. Het evangelie wordt dan "tijdgebonden". Vroeger geloofde je b.v. aan "engelen" en "duivelen", maar dat geloof is toch wel achterhaald! De belijdenissen worden dan documenten "van de vaderen", die vandaag niet meer gelden. Alsof de waarheid waarvan Jezus spreekt in Joh. 17 zou veranderen.

We moeten alles geloven wat God ons in zijn Woord zegt. Want in dat Woord spreekt tot ons: de God der waarheid. Daaraan mogen we niets toe- of afdoen. Want het is altijd de Here, (Openb. 22 : 18, 19) de God van de geesten der profeten die spreekt. Leest eens wat artikel 7 (Openb. 22 : 6) van de Nederl. Geloofsbelijdenis hierover zegt.

De bijbel is een eenheid

Er is nog een gevaar dat de bijbellezer kan bedreigen, namelijk dat hij bepaalde bijbelteksten gaat isoleren uit het verband en dan daaruit een "waarheid" gaat opbouwen. Je ziet de bijbel dan niet meer als één geheel, als het éne boek van de Heilige Geest, waarin God Zich steeds duidelijker openbaart. De bijbel kan zo, ook wel bij mensen die wel schriftgetrouw willen zijn, een boekenbundel worden, waarin het ene meer aanvaardbaar en meer actueel gevonden wordt dan het andere. Men gáat leven bij lievelingsthema's en in feite heerst dan ook de mens over Gods Woord.

Om één voorbeeld te noemen: Het evangelie van Marcus eindigt met het bekende zendingsbevel. Dan volgt: "Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden..." Men haalt uit deze tekst dan de "waarheid": eerst geloven, dan dopen; dus geen kinderdoop! Men verwaarloost dan niet alleen het tekstverband (het gaat immers over evangelieverkondiging aan wie naar de prediking kunnen luisteren en zegt dus niets over kinderen), maar vooral, men verwaarloost heel het spreken van de bijbelover het verbond dat God sloot met Abraham en zijn zaad, waarbij het teken van het verbond, de besnijdenis, ook door kinderen werd ontvangen.

Door het vasthouden aan dergelijke geïsoleerde "waarheden" wordt de verdeeldheid onder de christenen veroorzaakt. We moeten niet leven bij losse "waarheden", maar bij alles wat God ons openbaart.

Dat is het algemeen en ontwijfelbaar, christelijk geloof. (1 Joh. 1 : 1-4)

-algemeen of katholiek: het is het geloof van de kerk van alle eeuwen (1 Cor. 1 : 18-25) tot de komst van Christus;

-ontwijfelbaar: de kerk heeft het nooit in twijfel getrokken en altijd gehandhaafd; én het mag niet in twijfel getrokken worden.

-christelijk: het is door Christus bekend gemaakt, het heeft Hem tot inhoud en geeft door Hem gemeenschap aan de Drieënige God.