"Christenen", je komt ze overal in de wereld tegen

Van de woorden "christen", "christendom" en "christelijk" staan boeken en kranten vol. Wat worden die woorden vaak erg oppervlakkig of helemaal ten onrechte gebruikt.

Het is duidelijk dat je aan deze woorden heel verschillende betekenissen kunt geven. ,

Is christelijk : 'christelijk' ?

Een christen is volgens het woordenboek "een belijder van de christelijke godsdienst in een van zijn vormen". Maar wat is eigenlijk de "christelijke godsdienst"? Als je het zo stelt kun je zeggen: Kijk die christenen eens: ze bevechten elkaar en zijn het nooit met elkaar eens. Sommigen zeggen: Als je gedoopt bent, ben je een christen. Als je niet gedoopt bent, ben je ook geen christen. Is ieder gedoopte een christen?

Anderen denken: een christen, dat is: een niet-jood, of een niet- mohammedaan. Dan kun je het verder hebben over "de christelijke militie" in Libanon; over de "christelijke moordenaars" van de joden in Auswitsch; over de "christelijke kruisvaarders" die de joden en mohammedanen vermoordden.

Het woord "christelijk" is toch afgeleid van "christen"? Zo kun je ook praten over "het" Christendom. Meer wat is dat: "het" christendom? Is dat zoveel als "algemeen beschaafd"? Of beoefen je het christendom als je "nog wel eens wat aan de bijbel doet"? Is "christen" ieder die niet jood, mohammedaan of heiden is? . Je komt er niet onder uit de vraag te stellen: Wat is eigenlijk een "christen" en wat is echt "christelijk"?

Wat is een christen ?

Het woord christen stamt uit de bijbel. De woorden christelijk en christendom zijn daarvan afgeleid. Het is duidelijk dat de naam christen samenhangt met die andere Naam: Christus. Christenen zijn genoemd naar Christus. Ze horen bij Hem! Ze zijn van Hem afhankeiijk.

In Handelingen 11: 26 lezen we' , dat de discipelen het eerst te Antiochiê christenen genoemd werden' Discipelen, dat woord betekent: leerlingen, zo werden de mensen (Hand. 6 : 2, 7) genoemd die tot geloof in de Here Jezus Christus waren gekomen. Dat  (9 : 10, 26; 14 : 20) woord "discipelen" voor de leden van de kerk komen we in het boek (21, 22, 28) Handelingen heel vaak tegen. Het is eigenlijk een mooi woord voor "kerklid": discipel, leerling van de Here Jezus. Christus is de Leraar, de Meester. Hij heeft eerst zijn apostelen onderwezen en nu Iaat Hij door zendelingen, dominees en anderen zijn discipelen onderwijzen. De dominee heet in de bijbel daarom ook 'herder en Ieraar' , .Het geloof is immers door het horen, het luisteren naar Gods Woord.

Blijkbaar noemden anderen daar in Antiochië de discipelen: "christenen". Antiochië, de havenstad in de noord-oostelijke punt van de Middellandse Zee, had een zeer bonte bevolking. Maar je kon toch die hele stadsbevolking in twee groepen verdelen: heidenen (Grieken, Romeinen, Syriërs, enz.) en Joden. Dat was niet zozeer een tegenstelling van rassen, maar van godsdienst; dienaren van de Griekse en Romeinse goden aan de ene kant en dienaren van de ene, ware God aan de andere kant. Die beide groepen leefden erg afzonderlijk.

En dan ineens een ander soort mensen. Die vielen op, want ze leef- den anders. Geen Joden, geen heidenen apart, maar Joden en heidenen samen, in elkaars gezelschap. Dat was nog nooit voorgekomen. Ze dienden met elkaar God, ze aten zelfs met elkaar, ze hielden zelfs gezamenlijk een vreemde maaltijd: het avondmaal.

Vroeger afzonderlijk Jood en afzonderlijk heiden vormden ze nu een gemeenschap. Een derde soort mensen dus. Daarom werden ze apart aangeduid. Ze werden genoemd naar Christus, de Naam die door hen gepredikt werd. In Antiochië hoorden alle mensen van die naam Christus. En die bij Hem hoorden noemde men "christenen". Die christenen vielen op. Niet omdat ze zich op de voorgrond drongen om gezien te worden, (Matt. 6 : 1-4) maar omdat ze anders waren en omdat ze met konden zwlJgen over hun Heiland.

De band aan Christus

Zo zijn de namen "Christus" en "christenen" onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Een christen is afhankelijk van Christus. Dat is heel wat anders dan de afhankelijkheid van de marxist van Marx of van de calvinist van Calvijn. Zonder een nauwe band met Christus is een mens geen christen. En als je dus spreekt, leest of schrijft over "christenen" en "christelijk" zul je allereerst moeten vragen: is er die nauwe band met Christus, of vloekt het gebruik van die woorden tegen Hem in?

In I Petrus 4 staat in vers 16: "Indien iemand als christen lijdt...". Ook tekent dát de unieke band van een christen aan Christus: smaad lijden door de band aan, de eenheid met Christus... ('Vs. 14). (Matt. 5 : 11) Terwille van die naam moet een christen vaak lijden, soms vervolging (Joh. 15 : 20) en en gevangenschap ondergaan. Dat hoeft je niet te verwonderen. De (21 : 18, 19) Here Jezus heeft het van te voren tegen de apostelen gezegd. (Hand. 9 : 16) Wie een band heeft met Christus, en dat heeft een echte christen, zal met Hem lijden: "immers, indien wij delen in zijn lijden, is dat om (Rom. 8 : 17) ook te delen in zijn verheerlijking."

Hoe blijkt de band aan Christus ?

Door die nauwe band van de christen aan Christus zijn de christenen anders. Aan Christus verbonden leiden ze een ander, een nieuw leven. (Ef.4 : 20) In een eerdere studie zagen we dat Christus betekent: Gezalfd. Hij is gezalfd met de Heilige Geest. Het woord "christen" duidt ook op die zalving. Op Christus rust de volheid van de Heilige Geest. Die Geest Joh. 3 : 34 deelt Hij uit aan de gelovigen.

Kort voor zijn hemelvaart beloofde Hij de discipelen, dat na zijn (Joh. 14 : 16) en heengaan de Vader hun de "Trooster", de Heilige Geest zou zenden. (16 : 7). Johannes (de Doper) had met water gedoopt: een teken dat we (Hand. 1 : 5) schoongewassen moeten worden van de zonden. Christus zou dopen met de Heilige Geest; die Geest maakt werkelijk schoon van de zonde. Die belofte is vervuld op het Pinksterfeest. Dat was zelfs de vervulling (Hand. 2) van een heel oude belofte. Zo is de Geest waarmee Christus is (Joël 2 : 28-32) gezalfd ook uitgestort op de christenen.

Heel mooi lees je dat in Zondag 12 van de Heidelb. Catechismus, antw. 32. Daar wordt de vraag gesteld: Waarom wordt u een christen genoemd? Dan luidt het antwoord: Omdat ik door het geloof een lid van Christus ben en zo deel heb aan zijn zalving.

Een lid van Christus: Christus en de gelovigen vormen één lichaam. Hij is van dat lichaam het Hoofd, de gelovigen zijn de leden (Ef. 1: 22) en Geest die in het Hoofd woont, woont ook in de leden. (4 : 15, 16). Hij is door de Geest gezalfd tot Profeet-Priester-Koning; nu wordt (Coll. 1 : 18) een christen door diezelfde Geest gezalfd tot datzelfde ambt: profeet- priester-koning.

Wat is dus een christen? Niet iemand die zich heeft laten dopen, is daarmee een christen; niet iemand die naar de een of andere kerk gaat en meer niet; niet een niet-jood of een niet-mohammedaan; niet iemand die wel gelooft, dat er zoiets als een god bestaat.

Nee: een christen is alleen hij die gelóóft, die door het geloof één is met de Heiland, als een levend lid verbonden aan zijn lichaam. Je moet een.levende rank zijn, die vast zit aan de wijnstok. Los (Joh. 15: 1-8) van Chnstus IS een chnsten dood! Zonder Hem kun je niets: "Zonder Mij kunt gij niets doen."

Het christen-ambt

Als christen ben je dus een profeet-priester-koning. Daaraan kun je een echt christen kennen. Je bent een profeet. Je bent dat en wordt dat ook hoe langer hoe meer als je Gods Woord kent, er naar luistert en het begrijpt. Een christen is een goed discipel, een goede leerling, die luistert naar de Meester. Je gaat leven bij de bijbel, d. w .z. je gaat proberen te verstaan wat God in de bijbel tot je zegt. Dan kun je ook je mond niet houden. Dan moet je over Christus vertellen, ook al komt er dan soms ook lijden over je.

Je bent een priester. Je wijdt je leven aan de Here, je stelt jezelf in zijn dienst. Dan zoek je jezelf niet meer: je zoekt God en daarom ook je naaste. Je gaat weten wat offeren is. Nee, je brengt geen "slachtoffers" meer, zoals vroeger de Israëlieten deden, om de schuld te verzoenen. Maar je offert jezelf uit dankbaarheid voor de verlos- sing door Jezus Christus. Dat zal dan blijken in heel je houding tegenover God en je naaste.

Je bent een koning. Als een koning vecht je tegen de zonde en de duivel (Rom 6 .12-14); je gaat met de zonde breken en probeert jezelf te beheersen (te regeren); de bijbel noemt dat: "afsterven van de zonde". En straks (Ef. 6; 10~20) mag je met Christus regeren over alle schepselen. (Matt. 25 : 34) Zo word je in je ambt hersteld. (2 Tim. 2 : 12) Want Christus, de laatste Adam, maakt goed wat de eerste Adam (1 Cor. 15: 45) heeft verknoeid.

Adam als profeet-priester, koning

Ook die eerste mens was profeet-priester-koning. Hij was immers geschapen naar Gods beeld. Hij was zonder zonde, kende zijn Schepper, luisterde naar Hem en deed volkomen wat God van Hem vroeg. Als profeet was hij bezig toen hij in opdracht van God de dieren namen (Gen. 2 : 19) gaf. Daarin toonde hij zijn wijsheid en kennis. Tegelijk was hij koning; hij heerste over de dieren, de hele schepping (Gen. 1: 28) was aan hem onderworpen. En in dat alles was hij ook priester. Als enig schepsel dat daartoe in staat was, wijdde hij zichzelf en de hele schepping in dank en aanbidding aan God. Zo verheerlijkte hij de Schepper. Profeet-priester-koning was hij.

Maar Adam heeft in zijn ambt gefaald. De profeet werd een dwaze, ongehoorzame spreker. Hij sprak niet meer Gods woord, maar waagde het zelfs God te beschuldigen: "de (Gen.3 : 12) vrouw die Gij aan mijn zijde gesteld hebt". In plaats van offerend priester werd hij egoïst: hij zocht zichzelf en probeerde zichzelf "in te dekken". Zo stootte hij Eva van zich af. En koning? Hij bewaarde de hem toevertrouwde hof niet tegen de satan. Zo werd hij een slaaf en tegelijk een tiranniek heerser .

Slaaf van de zonde zegt de bijbel, maar ook geen heerser meer over de schepping. Als een ontluisterde koning vluchtte hij weg voor God, (Gen.3 : 10, 17-19,23) werd hij weggestuurd uit het hem toevertrouwde domein en in plaats van te heersen moest hij zwoegen om in leven te blijven. Hij was vervuld van vrees voor de schepping waarover hij eerst had geheerst. (Gen. 3 : 16) En tegelijk werd hij een wreed en tiranniek heerser over de vrouw.

Adams nageslacht

De gevolgen van dat alles zie je om je heen. De mens is het tegen-beeld geworden van een profeet-priester-koning. Je ziet dat al direct bij Kaïn. (Gen. 4). Hij heerst over zijn broer en slaat hem dood. In plaats van beschermer wordt hij moordenaar. Egoïstisch-jaloers zoekt hij daarin zichzelf en als God hem ter verantwoording roept klinkt zijn anti- profetisch en anti-priesterlijk antwoord: Ben ik mijns broeders hoeder?

En dan, nog sterker misschien, bij Lamech. (Gen. 4 : 23, 24) Een wrede heerser, ook over zijn vrouwen en ieder die hem in de weg komt. Hij offert anderen op aan eigen macht en spreekt dan brallende woorden tegen God en tegen de mensen.

Zo is de mens geworden: een valse profeet, die eigen woorden spreekt tegen God in een zelfzuchtig mens, die zichzelf alleen zoekt en geen weet heeft van barmhartigheid en offer; een onttroonde koning, die vol angst voor de schepping, zich zelf handhaaft ten koste van anderen.

Ambtsherstel

Maar God beloofde een Verlosser. Jezus Christus, de Messias is gekomen. Door Hem is de mens in zijn ambt hersteld; een nieuwe mens, (Ef. 4: 24) geschapen (her-schapen) naar de wil van God. . De christen, door het geloof één met Christus, heeft opnieuw de (Openb. 5 : 10 , Heilige Geest ontvangen. Je mag weer profeet-priester-koning zijn. (1 Petr. 2 : 5, 9).

Je bent dat nog niet volkomen, Je oefent je ambt nog heel gebrekkig uit (Openb. 1 : 6) maar het begin is er. Een christen luistert weer naar Gods Woord. Je wordt dan weer profeet, en denkt en spreekt zoals God het het wil. Je wordt weer priester en hebt God lief en de naaste. Je wordt weer koning en strijdt tegen alle onrecht en zonde. En dan (Ef. 6 : 11) word je "meer dan overwinnaar" zegt de bijbel. In eigen kracht? Nee, door Hem die ons heeft liefgehad. "Strijden en overwinnen tegen de zonde, de duivel en zijn ganse rijk", zegt het dankgebed na de doop. (zie maar eens in het oude doopsformulier).

Wie Christus heeft leren kennen leeft anders. Je kunt de echte (Ef. 4: 17-32) christen kennen aan wat hij zegt en doet. (Col. 3 : 1-17). Art. 29 van de Ned. Gel. Bel. zegt hierover mooie dingen, als de belijdenis het heeft over de "kenmerken van de leden van de kerk".

Dat je een christen mag heten is geen reden tot zelfverheffing of zelf- roem. Integendeel, dat je in je ambt bent hersteld is alleen een reden voor verwondering. De naam "christen" is een bijzondere naam, een (Filipp. 2: 9-11) grootse naam, alleen omdat de Naam Christus, de Naam boven alle naam is. En "christelijk" is alleen dat, wat met die Naam overeenstemt.

Lees ook eens   Wat is een christen?