Hallelujah -Looft de HERE 

Deze psalm is er één van een aantal psalmen (103 t/m 107) die begin- nen met de oproep: "Looft de HERE" en er ook mee eindigen. Soms nog gevolgd door het hebreeuwse: Hallelujah, dat betekent: Looft Jahwe.

De dichter van deze psalmen heeft telkens een bepaalde reden waarom hij de lezer (hoorder) aanspoort de lof van de HERE te zingen.

In psalm 103 looft hij de HERE om alles wat de HERE doet: De ~ HERE schenkt genezing van ziekte, en bewijst zijn goedertierenheid ..,. en barmhartigheid, zijn lankmoedigheid en ontferming aan allen die Hem vrezen, "en die aan zijn bevelen denken om die te doen".

In psalm 105 prijst de dichter de HERE omdat Hij trouw is aan zijn verbond. Dat heeft God laten zien in de geschiedenis van het volk Israël vanaf de tijd van aartsvader Abraham. God heeft zijn beloften vervuld. Hij bracht de plagen over Egypte, leidde het volk uit Egypte en was bij hen op de tocht door de woestijn. Zó verkregen ze de beloofde erfenis: het land Kanaan.

Psalm 106 Is ook een psalm die vertelt over wat de HERE gedaan heeft voor zijn volk op die lange tocht door de woestijn van Egypte naar Kanaan. Ook toen deed het volk Hem telkens verdriet, ook toen het al in Kanaan was. Toch dacht de HERE altijd weer aan zijn verbond. Hij verloste het volk telkens opnieuwals ze tot Hem om hulp riepen.

Psalm 107 vertelt over de goedertierenheid van de HERE, die allen helpt die op Hem vertrouwen. Al deze psalmen spreken dus over hoe de HERE zijn beloften houdt, en vergeving schenkt aan een zondig volk. Een psalm over de schoonheid 1 1 van de schepping

Tussen deze psalmen staat nu ook psalm 104

 Die schijnt wat uit de toon te vallen. Ook deze psalm begint met de oproep: "Loof de HERE mijn ziel" en ze eindigt met het dubbele: "Loof de HERE mijn ziel, Hallelujah". Maar als we de psalm lezen merken we dat de dichter de grenzen veel ruimer trekt dan die van het oude bondsvolk Israël. De dichter zingt niet over de geschiedenis van de HERE met zijn volk. Hij zingt over de indrukwekkende schoónheid van de natuur , de schepping van God. Als er één psalm een bijzonder opgewekte en haast vrolijke toon heeft, dan wel déze psalm.

Wat ook opvalt is dat de dichter het verhaal van de schepping, zoals dat staat beschreven in Genesis, als het ware voor zich op tafel had liggen. Hij zingt immers over de zee en het droge (vs. 5-9), over licht en duisternis, dag en nacht (vs. 20-22), het gras en het groene kruid (vs. 14), over de bomen des HEREN en de ceders van de Libanon (vs. 16), over de bergen en de rotsen (vs. 18). Je vindt dat allemaal in het verhaal van de eerste drie scheppingsdagen. Gen. 1 : 3-13 Ook over de drie volgende scheppingsdagen zingt de dichter: over de hemellichamen: zon en maan (vs. 19-22), over de dieren op de aarde en in de zeeën, over de vogels en tenslotte over de mens (vs. 23).

Heel de schepping is afuankelijk van God

Van al die schepselen geldt dat ze door God zijn geschapen en totaal van Hem afhankelijk zijn. God beschikt over de duisternis; Hij zendt de bronnen naar de beken; Hij doet het gras ontspruiten, Hij verzorgt alles.

Wat heeft deze dichter zijn ogen de kost gegeven! . Hij ziet de wilde ezels die hun dorst lessen (vs. 11), hij hoort het ge- zang van de vogels tussen de takken van de bomen (vs. 12), hij denkt aan de vreugde van het dagelijks brood, en aan het genieten van wijn en olie, (vs. 14, 15). Hij heeft oog voor de ooievaars, de steenbokken en de klipdassen (vs. 17, 18), voor de kleinste visjes maar ook voor de grote zeedieren (de Leviathan) vs. 25, 26). En van al die levende wezens geldt dat zij hun levensonderhoud van God, hun Schepper en Onderhouder, moeten hebben. "Zij alle wachten op U!" (vs. 27).

Na die adembenemende rondblik roept de dichter het uit: "Hoe ta1rijk zijn Uw werken, o HERE, Gij hebt ze alle met wijsheid gemaakt" (vs. 24).

God werkt nog

Hoe heel anders spreekt deze psalm over allerlei "natuurverschijnse- len" dan wij vaak doen. Wij hebben het heel neutraal en onzijdig over: het wordt dag; het wordt licht; het wordt donker . Maar deze dichter zegt: "God hult Zich in het licht als in een mantel, Hij spant de hemel uit als een tentkleed" (vs. 2): als de nieuwe dag begint, trekt de HERE zijn "mantel" aan, dat is het daglicht. Dan schuift Hij de gordijnen open van zijn onmetelijke tentwoning.

Wij zeggen, dat het regent of dat het waait. Maar in de psalm lezen we dat God de wolken maakt tot een wagen waarin Hij rijdt en dat Hij wandelt op de "vleugelen van de wind" (vs. 3). Wanneer de wind opsteekt en de bliksemschichten de lucht zetten in een fellicht, zeggen wij: het onweert, maar de psalmdichter ziet de HERE daarin: "Hij maakt de winden tot zijn boden, laaiend vuur tot zijn dienaren" (vs. 4).

Als we, als de dichter, zó de schepping bekijken, weten we God dichtbij. God is niet een "het". God is "Hij", de HERE. Hij heeft heel die mooie schepping gemaakt. Toen was alles werkelijk Gen. 1 : 31-2 : 3 goed, zó goed dat God Zich over zijn eigen werk verheugde.

De schepping is bedorven door de zonde

Nu kun je zeggen: dat is allemaal goed en best en Genesis 1 zal wel wáár zijn, maar we leven niet meer in een paradijswereld. Dat lijkt er vandaag niet op! Ja, dat is waar. Het paradijs is weg. Door ónze schuld. De mens heeft de zonde ingedragen in Gods mooie wereld.

Die zondige opstand van de mens heeft barre gevolgen gehad. Doordat Adam aan Gods gebod ongehoorzaam was en aan God ontrouw (Gen. 3) werd, kwam de dood in de wereld. (Gen. 3 : 19) Tot stof zullen we weer worden. Zó kwam alle ellende over heel de schepping.

Ook daarover spreekt psalm 104. De dichter weet heel goed dat het paradijs er niet meer is. Hij dicht zijn psalm in een zondige wereld, met daarin veel verdriet. Hij weet van het einde van alle aardse vreugde: "neemt Gij hun adem weg, zij sterven en keren weder tot hun stof" (vs. 29). Dat is de nuchtere werkelijkheid. De dichter weet ook van eigen sterven! Hij zal de HERE zingen, zolang hij leeft, zolang hij er nog is (vs. 33).

Een nieuwe schepping

Maar hij blijft bij het verloren paradijs niet staan. De paradijswereld, zoals God die had geschapen, mag dan op een verschrikkelijke ma- nier verwilderd zijn door de zonde van de mens, God heeft met die schepping niet afgerekend. Er komt een vernieuwde schepping. In nog indrukwekkender schoonheid zal het paradijs terugkomen. Een schepping zonder opstand en zonde! Daarom zal de dichter zich in de HERE verheugen (vs. 34). Het zal één grootse harmonie worden, waarin alle schepselen zonder onderscheid samenstemmen: één groot koor tot eer van de Schepper. Daar passen geen dissonanten in: de grote dissonant, de zonde, verdwijnt: "de zondaren zullen van de aarde vergaan, en de goddelozen zullen niet meer zijn" (vs. 35).

Dat is geen leedvermaak! Hoe zou een gelovig dichter leedvermaak kunnen hebben over de ondergang van mensen! Nee, het is een lof- prijzing aan God. Zijn heilige naam zal nooit meer worden ontheiligd. Doorover verheugt zich deze dichter. En daarom: "Loof de HERE, mijn ziel!"