Hoe het in z'n werk gaat

Het begint met het volgen van catechisatie. Catechisatie is geloofsonderwijs dat gegeven wordt aan de jongeren vanaf ongeveer 12 jaar in de gemeente. Tijdens de catechisatie-uren krijg je onderwijs over de Bijbel, de Geloofsbelijdenis en de Catechismus. De vorming over je  positie als kind van God hier middenin de wereld is hierbij een belangrijk gespreksonderwerp. Het gaat niet om kennis op zich, maar om het leven als kind van God, om uiteindelijk te komen tot een publieke keuze voor God, de Openbare Geloofsbelijdenis. Je belijdt het geloof in God, de Vader de Zoon en de Heilige Geest. Verder wordt de belofte afgelegd trouw te zijn in het lezen van de Bijbel en het gebed en zich medeverantwoordelijk te weten voor wat er in de gemeenschap van gelovigen gebeurt.

Wat houdt belijden eigenlijk in?

Belijden is naspreken, hetzelfde zeggen. Beamen wat in de Bijbel staat. Zeggen dat je het eens bent wat God in de Bijbel zegt. Belijden is niet letterlijk herhalen, maar in je eigen woorden weergeven wat er (over een bepaald punt) in de Bijbel staat. Het is daarom ook uitkomen voor wat je gelooft. Want geloven is voor waar aannemen wat God in de Bijbel liet opschrijven. Jongeren die hun geloof in het openbaar belijden, komen uit voor hun persoonlijke band die zij hebben en voelen met God. Onze Vader die in de hemel is. Zij voelen zich verbonden met God en daarom spreken zij over Hem.

Waarom zou je eigenlijk belijdenis doen? 

Deze vraag komt regelmatig voor. Met als mogelijke reacties: Ik ben niet goed genoeg. Ik zondig immers elke dag; of, wat is de meerwaarde van belijdenis doen? Ik ben immers als kind gedoopt en dat is voldoende, ik hoef niet per se lid te worden om bij God en kerk te horen; of, ik weet niet of ik mij wel bij deze gemeente wil aansluiten; of, ik ben het niet eens met belijdenis doen. Want de bijbel spreekt over dopen, nergens kom ik belijdenis doen tegen in de bijbel,belijdenis doen is een uitvinding van de kerk en geen gebod van Jezus. Allemaal redenen om geenbelijdenis te doen, en er zullen vast nog wel meer redenen zijn.

Automatisme of verplichting?

Wat ik gelukkig niet tegenkom is dat men belijdenis doet uit. In sommige kerken, zeker vroeger, verwacht men (=de kerk of de familie) dat je rond je 18e belijdenis doet. Velen hebben toen belijdenis gedaan, maar misschien niet altijd met een oprecht hart gericht op God. Gelukkig is dat automatisme in onze tijd veel minder. Althans, ik ben het nog nooit als argument
tegengekomen bij mensen die bij mij belijdenis hebben gedaan. Natuurlijk, ik heb ook wel belijdeniscatechisanten gehad die belijdenis deden, maar na verloop van tijd nooit of nauwelijks meer in de kerk kwamen en daarmee hun beloften hebben verwaarloosd. (Trouwens is maar de vraag of je in dit laatste geval kunt spreken van verwaarlozing. Misschien is een andere geloofsweg gevonden). Maar dat waren enkelen.

Belijdenis vanuit een bewuste keuze

Als mensen nu voor belijdenisdoen kiezen, doen ze dat vanuit een bewuste keuze. Dan kiest men oprecht om belijdenis te doen, om zich bij de gemeente aan te sluiten. En dat is natuurlijk een mooie zaak. Liever weinig mensen die oprecht belijdenis doen dan hele hordes die het meer doen uit gewoonte of verplichting. Hoewel, oordeel niet te snel. Een vroegere gewoonte of verplichting kan later verbluffend goede vrucht dragen.

Ja, waarom zou je belijdenis doen? 

Dat is de vraag die deze studie aan de orde wil stellen. Want ik zie dat velen in de kerk naar mijn overtuiging belijdenis zouden kunnen doen, maar nooit die stap hebben willen of durven zetten. Wij kennen vele jongeren en volwassenen als vrienden en/of kennissen. Vrienden zijn mensen die zich thuis voelen in de kerk, zich om één of andere redenverbonden weten met de kerk, maar nog niet de stap tot belijdenis doen hebben gezet. Ik denk dat er velen onder de vrienden zijn, en misschien zit je of jij als vriend nu wel in de kerk en spreek ik u of jou er op aan, die zeker belijdenis zouden kunnen doen.

Belijdenis doen een bijbelse opdracht

Bij een doopgesprek behandelen we niet alleen de doop, maar ook het belijdenis doen. Opvallend is dat het merendeel van de doopouders geen belijdenis hebben gedaan, terwijl ze wel hun kind laten dopen. Maar als je je kind kunt laten dopen, kun je ook belijdenis doen. Sommigen van de doopouders komen door de doop tot de overtuiging dat ze nu belijdenis kunnen doen en daar ben ik blij mee. Maar het kunnen er zoveel meer zijn. Ik hoop door deze studie u en jou te prikkelen om
serieus na te denken over het belijdenis doen. Ik ben ervan overtuigd dat belijdenis doen een bijbelse opdracht is, en dat willen we dan toch serieus nemen?

Is het een bijbelse opdracht?

Nu zitten we precies in de kern van de discussie: is belijdenis doen een bijbelse opdracht? Er zijn mensen die bewust geen belijdenis doen, omdat ze dat niet tegenkomen in de bijbel. Wel komen ze de opdracht van Jezus tegen om zich als gelovige te laten dopen, maar nergens dat we belijdenis moeten doen. Dat klopt, maar tegelijk vind ik dat iets te kort door de bocht. Laat het me uitleggen.
Het begrip belijdenis (doen), (geloof) belijden, kom ik een aantal keren tegen in de bijbel, maar nergens in de zin van belijdenis doen in de kerk om daarmee lid van de kerk te worden. De bijbel spreekt over het belijden van je zonden, of over het belijden van je geloof in Christus, maar nergens over het belijdenis doen in het midden van de gemeente. En toch kan ik bijbelse papieren vinden om belijdenis te zien als een bijbelse opdracht.

Belijdenis doen =  amen zeggen op je doop

Belijdenis doen heeft alles te maken met je doop. Belijdenis doen betekent namelijk je doop bevestigen, amen zeggen op je doop. Doop en belijdenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en dat vinden we ook terug in de bijbel. Als iemand tot geloof in Jezus was gekomen, liet die persoon zich vrijwel onmiddellijk dopen. En gold die doop als belijdenis. Want door de doop beleed je je geloof. Dan sprak je in het openbaar uit dat je in Jezus geloofde en Jezus wilde volgen. Iedereen mag
zien en horen dat je gelooft in Jezus! Dat vinden we bijv. terug bij de gevangenbewaarder van Filippi, die zich liet dopen samen met en in het bijzijn van zijn gezin. Belijdenis doe je niet in het verborgene, stiekem op een zolderkamer, maar in het openbaar, te midden van mensen, gelovig of niet. Daarom spreken wij van ‘openbare geloofsbelijdenis’.

Doop en belijdenis horen bij elkaar

Belijden is in het openbaar getuigen van je geloof in Christus en zeggen dat je bij Hem hoort. Dopen doe je ook niet stiekem en verborgen, dus ook belijdenis niet. En natuurlijk is het geloof in Christus het allerbelangrijkste. Want zonder geloof in Jezus heeft dopen en ook belijdenis doen geen enkele betekenis of inhoud. Dat is net als het dragen van een trouwring
zonder dat je als echtpaar van elkaar houdt.

Geloof in Jezus is het allerbelangrijkste

En dan persoonlijk geloof. Dat betekent niet alleen beamen dat Jezus voor de zonden in het algemeen is gestorven, maar voor jouw persoonlijke zonden is gestorven. Dat betekent dat je Jezus als je Heer en Verlosser hebt aanvaard, dat je een relatie met
Hem bent aangegaan. En van dat persoonlijke geloof, je persoonlijke relatie met Christus, doe je openlijk belijdenis. En als jij gelooft in Jezus, een persoonlijke relatie met Hem hebt, dan is dat voldoende en genoeg reden om belijdenis te doen. Geloof jij in Jezus?
Ken je Hem als je persoonlijke Heer en Verlosser? Heb je een relatie met Hem? Ja? Mooi, dan kun je belijdenis doen. Nee? Laat Hem dan toe in je leven, want je krijgt zoveel van Hem: relatie, liefde, vergeving, eeuwig leven. Allemaal uit genade, door het kruis.

In het openbaar

Als mensen in de bijbel tot geloof kwamen, werden ze vrijwel onmiddellijk gedoopt. In het openbaar. Het was onbestaanbaar dat een gelovige niet gedoopt was. Dat was een opdracht van Jezus. Dat geldt ook voor ons. In kerken waar men alleen de volwassenendoop kent, zoals bij de Baptisten, word je gedoopt, zodra je te kennen geeft bij Jezus en zijn gemeente te willen horen. Bij hen is de doop de openbare geloofsbelijdenis. Dat kennen wij ook. Als bij ons iemand belijdenis wil doen en is
niet als kind gedoopt, dan wordt deze persoon alsnog gedoopt. Bij de belijdenis.

Maar wij kennen ook de kinderdoop. Het kan zijn dat kinderen al in de tijd van het NT werden gedoopt. Er wordt immers gesproken over ‘die en zijn huis’ werden gedoopt. Huis in de betekenis van gezin. En daar kunnen kinderen, zelfs baby’s, bij hebben gezeten. In ieder geval is al snel na het NT de doop van kinderen steeds meer gangbaar geworden. Ook wij kennen de doop van kinderen.
Kinderen worden gedoopt op grond van het geloof van hun ouders, en niet op grond van hun eigen geloof. Daarvoor zijn ze nog te klein. De ouders beloven hun kinderen bij de doop vertrouwd te maken met het evangelie in de hoop dat ze later zelf tot geloof zullen komen.

En als later de kinderen tot persoonlijk geloof in Jezus komen is dat toch geweldig? Maar dan kunnen ze ook belijdenis van hun persoonlijk geloof doen. Dan kunnen ze amen op hun doop zeggen. Dan onderstrepen, bevestigen zij hun doop als kind. Dan belijden ze zelf hun doop als kind als hun doop nu. Dan vallen doop en belijdenis weer samen. Een kinderdoop zonder belijdenis is niet voltooid.

Even doordenken

Snap je nu dat ik niet begrijp dat ouders wel hun kind kunnen laten dopen, maar niet zelf belijdenis doen? Als je je kind doopt, kun je toch ook je eigen doop bevestigen en voltooien? Als je in het openbaar bij de doop van je kind al je geloof belijdt, want dat doe je eigenlijk, dan kun je toch ook in het openbaar je eigen doop belijden? Als Jezus in je hart leeft en het is je verlangen om je kinderen met Jezus vertrouwd te maken, dan kun je toch ook datgene dat in je hart leeft openlijk belijden in jouw persoonlijke belijdenis? Doop en belijdenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in de bijbel, en daarom is het goed dat wij het ritueel van openbare geloofsbelijdenis kennen, als officiële bevestiging van je kinderdoop.

Hoeft toch niet in een belijdenisdienst?

Maar, zeg je misschien, ik hoef dat toch niet in de kerk te doen, in een belijdenisdienst? Ik geloof in Jezus, en ik ben als kind gedoopt, dan wordt door mijn geloof toch mijn kinderdoop bevestigd? Ja en nee. Ja, want het geloof is het allerbelangrijkste. Door je geloof krijgt de doop waarde. Nee, want doop en belijdenis zijn onlosmakelijk verbonden met de gemeente. De doop is in de bijbel niet alleen een openlijk belijden van je geloof in Christus, maar ook een je aansluiten bij de gemeente van
Christus.

Door de doop ga je deel uitmaken van de gemeente van Christus

En die krijgt gestalte in de plaatselijke gemeente, waarbij je je aansluit. Hoe kun je anders Christus dienen dan samen met
anderen, en wel in een plaatselijke gemeente? Of deze gemeente nu vrij evangelisch, baptist, hervormd, gereformeerd of rooms-katholiek is, is van minder belang. Dat is ieders persoonlijke keuze. Maar je moet behoren bij een plaatselijke groep christenen, waar men samenkomt in diensten om elkaar en God te ontmoeten. Doop en gemeente zijn in de bijbel onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Daarom laten ouders hun kinderen ook dopen in de kerkdienst. Daarom komen we als christenen samen in de kerkdienst om het avondmaal te vieren. Ook een opdracht van Jezus. Ik vind het dan ook verdrietig dat ik zoveel mensen mis die belijdenis hebben gedaan bij het avondmaal. Je veronachtzaamt je belofte, en de opdracht en de uitnodiging van de Heer. Wie wil nu niet samen met broeders en zusters de maaltijd van de Heer vieren in de gemeente?

Doop, avondmaal, belijdenis, gemeente horen bij elkaar

Zo heeft Jezus dat bedoeld. Daarom worden kinderen in het midden van de gemeente gedoopt. Daarom belooft de gemeente hen te omringen met gebed en hulp. Dat gebeurt ook bij belijdenis doen, en dat gebeurt ook bij de bevestiging van ambtsdragers. Eenvoudigweg omdat we als gemeente aan elkaar gegeven zijn. Samen op weg gaan, dat is ons gebed…. Samen in de naam van Jezus…. zijn liederen die we graag zingen.

Bij de gemeente wilt horen

Daarom is het goed om belijdenis te doen in het midden van de plaatselijke gemeente, waar je je thuis voelt. Daardoor spreek je uit dat je graag bij deze gemeente wilt horen en met anderen God wil dienen in en door deze plaatselijke gemeente. Je spreekt uit dat je medeverantwoordelijkheid wilt dragen voor de gemeente. Financieel, in het beleid, in allerlei taken, en als God je roept, als diaken of ouderling in de kerkenraad. Vriend zijn is te vrijblijvend. Je spreekt niet je medeverantwoordelijkheid officieel uit. Het is een beetje als samenwonen i.p.v. getrouwd te zijn… Om het maar even in bijbelse taal te zeggen: de gemeenten in de bijbel kenden geen vrienden, alleen maar gedoopte en belijdende leden.

Vat dit niet op als een belediging dat vrienden er niet bij horen. We zijn blij met onze vrienden. Maar nog blijer als deze vrienden leden worden. Omdat ik vind dat Jezus je daartoe uitnodigt en aanspoort. En als je belijdenis doet, betekent dat niet dat je dus altijd aan deze gemeente verbonden moet zijn. Dat kan niet. Misschien word je door verhuizing of huwelijk wel genoodzaakt om een andere gemeente te zoeken, of voel je je niet meer thuis in de gemeente. Dan kun je je bij een andere gemeente aansluiten, door je doop en/of belijdenis. Maar het behoren bij een plaatselijke gemeente is volop bijbels.

Ik wil u en jou uitdagen om serieus te overwegen belijdenis te doen, als je nog geen belijdenis hebt
gedaan

Als jij Jezus kent en lief hebt, en als jij je thuis voelt in de gemeente, en daar ook een taak in hebt of wilt hebben, wat is er dan op tegen om belijdenis te doen?

Misschien zeg je wel, ik ben niet goed genoeg. Nu, dat klopt. Je bent ook niet goed genoeg. Niemand van ons is goed genoeg. We zijn allemaal zondaren en schieten tekort. Maar als het daarvan alleen afhangt, kan niemand belijdenis doen, dopen of avondmaal vieren. Of zingen, en aanbidden, of een taak uitoefenen. Maar is Jezus juist voor die mensen die zich niet goed genoeg weten gekomen? Heeft Hij onze zonden niet gedragen? Wil Hij onze tekortkomingen juist niet door Zijn Geest aanvullen en bekwaam maken?

We hebben doop, belijdenis en avondmaal juist nodig als middelen om ons zwak geloof te
versterken en onze zonden te bestrijden

Denkt je dat ik alleen in eigen kracht kan spreken en getuigen van mijn geloof? Nee, slechts door de kracht van de Geest. Als je in God gelooft, maar je kent twijfels, kom dan gerust naar me toe om erover te praten en ervoor te bidden. God houdt van je en wil je zoveel geven.

Hoe oud moet je zijn om belijdenis te doen?

In veel kerken zijn de meesten tussen 25 en 35 jaar.
In mijn vorige gemeenten en daar waar ik hulpdiensten verleende waren de meesten tussen 16 en 25 jaar. Misschien heeft dat te maken met schroom om belijdenis te doen. Maar ik geloof niet dat belijdenis doen aan leeftijd gebonden is. Ik
heb iemand gehad die 42 jaar was en iemand die 16 jaar was. Jezus kijkt niet naar leeftijd, maar naar je hart. Bij Hem ben je welkom. Misschien is God nu wel op een hele bijzondere manier in je leven bezig. Dat je door moeilijkheden in je leven meer met God bezig bent en het verlangen hebt Hem te dienen. Of dat je geraakt bent door Gods liefde, misschien door een lied, bijbelstudie, preek, boek, contact met vrienden, en wil je meer met God leven. Weet dat God van je houdt en is met je bezig is. Hij heeft een plan met je leven.

Eng om zo in een volle kerk ja te zeggen

Soms kom ik het argument tegen. Dat kan ik me voorstellen, maar laat dat geen belemmering zijn. Je geloof in Christus belijden overstijgt toch dit podiumvrees? Wat mij ook opvalt is dat vrouwen vaak wel belijdenis doen, maar (hun) mannen niet. En dat ze dan maar hun eigen belijdenis uitstellen.

Ik zou tegen die vrouwen willen zeggen: hoe mooi het ook is om samen belijdenis te doen, belijdenis is een persoonlijke zaak. Laat je dan niet belemmeren. En tegen die mannen zou ik willen zeggen: ga gewoon met je vrouw mee, en laat de vraag tijdens een cursus of catechisatie maar open of je belijdenis wilt doen. Mijn ervaring is dat gaandeweg ook de mannen tot andere gedachten komen en ze uiteindelijk toch samen belijdenis doen.

En tegen degene die nog geen belijdenis hebben gedaan, maar hierover twijfelen, wil ik zeggen….“Volg gewoon de catechisatie en kijk wat het voor jou mag betekenen. Voor mij was het een verrijking en ik ben blij dat ik in 1963 die stap heb gezet!”

Waarom belijdenis?

Heel simpel, omdat Jezus je roept om je geloof te belijden. 

Belijd

Ik wil gaan op de weg die Hij voor mij in gedachten heeft. En ik weet nu al dat ik steeds zal afdwalen
van die weg. Maar ik weet ook dat Jezus mij elke keer weer terug zal brengen. Ik erken dat ik Hem
nodig heb, want alleen kan ik het niet. Ik kan dit alles alleen maar zeggen omdat Hij voor mijn zonden
heeft geleden, is gestorven en begraven. Maar Hij overwon de dood en daardoor heb ik het geschenk
van genade mogen ontvangen. Hij heeft mij door Zijn bloed gekocht en betaald!

Als je vragen hebt, neem dan gerust contact op met een kerk in de plaats waar je woonachtig bent