Abraham stuurt Hagar en Ismaël weg

Genesis XXI 14-15 - Abraham verzendt Hagar en Ismaël

8 En het kind groeide op en werd gespeend, en Abraham richtte een grote maaltijd aan op de dag dat Isaak gespeend werd. 9 Toen zag Sara, dat de zoon van Hagar, de Egyptische, die zij Abraham gebaard had, spotte, 10 en zij zeide tot Abraham: Jaag die slavin met haar zoon weg, want de zoon van deze slavin zal niet erven met mijn zoon, met Isaak. 11 Dit nu mishaagde Abraham zeer ter wille van zijn zoon. 12 Maar God zeide tot Abraham: Laat dit niet kwaad zijn in uw ogen, om de jongen en om uw slavin; in alles wat Sara tot u zegt, moet gij naar haar luisteren, want door Isaak zal men van uw nageslacht spreken. 13 Maar ook de zoon der slavin zal Ik tot een volk stellen, omdat hij uw nakomeling is.
 
14 De volgende morgen vroeg nam Abraham brood en een zak water, en gaf het aan Hagar, dat leggende op haar schouder, alsook het kind, en hij zond haar weg; daarop ging zij heen en dwaalde door de woestijn van Berseba. 15 Toen het water uit de zak op was, wierp zij het kind onder één der struiken, 16 en ging op een afstand zitten, zo ver als een boogschot reikt, want zij zeide: Ik kan het sterven van het kind niet aanzien. Terwijl zij op een afstand zat, verhief zij haar stem en weende.
 
17 En God hoorde de stem van de jongen, en de Engel Gods riep van de hemel tot Hagar en zeide tot haar: Wat deert u, Hagar? Vrees niet, want God heeft naar de stem van de jongen gehoord, daar waar hij is. 18 Sta op, neem de jongen op, en houd hem vast met uw hand, want Ik zal hem tot een groot volk stellen. 19 Toen opende God haar ogen, en zij zag een waterput; zij ging de zak met water vullen en liet de jongen drinken. 20 En God was met de jongen en hij groeide op; hij ging in de woestijn wonen en werd een boogschutter. 21 En hij woonde in de woestijn Paran, en zijn moeder nam voor hem een vrouw uit het land Egypte.

Abraham verstoot Hagar en Ismaël

Sarai, de hoofdvrouw van Abraham, wil volgens het bijbelverhaal maar niet zwanger worden. Hagar, Abrahams slavin of bijvrouw, wordt wél zwanger. Hagar is er zo trots op dat ze Sarai, haar meesteres, uitlacht. Ze verliest, nog steeds volgens het bijbelverhaal, zelfs ieder respect voor Sarai (Gen.16). Abraham kan niet voorkomen dat Sarai dat niet pikt en Hagar zo fors terugpest dat die de woestijn invlucht. Een engel beveelt haar terug te keren. Bovendien voorspelt hij dat Hagar een zoon zal baren. Ze moet hem Ismaël noemen, “want de Here heeft naar uw ellende gehoord”.

De engel voorspelt ook dat deze zoon “een wilde ezel” van een mens zal zijn. “Zijn hand zal tegen allen zijn en de hand van allen tegen hem”.
De typering geldt alleen voor de persoon van Ismaël.
 
Ze vluchten de woestijn in 

Ismaël wordt geboren als Abraham 86 jaar oud is (Genesis 16:16). Volgens de Bijbel schenkt Sara, Abrahams eerste vrouw, hem zijn tweede zoon, Izaak, als hij 100 jaar oud is. Izaak zal de stamvader van het volk Israël zal worden. Omdat Ismaël zijn broer bespot als hij wordt “gespeend”, stuurt Abraham Hagar en Ismaël weg. Ze vluchten de woestijn in. Volgens een islamitische legende komen ze in Mekka aan. Ismaël wordt beschouwd als de stamvader van een aantal noord-Arabische stammen (Gen. 25:12-18). Hij sterft volgens de Bijbel op 137-jarige leeftijd (Gen. 25:17).
 
Ismaël… of toch Izaak?

Volgens Korangeleerden is in de Bijbel een pijnlijk foutje geslopen: Abraham moest niet Izaak maar Ismaël offeren. Volgens Genesis 16:16 kreeg Abraham Ismaël op zijn 86e en Izaak toen hij 100 jaar oud was (21:5). In Genesis 22:2 krijgt Abraham de opdracht zijn ‘enige’ zoon te offeren. Het potentiële slachtoffer moet dus niet Izaak maar Ismaël zijn geweest. Islamgeleerden menen dat joden en misschien ook christenen met de tekst geknoeid hebben.
 
Ook komen geleerden aan de hand van bijbelteksten met het argument dat Abraham Ismaël net zo liefhad als Izaak. Het verbond (in ruil voor besnijdenis krijg je een talrijk nageslacht) gold voor beide zoons (Genesis 17:9-11, 20 en 23-26 en 21:18). Omdat Mohammed volgens de islamitische traditie rechtstreeks afstamt van Ismaël herdenken moslims het geruchtmakende offer al eeuwenlang. Een tweede argument: was het inderdaad Izaak die geofferd had moeten worden? Dan zouden - volgens Korangeleerden - joden en christenen die gebeurtenis zeker hebben herdacht.

Lees ook eens:  Izak en Ismaël