Gastmaal Ahasveros - Koningin Wasti verstoten 

Esther I 1-22 - Het gastmaal van Ahasveros

1 In de dagen van Ahasveros – hij is de Ahasveros, die over honderd zevenentwintig gewesten van Indië tot Ethiopië regeerde – 2 in die dagen, toen koning Ahasveros op zijn koninklijke troon in de burcht Susan zetelde, 3 in het derde jaar van zijn regering, richtte hij een feestmaal aan voor al zijn vorsten en dienaren; het leger van Perzië en Medië, de edelen en de vorsten der gewesten waren bij hem. 4 Daarbij spreidde hij de rijkdom van zijn koninklijke heerlijkheid en de kostbaarheid van de luister zijner grootheid gedurende vele dagen ten toon, honderdtachtig dagen.
 
5 Na verloop van deze dagen richtte de koning voor al het volk dat zich in de burcht Susan bevond, van de hoogste tot de laagste, een feestmaal aan van zeven dagen, in de voorhof van de tuin van het koninklijk paleis. 6 Linnen, wollen en blauwpurperen gordijnen waren met linnen en roodpurperen koorden vastgemaakt met zilveren knoppen aan witmarmeren zuilen; gouden en zilveren rustbedden waren neergezet op een vloer van albast, witmarmer, parelmoer en veelkleurig gesteente. 7 Men gaf te drinken in gouden bekers, alle verschillend van elkander, en er was koninklijke wijn in een overvloed, zoals men van de koning verwachten mocht. 8 Het drinken nu geschiedde naar deze regel: geen dwang; de koning had immers aan al de opperdienaren van zijn paleis deze verordening gegeven, dat men zou doen zoals ieder het wenste.
 
9 Ook koningin Wasti richtte een feestmaal aan voor vrouwen, in het koninklijk paleis van koning Ahasveros. 10 Op de zevende dag, toen het hart des konings vrolijk was van de wijn, beval hij Mehuman, Bizzeta, Charbona, Bigta, Abagta, Zetar en Karkas, de zeven hovelingen die in de persoonlijke dienst van koning Ahasveros stonden, 11 dat zij koningin Wasti, met de koninklijke kroon getooid, in des konings tegenwoordigheid moesten brengen om de volken en de vorsten haar schoonheid te tonen, want zij was een bekoorlijke verschijning. 12 Koningin Wasti weigerde echter te komen op het bevel des konings, dat de hovelingen haar overbrachten, waarop de koning in hevige gramschap ontstak en zijn toorn in hem ontbrandde. 13 En de koning zeide tot de wijzen, de kenners der tijden – want zó was het de gewoonte om de aangelegenheden des konings voor te leggen aan alle kenners van wet en recht, 14 van wie hem het naast stonden Karsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena en Memukan, de zeven vorsten van Perzië en Medië, die het aangezicht des konings zagen, die de eerste plaats bekleedden in het rijk –: 15 Wat moet er volgens de wet met koningin Wasti gebeuren, nu zij het door de hovelingen overgebrachte bevel van koning Ahasveros niet heeft opgevolgd? 

16 Toen zeide Memukan in tegenwoordigheid van de koning en de vorsten: Koningin Wasti heeft zich niet alleen misdragen tegen de koning, maar tegen al de vorsten en al de volken, die in al de gewesten van koning Ahasveros wonen. 17 Want het gedrag van de koningin zal bij alle vrouwen bekend worden met het gevolg, dat haar mannen in haar ogen geminacht worden, als men vertelt: Koning Ahasveros gaf bevel, koningin Wasti in zijn tegenwoordigheid te brengen, maar zij kwam niet. 18 Vandaag nog zullen de vorstinnen van Perzië en Medië, die van het gedrag der koningin horen, ervan spreken tegen alle vorsten des konings, en er zal stof genoeg zijn voor minachting en toorn. 19 Indien het de koning goeddunkt, moge er een koninklijk besluit van hem uitgaan, en het worde geschreven in de wetten van Perzië en Medië, zodat het niet herroepen kan worden, dat Wasti niet meer voor het aangezicht van koning Ahasveros verschijnen mag en dat de koning haar waardigheid als koningin zal schenken aan een andere, beter dan zij. 20 Wordt de verordening die de koning moge uitvaardigen, gehoord in zijn gehele rijk – voorwaar, dit is groot! – dan zullen alle vrouwen aan haar mannen, van de aanzienlijkste tot de geringste, eer geven.
 
21 Dit voorstel verwierf de goedkeuring van de koning en de vorsten, en de koning handelde naar het voorstel van Memukan. 22 En hij zond brieven naar alle gewesten des konings, naar elk gewest in zijn eigen schrift, en naar alle volken, naar elk volk in zijn eigen taal, dat iedere man heer zou zijn in zijn huis en spreken naar de taal van zijn volk.

Groot feest in de stad Susan

Alle mensen mogen het meevieren. Er wordt lekker gegeten en gedronken. En koning Ahasveros krijgt alle eer: hij is degene die dit feest geregeld heeft!

Ahasveros wil de ‘groten’ van zijn rijk wat paaien, zodat ze helemaal achter hem staan als hij straks Griekenland wil aanvallen. Helemaal gericht op menselijke macht was die koning

Wie was die Ahasveros eigenlijk? 

Hij was niet zomaar een koning. Je kunt rustig zeggen dat hij in zijn tijd de belangrijkste man op aarde was. Hij werd ook wel Xerxes genoemd, misschien komt je dat meer bekend voor. Hij was een wereldleider. Hij had een enorm
gebied om te regeren: van Indië tot aan Morenland, zo staat het in vers 1. Op z’n Nederlands: van India tot aan Griekenland, de halve wereld dus. Weet je hoe hij zichzelf noemde? ‘Koning der koningen’. Een beetje verwaand was hij dus wel. Want er is maar één ‘Koning der koningen’ en dat is de Here God! 

Die Ahasveros had die macht niet gekregen doordat hij zo goed was. Nee, er staat in Jesaja 43: 3 dat de Here God Egypte, Morenland en Seba aan hem had gegeven! De Here hield dus de macht en niet die heidense koning Ahasveros! Er waren in die tijd veel mensen die dat niet door hadden. 

Ahasveros gaf een mooie ‘show’ voor de schermen, maar achter de schermen was Degene bezig die écht alle macht had! Nee, zo op het eerste oog zie je hem niet. Ik vergelijk het maar even met een programma of bij een bepaald theaterstuk. De mensen zien wat er vóór de schermen gebeurd. Maar het eigenlijke werk gebeurt áchter de schermen. Daar wordt de tekst opgehouden die je anders zou vergeten als je meespeelt in een musical op school. Het hele programma wordt áchter de schermen geregeld, onzichtbaar.

Het feest

De machtige koning Ahasveros organiseert een grandioos feest. Maar niet zomaar. Want hij is niet tevreden. Hij wil een nóg groter koninkrijk hebben. Hij heeft zijn oog op Griekenland laten vallen. Dat moet ook bij zijn rijk gaan horen. Maar ja, daar is wel een oorlog voor nodig. Een oorlog in die tijd was vooral een manier om rijker te worden en je grondgebied te vergroten. Om nóg meer macht te krijgen. 

Het feest is de afsluiting van een feest dat 180 dagen duurde (6 maanden). Vergelijking met een feest bij ons duidelijk maken. Dit feest duurt niet 1 dag, maar 180 dagen: een half jaar! In die 6 maanden heeft de koning vergaderd met alle vorsten. Na deze 6 maanden houdt de koning een feest voor alle burgers van het rijk. Dit feest duurt 7 dagen. Tijdens dit feest mag er onbeperkt gegeten en gedronken worden. Het gevolg is dat velen dronken zijn. Mannen en vrouwen vieren – zoals in die tijd de gewoonte was – gescheiden feest. Koningin Vasthi heeft dus haar eigen feest.

Vasthi moet komen

Op de laatste dag wil koning Ahasveros dat koningin Vasthi bij hem komt, zodat hij haar kan laten zien aan alle aanwezige mannen. Het is een dwaas bevel wat de koning geeft. Hij en zijn vorsten zijn dronken. Bovendien is het in de tijd van koning Ahasveros niet gepast dat een vrouw zich in het openbaar aan iedereen laat zien. Dat hoort echt niet. Vasthi wil daarom niet komen. Zou jij hetzelfde doen? Niet luisteren als er iets van je gevraagd wordt, wat niet mag of hoort? Dat is moeilijk, hoor. Koning Ahasveros wordt erg boos als hij hoort dat Vasthi niet wil komen.

Waarom wilde Vasthi niet voor de koning verschijnen? 

Uit eergevoel. Sommigen zeggen dat ze op dit moment zwanger was van een zoon, Arthasasta, en dat ze daarom niet in het openbaar wilde verschijnen, want dat mocht toen ook niet. Die Vasthi, we mogen respect voor haar hebben en haar als voorbeeld nemen. Ergens anders wordt ze Amestris genoemd. ‘Vasthi’ zou wel eens een bijnaam kunnen zijn, want dat betekent ‘de voortreffelijke’. Het was dus de lievelingsvrouw van Ahasveros. Volgens oude geschriften kwam haar zoon tóch later op de troon terecht, Arthasasta. Zo kreeg Vasthi toch een deel van haar eer later terug. Ziet u weer dat werk ‘achter de schermen’? Het werk van onze God?

Het plan van de raadsheer

Hij roept zijn raadsheren bij elkaar en vraagt deze wijze mannen wat hij moet doen met de ongehoorzame koningin Vasthi. Eén van de raadsheren zegt dat Vasthi een slecht voorbeeld is voor het hele rijk. Als zij niet luistert naar haar man, de koning, zullen andere vrouwen ook niet luisteren naar hun eigen man. Hij raadt koning Ahasveros aan koningin Vasthi te verstoten en weg te sturen. Dit moet in een speciale wet komen te staan, een wet van Meden en Perzen. Wat in die wet staat, kan niet veranderd worden. Ahasveros vindt het een goede raad en maakt een wet van Meden en Perzen. Daarin staat dat alle vrouwen naar hun man moeten luisteren. Verder stuurt koning Ahasveros zijn vrouw Vasthi voor altijd weg.

Wat een raadgeving . . .

Die wet die niet meer veranderd kan worden: een wet van Meden en Perzen. Dat wordt Ahasveros aangeraden door de mensen die precies wisten hoe er in het verleden met zulke gevallen was omgegaan. Zij stoken het vuurtje als het ware nog wat extra op. Voortaan moest in alle gezinnen de man de heerser zijn. 

Sommigen mensen leggen de Bijbel zo uit. Als een boek waar de man de baas is. Maar zo leert de Here het niet. Als gehoorzaamheid afgedwongen moet worden, dan is het maar armzalig. De Here leert ons iets anders voor de verhouding tussen man en vrouw: liefde en respect. Ook in die mannencultuur die er toen was, waarin vrouwen gediscrimineerd werden.

Meningen over Vasthi lopen uiteen

Uitleggers die een commentaar hebben geschreven op dit bijbelboek zijn het niet over haar eens. Sommigen rekenen hard met haar af. Ze had koning Ahasveros gewoon moeten gehoorzamen, hoe dan ook. Haar afzetting was haar eigen schuld. Ze had dit kunnen zien aankomen, die woedeaanval van Ahasveros. Maar Vasthi komt hier niet als een slechte koningin naar voren. Ze wil alleen niet buigen voor de grillen van koning Ahasveros. Ze past ervoor om zichzelf als een lustobject te laten zien aan al die dronken mannen. 

Vasthi heeft geen last van eerzucht

Ahasveros is alleen maar bezig met zichzelf te eren. Eerzucht kun je dat noemen. Vasthi heeft geen last van eerzucht, maar ze kent wél eergevoel. Dat is zeker niet verkeerd, als je eergevoel hebt. Als je jezelf niet onnodig laat vernederen of kwetsen. Dat vraagt de Here God ook niet van je. Hij vraagt wel een afhankelijke en nederige houding. Niet zoals Ahasveros die vooral zichzelf op de borst sloeg. Maar gemeente, dat betekent niet dat we al ons eergevoel moeten verliezen, ook niet in de gezinnen! Jezus zegt het: ‘je zult je naaste liefhebben als jezelf’. Eergevoel, jezelf liefhebben mag. Maar het kan ook doorslaan, zoals bij Ahasveros. Als je God uit het oog verliest.

Er valt veel te leren uit deze geschiedenis

Kijk alleen maar naar die dronken koning met z’n domme vraag of Vasthi zich even wil laten zien. Als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan, dat blijkt wel hier. Drank maakt meer kapot dan je lief is. Ahasveros raakt er z’n vrouw mee kwijt. 

Bij Ahasveros zijn de gevolgen zeer ernstig. Zijn trots slaat door: hij wil zelfs met zijn vrouw gaan pronken. En op dat moment zegt die dappere koningin Vasthi: ‘Stop!’ Soms moet je tegen bevelen in kunnen gaan. Vasthi paste ervoor om zich door dronken mannen als lustobject te laten gebruiken. De vrouw als een lustobject is niet wat God ons leert. Vasthi die zich niet door allemaal vreemde mannen van top tot teen laat bekijken. 

Tenslotte dit

Juist het Evangelie heeft de positie van vrouwen verbeterd. Kijk maar hoe dat in de islam gaat. Respect verdien je niet door een dwingende gehoorzaamheid, ook niet in de huisgezinnen. Kijk hoe de gevallen van huiselijk geweld toenemen. Respect verdien je door de eer te brengen aan wie hem toekomt. De ander in zijn waarde laten, maar vooral de Here in Zijn waarde laten! Leer dan maar van Ahasveros en Vasthi. Een pronkende koning wordt in zijn hem gezet en een weigerende koningin houdt haar waardigheid. 

Laten we maar ‘pronken’ met het werk van de Here, gemeente! Die God die deze geschiedenis van een trotse koning gebruikt om de plaats van Esther te bereiden. Jozef zegt: ‘God heeft het kwade ten goede gedacht!’ Ahasveros is hier niet degene die regeert in eer en macht, maar de Here! Het is niet altijd zoals het in deze wereld lijkt! Leren we van Hem op een goede manier om te gaan met ons eergevoel? Leert het ons om te gaan met een wereld waarin genot het belangrijkste lijkt te zijn? Laat u dan maar troosten door te weten dat God de regie in handen houdt, al is het voor het oog soms onzichtbaar! Want Christus’ Koninkrijk is alle roem waard!