Haman smeekt Esther zijn leven te behouden

Esther VII 1-7 - Haman bidt de Koninginne Ester om zyn leven

1 Toen de koning en Haman binnengekomen waren om met koningin Ester het feestmaal te houden, 2 zeide de koning ook op deze tweede dag bij het drinken van de wijn tot Ester: Wat is uw verzoek, o koningin Ester? Het zal u toegestaan worden. En wat is uw wens? Al zou het de helft van het koninkrijk zijn – hij zal worden ingewilligd. 3 Toen antwoordde koningin Ester: Indien ik uw genegenheid gewonnen heb, o koning, en indien het de koning behaagt, dan worde mij het leven geschonken op mijn verzoek, en mijn volk op mijn wens, 4 want wij zijn verkocht, ik en mijn volk, om ons te verdelgen, te doden en uit te roeien. Indien wij nog als slaven en slavinnen verkocht waren, ik zou gezwegen hebben, maar deze ramp zal onder de verliezen des konings zijn weerga niet hebben. 

5 Toen sprak koning Ahasveros en zeide tot koningin Ester: Wie is hij en waar is hij, wiens hart er vol van is om zo iets te doen? 6 En Ester zeide: Een verdrukker, een vijand, Haman, die booswicht daar. Toen verschrok Haman vanwege het gelaat des konings en der koningin. 7 En de koning stond vol gramschap op van het wijndrinken en begaf zich in de tuin van het paleis; maar Haman bleef staan om van koningin Ester het behoud van zijn leven af te smeken, want hij zag, dat het onheil over hem bij de koning vast besloten was.

8 Toen de koning terugkeerde uit de tuin van het paleis in de zaal, waar men de wijn dronk, was Haman neergevallen op het rustbed, waarop Ester lag. Toen zeide de koning: Ook nog de koningin bij mij in het paleis geweld aandoen? Zodra dit woord uit de mond des konings was uitgegaan, omwond men het gelaat van Haman. 9 En Charbona, een der bij de koning dienstdoende hovelingen, zeide: Bovendien – zie, de paal welke Haman gemaakt heeft voor Mordekai, die in het belang des konings gesproken heeft, staat bij het huis van Haman, vijftig el hoog. Toen zeide de koning: Spietst hem daarop. 10 En men spietste Haman op de paal die hij voor Mordekai had opgericht. Toen bedaarde de gramschap van de koning.

Haman is de kwaadaardige, de boosdoener

Zijn haat tegenover de Joden wordt al snel duidelijk. Niet alleen Mordechai moet het ontgelden, maar alle Joden. Tegenover de koning klaagt hij over hun eigenaardigheid. Hij is zelfs bereid geld te betalen om hen uit de weg te mogen ruimen (3:8v). Haman heeft daarmee alle kenmerken van een klassieke antisemiet.
 
Het boek Esther wijst er expliciet op, dat Haman uit het geslacht van Agag kwam. Waar kennen we die naam van? Uit de geschiedenis van koning Saul, die de strijd aanging met de Amalekieten, de aartsvijanden van Israël (Ex. 17) en de opdracht kreeg hun koning Agag te doden. Saul liet dit echter na, waarop de profeet Samuel zelf het vonnis moest voltrekken (1 Sam. 15:8.33). In de tijd van Esther herhaalt de strijd zich desondanks, want tegenover de telg uit het geslacht van Agag staat Mordechai, die ... net als Saul afstamt van Kis (2:5)!

Haman gaat smeken voor zijn leven

De rollen omgedraaid. Net smeekte Esther voor haar leven en dat van haar volk. Nu smeekt Haman voor zijn leven. Dit is al de tweede vernedering voor hem op één dag!

Eerst moest hij voor Mordechai uit lopen roepen dat diegene die hij haatte geëerd werd door de koning. De tweede keer is het nu dat wordt uitgeroepen: ‘Red mijn leven!’ Een lafaard is het, die Haman. Hij durft nu opeens niet meer te staan voor wat hij allemaal had bedacht. Maar dit keer wordt het niet ingewilligd, dat verzoek om het redden van Hamans leven. 

Moeten we dat Esther aanrekenen? Moest ze opkomen voor Haman? 

Sommigen denken dat. Esther vergeeft hier niet. Dat zie je in vers 8. Haman was inmiddels aan het voeteneind gaan liggen van de eetbank waarop men lag te eten, om Esther te smeken zijn leven te redden. En net op dat moment komt de koning terug. Hij denkt dat Haman Esther wat wil aandoen. Dat zegt hij tenminste. Maar ik denk dat het overduidelijk was dat Haman om zijn leven smeekte en dat de koning gewoon een smoesje zoekt om Haman nu onmiddellijk ter dood te veroordelen, zó woest is hij. 

Wat doet Esther? 

Had ze niet moeten zeggen: ‘Nee, dat is niet waar, hij smeekt alleen maar om zijn leven’? Is Esther hier verkeerd bezig? Ik denk het niet. Daar zijn we nu bij de grens van vergeving, bij de grens van genade. Voor Haman was de ‘genadetijd’ voorbij. Hamans haat was de duivelse haat van een Amalekiet. 

Als Esther voor Haman was opgekomen, dan had ze hetzelfde gedaan als Saul. Saul had de opdracht gekregen alle Amalekieten om te brengen, omdat het dé grote tegenstanders waren van de Heere. Saul had geweigerd. Esther niet. En op het moment dat die aanklacht door de koning wordt uitgesproken, krijgt Haman van de dienaars gelijk een doek over zijn gezicht. Dat betekende dat je ter dood was veroordeeld en het nog niets eens waard was om naar de koning te kijken.

Zo komt er een einde aan Haman. In het bijbelboek Spreuken staan twee spreekwoorden die genoeg zeggen daarover: ‘Hoogmoed komt voor de val’ en ‘Wie een kuil graaft, zal erin vallen’.

In het Estherverhaal neemt de strijd een theaterachtige vorm aan

Mordechai, de tegenstander van Haman, neemt levensgrote risico’s. Zijn weigering om te knielen voor Haman heeft immers tot gevolg dat alle Joden met de dood bedreigd worden! Vanwaar deze halsstarrigheid? Nergens staat dat Haman aanbeden wilde worden. Of had hij soms een afgodenbeeldje in zijn zak en wilde Mordechai dáár niet voor buigen, zoals een Joodse verklaring zegt? Even onlogisch is dat hij Esther instrueert om haar afkomst te verzwijgen (2:10) maar blijkbaar wel zijn eigen identiteit bekend maakt (3:6). Indrukwekkend is wel de manier waarop hij Esther aanspreekt en zijn vertrouwen onder woorden brengt dat uitredding zal komen (4:14). Ook zij neemt daarna grote risico’s.

Het hele verhaal wordt bepaald raadselachtig

We hebben het niet over een gewone strijd. Het lijkt meer te gaan om de speling van het lot, om bedreigingen en angsten aan de ene en om kansen en mogelijkheden aan de andere kant. Neem het laatste deel van de geschiedenis. De dreigende wet tegen de Joden kan niet worden herroepen, er kan slechts een tegenwet naast komen staan, die zelfverdediging en wraak toestaat. Volgens Esther 9:16-17 werden daarbij maar liefst 75 duizend tegenstanders gedood, een getal te bizar voor woorden. Wat een wereld! Maar dit is inderdaad onze wereld, denk je soms

Het boek Esther heeft zo een eigen boodschap

Hoewel het niet meeslepend en groots spreekt over de manier waarop God Israël redt uit de handen van een tiran, zoals het boek Exodus, staat ook hier bevrijding centraal. En misschien wel op een manier die wel zo dichter bij onze gevoelens en ervaringen staat. En om ons eigen initiatief vraagt.