De roeping van Matteüs 

Mattheüs IX 9 - Mattheus door den Heere van den tol geroepen

9 En vandaar verder gaande zag Jezus iemand bij het tolhuis zitten, Matteüs genaamd, en Hij zeide tot hem: Volg Mij. En hij stond op en volgde Hem. 10 En het geschiedde toen Hij in het huis aanlag, zie, vele tollenaars en zondaars kwamen en lagen mede aan met Jezus en zijn discipelen. 11 En toen de Farizeeën dit zagen, zeiden zij tot zijn discipelen: Waarom eet uw meester met de tollenaars en zondaars? 12 Hij hoorde het en zeide: Zij, die gezond zijn, hebben geen geneesheer nodig, maar zij, die ziek zijn. 13 Gaat heen en leert, wat het betekent: Barmhartigheid wil Ik en geen offerande; want Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars.

Wie is deze Mattheüs?

Die naam betekent “een gave van God” en zijn ouders hebben hem die naam blijkbaar gegeven omdat ze het werkelijk zo beleefd hebben. Mattheüs was gegeven aan zijn ouders als een gave van God maar kijk eens wat er van hem geworden is.

Matteüs (ook wel Mattheus; Koinè Ματθαίος, Matthaíos, een hellenisering van het Hebreeuwse מתי/מתתיהו, Mattay of Mattithyahu, "geschenk van JHWH") was een van de 12 apostelen die door Jezus werden geroepen. Hij wordt traditioneel gezien als de schrijver van het Evangelie volgens Matteüs.
 
Zijn roeping wordt beschreven in het gelijknamige bijbelboek in het Nieuwe Testament, hoofdstuk 9:9: "Toen Jezus van daar verder ging, zag hij bij het tolhuis een man zitten die Matteüs heette, en hij zei tegen hem: 'volg mij'." Marcus en Lukas noemen hem Levi. Om die reden wordt vaak ook gesproken van Matteüs Levi.
 
Matteüs was de zoon van Alfeüs. Hij was tollenaar te Kapernaüm. Kapernaüm lag in het gebied van Herodes Antipas, daarom was hij geen Romeins beambte, maar stond hij in dienst van de vorst of heeft hij de tolweg van de stad gepacht. Waarschijnlijk was hij de schrijfkunst machtig en sprak hij naast zijn moedertaal Aramees ook Koinè.
 
Zijn feestdag is op 21 september. In de Orthodoxe Kerk op 16 november en op 30 juni met de andere twaalf apostelen. Hij is de patroon van de boekhouders, bankiers, douanebeambten, geldwisselaars, veiligheidsbeambten en beursmakelaars en van de stad Salerno en hij wordt aangeroepen tegen drankzucht.

Hij is tollenaar geworden, hij is in dienst getreden van de Romeinen, de vijanden en onderdrukkers van de Israëlieten, en hij liet de mensen belasting betalen. Vaak zoveel dat hij er zelf ook beter van werd, dus je begrijpt dat Mattheüs er bij het volk niet zo goed voor stond, ze konden zijn bloed wel drinken.

Jezus zag Mattheüs wel zitten

Mattheüs, een gave van God, ze lachten erom en ze zagen hem meer als een opgave van God en ze hadden Mattheüs allang opgegeven, weg met die kerel.
Maar Jezus handelt anders, Hij zag hem zitten in het tolhuis en vervolgens gaat Jezus ook in gesprek met hem. Dat is bijzonder, Hij ziet om naar mensen en spreekt ze aan. Dat spreken van Jezus gemeente, is een vervolg van wat Hij zag. Hij zag de ellende en de armoede in het leven van Mattheüs.

In deze geschiedenis zoekt Jezus die ene mens op en die mens heet Mattheüs

Ondanks al het geld wat hij bezat, was hij echt niet gelukkig, want het ware geluk is niet in geld te vinden. Jezus zag dat en Hij zag ook dat Mattheüs helemaal vast zat aan zijn geld en aan zijn aardse goederen. Jezus zag dat Mattheüs helemaal niet tot zijn doel kwam en dat hij niet gelukkig was.

Misschien gaat het ook wel over u of over jou

Het gaat hier dus over Mattheüs , maar misschien gaat het ook wel over u of over jou. Leg uw leven eens naast deze geschiedenis en stel jezelf eens de vraag hoe je staat in het leven en waar je het meest op gericht bent? Waar gaat uw aandacht naar uit en ben jij echt gelukkig in het leven? Probeer daar eens eerlijk antwoord op te geven.

Weet dat God van uw omstandigheden af weet en dat Hij u ziet in uw dagelijkse beslommeringen en bezigheden. Dat kan aan de ene kant heel benauwend zijn, want God ziet u en weet alles van jou. Ook de dingen die u doet in het verborgene die anderen niet weten.

Stel je voor

dat anderen op de hoogte waren van bepaalde zonden in uw leven, u zou u diep schamen en niet meer over straat durven lopen. Begrijpelijk, maar het klopt natuurlijk niet.

Misschien heeft Mattheüs ook wel eens gedacht: “Waar ik nu mee bezig ben, kan eigenlijk niet. Ik ben overgelopen naar de Romeinen en omdat ik mijn zakken vul met de eigendommen van anderen, maak ik mij gehaat bij de mensen. Maar als ik mijn positie opgeef, heb ik niets te verwachten van de mensen en de Romeinen zullen me ook laten vallen als een baksteen, dus toch maar doorgaan op deze weg”.

Begrijpt u dat Mattheüs helemaal vast zat in het web van de zonde en dat hij in eigen kracht niet meer terug kon

Daar zit de satan achter, hij probeert mensen op het verkeerde pad te brengen door in te spelen op allerlei begeerten die in ons hart leven. Die kent hij ook en daarom brengt hij ons dan in situaties waarin wij in de verleiding worden gebracht.

Ga ik er in mee en geef ik toe aan die begeerten of zeg ik nee en houd ik me aan de regels die de Here in de Bijbel aan mij doorgeeft. Wat een geweldige strijd kan dat zijn en hoe moeilijk is het om dan de juiste keus te maken.

Die juiste keus is vaak een keus die dwars tegen ons eigen gevoel in gaat. En daar probeert de satan ons juist te krijgen omdat hij weet dat we ons dan vaak mee laten nemen door ons gevoel en zo toch de verkeerde keus maken.

Of het precies zo gegaan is met Mattheüs, vertelt de Bijbel niet, maar het is wel duidelijk dat Mattheüs een speelbal in de handen van de satan is geworden en dat hij in eigen kracht niet meer terug kan.

Jezus zegt tot Mattheüs: “Volg Mij”

Twee woorden die ontzettend veel te betekenen hebben. In de eerste plaats is het een uitnodiging aan het adres van Mattheüs om zijn oude leven los te laten en een nieuwe richting op te gaan. Om niet langer de weg van de satan te gaan, maar de weg achter Jezus aan. Een richting in de voetsporen van Jezus.

Maar het is ook een bevel dat Jezus geeft aan Mattheüs: “Volg Mij”. En als Jezus een bevel geeft, moet de satan zijn prooi loslaten, want kijk maar eens wat er verder staat in vers 9. Mattheüs stond op en volgde Jezus.

Hij hoefde er niet over na te denken of de dingen nog eens goed tegen elkaar af te wegen. Wat zijn de voordelen en de nadelen als ik mijn oude leven opgeef en Jezus ga volgen, nee, hij staat op en volgt Jezus direct.

Dit kan alleen maar het gevolg zijn van de kracht die er zat in de woorden van Jezus. Hij spreekt woorden ten leven: “Volg Mij.”

“Volg Mij.”

Is het opgevallen dat Jezus Mattheus helemaal niet aanspreekt over het zondige leven dat hij leidt? Eerlijk gezegd had ik dat toch wel verwacht, maar niets van dat al. Alleen maar die twee woorden: “Volg Mij.” En zodra Jezus is uitgesproken, staat Mattheus op en volgt Jezus.

Het is opvallend wat hier gebeurt in vergelijking met wat er staat in Psalm 1. Daar wordt gesproken over een man die welzalig is omdat hij niet wandelt in de raad van de goddelozen, niet staat op de weg van de zondaars, nog zit in de zetel, de stoel van de spotters.

Wandelen (in de raad van de goddelozen), staan (op de weg van de zondaars) en zitten (in de stoel van de spotters)

Als je wandelt ben je in beweging en ga je vooruit op een bepaald doel af. Als je staat, zit er geen beweging meer in en het doel wordt op die manier niet meer bereikt. En als je eenmaal zit, is het bijna uitgesloten om het einddoel nog te bereiken.

Als je zit moet je eerst helemaal overeind komen om te gaan staan en vervolgens moet je nog in beweging zien te komen in de juiste richting. Zo gaat het met de zonde ook. De satan probeert ons in onze wandel door het leven stil te laten staan, zodat we niet meer in beweging zijn.

Tijdens die stilstand laat de satan ons goed om ons heen kijken en richt hij onze aandacht op verkeerde dingen, zodat we allerlei verleidingen zien die op ons in kunnen werken. Vervolgens probeert hij dat we gaan zitten en dat we op die manier toegeven aan de verleidingen.

Wandelen, staan en zitten?

Bij Jezus gaat het precies andersom. Hij ziet Mattheüs zitten, Hij spreekt hem aan en Mattheüs staat op en volgt Jezus. Hier zien we precies de tegenovergestelde volgorde: zitten (in het tolhuis), opstaan (vanachter zijn werktafel), wandelen (het volgen van Jezus) en daar gaat het vanmorgen om.

Die beweging moeten wij ook maken in ons leven om tot ons doel te komen. En wat is dat doel dan? Wel, het thema van de verkondiging is: “Bouwen aan Gods Koninkrijk”, weet u nog? Dat is het doel van uw en jouw even, dat u bouwt aan het Koninkrijk van God opdat er steeds meer mensen het eigendom worden van Jezus Christus.

Hoe dan meebouwen aan dat Koninkrijk van God?

Laten we dan nog eens goed kijken naar de geschiedenis van vanmorgen. Vers 9 eindigt ermee dat Mattheüs is opgestaan vanachter zijn werkplek en dat hij achter Jezus is aangegaan. Ziet u hem in uw gedachten gaan? Hij heeft alles in de steek gelaten om Jezus te volgen. Het oude is voorbij en het nieuwe is gekomen in zijn leven.

Dat oude heeft hem niet meer in de greep, want op bevel van Jezus moest dat oude (die begeerte naar geld) hem loslaten en daarmee werd hij losgerukt uit de klauwen van satan. Tot nu toe was hij alleen maar bezig geweest om geld te verzamelen om daarmee zijn bankrekening steeds maar te laten groeien.

Hij kreeg er maar niet genoeg van en elke dag zorgde hij er voor dat zijn bezit steeds meer werd. Steeds graaide hij het geld naar zich toe ten koste van anderen, want het kwam niet op een eerlijke manier bij hem terecht.

Mattheüs' leven heeft een radicale wending gemaakt

Nu hij een volgeling van Jezus is geworden is dat allemaal verleden tijd en zijn leven heeft een radicale wending gemaakt. Kijk maar eens wat er over hem geschreven staat in vers 10. Daar lezen we dat Jezus in het huis aanzat, samen met vele tollenaars en zondaars. In het evangelie van Lucas staat dat Mattheüs een grote maaltijd voor Jezus aanrichtte. Dus Jezus is te gast bij Mattheüs, maar ook vele tollenaars en zondaars.

Wel, wat tollenaars zijn weten we nu wel, niet zulk best volk. Ze zijn te gast bij Mattheüs, dus hij heeft zijn oud-collega’s uitgenodigd. Zijn collega’s die hij zomaar van het ene op het andere moment de rug had toegekeerd, zitten nu bij hem aan de maaltijd.

Wonderlijk toch, je zou verwachten dat Mattheüs niets meer met hen te maken wilde hebben en dat die tollenaars niets meer van Mattheüs wilden weten, maar dat is niet het geval. Mattheüs is hen niet vergeten en heeft ze speciaal uitgenodigd om bij hem op visite te komen.

Zondaars

Verder lezen we dat er ook vele zondaars onder zijn gasten te vinden waren. Het woord “zondaar” heeft in het NT vaak de betekenis van mensen die zich aan de wet van Mozes niet stoorden en in het algemeen gesproken leefden in openbare zonden. Dus mensen die nergens rekening mee hielden en allerlei gelegenheden bezochten om daar hun vertier te zoeken.

Die mensen werden met de nek aangekeken en werden door de brave mensen zoveel mogelijk gemeden. Maar Mattheüs heeft deze mensen ook uitgenodigd in zijn huis om met hem de maaltijd te gebruiken.

Voor dat Jezus hem geroepen had om hem te volgen had Mattheüs geen tijd voor dit soort dingen. Hij was veel te druk met het vermeerderen van zijn geld en goederen, maar nu volgt hij een andere God, niet de god van het geld (een afgod), niet de god van deze eeuw, maar de God van het leven en de God die omziet naar mensen die verloren liggen in zonde en schuld.

Mattheüs heeft het echte leven gevonden

Hij was één van hen geweest, maar nu had hij het echte leven gevonden. En dat is direct te merken in zijn leven. Kijk zijn huis maar eens rond, hij heeft en maaltijd aangericht en zijn gasten zijn tollenaren en zondaars, uitschot van de samenleving. En Mattheüs heeft geen intree gevraagd aan zijn gasten, nee, ze mochten allemaal gratis naar binnen en hij gaat nu uitdelen aan hen.

Dit is precies tegenovergesteld aan zijn oude leven. We zien hier dus duidelijk de vrucht van zijn bekering. Hij deelt uit aan anderen, hij geeft hen te eten en voorziet daarmee in hun onderhoud. Dat is wat Jezus ook bedoelt als Hij zegt dat we onze naasten moeten liefhebben als onszelf.

Boze Farizeeën

Maar er gebeurt nog meer, want als we de geschiedenis verder lezen, zien we dat de Farizeeën het er helemaal niet mee eens waren, dat Jezus samen met tollenaren en zondaars dezelfde maaltijd gebruikte. Dit zeiden ze niet omdat ze zo bezorgd waren om Jezus, maar omdat ze het voor een zonde hielden als iemand een maaltijd had met mensen die behoorden tot het volk dat de wet niet kende.

Maar Jezus reageert daar direct op door te zeggen dat gezonde mensen geen dokter nodig hebben, maar zij die ziek zijn wel. Jezus erkent dus dat de tollenaars en zondaars aan de tafel ziek zijn en die hebben dus juist een dokter nodig. Even verder in onze geschiedenis lezen we ook dat Jezus zegt dat Hij niet gekomen is om rechtvaardigen te roepen tot bekering, maar zondaars.

Waarom zegt Jezus dat? Is het echt noodzakelijk dat Hij zich verdedigt tegenover de Farizeeën en dat Hij verantwoording aan hen aflegt? Nee, dat zult u wel begrijpen, maar waarom zegt Jezus dit dan? Wel gemeente, moet u zich het huis van Mattheüs nog eens voorstellen, het huis zit vol met tollenaars en zondaars, dus allemaal mensen die ziek zijn en die allemaal verstrikt zitten in hun oude leven.

Voor hen is er ook genade

Mensen die vastzitten in de klauwen van satan en al die mensen horen de boodschap dat er voor hen ook genade is, evenals er voor Mattheüs was. Ook voor hen is het mogelijk om een nieuw leven te beginnen en al het oude achter zich te laten. Ze hoeven maar naar Mattheüs te kijken om te zien dat het waar is en dat Jezus niet zomaar een goedkoop praatje houdt.

Nee, het is werkelijkheid, want Hij is immers gekomen om barmhartigheid te bewijzen en zondaars te roepen. Hij is de Medicijnmeester, de Dokter en iedereen die bij Hem komt, zal genezing ontvangen. Dat is de boodschap die klinkt tijdens de maaltijd en die maaltijd was door Mattheüs georganiseerd als vrucht van zijn bekering.

Mattheüs bouwt mee aan het Koninkrijk van God

Hij deelt uit van wat hij heeft en hij stelt zijn huis open voor anderen. Op die manier is hij een medearbeider, in dienst van God en dat is ook wat er vanmorgen naar u en jou toekomt als gemeente, maar ook persoonlijk. U mag dus dicht bij huis blijven, door uw huis open te stellen voor anderen om uit te delen van uw rijkdom.

Mensen die misschien heel dicht bij wonen, maar die de Here Jezus nog niet kennen. U mag ze uitnodigen om bij u op de koffie te komen of om bij u te komen eten, ongeacht wie het zijn. Al zijn het tollenaren of zondaars, nodig ze maar uit, maar vergeet dan niet, net als Mattheüs deed, om Jezus ook uit te nodigen.

Zo mogen u en jij het evangelie, de blijde boodschap van redding en verlossing doorgeven in woord en daad.

Een moeilijke opdracht?

Daar hadden de discipelen in Mattheüs 28 ook last van toen Jezus hen de opdracht gaf om de wereld in te gaan en het evangelie te gaan verkondigen aan alle volken. Sommigen twijfelden staat er in vers 17, maar dan klinken daar die machtige woorden van Jezus:

“Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde” en “Ik ben met u al de dagen, tot het einde van de wereld”. Daar moesten de discipelen het mee doen en daar hebben ze het ook mee gedaan.

Ze zijn de wereld in gegaan en hebben het evangelie verkondigd aan alle volken en u en jij mogen hen daarin navolgen. Dat is de opdracht die de Here aan ieder van ons geeft.