De Emmaüsgangers 

Lukas XXIV 30-31 - De Heer Jesus ontdekt zich aan de Emmausgangeren

13 En zie, twee van hen waren juist op die dag op weg naar een dorp, zestig stadiën van Jeruzalem verwijderd, genaamd Emmaüs, 14 en zij spraken met elkander over al wat voorgevallen was. 

15 En het geschiedde, terwijl zij daarover spraken en van gedachten wisselden, dat Jezus zelf bij hen kwam en met hen medeging. 16 Maar hun ogen waren bevangen, zodat zij Hem niet herkenden. 17 Hij zeide tot hen: Wat zijn dit voor gesprekken, die gij al wandelende met elkander voert? En zij bleven met somber gelaat staan. 18 Eén dan van hen, genaamd Kleopas, antwoordde en zeide tot Hem: Zijt Gij de enige vreemdeling in Jeruzalem, dat Gij niet weet wat daar dezer dagen geschied is? 19 En Hij zeide tot hen: Wat dan? 

Zij zeiden tot Hem: Hetgeen geschied is met Jezus de Nazarener, een man, die een profeet was, machtig in werk en woord voor God en het ganse volk, 20 en hoe Hem onze overpriesters en oversten overgegeven hebben om Hem ter dood te veroordelen en Hem gekruisigd hebben. 21 Wij echter leefden in de hoop, dat Hij het was, die Israël verlossen zou. Maar met dit al is het thans reeds de derde dag, sinds dit geschied is. 22 Maar ook hebben enige vrouwen uit ons midden ons doen ontstellen: zij waren in de vroegte bij het graf geweest 23 en hadden zijn lichaam niet gevonden en zijn toen komen zeggen, dat zij ook een verschijning van engelen gezien hadden, die zeiden, dat Hij leeft. 24 En enigen van de onzen zijn naar het graf gegaan en hebben het zo bevonden, als de vrouwen ook gezegd hadden, maar Hém hebben zij niet gezien. 

25 En Hij zeide tot hen: O onverstandigen en tragen van hart, dat gij niet gelooft alles wat de profeten gesproken hebben! 26 Moest de Christus dit niet lijden om in zijn heerlijkheid in te gaan? 27 En Hij begon bij Mozes en bij al de profeten en legde hun uit, wat in al de Schriften op Hem betrekking had.
 
28 En zij naderden het dorp, waar zij heengingen, en Hij deed, alsof Hij verder zou gaan. 29 En zij drongen sterk bij Hem aan en zeiden: Blijf bij ons, want het is tegen de avond en de dag is reeds gedaald. En Hij ging binnen om bij hen te blijven. 30 En het geschiedde, toen Hij met hen aanlag, dat Hij het brood nam, de zegen uitsprak, het brak en hun toereikte. 31 En hun ogen werden geopend en zij herkenden Hem; en Hij verdween uit hun midden. 32 En zij zeiden tot elkander: Was ons hart niet brandende in ons, terwijl Hij onderweg tot ons sprak en ons de Schriften opende?
 
33 En zij stonden op en keerden terzelfder tijd terug naar Jeruzalem en zij vonden de elven en die bij hen waren, vergaderd, 34 en dezen zeiden: De Here is waarlijk opgewekt en is aan Simon verschenen. 35 En zij verhaalden wat onderweg gebeurd was en hoe Hij door hen herkend was bij het breken van het brood. 

Op de weg van Jeruzalem naar Emmaüs gaan twee mannen

De gebeurtenissen in die eerste dagen en eerste uren van Pasen spelen zich zo snel af, dat wij eigenlijk nauwelijks de gelegenheid krijgen te zien wat de kruisdood voor de leerlingen betekend heeft. Jezus is al verrezen, de leerlingen zijn al weer mee-verrezen voordat wij goed en wel beseffen hoe erg het voor hen geweest is. 

Hier een beter inzicht in de ware toedracht van de zaak. Een lang verhaal, maar het grootste deel van dit verhaal is de eigen bijdrage van de leerlingen: het beslaat méér dan de helft van dit evangelie. Het verhaal heet er zelfs naar: de Emmaüsgangers. Ze gaan weg van Jeruzalem, naar Emmaüs, "een dorp, dat Emmaüs heette en zestig stadiën van Jeruzalem lag."

Het is bij de avond, de dag is gedaald. Ook ten aanzien van hun verwachtingen is de dag gedaald. Want de Zon, die hen bescheen, is enige dagen geleden ondergegaan. Een roemloos einde van wat voor hen een grote toekomst betekende.

Als een koning had Jezus Zijn glorieuze intocht in Jeruzalem gedaan

De schare had „Hosanna‟ geroepen, en het scheen dat Jezus' hoogtepunt nabij was. Doch nauwelijks waren de stemmen verstomd of Hij liet Zich binden, Zich slaan, bespuwen en bespotten. En wat was het einde? Het hout der schande! De dood en het graf! Het laatste woord was aan de verzegelde steen, die stilzwijgend toch tot hen sprak: alle hoop is vergaan!

Is het een wonder, dat zij droevig zijn? 

Hun hoop hadden zij op Jezus gevestigd, maar nu ligt Hij in het stof van de  dood. Eens was het: wij hopen; nu: wij hoopten. En wie kan leven zonder hoop? Hoop doet leven, zegt het spreekwoord. Het omgekeerde is ook waar, leven doet hopen.

Daar komt nog bij dat zij hun hoop maar niet op een mensenkind gesteld hadden, doch op Hem, Die het gezegd had: „Ik ben de weg, de waarheid en het leven‟.
En waar is nog een weg, als de enige weg schijnt opgebroken? Waaraan kan men zich nog vastklemmen, als de enige waarheid wegvalt? Wie zal het leven geven, als de enige levensbron wordt stilgezet?

'Wij hoopten, dat Hij was Degene, Die Israël verlossen zou'

Israël was immers het volk van God? En waarop hadden ze daarom anders gebouwd dan op de zaak van God? Waar is nu hun God, op wie zij bouwden? In plaats van Israël te verlossen, heeft Hij Zichzelf niet kunnen verlossen. In plaats van Zich de machtige te betonen, werd Hij de prooi van de meest schandelijke dood.

Zo zeer zijn ze ervan vervuld, dat ze niet zwijgen kunnen. Zij moeten van Hem spreken, tegen elkaar, ook tegen de vreemdeling. Ze moeten verhalen van Jezus‟ op- en ondergang, om tenslotte te komen bij hun droefheid over hetgeen zij verloren hebben. Dat vooral heeft hen ontzet, dat Hij niet volbracht heeft wat zij gehoopt hadden. Wij hoopten, wij dachten, wij meenden, wij verwachtten..
Plotseling is het alsof de weg van Jeruzalem naar Emmaüs vol wordt van wandelaars. Immers hoe velen zijn er niet, die eens hoopten en dachten, maar die in hun verwachtingen zijn teleurgesteld?

Zalig hij, die in dit leven zijn hoop gevestigd heeft op de Heere, zijn God

Hopen is goed en zoet. Maar wat kan het anders gaan dan Gods volk het verwacht. Welk een getal van onverhoorde gebeden. Welk een puinhopen, juist daar, waar werd gedacht dat er gebouwd moest worden, voor het besef gaat het soms achteruit in plaats van vooruit, wordt het ondergang in plaats van opgang.

Aan de Emmaüsgangers wordt als vanzelf een groot getal wandelaars toegevoegd

Ze gaan hun weg met droefheid. Van binnen is het zonder hoop, en van buiten af wordt er kwellend gevraagd: Waar is God op Wie gij bouwde?
Maar het anker der hoop lag bij de Emmaüsgangers nog veel te weinig in de diepte gegrond en daarom was het losgeslagen. Ze hoopten namelijk op een aards koninkrijk; en zij hadden er nog zo weinig weet van dat Christus niet een Koning was met aardse glorie. Hij was de Messias, maar gezalfd tot Koning van het geestelijke Godsrijk, en dat rijk kon nooit komen dan door de diepte van Zijn lijden en sterven. Niet de macht van vreemde overheersing, maar de macht der hel moest gebroken worden. Niet een aards Jeruzalem, maar een hemels Jeruzalem moest de Christus verwerven.

Denk eens in, dat Christus had gedaan wat deze twee mannen hoopten

Dan was de tijd van David teruggekomen, die de vijanden aan zijn voeten onderwierp. Dan waren de Emmaüsgangers toch voor eeuwig in de macht van het rijk der duisternis gevallen. Dan hadden zij alleen in dit leven op Christus gehoopt en dan was hun hoop ijdel geweest; dan waren ze nog in hun zonden. Zij hoopten de weg te gaan, die in dit leven aan de zaak Gods beantwoorden kon. Maar de vreemdeling, Christus de Verrezene, wees hun een weg die uitnemender was. Alzo moest de Christus lijden naar de Schriften, dit is naar het raadsplan van God.

In plaats van de vergane hoop, ontvingen zij verdieping van hun hoop

Want nu de weg der verlossing zo ligt, nu leren zij verankerd worden in het Borgwerk; en alleen in die grond kan het levenschip voor eeuwig vast liggen. Een gelukkig voorrecht, kind van de Here, dat de Here je niet verlost naar eigen inzichten. Een daad van Gods verlossende liefde, dat Hij je bij de puinhopen van eigen verwachtingen stelt, om je op Zijn Borgwerk te funderen. Het is voor ons eeuwig behoud, dat de Here je in de tijden stelt, dat je moet klagen: waar is mijn hoop, mijn moed gebleven? Het moet naar de diepte, om daar oog te krijgen voor de noodzaak van een stervende Middelaar. Wij hopen en denken en verwachten en menen, maar zalig wie ‟t mag gebeuren, dat eigen bedachte wegen wegvallen, om dan plaats te maken voor de weg des heils, die de Heere bedacht.

Aanbiddelijk wonder van het raadsplan Gods

Als wij de weg hadden moeten bepalen, die de Borg moest gaan, wij hadden voor de opgang gekozen. Doch daarmee gelijk voor eigen ondergang. Want een eeuwig ondergaan is het voor ieder, die niet verankerd ligt in de diepte van Zijn ondergaan. Gode zij dank, de Here Zelf heeft de weg gewezen. En Zijn wegen zijn uitnemender dan de wegen die Zijn volk bedenkt.

Deze prachtige geschiedenis blijft ons bij

Wanneer ze in onze tijd hadden geleefd, dan zou, bij hun dossier over Jezus, ongetwijfeld nog het resultaat van een opiniepeiling behoord hebben, met daarbij natuurlijk het commentaar van de onvermijdelijke deskundigen. Ze keren Jeruzalem de rug toe. Ze zijn al bezig nieuwe prioriteiten te stellen, waarop ze hun leven nu gaan oriënteren. Ze leggen dat alles uit aan die onbekende reiziger die met hen is komen oplopen, maar die zij niet herkennen. Dit dient er in het verhaal allereerst voor, dat zij zichzelf herkennen, dat zij zich hun gedachten, maar bovenal hun gevoelens bewust worden: "Met een bedrukt gezicht bleven ze staan." Een spiegel voor hun gedachten en voor hun gevoelens.

Dat is Jezus in het begin ook voor ons. Als je Hem ontdekt hebt en je gaat je lot aan Hem verbinden, je gaat met Hem mee, dan is het eerste dat je ziet: jezelf. De onverwerkte ervaringen van het verleden, waarvoor geen plaats was in het gezelschap van je vroegere ideaalbeelden, vrienden en kennissen, die je daarom wel moest verdringen, steken dan de kop op. Pas als je je die ervaringen bewust hebt gemaakt, met de daarbij horende gevoelens, teleurstellingen, ontgoocheling, verwijt, eventueel de agressie, kan Hij de diepere werkelijkheid blootleggen die onder het gebeurde ligt: "Moest de Messias dat alles niet lijden om in zijn glorie binnen te gaan? Beginnend met Mozes verklaarde Hij hun uit al de profeten wat in al de Schriften op Hem betrekking had." De Schriften zijn het woord van God in de menselijke geschiedenis. De binnenkant van de menselijke geschiedenis.

Hij alleen kan je die plaats aanwijzen. Want Hij is het zelf. Zijn aanwezigheid in al ons leed, zijn verborgen aanwezigheid in onze miserie. En daarom 'moest' het. Wat moet er dan van Jezus? Niet het lijden moet, maar Jezus moet onze bevrijder zijn, die met ons door lijden en dood de doortocht maakt naar een nieuwe verrijzenis. Kijk nu eens hoe ze teruggaan: Een nieuwe geest, een nieuw hart, zoals de profeet heeft beloofd: "Ik geef U een nieuwe geest, een nieuw hart" (Ez 11,19). "Brandde ons hart niet in ons, zoals Hij onderweg met ons sprak en de Schriften ontsloot?" Vanuit dat nieuwe hart een nieuwe levensweg: terug naar Jeruzalem, terug naar de kerk. Met het geloof van de kerk.

Jezus herkennen

Zeggen dat je zélf weet dat Hij écht is opgestaan. Dat is de wens voor Pasen. Hoe je zo’n echte, levende christen wordt? Jezus leert het ons. Door de Bijbel goed te lezen. Door je ongeloof aan de kant te zetten. En door te kijken naar Jezus. Die Emmaüsgangers gingen niet meer naar huis. Ze hadden gedacht: ‘dit wordt een enkeltje Emmaüs. Maar door Jezus krijgen ze een retourtje. Een retourtje naar Jeruzalem! De plek waar Hij was opgestaan en waar Zijn leerlingen waren. Ga jij ook op zoek? Is het geloof bij jou nog namaak of is het echt? De Heere God wil het écht bij je laten worden!

Laten we samen verder trekken op onze levensweg, onze weg met de Verrezene, in het vertrouwen dat Hij ons niet alleen laat!

Lees ook eens het document:  Ljochtstriel