Op overspel betrapt

Johannes VIII 3-11 - De vrouw op de daadt van overspel gegreepen

2 En des morgens vroeg was Hij weder aanwezig in de tempel, en al het volk kwam tot Hem en Hij zette Zich neder en leerde hen. 3 En de schriftgeleerden en de Farizeeën brachten een vrouw, op overspel betrapt, en zij stelden haar in het midden en zeiden tot Hem: 4 Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt bij het plegen van overspel; 5 en in de wet heeft Mozes ons bevolen zulken te stenigen; Gij dan, wat zegt Gij? 6 En dit zeiden zij om Hem in verzoeking te brengen, opdat zij iets hadden om Hem aan te klagen. Maar Jezus bukte neder en schreef met de vinger op de grond. 7 Doch toen zij Hem bleven vragen, richtte Hij Zich op en zeide tot hen: Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen naar haar. 8 En weer bukte Hij neder en schreef op de grond. 9 Maar toen zij dit hoorden, gingen zij één voor één weg, te beginnen bij de oudsten, en zij lieten Jezus alleen en de vrouw in het midden. 10 En Jezus richtte Zich op en zeide tot haar: Vrouw, waar zijn zij? Heeft niemand u veroordeeld? 11 En zij zeide: Niemand, Here. En Jezus zeide: Ook Ik veroordeel u niet. Ga heen, zondig van nu af niet meer!

1 - Hoe zal die vrouw zich gevoeld moet hebben

Sterke handen die haar hardhandig meetrokken, meesléurden eigenlijk. Minachtende blikken. Honende opmerkingen. Misschien hadden ze haar wel in het gezicht gespuwd, die ‘eerbare’ mannen die haar hadden betrapt. Ze duwden haar ruw in het midden van de kring, vlak vóór die vreemde rabbi, die zich vaak ophield in de tempel om te onderwijzen. Haar overmeesteraars keken elkaar triomfantelijk aan, alsof ze wilden zeggen: ‘nu hebben we hem!’ Ze bestormden de nog jonge leraar met hun vraag: “Overspel… Mozes heeft gezegd dat we zulken moeten stenigen… Wat zegt u?” Maar Hij keek niet naar hen. Hij beantwoordde hun vraag niet eens.

Waarom zegt Jezus niets? 

Zijn blik ontmoette de hare. Ze zag onderzoekende ogen. Reine ogen. Ogen die de diepten van haar ziel leken te doorgronden. Ogen die wisten van haar verdriet, van haar ellende – van de vele domme en verkeerde dingen die ze had gedaan. Ze voelde zich zó slecht. Zó schuldig. Zó klein. En toch – zijn blik was vriendelijk, niet veroordelend, zoals die van de schriftgeleerden.
Nog steeds antwoordde Hij niet. Hij bukte zich en schreef met zijn vinger in het stof dat op de grond lag. Maar ze bleven Hem ongeduldig bestoken met hun vraag: “Wat zegt u? Moeten we haar stenigen?”

Jezus richtte zich op. Kalm, zonder haast

Zijn houding straalde gezag uit. Zijn stem klonk rustig: “Wie van u zonder zonde is, werpe de eerste steen naar haar.”

Ze kromp in elkaar. De eerste steen… Zou dan nu haar laatste uur geslagen hebben? In doodsangst kneep ze haar ogen dicht. God het spijt me zo. God vergeef me!   Ze beefde over haar hele lichaam, wachtte lijdzaam – zich terdege bewust van haar schuld – de eerste, pijnlijke treffer af. Laat het snel voorbij zijn!
Maar er gebeurde niets. Ze hoorde geschuifel om haar heen, gemompel. En toen werd het langzaam stil. Angstig opende ze haar ogen. Waarom blijft het zo stil? Waarom was er geen boosaardig gejoel? Waar bleven die stenen, die haar dood zouden betekenen? Verbaasd keek ze rond. Waar waren haar belagers gebleven?
De rabbi had opnieuw op de grond geschreven. 

Vrouw, waar zijn zij? Heeft niemand u veroordeeld?

Haar stem klonk benepen en beverig: “Niemand… Here.”
Hij keek haar vriendelijk aan. Maar ook heel ernstig. “Ook Ik veroordeel u niet. Ga heen, zondig van nu af niet meer!”

Velen hebben de vergevingsgezindheid van God ervaren

Velen beseffen dat zij door het offer van Jezus bevrijd zijn van de schuld, van de zware last van gedane zonden op onze schouders. Velen geloven dat dit offer ons verlost van de dood, die een straf op de zonde is.

Hoe gaan we om met dit geschenk? 

Hoe gaan we om met die vergeving? Jezus wíst dat geen mens ‘zonder zonde’ was. En tóch zei Hij tegen de vrouw: “Ga heen, zondig van nu af niet meer!” Hoe beantwoorden wij aan die opdracht? Deze vrouw kwam ‘met de schrik vrij’ – hoe zou ze hebben gereageerd? Zou ze zeggen: “Here, met alle respect, maar nóóit meer zondigen, dat is bij voorbaat gedoemd te mislukken!”? Of zou ze zó doordrongen zijn van de ernst van de situatie, en zó intens dankbaar zijn voor haar verlossing, dat ze misschien niet eens in staat was om iets te zeggen, maar zich omdraaide met één vast standpunt in haar hart: “Dit nóóit meer! Ik zal nóóit meer zondigen!”

2 - Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen
 
De laatste tijd kom je het nogal eens tegen dat iemand zijn eigen zonden of de zonden van een ander ‘verdedigt’ met de opmerking ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’. Dat moet dan het einde zijn van elke tegenspraak. Toch worden deze woorden vaak totaal verkeerd gebruikt. Om de betekenis van deze uitspraak te achterhalen, moeten we Johannes 8 opslaan. Daar wordt door de Schriftgeleerden en de Farizeeën een vrouw bij de Here Jezus gebracht, die op overspel is betrapt. Dan zeggen ze tegen Hem: ‘In de wet heeft Mozes bevolen zulken te stenigen; Gij dan, wat zegt Gij?’

De Farizeeën blijven aandringen op een antwoord

Dan gaat de Here Jezus rechtop staan en zegt tegen hen: ‘Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen naar haar’ (vers 7). En vervolgens schrijft Hij weer verder op de grond. De reactie van de aanklagers is buitengewoon opvallend. In vers 9 lezen we: ‘Maar toen zij dit hoorden, gingen zij één voor één weg, te beginnen bij de oudsten.´ Ze hadden de Here Jezus in de val willen lokken. Zou Hij de wet van Mozes handhaven en de vrouw laten stenigen? Dat was verboden door de Romeinen. Of zou Hij de kant van de zondares kiezen en haar vrijuit laten gaan? Dan zou de Joodse Raad Hem veroordelen als een overtreder van de wet.

Jezus heeft hen geraakt in hun eigen zonden

Ze weten dat ze niet zonder zonden zijn… en ze zijn helaas niet bereid hun eigen zonden te belijden, want dan was er ook voor hen vergeving geweest. Vervolgens vraagt Hij aan de vrouw waar de aanklagers zijn gebleven. ‘Heeft niemand u veroordeeld?’ (vers 10). Dan zegt Hij: ‘Ook Ik veroordeel u niet. Ga heen, zondig van nu af niet meer’. 

Betekent dit dat de Here Jezus de zonde van deze vrouw goedkeurt?

Absoluut niet. Dit is geen vrijspraak, alleen spreekt Hij niet nu het oordeel over haar uit. En denk ook eens aan wat Hij zegt in Mattheus 5:28: ‘Een ieder, die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd’. Laten we maar niet te snel denken dat wij wel vrijuit gaan. Door Zijn opstelling heeft de Here Jezus de wet van Mozes gehandhaafd. Hij gaf aan dat er een steen gegooid mocht worden, maar wel door iemand die zelf zonder zonde zou zijn. Als de aanklagers weg zijn, kan de straf niet meer worden uitgevoerd, hoewel Hij Degene is Die zonder zonde is. De wet schreef immers voor dat de getuigen aanwezig moeten zijn bij het uitvoeren van de straf.

Daarom: laten we de woorden van de Here Jezus ‘Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen’ niet misbruiken om onze eigen zonden of de zonden van de ander te bagatelliseren.

  Om eens heel goed over na te denken

Overspel is één van de ergste vormen van onrecht die er bestaat. In het huwelijk geeft je vertrouwen aan de ander op een exclusieve manier. Je geeft ‘jezelf’ aan de ander zoals je dat aan niemand anders doet. Als je getrouwd bent is je man of vrouw (op God na), de belangrijkste persoon in je leven geworden. Voor wie je alles wil doen en van wie je ook het meest liefde en geborgenheid verwacht. Als die persoon waar je zoveel vertrouwen aan hebt gegeven, zich dan van je afkeert en je bedriegt met een ander, is de pijn bijna niet te beschrijven. Iemand heeft eens gezegd dat het moeilijker is om je man of vrouw aan het leven te verliezen dan aan de dood, omdat het laatste je overkomt, terwijl het eerste je door iemand wordt aangedaan. Overspel is een grote misdaad die in de Bijbel van begin tot eind wordt veroordeeld.

Overspel is, een kort moment van schijngenot welke een heel leven en een hele levensopdracht kan ruïneren. Spreuken zegt dat het pad van de lichtzinnige vrouw (of man) leidt tot het graf. Het lijkt aantrekkelijk en kan verleidelijk zijn: haar lippen zijn glad, ze spreekt vleiende woorden, ze ziet er mooi uit en het is spannend om met iemand anders in aanraking te komen. Maar uiteindelijk is haar verlokking zo bitter als gif en zo scherp als een tweesnijdend zwaard.

Wat zijn gevolgen van overspel?

1. In eerste plaats wordt de relatie met God verstoort. David bad, nadat hij in de zonde van overspel was gevallen met Bathseba “Tegen U, U alleen heb ik gezondigd”. (Ps. 51:4). Je beledigt God alsof zijn verlossingwerk aan uw leven niets betekent, Hij heeft ons immers wederomgeboren doen worden en daarom verwacht Hij ook de vrucht daarvan in ons leven. Maar in plaats daarvan brengen we stinkende vruchten voort.

2. In de tweede plaats haalt u, als je een Christen bent, de naam van God door het slijk, de duivel lacht en de wereld om u heen lacht. Als kind van God draag je Zijn naam en als je dan zondigt dan is dat niet tot eer van Hem. Nathan zei tegen David: “Door deze daad heb je de vijanden van de Heer doen lasteren”.

3. Ten derde bega je een verschrikkelijke zonde tegen je eigen vrouw of man. Je verwerpt degene die je beloofd hebt je te blijven liefhebben, eren en beschermen zolang je beiden leeft. Het is een vorm van verraad en het huwelijksverbond wordt verbroken.

4. Ten vierde beschadig je, als je kinderen hebt, ook hen. Nu kunnen de kinderen zich niet meer koesteren in de liefde die pappa en mamma voor elkaar hebben. Je verliest je geloofwaardigheid en het vertrouwen van je kinderen, je bent niet langer een voorbeeld en het gezag dat je over je kinderen hebt wordt aangetast. Hoe kan een dochter van een overspelige vader nog met respect en eerbied opzien naar haar vader? Juist dat hebben kinderen zo nodig, dat ze naar hun ouders kunnen opzien.

5. Ten vijfde zullen heel wat andere relaties die je hebt onder druk komen staan, die met je ouders, met je verdere familie, vrienden, mede-christenen die jou ook minder zullen kunnen respecteren en vertrouwen. Om nog maar te zwijgen van de schade die je je gemeente aandoet. Niemand van ons leeft op zichzelf.

6. Ten zesde is het een overtreding tegen degene met wie het is geschiedt. Hiermee breng je schande en vele moeilijkheden in het leven van de ander, en ook in het leven van de man of vrouw van de ander, de kinderen en alle andere familie en vrienden van de ander. Het leidt ook vaak tot psychische en emotionele wanorde en nervositeit: hoe zal je ooit jezelf weer kunnen vergeven en gelukkig kunnen worden? Overspel is gewoon een groot drama.

Ook niet-christenen zijn het er over het algemeen over eens dat overspel verkeerd is

En toch laten velen het in films en in boeken en door andere media voortdurend over zich heenkomen, alsof het normaal is. Het gevolg is dat velen, ondanks dat ze het veroordelen, er toch in vallen. Daarom zegt de Bijbel: Blijf er ver vandaan! Blijf weg van de bron van verleiding. Onderhoudt niet langer contact met degene die je verleidt of datgene dat jou verleidt. Waak over je kijken en je denken, ‘begeer haar schoonheid niet in je hart’. Geef je geest en je hart aan de Heer, en niet aan de immoraliteit. Doodt de begeerte. En: weest toegewijd aan je eigen man of vrouw, als je die hebt. Laat hem of haar de bron van je vreugde zijn. Uit eerbied voor God ben je toegewijd aan elkaar in het huwelijk. “Dat liefde en trouw u niet verlaten, bindt ze om uw hals, schrijf ze op de tafel van uw hart. Dan zult u genegenheid en goedkeuring verwerven in de ogen van God en mensen.” (Spr.3:3,4) Je eerbaarheid en reputatie en de ogen van God en mensen is van meer waarde dan al het genot van de hele wereld.

Hoe verder na overspel?

Wat zegt de Bijbel over wat er moet gebeuren nadat dit heeft plaatsgevonden?

De meeste echtscheidingen zijn het gevolg van overspel (zie www.christelijk-huwelijk.nl) . Het huwelijk komt natuurlijk onder grote druk te staan, de echtelijke eenheid is verbroken. Daarmee bedoel ik, de exclusiviteit van de huwelijksrelatie, ‘dit hebben wij alleen met elkaar’, is aangetast. En juist die exclusiviteit is nodig voor intimiteit. Toch is het niet zo dat overspel per definitie het einde van de huwelijksrelatie hoeft te zijn. Er heeft een vreselijke ramp plaats in het huwelijk, het gebouw van het huwelijk staat op zijn grondvesten te schudden, maar het is mogelijk dat de ravage wordt opgeruimd en het gebouw wordt hersteld. Omdat iedere situatie uniek is en ook iedere huwelijksrelatie uniek is vind ik het moeilijk om hier in algemene zin over te schrijven. Toch meen ik dat de volgende principes in iedere situatie waarin men probeert het huwelijk te redden, van belang zijn.

1. Degene die overspel heeft gepleegd moet oprecht berouw hebben over wat er is gebeurd, de overspelige relatie opgeven en er voor kiezen om die ander nooit meer te zien of te spreken en geen enkel contact met hem of haar meer te onderhouden. Wees daar radicaal in.

2. Er moet een krachtdadige en overtuigde beslissing zijn om terug te keren naar de eigen vrouw of man, of nog beter gezegd, de wettige man of vrouw (zie www.christelijk-huwelijk.nl) . Het is belangrijk dat er oprecht vergeving gevraagd wordt aan degene die bedrogen is.

3. De man of vrouw die de fout in is gegaan moet laten zien dat hij of zij er duidelijk voor kiest om zich weer toe te wijden aan de huwelijkspartner. Ook al gaat dat tegen gevoelens in. Wij zijn niet gemaakt om een speelbal te zijn van onze gevoelens. Soms moet je kiezen voor wat juist is, ook al voel je er op dat moment nog niet, om zodoende wel weer gevoel te krijgen voor datgene waar je voor kiest.

Wanneer de overspelige partner niet bereid is om te stoppen met zondigen en blijft houden van een ander (ook dat is een keuze) dan wordt het een onhoudbare situatie. Jezus maakt een duidelijke uitzondering wanneer hij spreekt over het blijvende karakter van het huwelijk. Hij zegt dat in geval van ‘ontucht’ of ‘hoererij’ (dat wil zeggen voortdurende immoraliteit) de onschuldige partij geen echtbreuk pleegt wanneer hij of zij de overspelige partner wegzendt of verlaat (Matt. 5:32; 19:9). Wanneer overspel blijft plaatsvinden is het kwaad dat binnen het huwelijk plaatsvindt erger dan het kwaad van de echtscheiding. De onschuldige partij is dan vrij om te scheiden en eventueel later te hertrouwen.

Maar stel dat er wel een oprechte terugkeer is tot de eigen man of vrouw. Dan is er nog een lange weg te gaan. Vaak is het zo dat de dader dan de hele kwestie snel wil afronden en verder wil leven als vroeger. Maar zo makkelijk gaat dat niet. Degene die het is aangedaan begint dan pas vaak met het verwerken en heeft heel veel tijd nodig om het uiteindelijk (misschien) te kunnen vergeven en weer te kunnen gaan vertrouwen. De dader moet daar respect voor hebben en de ander daar ruim de tijd en de ruimte voor geven. De pijn die is aangedaan is bijna met geen pen te beschrijven en voor die emoties moet ruimte zijn, om die beleven en te uiten en te verwoorden. De levensader van iedere huwelijksrelatie is de communicatie met elkaar.

Waarschijnlijk is het mis gegaan nadat de communicatiekanalen binnen het huwelijk waren dichtgeslibd. Daarom moet er tijd vrij gemaakt worden voor echte communicatie. En de beslissing moet genomen worden om daar hard aan te werken en er moeite voor te gaan doen om dat weer te leren. Dat betekent ook dat zowel man als vrouw leren om open te zijn over wat er diep van binnen speelt, met name over wat voor gevoelens er aanwezig zijn. Daarmee bedoel ik dat het niet zondig is om boosheid of verdriet of angst te voelen. Ook die emoties mogen er zijn, die moeten niet ontkend worden, weggestopt worden of veroordeeld worden. Wanneer man en vrouw leren om bij hun eigen gevoelens te komen, die door te hebben en er open over te worden, ontstaan er kansen om elkaar echt te ontmoeten, ook op het emotionele vlak. Dan leer je elkaar kennen en ga je elkaar begrijpen.

Het is mogelijk om dertig jaar getrouwd te zijn en elkaar toch nog niet te begrijpen. Dat komt omdat man en vrouw dan niet hebben geleerd om open en eerlijk te zijn over wat er nou werkelijk in hen omgaat. Maar je bent nooit te oud om te leren. Juist het leren blootgeven van de gevoelens, laten zien wie jij werkelijk bent, en dat brengt weer intimiteit. Het is een kunst om te gaan begrijpen in hoe je overkomt bij anderen, en hoe je werkelijk diep van binnen bent. Daar is vaak een verschil tussen. In het huwelijk is het bedoeling de maskers af te kunnen zetten en het hart voor elkaar te openen. Als er één ding nodig is voor herstel van de huwelijksrelatie na overspel, dan is het wel dit.
Heeft u niemand die u kan helpen, mail mij gerust, ik wil graag naar u luisteren en voor u bidden.

Richtlijnen voor een gelukkig huwelijk

1 – Eerlijkheid en betrouwbaar.
 Wees altijd een open boek voor de ander. Huwelijks partners die tegen elkaar liegen spelen met vuur. Efeze 4:25 zegt “Legt daarom de leugen af en spreekt de waarheid, ieder met zijn naaste, omdat wij leden zijn van elkander”. Laat de ander van u op aan kunnen, dat wil zeggen, wat u zegt dat doet u ook.

2 – Leer samen te bidden. Het is van groot belang dat huwelijkspartners met elkaar bidden en ook voor elkaar bidden. Er is niets wat zo enorm samenbindt als het gebed. Het beste is als beide leren om hardop voor elkaar te bidden en dit geldt uiteraard ook als het eens moeilijk gaat in de relatie. Jac.5:16 zegt “Bidt voor elkaar opdat gij genezing ontvangt…”.

3 – Heb aandacht voor elkaar. Communiceer veel en voor wie dat een probleem, probeer te praten. Heel veel problemen in relaties ontstaan doordat mensen niet of onvoldoende met elkaar praten. Neem tijd om naar elkaar te luisteren en wees geinteresseerd in elkaar.In 1 Kor.12:26 staat dat we als leden van het lichaam van Christus met elkaar meemoeten lijden en elkaar ook moet laten delen in de vreugde.

4 – Tederheid.
 Tederheid en romantiek mag nooit ontbreken in een liefdesrelatie. In Efeze 5:29 staat dat de man z´n vrouw moet koesteren. Menige relatie is langzaam van alle glamour ontdaan, doordat er niets zachts meer overbleef, men gaat ruw met elkaar om en de liefde verdwijnt.

5 – Waardering. Ieder mens heeft van tijd tot tijd een aanmoediging nodig. In een huwelijksrelatie zijn we er ook om elkaar dat te geven. Laat de ander merken dat je hetgeen hij of zij doet waardeert, dus dat het maar niet gewoon is dat de was gedaan wordt en het eten gekookt. In 1 Petr.3:7 staat dat mannen hun vrouwen “eer” moeten bewijzen, dat betekent zoveel als een schouder klopje.

6 – Vrolijkheid. In Spreuken 17:22 staat,”een vrolijk hart bevordert de genezing, maar een verslagen geest doet het gebeente verdorren”. Mensen die altijd maar klagen en nooit eens een grapje maken, zijn een kwelling voor hun omgeving. Bidt van de Heer een vrolijk hart en leer om de ander op te beuren, dat zal de sfeer in uw relatie goed doen.

7 – Sexualiteit. Wees bereid elkaar ook te dienen op het vlak van de sexualiteit. In een normale huwelijksrelatie hoort dit erbij en zijn we er niet in de eerste plaats om onszelf te dienen, maar altijd de ander. In Filip.2:3,4 staat “..en ieder lette niet slechts op zijn eigen belang, maar ieder lette ook op dat van anderen”.

Kortom:

Het huwelijk is feitelijk ook een opdracht waaraan je iedere dag moet werken. Liefde is ook een kwestie van onze wil en niet alleen van voelen. Jezus koos er bewust voor om van ons houden op een zichtbare manier. Vandaar dat Hij voor ons wilde sterven aan het kruis. Agape-liefde (Gods liefde), is de wederzijdse houding van dienstbaarheid en dit is nodig binnen huwelijk, zodat het een succes wordt. Dagelijks sterven aan je eigen verlangens en kiezen voor het belang van de ander. Bij trouwen ontvang je de ander, maar geef je jezelf weg.