Judit gaat naar vijand Holofernus 

Judith X 19-20 - Judith valt neder voor Holofernus

6 Ze gingen op weg naar de stadspoort van Betulia. Daar troffen ze Uzzia aan met de oudsten van de stad, Chabris en Karmi. 7 Toen die Judit zagen, zo anders van gezicht en zo anders gekleed, bewonderden ze haar grote schoonheid en zeiden: 8 ‘Dat de God van onze vaderen u genadig mag zijn en dat Hij uw plannen laat slagen, tot de glorie van de Israëlieten en tot de verheffing van Jeruzalem.’ 9 En Judit boog voor God. Vervolgens zei ze: ‘Laat de stadspoort voor mij openmaken, dan kan ik op weg gaan om te volbrengen wat u met mij besproken hebt.’ 10 Daarop gaven ze de jongeren het bevel om de poort voor haar te openen, zoals zij gevraagd had. En dat deden ze.
 
Judit verliet de stad, samen met haar dienstmeisje. De mannen uit de stad keken haar na, terwijl ze de berg afdaalde. Toen ze de overzijde van het dal bereikt had, verloren ze haar uit het oog. 11 Terwijl ze dwars door het dal trokken, kwam de voorhoede van de Assyriërs op haar af. 12 Ze hielden haar staande en vroegen haar: ‘Wie ben jij, waar kom je vandaan en waar ga je heen?’ Judit antwoordde: ‘Ik ben een Hebreeuwse, maar ik ben van mijn volk weggelopen, want het zal niet lang meer duren of het zal ten prooi vallen aan u. 13 Ik ga naar Holofernes, de opperbevelhebber van uw leger, om hem eerlijke inlichtingen te verschaffen. Ik zal hem een weg wijzen waarlangs hij moet gaan om heer en meester te worden van heel het bergland, zonder dat het één van zijn mannen het leven kost.’
 
14 Toen de mannen haar zo hoorden spreken en haar gezicht zagen, dat een wonder van schoonheid was, zeiden ze tegen haar: 15 ‘U hebt uw leven gered door dadelijk naar onze heer te komen. Welnu, ga naar zijn tent. Enkelen van ons zullen u begeleiden en u in zijn handen geven. 16 Als u voor hem staat, wees dan niet bang. Vertel hem wat u zojuist gezegd hebt en hij zal u goed behandelen.’ 17 Zij kozen uit hun midden honderd man. Die voegden zich bij haar en haar kamenier en brachten hen naar de tent van Holofernes. 18 Heel de legerplaats liep uit, want het gerucht van haar komst had zich door het kamp verspreid. Ze vormden een kring om haar heen, terwijl ze nog buiten de tent van Holofernes stond, in afwachting van het ogenblik dat ze bij hem zou worden aangediend. 19 Ze bewonderden haar schoonheid en door haar kregen ze ontzag voor de Israëlieten en ze zeiden tegen elkaar: ‘Wie zou een volk kunnen verachten dat zulke vrouwen heeft. Het zou dwaas zijn, ook maar één van hun mannen te sparen. Als zij de kans krijgen, bedriegen ze nog de hele wereld.’ 20 Toen kwamen de lijfwachten en dienaren van Holofernes en ze brachten Judit in de tent.
 
21 Holofernes lag op zijn rustbed, onder een purperen gordijn, versierd met goud, smaragd en edelstenen. 22 Men meldde hem dat zij er was, en hij ging naar de voortent. Zilveren flambouwen werden voor hem uit gedragen. 23 Zodra Holofernes en zijn gevolg Judit zagen, raakte iedereen in verrukking over de schoonheid van haar verschijning. Zij wierp zich ter aarde om hem hulde te betuigen. Maar zijn dienaren lieten haar opstaan.

Leer Judit kennen

Judith, de hoofdpersoon van het bijbelboek, is een vrome rijke Joodse weduwe, woonachtig in de door Holofernes en zijn troepen belaagde bergplaats Betulia. Zij besluit haar stad te redden en wandelt 's nachts met haar dienstmaagd en wijnkruiken naar het legerkamp van de vijand, waar zij vanwege haar schoonheid moeiteloos de tent van Holofernes bereikt. Die besluit haar binnen te laten en geeft zijn dienaren de opdracht hen 's nachts niet te storen, hopend op een lange liefdesnacht. Judith voert de generaal echter dronken en onthoofdt hem met hulp van haar dienstmaagd. Met Holofernes' hoofd als trofee keert zij naar Betulia terug en als de soldaten de volgende morgen merken dat hun leider dood is, vluchten zij in paniek, op de hielen gezeten door de Joodse belegerden.

Judit repensenteert het ‘ware Israël’

Haar naam betekent eenvoudig ‘Jodin’. Judit repensenteert in het verhaal het ‘ware Israël’ dat zijn vertrouwen stelt in de Naam van Adonai-God. Zij is geen historische, maar een symbolische figuur. Haar lange stamboom bevat dertien namen, waaronder een aantal illustere, figuren: zij is de dochter van Merari, de zoon van Levi. Daarmee vertegenwoordigt deze vrouw het priesterschap van Israël. En we komen de namen tegen van twee grote profeten: Natan en Elia, waarmee zij als profetes wordt erkend; en van twee beroemde aartsvaders: Israël en Jozef. 

Judit is de weduwe van Manasse, zoon van Jozef, een van de stammen van Israël. Zo is zij via de stamboom helemaal verweven en opgeladen met de geschiedenis van haar volk. Zo wordt zij een vrouw van gewicht. Dat geldt trouwens voor ieder mens. Zonder geschiedenis, de geschiedenis van zijn familie, zijn volk, ja van heel de mensheid, is de mens een lege huls. En iedere mens is geroepen om het hare en het zijne aan ie geschiedenis bij te dragen.

De bijdrage van Judit is het voorkomen van een ramp: de vernietiging van haar volk.

Nebukadnessar en Holofernes waren niet de eersten en ook niet de laatsten die dat probeerden. De boodschap van Judit is de boodschap van alle profeten: vijanden versla je uiteindelijk niet met ‘man en macht’, door er een even grote macht tegenover te stellen, maar met de hulp van Gods Naam: ik-zal-er-zijn, erbarmend, genadig, lankmoedig. De bestuurders van Betulya, de stad van Judit, geven God nog vijf dagen om in te grijpen; dan zullen zij de staduit handedn geven. Fout zegt Judit. Je mag God niet verzoeken, niet afwachten tot hij ingrijpt; je moet zelf handelend optreden. De mens is verantwoordelijk gesteld voor de schepping, op de zesde dag! God is niet buiten de mens om inzetbaar als een machtsmiddel, alleen de mens kan hem hier op aarde vertegenwoordigen.

Voor Holofernes, de massamoordenaar, is Judit niet erbarmend, genadig en lankmoedig

Want zij weet: ‘Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft het licht.’  In het prachtige gebed, waarin Judit aan God steun vraagt voor haar onderneming, zegt zij onder andere: 'Uw kracht berust niet op grote aantallen, uw heerschappij niet op sterke mannen; maar Gij zijt de God van de vernederden en de kleinen, de steun van de zwakken, de beschermer van wie ten dode zijn opgeschreven, de redder van de hulpelozen' (9,11). Zij weet dat de kracht van tirannen berust op grote aantallen sterke mannen die de vernederden vernederen, de kleinen kleineren, de zwakken vertrap­pen, de ten dode opgeschrevenen doden en de hulpelozen aan hun lot overlaten. En zij heeft de tiran overwonnen, ‘met de schoonheid van haar gezicht’, zoals het lied zegt..
Judits aangezicht weerspiegelt het aangezicht van God,  zijn ‘heerlijkheid’, zijn Naam. Haar uiterlijke schoonheid is niet oppervlakkig – ‘tuitende lippen en adembenemende geuren’ (H. Oosterhuis, Lied van Judit) -, maar weerspiegelt haar innerlijke schoonheid, haar ‘vroomheid’. ‘Vroom’ betekent oorspronkelijk niet kwezelig, maar sterk, moedig en vol vertrouwen in de macht van het goede, van de Naam. Die goddelijke schoonheid is voor de machthebbers van deze wereld oogverblindend: hij leidt naar hun ondergang.