HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS
Het
scheppingwerk van God
Dag 1
De vindplaats van materiaal voor Bijbelstudie, geloofstudie, catechese, school, kring, persoonlijk geloof, studie thuis, kerk, club, nieuws, godsdienstonderwijs, zingeving en vooral heel veel mogelijkheden om je Bijbelkennis te vergroten. Blijf niet afhankelijk van anderen maar lees zelf de Bijbel. Investeer in geestelijke rijkdom.
De Eerste Scheppingsdag
De aarde was wildrazende afgrond – vormloos. Duisternis dekte
oeverloze diepte. Gods Geest streek als een wind heetbroedend over
’t watervlak. God zei: ‘Er zij licht’ en
er was licht. God vond het licht goed, dus scheidde God het licht van
het duister.
Als we onze bijbel openslaan dan kunnen we in Genesis het verslag lezen van de scheppingsweek.
Dat God het licht maakte, verder het uitspansel – wat God hemel noemt – en toen de zeeën, meren en rivieren, zodat een droge aarde tevoorschijn kwam, waarop Hij jong groen, gewas en vruchtbomen liet groeien.
En dat Hij zei dat de zon, de maan en de sterren aan het uitspansel zullen staan. Hij vervolgens de dieren die in het water leven schiep en de vogels.
Daarna de dieren op het land. En tenslotte onze voorouders Adam en Eva.
TERUG | dag 1 | dag 2 | dag 3 | dag 4 | dag 5 | dag 6 | dag 7 |
De eerste dag : In den beginne schiep God de hemel en de aarde
We
starten hier een serie over de Scheppingsdagen. Genesis 1 heeft in de
geschiedenis van het volk Israël primair gefunctioneerd als
een bemoediging. De moedeloze ballingen in Babel werden vertroost door
hen erop te wijzen dat hun God als Schepper aanalles voorafgaat en dus
boven alles staat, zie Jesaja 40: 12-31. Vanuitdeze primaire optiek
lezen we Genesis 1.
Schriftlezingen: Genesis 1: 1-5, Deuteronomium 32: 8-12 en Johannes
1:1-5.
Tekst: Genesis 1:1-5
Om verder mee
bezig te zijn . . .
1. God is de Schepper. Dat betekent dat de schepping geentoevalstreffer
is, maar door God is gewild. Ten diepste is het leven goed. De
gebrokenheid is er later – vanwege de zondeval
–bijgekomen!
2. Eerst is er een afgrondelijke watermassa waarboven een dreigende
duisternis hangt. Vervolgens wordt deze chaos omgevormd tot bewoonbare
aarde.
3. Zoals een moederarend boven bewarend boven haar jong zweeft, zo
zweeft Gods Geest boven de chaos. Hij laat de aarde in haar chaotische
toestand niet los. Ook vandaag niet!
4. God roept het licht te voorschijn en de duisternis vlucht weg.
Johannes betrekt dit op de worsteling tussen Jezus en de satan, zie
Johannes 1;5. Met als uiteindelijk resultaat dat het Licht
tóch overwint!
We gaan
ons verdiepen in Genesis 1
Het hoofdstuk waarin beschreven wordt hoe God de hemel en de aarde
– het heelal - geschapen heeft. De eerste vraag die zich dan
aandient luidt:’Waarom heeft God dit hoofdstuk aan het volk
Israël -en daarin aan ons als christelijke gemeente -
geschonken? De bedoelingvan dit hoofdstuk is níet een kort
historisch - min of meernatuurkundig - verslag te geven van het
ontstaan van het universum.
Wie
vanuit dit gezichtspunt Genesis 1 leest, die raakt verzeild in allerlei
discussies over schepping of evolutie. Deze discussies zijn zeker niet
onbelangrijk. Maar ze horen niet thuis op de preekstoel, maar op
gesprekskringen. In de prediking gaat het ten diepste niet om
informatieverstrekking, maar om Woordverkonding. Met een hoofdletter.
De prediking heeft als doel dat wij luisteren naar de boodschap vanGod,
een boodschap die de Geest ons hart wil indragen. Dat is het verschil
tussen Woordverkondiging in een eredienst én
informatieverstrekking tijdens een gespreksgroep.
In Genesis 1 wordt ons verkondigd dat Gód de
Schépper is van het universum.In de prediking mogen we
echter een stap verder gaan. Wie is de God die deze werkelijkheid
geschapen heeft? Genesis 1 inbeddend in de totaliteit van het bijbelse
getuigenis, belijden wij als christelijke gemeente dat deze Schepper,
de God van Israël is, de Vader van Jezus Christus. Meer nog,
we belijden dat deze Schepper de drie-enige God is: Vader, Zoon en
Heilige Geest.
Er
wordt in onze tekst immers gesproken over God, Die het licht schept. En
de evangelist Johannes heeft, teruggrijpend op Genesis 1, duidelijk
gemaakt dat dit lichtalles te maken heeft met Jezus Christus, Gods
Zoon, die van Zichzelf gezegd heeft dat Hij het Licht der wereld is. En
bovendien wordt inonze tekst gesproken over de Geest van God die zweeft
boven de wateren.Het gaat over de drie-enige God. Dwz: geen God op
afstand, maar een Goddie Zich ontfermt over Zijn schepping!
Met welk doel
heeft de drie-enige God dit hoofdstuk aan Israëlen aan ons
geschonken?
Primair om Israël en de gemeente te troosten! Vanuit het
geheel van de bijbelse boodschap mogen wij dit hoofdstuk lezen als een
bemoediging van Godswege! Iemand vraagt: ‘Hoe komt u erbij
dat Genesis 1 primair bedoeld is om ons te bemoedigen?’ Dat
leid ik af uit de manier waarop de profeet Jesaja heeft teruggegrepen
op Genesis 1. In hoofdstuk 40 van zijn profetie spreekt hij Joodse
ballingen aan, die vanuit hun vaderland gedeporteerd zijn naar het
verre en vreemde Babel. Moedeloos en angstig vragen ze zich af of er
ooit nog een weg terug zal zijn naar het land Kanaän, omdat ze
menen dat de afgoden van de Babyloniërs sterker zijn dan hun
God.
Om deze moedeloze ballingen te troosten, grijpt de profeet terug op
Genesis 1. Hij wijst hen erop dat Israëls God de Schepper is
van hemel en aarde. De God die aan het begin vooraf gaat en daarom ook
bóven alles staat. Ook boven de goden die door de
Babyloniërs worden aanbeden! ‘Weet jullie het niet
– vraagt de profeet in hoofdstuk 40:27 , dat de eeuwige God,
de HERE, de Schepper van de einden der aarde is?’‘
Zoals
de HERE aan het begin heeft ingegrepen en de kosmos heeft geschapen, zo
kan Hij opnieuw ingrijpen ten gunste van jullie. Hij isimmers nog
steeds Dezelfde!’ Zó vertroost hij de
ballingenen steekt Hij hun een hart onder de riem. Ze mogen in hun
benarde omstandigheden weten dat hun God - omdat Hij de machtige
Schepper is -principieel boven alles en iedereen staat. En met deze
machtige God aanhun zijde hoeven ze niet angstig te zijn. Genesis 1
heeft dus in de geschiedenis van het volk Israël primair als
vertroosting gefunctioneerd. Daarom een uitnodigen dit
hoofdstuk te lezen als een bemoediging in de vaak moeilijke
omstandigheden van het leven.
‘In
den beginne schiep God de hemel en de aarde’. Dat
dedrie-enige God in het oerbegin het universum geschapen heeft,
betekentminstens twee dingen:
1. In de eerste plaats betekent dit dat de HERE aan alles vooraf is
gegaan. Hij staat aan het oerbegin. De kosmos, deze aarde - en ook ons
eigen kleine leventje - zijn geen toevalstreffers, zoals de
evolutietheorie ons wil doen geloven. Het feit dat deze werkelijkheid
bestaat, het feit ik er ben en dat ik leef, heeft niet met willekeur of
speling van het lot te maken. Alles wat er is, is bewust door God
geschapen.
Hij
heeft deze schepping en ook mijn bestaan gewild. Het isgoed om dit diep
tot ons wezen te laten doordringen. Immers de heersende opvatting
binnen onze cultuur is, dat onze aarde en ook ons bestaan er toevallig
zijn. En daarom ook geen doel hebben Met dat gedachtegoed leven de
meeste van onze tijdgenoten. Ze weten niet waar ze vandaan komen of
waar ze naartoe gaan. Ze dolen door het leven. Met als gevolg dat op de
bodem van hun hart – soms bewust, soms onbewust - het bange
vermoeden leeft dat het leven doelloos en zinloos is.
En dat bange vermoeden levert een pessimistisch levensgevoel op, dat
heel onze cultuur doortrekt. Zeker, dat pessimisme wordt overschreeuwd,
met allerlei lawaai en amusement, met keihard werken of verstrooiing.
Maar daaronder knaagt voortdurend de bange levensvraag:
‘Waarom ben er ik eigenlijk? Wat heeft mijn leven op
aardeeigenlijk voor zin?’
Zou
dit bange vermoeden niet de hoofdoorzaak kunnen zijn voor het gegeven
dat zelfdoding de eerste doodsoorzaak is onder jongeren? Niet ziekte
maar suicide is de eerste doodsoorzaak bij jongeren! Genesis 1 is
medicijn tegen dit pessimistische levensgevoel. De boodschap van
Genesis 1 is: ‘Ik ben er niet omdat bij toevaleen eicel en
zaadcel elkaar hebben bevrucht. Ik ben er omdat God deze schepping, het
menselijke leven en ook mijn leven bewust in het aanzijn heeft
geroepen!’
2. Dat brengt ons bij de tweede opmerking. Wie is deze God, die dit
alles vanuit liefde gewild heeft? De drie-enige God. De God wiens wezen
gekenmerkt wordt door goedheid en ontferming. Zo leert de bijbel ons de
Vader van Jezus Christus kennen! Niet als een afstandelijk en kille
God, maar als een God wiens hart brandt van liefde en mededogen voor
Zijn schepping en voor de mensheid!
Wel,
als het wezen van de Scheppergekenmerkt wordt door goedheid, dan zijn
ook de schepping en het leven principieel goed. De drie-enige God kan
toch niets anders dan goed voorbrengen? Dat houdt dus in het menselijke
leven – ook ons persoonlijke leven – ten diepste
goed is. Omdat God het gewild heeft. Ik kan me voorstellen dat dit bij
sommigen weerstand oproept. Het leven goed? De praktijk laat toch zien
dat gebrokenheid en pijn, moeite en verdriet het mensenleven tot op het
bot doortrekken?
Zeker, we weten dat het leven gebroken is en dat er soms
verschrikkelijke barsten doorheen lopen. We weten dat er mensen zijn
wier leven zoveel schaduwkanten kent dat ze er onder dreigen te
bezwijken. Maar, de bijbel leert ons dat deze gebrokenheid er
láter – vanwege de zondeval - bijgekomen is. Vanaf
hetbegin hoort de gebrokenheid er niet bij, want een goede God heeft
hetleven gewild.
Daarom
is het leven in z’n diepste lagen goed tenoemen. Vandaar dat
Genesis 1 ons oproept het leven als een gave uit Gods goede hand te
aanvaarden. Is dat niet vertroostend? Juist ook alsje leven getekend is
door gebrokenheid en schuld, door verlorenheid en afdwalen! Kijkend
naar mijn leven mag ik – mogelijk met tranen in mijn ogen
- het leven aanvaarden als geschenk van God. Dit oerbesef
doet mij met een zeker vertrouwen en met een zekere dankbaarheid in het
leven staan. Niet omdat het leven zo gladjes verloopt, maar omdat het
leven gave is van goede God. Hij heeft mijnbestaan gewild!
God schept de
hemel en de aarde. En dan?
Dan wordt er ingezoemd op de aarde. Er wordt verteld dat zij
‘woest en ledig was, en dat er duisternis op de afgrond, dwz
op vloed was’. En vervolgens begint het eigenlijke
scheppingswerk. Veel bijbeluitleggers nemen daarom aan dat de schepping
in twee fasen is verlopen. Na Gods eerste scheppingsdaad is de aarde
een bouwput, een onbewoonbare chaos. Daarna- en niemand weet hoelang
deze periode heeft geduurd – zette God zijn scheppingswerk
voort door deze chaotische bouwpunt om te vormen tot een bewoonbare
aarde. Het is goed om nog wat beter op deze chaos teletten.
‘De aarde nu was woest en ledig’. In het Hebreeuws
staat er dat er ‘tohoe wabohoe’ op aarde heerste.
Daarinhoor ik iets doorklinken van het onheilspellende van deze chaos.
Op de watermassa lag namelijk duisternis. Geen donkerte zoals wij die
kennen van de nacht, maar duisternis. Ik hoor daarin iets doorklinken
van de dikke duisternis op Golgotha, waarin de HERE Jezus de
verlatenheid door zijn Vader proefde. Kortom: de aarde is aanvankelijk
niet meer dan een bouwput, een chaotische watermassa, waarover een
dikke, dreigende en angstwekkende duisternis hangt. Wie kan
zo’n onleefbare woestenij overwinnen? Wie kan haar omvormen
tot een bewoonbare aarde? Proeft u de spanning? Wie is daartoe in staat?
Voordat verteld wordt dat de drie-enige God door te spreken in staat
blijkt te zijn deze baaierd te veranderen in een leefbaar oord, wordt
er eerst nog iets anders aan de orde gesteld. Boven deze bouwput zweeft
de Geest Gods. ‘De Geest Gods zweefde over de
afgrond’
Hier wordt hetzelfde werkwoord gebruikt als in Deuteronomium 32, waarin
Mozes beeldend vertelt dat de HERE als een arend boven het volk
Israël gezweefd heeft. Moeder arend werkt haar jongen het nest
uitom het te leren vliegen. Met grote aandacht blijft zij boven haar
fladderende jong zweven. Om, zodra het moe wordt en te pletter dreigtte
vallen, pijnsnel naar beneden te schieten. Om het jong op te vangen op
haar machtige vleugels. Zoals de moeder arend zwevend in de lucht waakt
over haar jong, zo waakt de Geest van God over de chaotische
watermassa. Maw: de HERE laat die chaotische en dreigende watervloed
niet los. Zij valt niet uit Zijn hand. Hij is bij haar betrokken, waakt
over haar en behoedt haar!
Laat dat beeld
van die zwevende arend diep tot je wezen doordringen
Immers, de schepping - waarin wij na de zondeval leven - heeft trekken
van deze baaierd vol onheil en duisternis. Door de zondeval hebben wij
mensen het mogelijk gemaakt dat deze dreigende oermachten weer kunnen
terugkeren op aarde. Denk maar aan de zondvloed. En wie zijn ogen er
niet voor sluit, die ontdekt in onze Westerse samenleving iets van deze
duistere oermachten. Een samenleving waarin de leegte en het
chaotischevan de oervloed voelbaar zijn.
Een
maatschappij waarin de eenzaamheid en het dreigende geweld met handen
te tasten te zijn. Maar niet alleenin de samenleving proeven we iets
van de chaosmachten van het begin. Je proeft er soms ook iets van als
mensen hun levensboek openen en daaruit vertellen. Onbegrijpelijk
bittere pijnen. Schuld en dwaasheid. Gebrokenheid en kloven.
Misschien bent u iemand die er iets van herkent in uw eigen leven. De
chaosmachten die er verwoestend in huishouden. Misschien herkent u er
iets van in de samenleving die al meer verruwt en zich van God af
beweegt. Mogelijk dat u daar wakker van ligt. Dankan! Alleen
één ding. De Geest Gods zweefde boven de afgrond
zoals een arend boven haar angstig fladderende jong. Maw: God liet die
oerchaos niet aan haar lot over. Zo is het nog met onze
samenleving.
Boven
de stad met al haar pijn en problematiek, met haar verwarring en chaos
zweeft de arend van Gods Geest. Boven de stad staat de regenboog van
Gods trouw en genade. Dat is iets om je eindeloos over te verbazen. En
dat geeft moed om het vol te houden. Om midden in de stad als
christelijke gemeente de lofzang gaande te houden. Niet omdat wij zo
dapper zijn, maar omdat God de werkelijkheid, waarin de chaosmachten
vrijspel lijken te hebben, niet opgeeft. Is het niet bemoedigend en
vertroostend om daaruit te mogen leven?
De duistere en
dreigende stilte die over de watermassa ligt, wordtechter plotseling
doorbroken
Er klinkt een stem. Góds stem.Voor de eerste maal.
‘Daar zij licht’. ‘En het
werdlicht’. Zoals bouwvakkers op een vroege wintermorgen,
wanneer ze aan de slag gaan, eerst de bouwlampen aandoen om het
aardedonker teverdrijven, zo doet de HERE op de eerste scheppingsdag
het licht aan.Met als gevolg dat de duisternis wegvlucht.
Door dát licht is God in staat om de chaos verder om te vormen tot een bewoonbare wereld. Met deze uitleg is echter nog niet alles gezegd. De evangelist Johannes ziet dieper. Hij identificeert het licht dat God aandoet in die duistere bouwput met de Here Jezus, het Licht der wereld. En bovendien brengt hij die dreigende duisternis in verband met Gods tegenstander, de satan.
Het Licht en de duisternis komen hier voor het eerst met elkaar in botsing. Maar niet voor het laatst. Want we weten dat de duisternis in het OT felle pogingen heeft gedaan om de komst van de Here Jezus tegen te houden. En na Zijn geboorte van Jezus heeft de satan voortdurend getracht Hem uit te schakelen. Maar Johannes schrijft dat de duisternis het Licht niet heeft begrepen, het Licht niet heeft overmocht.
Het
Licht - Jezus Christus – heeft de duisternis overwonnen.
Christus roept immers op het kruis: ‘Het is
volbracht!’. Wanneer in Genesis 1 de duisternis wegvlucht
voor het gezaghebbende spreken van God en het licht doorbreekt, dan
mogen we daarin de aankondiging horen van deze eindoverwinning. Dat
tóch– ondanks alles – het Licht zal
overwinnen. ‘Toch overwint eens de genade en maakt een einde
aan de nacht’. Dat alles ligt opgesloten in dat ene zinnetje:
’En het werdlicht’.
Waar draait
het om in Genesis 1?
Om Israël en Gods gemeente te bemoedigen en te vertroosten. En
die bemoediging valt uitéén in twee onderdelen:
1. dat wij temidden van alle twijfel en aanvechting, van alle nood en
gebrokenheid die ons bij tijden kunnen overspoelen én waarin
we iets proeven van de chaosmachten die wij als mensheid zelf over ons
afgeroepen hebben, mogen weten: God is erbij. Zijn Geest zweeft
behoedend en bewarend boven mijn gebroken leven, zodat ik er niet in
omkom.
2. het tweede is dat ik in het geloof weten mag dat het Licht toch
overwint. Niet de duisternis en de chaos zullen het laatste woord
hebben. Het laatste woord is aan het Licht, aan Jezus Christus en aan
de geboorte van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.
Met vallen en opstaan levend uit deze geloofswetenschap en uit dit
geloofsperspectief, sta ik als een vertrouwensvol en dankbaar mens in
het leven. Ik weet geen betere samenvatting dan een gedicht van Ad den
Besten, dat mij in een moeilijke periode onder ogen kwam:
bestaan gewild,
hebt boven ’t nameloze
mij uitgetild, -
laat mij dan dankbaar leven
de volle tijd,
geborgen in de beven-
de zekerheid,
dat ik niet uit dit smal en
onvast bestand
van mijn bestaan zal vallen
dan in uwe hand.
8 Toen de Allerhoogste aan de volken het erfbezit uitdeelde, toen HijAdams kinderen afzonderde, heeft Hij het grondgebied van de volkenvastgesteld overeenkomstig het aantal Israëlieten.
9 Want het deel van de HEERE is Zijn volk, Jakob is het gebied dat Zijn erfdeel is.
10 Hij vond hem in een woestijngebied, in een woeste, huilendewildernis. Hij omringde hem, Hij onderwees hem, Hij beschermde hem alsZijn oogappel.
11 Zoals een arend zijn nest opwekt, boven zijn jongenzweeft, zijn vleugels uitbreidt, ze pakt en ze draagt op zijnvlerken,
12 zo heeft alleen de HEERE hem geleid, er was geen vreemde god bij hem.
Johannes 1: 1-5
1 In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.
2 Dit was in het begin bij God.
3 Alle dingen zijn door het Woord gemaakt, en zonder dit Woord is geen ding gemaakt dat gemaakt is.
4 In het Woord was het leven en het leven was het licht van de mensen.
5 En het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet begrepen.
READ THE BOOK - THE BIBLE CHANGE YOUR LIFE
INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM
Remember all victims of violence worldwide
DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO
HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS
Waard om te weten :
Een hartelijk welkom op de siteDeze pagina printen
Sitemap
Wie zoekt zal vinden
FAQ - HELP
Kerk
Zondag
Advent
Kerstfeest
Driekoningen
Vastentijd
Goede Vrijdag
Aswoensdag
Palmzondag
Palmpasen
De stille week
Witte donderdag
Stille zaterdag
Paaswake
Pasen - Paasfeest
Hemelvaartsdag
Pinksteren
Biddag
Dankdag
Avondmaal
Doop
Belijdenis
Oudjaarsdag
Nieuwjaarsdag
Sint Maarten
Sint Nicolaas
Halloween
Hervormingsdag
Dodenherdenking
Bevrijdingsdag
Koningsdag / Koninginnedag
Gebedsweek
Huwelijk
Begrafenis
Vakantie
Recreatie
Feest- en Gedenkdagen
Symbolen van herkenning
Leerzame antwoorden op levens- en geloofsvragen
Hebreeën 4:12 zegt: "Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden". Lees eens: Het zwijgen van God
God heeft zoveel liefde voor de wereld, dat Hij Zijn enige Zoon heeft gegeven; zodat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat maar eeuwig leven heeft. Lees eens: God's Liefde
Schat onder handbereik
Bemoediging en troost
Bible-people - stories of famous men and women in the Bible
Bible-archaeology - archaeological evidence and the Bible
Bible-art - paintings and artworks of Bible events
Bible-top ten - ways to hell, films, heroes, villains, murders....
Bible-architecture - houses, palaces, fortresses
Women in the Bible - great women of the Bible
The Life of Jesus Christ - story, paintings, maps
Read more for Study Apocrypha, Historic Works
GELOOF EN LEVEN een
KLEINE HULP VOOR ONDERWEG
Wie zoekt zal vinden
Boeiende Series :
BijbelvertalingenBijbel en Kunst
Bijbels Prentenboek
Biblische Bildern
Encyclopedie
E-books en Pdf
Prachtige Bijbelse Schoolplaten
De Heilige Schrift
Het levende Woord van God
Aan de voeten van Jezus
Onder de Terebint
In de Wijngaard
De Bergrede
Gelijkenissen van Jezus
Oude Schoolplaten
De Zaligsprekingen van Jezus
Goede Vruchten
Geestesgaven
Tijd met Jezus
Film over Jezus
Barmhartigheid
Catechese lessen
Het Onze Vader
De Tien Geboden
Hoop en Verwachting
Bijzondere gebeurtenissen
De Bijbel is boeiend
Bijbelverhalen in beeld
Presentaties en Powerpoints
Bijbelse Onderwerpen
Vrede van God voor jou
Oude bijbel tegels
Informatie over alle kerken in Nederland: Kerkzoeker
Bible Study: The Bible alone!
L'étude biblique: Rien que la Bible!
Bibelstudium: Allein die Bibel!
Materiaal voor het Digibord
Werkbladen Bijbelverhalen Bijbellessen
OT Hebreeuws-Engels
NT Grieks-Engels
Naslagwerken
Belijdenissen
Een rijke bron
Missale Romanum + Afbeeldingen
Stripboek over Jezus
Christelijke Symbolen
Plaatjes Afbeeldingen Clipart
Evangelie op Postzegels
Harmonium Huisorgel
Godsdiensten en Religies
Herinnering aan Kerken
Christian Country Music
Muzikale ontspanning
Software voor Bijbelstudie
Hartverwarmende Klanken
Read and Hear the Holy Bible
Luisterbijbel
Bijbel voor Slechtzienden Begrippenlijst -1- -2-
Meer weten over de Psalmen, gezangen, liturgieën, belijdenisgeschriften: Catechismus, Dordtse Leerregels en veel andere informatie? . Kijk op: Online-bijbel.nl(What's good, use it)