HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS

                                                    
                           

Hoe zit dat eigenlijk met 'ziekte' ?

Komt ziekte van de duivel? Veel mensen zoeken de oorzaak van ziekte. Zij halen de teksten aan uit het oude testament waar God mensen (bijv de Egyptenaren) ziekte oplegde of koning Saul, waar God een boze geest oplegde en zeggen dan dat God ziekte oplegt. Vervolgens gaan zij de reden zoeken waarom of zo een liefhebbende God ook ziekte oplegt.

Een dokument om goed over na te denken

Vaak wordt heel fatalistische omgegaan met de tekst “God doet alle dingen medewerken ten goede”. Hiermee moeten wij maar de boodschap accepteren dat God het oplegt en dat wij het moeten dragen.

Hier een reeks gezegdes die uit volkswijsheid geboren zijn:

- Niet klagen maar dragen en bidden om kracht
- Ieder huis heeft zijn kruis
- God heeft jou zeer sterke schouders gegeven om die last te dragen.
- Gods wegen zijn ondoorgrondelijk
- Gods gedachten zijn zeer verheven, wij kunnen ze niet begrijpen.
- Het borduurwerkje van onderen is warrig maar aan de boevenkant is het prachtig – wij begrijpen nu niet hoe God onze warrige leven in elkaar zet, maar een dag … zucht, ja … een dag, (steek je vingertje op) zullen wij de bovenkant van het borduurwerkje zien.
- Stil maar wacht maar alles wordt nieuw.
- Ik ben tevreden eenvoudig te leven.
- Mijn leven is in Gods hand.
- De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen.
- God doet dit om mij a) nederig te houden, b) iets te leren, c) ik weet niet waarom, maar het zal een dag duidelijk worden. Wat is nu de waarheid? 

Velen vragen zich af: Komt ziekte van God of van de duivel?

Hieronder een uitputtende lijst met teksten die ziekte koppelt aan de activiteit van geesten van ziekte. Ik wil je aanmoedigen om de context er bij te pakken in je eigen bijbel, en jezelf te overtuigen dat het steeds om een ziek persoon gaat die genezen wordt door het uitdrijven van een geest van ziekte.

Hnd 10:38  van Jezus van Nazaret, hoe God Hem met de Heilige Geest en met kracht heeft gezalfd. Hij is rondgegaan, weldoende en genezende allen, die door de duivel overweldigd waren; want God was met Hem.

Mt 9:33  En nadat de boze geest was uitgedreven, sprak de doofstomme. En de scharen verbaasden zich en zeiden: Zo iets is nog nooit in Israël voorgekomen!

Mt 17:18  En Jezus bestrafte hem en de boze geest ging van hem uit, en de knaap was genezen van dat ogenblik af.

Mr 1:23  En terstond was er in hun synagoge een mens met een onreine geest en hij schreeuwde luid,

Mr 1:26  En de onreine geest deed hem stuiptrekken en ging onder groot geschreeuw van hem uit.

Mr 1:34  En Hij genas velen, die ernstig ongesteld waren door allerlei ziekten, en vele boze geesten dreef Hij uit en Hij liet de geesten niet toe te spreken, omdat zij Hem kenden.

Mr 5:2  En toen Hij uit het schip ging, kwam Hem terstond uit de grafsteden een mens tegemoet met een onreine geest,

Mr 5:8  Want Hij zeide tot hem: Onreine geest, ga uit van deze mens.

Mr 6:13  En zij dreven vele boze geesten uit en zalfden vele zieken met olie en genazen hen.

Mr 7:25  Want terstond hoorde van Hem een vrouw, wier dochtertje een onreine geest had; en zij kwam tot Hem en viel Hem te voet.

Mr 7:26  Deze vrouw was een Griekse, een syrofenicische van geboorte. (7-27a) En zij vroeg Hem de boze geest uit haar dochter te drijven.

Mr 7:29  En Hij zeide tot haar: Om dit woord, ga heen, de boze geest is uit uw dochter gevaren.

Mr 7:30  En toen zij naar huis gegaan was, vond zij het kind te bed liggen en de boze geest uitgevaren.

Mr 9:17  En een uit de schare antwoordde Hem: Meester, ik heb mijn zoon tot U gebracht, die een stomme geest heeft.

Mr 9:20  En zij brachten hem tot Hem. En toen de geest Hem zag, deed hij hem terstond stuiptrekken en, op de grond gevallen, wentelde hij zich, al schuimende.

Mr 9:25  En toen Jezus zag, dat de schare samenstroomde, bestrafte Hij de onreine geest en zeide tot hem: Gij, stomme en dove geest, Ik beveel u: ga van hem uit en kom niet meer in hem.

Lu 4:33  En in de synagoge was iemand met een boze, onreine geest(4-34a) en hij schreeuwde met luider stem:

Lu 4:35  En Jezus bestrafte hem en zeide: Zwijg stil en vaar uit van hem. En de boze geest wierp hem in het midden neer en voer van hem uit zonder hem enig kwaad te doen.

Lu 6:18  die gekomen waren om Hem te horen en genezen te worden van hun ziekten; en die gekweld werden door onreine geesten werden genezen.

Lu 7:21  Op dat ogenblik genas Hij velen van ziekten en plagen en boze geesten en aan vele blinden schonk Hij het gezicht.

Lu 8:2  en enige vrouwen, die genezen waren van boze geesten en van ziekten: Maria, met de bijnaam: van Magdala, van wie zeven boze geesten uitgegaan waren,

Lu 8:29  Want Hij gaf de onreine geest bevel van de man uit te varen. Want menigmaal had de geest hem met geweld medegesleurd, en om hem te bewaken werd hij met ketenen en voetboeien geboeid, maar hij brak de boeien stuk en werd door de geest naar eenzame streken gedreven.

Lu 8:27  Toen Hij aan land gegaan was, kwam Hem een man uit de stad tegemoet, die door boze geesten bezeten was, en sinds lang had hij geen mantel meer aan en woonde niet in een huis, maar in de graven.

Lu 8:35  En de mensen liepen uit om te zien wat gebeurd was, en zij kwamen bij Jezus en vonden de mens, van wie de boze geesten uitgevaren waren, aan de voeten van Jezus zitten, gekleed en goed bij zijn verstand, en zij werden bevreesd.

Lu 9:39  en zie, een geest grijpt hem en dan schreeuwt hij plotseling en hij doet hem stuiptrekken, dat hem het schuim op de mond staat, en als hij hem mishandelt, laat hij hem nauwelijks los.

Lu 9:42  En nog terwijl hij naderbij kwam, wierp de boze geest hem op de grond en deed hem stuiptrekken. Maar Jezus bestrafte de onreine geest en Hij genas de knaap en gaf hem terug aan zijn vader.

Lu 11:14  En Hij was bezig een boze geest uit te drijven en deze was stom. En het geschiedde, toen de geest uitgevaren was, dat de stomme sprak. En de scharen verwonderden zich.

Lu 13:11  En zie, er was een vrouw, die reeds achttien jaren een geest van zwakheid had en verkromd was en zich in het geheel niet kon oprichten.

Lu 13:32  En Hij zeide tot hen: Gaat heen en zegt die vos: Zie, Ik drijf boze geesten uit en volbreng genezingen, heden en morgen, en op de derde dag ben ik gereed.

Joh 8:44  Gij hebt de duivel tot vader en wilt de begeerten van uw vader doen. Die was een mensenmoorder van den beginne en staat niet in de waarheid, want er is in hem geen waarheid. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij naar zijn aard, want hij is een leugenaar en de vader der leugen.

Hnd 19:12  zodat ook zweetdoeken of gordeldoeken van zijn lichaam aan de zieken gebracht werden en hun kwalen van hen weken en de boze geesten uitvoeren.

1Pe 5:8  Wordt nuchter en waakzaam. Uw tegenpartij, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, zoekende wie hij zal [mag] verslinden. (NBG [zal], LEI [kan], LU [verslinden moge])

1Pe 5:8 ¶  Be sober, be vigilant, because your adversary the devil walketh about as a roaring lion, seeking whom he may devour. (KJ, NKJ, AV, YLT, Tyndale allemaal [may])

Mogen we de conclusie trekken dat bij de genezing van sommige zieken er geesten in het spel zijn? In al deze gevallen is een geest gekoppeld aan de bron van de ziekte. Steeds weer de zelfde oorzaak en steeds weer hetzelfde gevolg. Ziekte was aanwezig zolang de duivel of boze geest(en) aanwezig was. Genezing kwam na het verdrijven van de onreine geest, stomme geest, dove geest, boze geest of geest van zwakheid.

Maar hoe zit het dan? Komt ziekte van de duivel? 

Je kunt wel zeggen dat er een boze geest betrokken is bij ziekte en dat genezing nodig is om van de onderdrukking van de duivel af te komen.

Zijn wij mensen eigenlijk de oorzaak van ziekte?

In de zoektocht naar de bron van ziekte kun je in het Oude Testament een directe lijn vinden tussen de oorzaak en het gevolg. Lees Deut 28:61 eens! Daar staat een directe verbinding tussen alle ziekte en ongehoorzaamheid aan Gods wil. In Deut 28:15 vinden wij de voorwaarde – het niet gehoorzamen van de stem van God – voordat deze vloek mag werken in ons leven.

Een conclusie mogen wij hier trekken dat ziekte één gevolg is van het niet doen van Gods wil

Of wij nu bewust of onbewust verzaken om God wil te doen, het zal negatieve gevolgen hebben. Lees Hos 4:6 om de gevolgen te zien van Christenen die Gods wil niet kennen. Een rede meer om een goede gemeente te zoeken waar Gods wil duidelijk onderwezen wordt en om zelf opzoek te gaan.

De tekst die deze keuze ook zeer duidelijk voor ons neerzet is Deut 30:19,20

De 30:19  Ik neem heden de hemel en de aarde tegen u tot getuigen; het leven en de dood stel ik u voor, de zegen en de vloek; kies dan het leven, opdat gij leeft, gij en uw nageslacht,

De 30:20  door de HERE, uw God, lief te hebben, naar zijn stem te luisteren en Hem aan te hangen, want dat is uw leven en waarborg voor een langdurig wonen in het land, waarvan de HERE uw vaderen, Abraham, Isaäk en Jakob, gezworen heeft, dat Hij het hun geven zou.

God zegt hier dat Hij leven en zegen maar ook dood en vloek voor ons neerzet en wij zijn de partij die de keuzes maken

Op al de plaatsen in het Oude Testament waar God ziekte oplegt, leest je net daarvoor (in de context) dat die personen een bewuste keuze heeft gemaakt om tegen Gods wil in te gaan. Zij kozen om ongehoorzaam te zijn en daarmee kozen zij ook de gevolgen – dood en vloek. God voert altijd zijn beloften uit of zij nu tot leven en zegen leiden of tot dood en vloek. Bij voorkeur wil God dat wij leven kiezen en zegen. Daarom zegt hij ook in vers 19 kies dan het leven, opdat gij leeft, gij en uw nageslacht.  Maar God is ook een rechtvaardige God. Hij moet volgens zijn wet en wil oordelen. Als men vloek kiest dan moet God aan de vloek uitvoering geven. Dit komt omdat Hij over Zijn woord waakt om het te doen Jer 1:12. Wij kiezen leven in Christus en vergeving door genade. 

Ro 1:18  Want toorn van God openbaart zich van de hemel over alle goddeloosheid en ongerechtigheid van mensen, die de waarheid in ongerechtigheid ten onder houden, 

Een voorbeeld uit de praktijk van het Nieuwe Testament

1Pe 3:9  en vergeldt geen kwaad met kwaad of laster met laster, maar zegent integendeel, wijl gij hiertoe geroepen zijt, dat gij zegen zoudt beërven.

1Pe 3:10  Want: wie het leven wil liefhebben en goede dagen zien, weerhoude zijn tong van het kwade, en zijn lippen van bedrog te spreken; 

Jezus legt een koppeling tussen zonde (een keus) en ziekte

Lu 5:20  En hun geloof ziende, zeide Hij: Mens, uw zonden zijn u vergeven.

21  En de schriftgeleerden en de Farizeeën begonnen te overleggen en zeiden: Wie is deze, die zulke godslasterlijke dingen zegt? Wie kan zonden vergeven dan God alleen?

22  Doch Jezus doorzag hun overleggingen en antwoordde en zeide tot hen: Wat overlegt gij in uw harten?

23  Wat is gemakkelijker, te zeggen: Uw zonden zijn u vergeven, of te zeggen: Sta op en wandel?

24  Maar, opdat gij moogt weten, dat de Zoon des mensen macht heeft op aarde zonden te vergeven, zeide Hij tot de verlamde: Tot u zeg Ik, sta op, neem uw bed op en ga naar uw huis.

25  En onmiddellijk stond hij voor hun ogen op, nam hetgeen, waar hij op gelegen had, mede en ging naar zijn huis, God verheerlijkende.

26  En ontzetting beving allen en zij verheerlijkten God, en werden met vrees vervuld, zeggende: Wij hebben heden ongelooflijke dingen gezien. 

God legt dood en vloek op maar ook zegen en leven 

Weer is het nodig om de context goed te lezen om de oorsprong en de ziekte te vinden maar ook de oorzaak van leven en zegen. Het argument is dat God niet klakloos zomaar iemand ziek maakt uit een soevereine impuls. Dat is fatalisme. In elk geval speel de keus van de persoon een sleutelrol.

Ex 15:26  terwijl hij zeide: Indien gij aandachtig luistert naar de stem van de HERE, uw God, en doet wat recht is in zijn ogen, en uw oor neigt tot zijn geboden en al zijn inzettingen onderhoudt, zal Ik u geen enkele van de kwalen opleggen, die Ik de Egyptenaren opgelegd heb; want Ik, de HERE, ben uw Heelmeester.

Ex 23:25  Maar gij zult de HERE, uw God, dienen; dan zal Hij uw brood en uw water zegenen en Ik zal ziekte uit uw midden verwijderen.

De 7:15  De HERE zal alle ziekten van u afwenden, en geen van de boze kwalen van Egypte, die gij kent, zal Hij u opleggen, maar Hij zal die brengen over allen die u haten.

De 28:59  dan zal de HERE u en uw nageslacht ongemeen zwaar tuchtigen met felle, aanhoudende slagen en boze, aanhoudende ziekten. {}

De 28:60  Hij zal alle kwalen van Egypte, waarvoor gij bevreesd zijt, weer over u brengen, zodat zij aan u kleven.

De 28:61  Ook allerlei ziekten en slagen, die in het boek van deze wet niet beschreven zijn, zal de HERE over u doen komen, totdat gij verdelgd zijt.

De 29:22  Dan zullen het volgende geslacht (uw zonen, die na u zullen opstaan) en de buitenlander, die van verre komt, wanneer zij de plagen, en de ziekten zien, die de HERE in dit land heeft doen uitbreken, {}

De 32:24  Als zij uitgeput zijn van honger en verteerd van koortsgloed en dodelijke ziekte, dan zal Ik de tanden der wilde dieren tegen hen loslaten, met het venijn van wat schuifelt in het stof.

2Sa 12:15  Daarop ging Natan naar zijn huis. En de HERE sloeg het kind, dat de vrouw van Uria aan David gebaard had, met een ziekte.

2Kr 21:18  Na dit alles sloeg de HERE hem met een ongeneeslijke ziekte in zijn ingewanden.

1Kon 14:1  In die tijd werd Abia, de zoon van Jerobeam, ziek.

2Kon 1:2  Achazja viel door het traliewerk van zijn bovenvertrek te Samaria, en hij werd ziek. Toen zond hij boden uit en beval hun: Gaat Baal-zebub, de god van Ekron, raadplegen, of ik van deze ziekte zal herstellen. {} {}

2Kon 8:7  Elisa kwam naar Damascus, terwijl Benhadad, de koning van Aram, ziek lag. Toen hem meegedeeld was: De man Gods is hierheen gekomen,

Jes 53:4  Nochtans, onze ziekten heeft hij op zich genomen, en onze smarten gedragen; wij echter hielden hem voor een geplaagde, een door God geslagene en verdrukte.

1Co 11:30  Daarom zijn er onder u velen zwak en ziekelijk en er ontslapen niet weinigen. 

God geeft iemand een boze geest:

God geeft niet zomaar iemand een boze geest. Daar is heel wat aan vooraf gegaan voordat God besluit om zijn woord uit Deut 30:19 in vervulling te laten gaan. Deze tekst laat zien waarom God ervoor kiest om de gekozen, gezalfde koning Saul een boze geest te geven. Hij rebelleerde en daarmee opende hij zichzelf voor demonie. Rebellie is opstand tegenover God en afgoderij is jezelf hoger achten dan God. Jou mening is meer waard dan Gods mening. Je bent je eigen God geworden. Dit is het begin van humanisme (zij geloven dat wij God zijn).  

1Sa 15:23 “Voorwaar, weerspannigheid is zonde der toverij en ongezeggelijkheid is afgoderij en dienen van terafim. Omdat gij het woord des HEREN verworpen hebt, heeft Hij u verworpen, zodat gij geen koning meer zult zijn.” (NBG51) 

Daarna vind je de bijbelteksten die aangeven dat God hem een boze geest liet toekomen. God trok zijn bescherming terug. Gods originele plan werd doorkruist door de rebellie en afgoderij van koning Saul en nu kreeg hij de uitkomst van zijn keuze – dood en vloek.  

1Sa 16:14  Maar van Saul was de Geest des HEREN geweken, en een boze geest, die van de HERE kwam, joeg hem angst aan.

1Sa 16:15  Toen zeiden de dienaren van Saul tot hem: Zie toch, een boze geest Gods jaagt u angst aan;

1Sa 16:16  laat onze heer toch zeggen, dat uw knechten, die in uw dienst staan, iemand zoeken, die op de citer kan spelen. Als dan de boze geest Gods over u komt, moet hij die bespelen, en gij zult u beter voelen. {}

1Sa 16:23  En telkens als die geest Gods over Saul kwam, nam David de citer en speelde; dat schonk Saul verlichting, hij voelde zich beter en de boze geest week van hem.

1Sa 18:10  De volgende morgen greep de boze geest Gods Saul aan, en hij gedroeg zich in het huis als een razende, terwijl David zoals elke dag de snaren tokkelde. Saul had zijn speer in de hand.

1Sa 19:9  Maar de boze geest des HEREN kwam over Saul, toen hij in zijn huis zat, met zijn speer in de hand; en David tokkelde de snaren.  

God maakte Jezus ziek

In de profetieën over Jezus zie je dat het God behaagd om Jezus ziek te maken. Het behagen zat in zijn plaatsvervangende dood en de mogelijkheid dat wij nu kunnen geloven en identificeren met zijn dood en opstanding, en niet in zijn ziek zijn. God zag nakomelingen – ons!

Jes 53:10  Maar het behaagde de HERE hem te verbrijzelen. Hij maakte hem ziek. Wanneer hij zichzelf ten schuldoffer gesteld zal hebben, zal hij nakomelingen zien en een lang leven hebben en het voornemen des HEREN zal door zijn hand voortgang hebben.

Bij Job zie je dat hij dicht bij het einde van zijn strijd zich moest bekeren (Job 42:3-6) voor een hoeveelheid woorden die hij uit onkunde gesproken had, dus is het twijfelachtig Job te nemen als een model van hoe het zit. Zeker het beeld dat God Job “soeverein ziek maakte”  als een soort spelletje tussen God en Satan, heeft weinig grond. Lees ook  “en wat van Job” van Jubilee Uitgevers. Ziekte kwam omdat hij niet in de autoriteit van zijn verbond met God stond. 

Bij de doorn in het vlees van Paulus lezen wij dat het een boodschapper was van Satan (en dus niet van God) 2Co 12:7 die hem gestuurd werd (door Satan) en hem dwarszat. Bij de opsomming van zijn tegenstand 2Co 11: 23-29 wordt geen ziekte genoemd. De context is ook belangrijk. Dat is typisch, want het populaire verhaal dat rondgaat, is dat Paulus ziek was. De boodschapper van Satan zorgde ervoor dat de religieuze Joden de apostel Paulus teisterde zie Hand 13:45, 50, Hand 14:2,4,5,19. Deze tegenstand heeft hem niet geremd want in 2Tim 3:11,12 spreekt de apostel van zijn overwinning over die strijd.

De overige zieke mensen

Rest nog een aantal mensen die ziek werden waar er weinig over een bron of oorzaak bij God of Satan te vinden is.  

1Kon 17:17  Na deze gebeurtenissen werd de zoon van de vrouw des huizes ziek: ja, zijn ziekte werd zeer hevig, totdat er geen adem in hem overbleef.

2Kon 13:14  Elisa lag ziek aan de ziekte, waaraan hij zou sterven. Joas, de koning van Israel, kwam tot hem en weende over hem en zeide: Mijn vader, mijn vader! Wagens en ruiters van Israel!

En in het Nieuwe Testament werd Paulus en zijn team wel eens ziek. De bron of oorzaak wordt hier niet vermeld. Hiermee pretendeert de bijbel geen bewijs te leveren dat God mensen ziek maakt. Het geeft gewoon weinig informatie - en veel ruimte voor aannamen helaas. 

Ga 4:13  Ja, gij weet, dat ik aan u de eerste maal, omdat ik ziek geworden was, het evangelie verkondigd heb,

Flp 2:26  Immers, hij was vol verlangen naar u allen en ook in zorg, omdat gij gehoord hadt, dat hij ziek was.

Flp 2:27  Hij is ook ziek geweest, de dood nabij, maar God heeft Zich over hem ontfermd, en niet alleen over hem, maar ook over mij, opdat ik niet droefheid op droefheid zou hebben.

2Ti 4:20  Erastus is te Korinte gebleven, Trofimus heb ik ziek achtergelaten te Milete. 

Samenvattend: 

1)  Bij ziekte is vaak, zo niet altijd een geest betrokken.

2)  Bij de uitwerping van een ziekte geest werden de patiënten altijd gezond.

3)  God “maakte” mensen ziek omdat die mensen Zijn belofte overtreden.

Komt ziekte nou van God of van de duivel?

Beide,  duivel en God zijn betrokken – maar wij ook. Dat is de grote verassing van deze studie! Wij, met ook onze keus. De duivel om ons te verleiden om tegen Gods wil in te gaan (Eva in de hof van Eden) en God die rechtvaardig is en dood en vloek oplegt als wij rebelleren tegen Zijn wil.  Daarmee geven wij de duivel een “voet”. 

Efe 4:27  en geeft de duivel geen voet.  

Ziekte komt, in veel gevallen, als gevolg van onze keus. Let wel er zijn ook stormen tegen het huis op de rots (lu 6:48), een kwade dag ( Mat 6:34) en veel rampen treffen de rechtvaardige (Ps 34:19). Hier zie je geen keus bij de rechtvaardige. Wel een voorbereiding die hen in veiligheid beschermde.

Ziekte komt als gevolg van de vloek van de wet. Dat in ieder geval 

Belangrijk is eerder: HOE KOM JE VAN DIE ZIEKTE AF?

Weet wie de geneesheer is. Weet dat Hij je nu wil genezen.

Weet hoe hij mensen genas. Weet dat Hij alle zieken geneest.

Weet dat er stevige bijbelse beloften zijn voor genezing. Weet dat wij door Zijn striemen genezen zijn. Jes  

Jes 53:5  Maar om onze overtredingen werd hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrijzelt; de straf die ons de vrede aanbrengt, was op hem, en door zijn striemen is ons genezing geworden.

Mt 8:17  opdat vervuld zou worden, hetgeen gesproken werd door de profeet Jesaja, toen hij zeide: Hij heeft onze zwakheden op Zich genomen en onze ziekten heeft Hij gedragen.

1Pe 2:24  die zelf onze zonden in zijn lichaam op het hout gebracht heeft, opdat wij, aan de zonden afgestorven, voor de gerechtigheid zouden leven; en door zijn striemen zijt gij genezen.

Waar is God in het lijden van de mens ?

De vraag naar de relatie tussen God en het lijden is een veel voorkomende en ook één van de moeilijkste. Deze vraag kan aan een christen gesteld worden, maar een christen stelt hem ook zelf. De psalmen laten zien dat deze vraag alle eeuwen door voor gelovigen zelf een bron van aanvechting is geweest. Maar de vraag naar de relatie van God en het lijden kan niet op één manier benaderd worden. Achter deze vraag gaan verschillende emoties en verlangens schuil.

Omdat verschillende mensen in hun leven op steeds weer andere manieren met lijden te maken krijgen, kan de vraag naar het lijden een heel verschillende kleur hebben. En als de vraag anders is, zal ook onze
zoektocht naar het (een) antwoord steeds weer anders zijn

(a) De vraag kan gesteld worden vanuit onze persoonlijke ervaring met het lijden. Je bent zelf diep geraakt door je eigen lijden. Het is zo pijnlijk, zo zwaar. En dan klinkt als vanzelf de vraag: Waarom toch? Mijn leven zag
er zo goed uit en nu is dat totaal anders geworden? Is dit wel eerlijk?

(b) De vraag kan ook gesteld worden vanuit een verstandelijk zoeken naar God. Je botst tegen de harde werkelijkheid van het lijden om je heen aan. En dan hoor je de bijbel spreken over een almachtige en
liefdevolle God. Hoe is dat met elkaar te rijmen?.

Vijf mogelijke antwoorden

1 Ik wil beginnen met de verstandelijke variant. Hoe kan een almachtige en liefdevolle God het lijden op aarde toelaten? Dit vraagt om een logische doordenking. Er zijn drie beweringen die, zo wordt gezegd, niet
alle drie tegelijk waar kunnen zijn: a) God is almachtig b) God is liefde c) er is lijden in de wereld. Het is dus een argument tegen het bestaan van een almachtige en liefdevolle God, niet tegen het bestaan van God op
zich. Het lijden is een onbetwijfelbaar feit en het is een toestand die niet zou mogen zijn. Waarom schaft God dan het lijden niet af? Of hij kan niet, of hij wil niet. Als hij niet kan, dan is hij niet almachtig. Dan helpt ook geen bidden en smeken, want God kan je nu eenmaal niet helpen. Als hij echter niet wil dan is hij niet liefde. Dan krijg je met een onbetrouwbare, willekeurige, ja sadistische God te maken.

Dit trilemma (almacht, liefde, lijden) is in de theologie en in de filosofie vaak behandeld en staat bekend onder de naam 'theodicee'. Op deze vraag zou je kunnen antwoorden: het lijden hangt intrinsiek met de vrijheid van de mens samen. Een heel groot deel van het lijden hier op aarde komt op de één of andere wijze voort uit het menselijk handelen. Wil je een vrij mens dan moet je het risico, dat deze mens verkeerde dingen doet op de koop toe nemen. De aanwezigheid van het lijden en het kwaad zou dus erop kunnen wijzen dat de mens geschapen is met een eigen wil. Dat is in wezen het antwoord van de bijbel. God heeft de mens geschapen met een vrije wil en zal hem dan ook ter verantwoording roepen. Maar die vrije wil was ook de risicofactor; met de mogelijkheid van zondigen.

2 Dit (voorgaande) antwoord is wel raak, maar niet voldoende. De waaromvraag vormt meestal niet in eerste instantie een intellectuele moeilijkheid maar een existentiële. Waarom moet ik dit meemaken of juist hij/zij …? Een tweede manier waarop de bijbel over het lijden spreekt is als een middel dat God kan gebruiken om iets goeds tot stand te brengen. God hoeft hierin niet de auteur te zijn van het lijden, maar zal het wel altijd gebruiken ten goede. In Zijn wijsheid vormt Hij mensen, dwars door de zonden en tegenslagen heen. 'Hij doet alle dingen meewerken ten goede voor hen die God liefhebben' (Rom. 8:28). De grote vraag bij dit antwoord is: 'Wat is goed voor een mens?'. De bijbel brengt 'goed' altijd in verband met onze relatie met God.

3 Dat God moeilijke dingen in ons leven gebruikt ten goede, heeft ook te maken met de toekomst, die God heeft bereid voor zijn kinderen. Paulus schrijft in Rom. 8:16 'Want ik ben er zeker van dat het lijden van de
tegenwoordige tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid , die over ons geopenbaard zal worden'. Nu wordt het gevormd worden ook betrokken op de eeuwigheid. Ons leven hier op aarde, omringd door de zonde(n),
mag dankzij Jezus Christus uitlopen op een nieuwe hemel en aarde. Daar waar geen plek meer is voor onrecht, uitbuiting, verdriet, pijn, ziekte en dood. Maar ons eigen hart is ook zondig. Je bent niet zomaar gevormd tot een christen. Hoeveel lauwheid, ongeloof, twijfel en noem maar op vullen ons hart. En dwars door dat alles heen, is God met ons bezig. Hij weeft zijn genade in ons leven en is zo bezig ons voor te bereiden op die geweldige toekomst met Hem.

4 Als vierde antwoord noem ik hier het gebed. De (op)gave van het gebed kan een bron van aanvechting zijn, maar ook van verhoring en nabijheid. Als wij ons leven mogen plaatsen in het perspectief van een
vernieuwde toekomst - het Koninkrijk van God - dan mogen wij in geloof ook nu al iets van die bevrijding ervaren in ons hart en leven. Het gebed speelt hierbij een belangrijke rol. Wij mogen bidden om genezing, om
recht en gerechtigheid, om uitredding. Dat is ook een antwoord van God op het lijden. Wij leven ons leven niet vanuit een soort noodlot. Nee, wij leven ons leven met de levende God, die bewogen is om mensen en
ook ons oproept om het goede te blijven zoeken en te doen.

5 Het vijfde antwoord
De vier genoemde antwoorden hebben ieder op zich hun betekenis. Het lijden heeft te maken met de zonde(n) van de mensen. Wij krijgen van God de ruimte om te leven; ja, de ruimte om goed te doen en zelfs
slecht te doen. En dwars door die ruimte heen, regeert God. Hij kan uit het kwade iets goeds laten groeien. Ook hebben wij gehoord van een eeuwigheid, waarin God alles tot z'n recht zal laten komen. En toch … er
blijft genoeg over om mee te tobben. Er is zoveel lijden, vaak ook zo ongelijk verdeeld. Wie zal het kunnen doorgronden?

De HERE is erbij!

Het vijfde antwoord is het eigenlijke antwoord in de bijbel. En dat antwoord is anders dan de vorige vier. God antwoordt niet zoals wij dat graag zouden willen. Hij vraagt om geloof, om vertrouwen. Hij zegt tegen ons: Ik weet ervan. Ik lijd op mijn wijze met je mee. Dat hebben wij vanavond gehoord in de ontmoeting tussen God en Mozes. Het volk Israël is een slavenvolk in Egypte geworden. Onderdrukt, uitgebuit, mishandeld. En dan ontmoet God Mozes op een onverwacht moment en op een ongedachte wijze.

En wat zegt God? Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk er in Egypte aan toe is. Ik heb hun klachten gehoord. Ik weet hoe ze lijden. Ik ben afgedaald en het is tot mij doorgedrongen hoe wreed de Egyptenaren hen onderdrukken. God weet ervan. En God verzet zich er ook tegen. En bij dat verzet, gebruikt Hij mensen. Hier Mozes. Hij moet gaan in opdracht van zijn God. En dan komt dat tere moment dat God aan Mozes vertelt wat
zijn eigenlijke Naam is. JHWH - Ik ben Die ik ben / Ik ben Die er zijn zal. In deze Naam klinken twee eigenschappen van God door. Hij is uniek in Zichzelf. Hij is helemaal Ik. En tegelijk is deze Ik betrokken op zijn
volk. Ik zal er zijn. Op Mij kun je rekenen. Is dat niet ontroerend mooi?!

In Jezus Christus

God laat van Zich horen. De bijbel door. Ik hoor profeten die de mensen oproepen om goed te doen. Zij verzetten zich tegen onrecht en roepen op om op te komen voor de arme, de verdrukte, de weduwe en de wees. In het tweede deel van de bijbel, kom ik Jezus tegen. Hij noemt zich de zoon van God. Hij vertelt de mensen wat God van ons vraagt. Hij laat zien hoe geweldig het is om met God te leven. Hij geneest ook mensen. Hij tekent al iets uit van die vernieuwde toekomst - het Koninkrijk van God. Hij gaat door met zijn werk.

En daarin komt het tot die verschrikkelijke botsing met de leiders van zijn volk. En zo eindigt zijn leven aan een kruis. Wat een verschrikkelijk lijden. Maar op de derde dag horen wij mensen vertellen dat Hij de dood heeft overwonnen. Hij leeft. Hij is de overwinnaar op zonde en dood.

Besluit

Een christen ontkent niet het gewicht van het kwaad en het lijden van deze wereld, integendeel, maar het is voor hem/haar geen argument tegen het geloof in een liefdevolle almachtige God. Omgekeerd juist: God is de bondgenoot in het verzet tegen het kwaad. God is de kracht van de hoop tegen alle hopeloosheid. 

Het vertrouwen in God wordt in stelling gebracht tegen zinloosheid en dood. Zoals gezegd, in existentieel opzicht kunnen ook christenen hiermee worstelen (waar is God?) als lijden hun persoonlijk treft, maar ook dan is de opgestane Christus onze hoop. In de brief aan de Romeinen (hfdst. 8) staat een belofte: In deze hoop zijn we gered. Als we echter nu al zouden zien waarop we hopen, zou het geen hoop meer zijn... Wat zal ons
scheiden van de liefde van Christus? Tegenspoed, ellende of vervolging, honger of armoede of het zwaard?...
De apostel Paulus was er in ieder geval van overtuigd dat niets ter wereld 'ons zal kunnen scheiden van deliefde van God, die Hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Here'.

   Lees ook eens:  Nagedacht over lijden
   Lees hieronder eens verder : Bidden om genezing, of berusten in het kwaad?

De rol van het kwaad.

De Heidelbergse catechismus leert, dat God ons goed en kwaad beschikt, maar altijd voor ons bestwil. "Gezondheid en krankheid" komen "niet bij geval, maar van Zijn Vaderlijke hand ons toe". (1)

De pinkster- en charismatische beweging heeft zich verzet tegen het idee dat God de veroorzaker is van alle ziekte (2). Sommige stromingen binnen de Pinksterbeweging zijn nog een stap verder gegaan. Zij redeneerden als volgt: "God is Goed. Van God komt geen ziekte. Het is de duivel die ons ziek maakt en niet God". Sommigen gingen daarin zo ver, dat ze elke ziekte als manifestatie van demonen beschouwden en spraken van de demon van kanker, de demon van staar enzovoorts (3). Tegen deze duivelse ziektemachten moet je strijden.

Ik geloof niet dat dit "demonologisch ziektebegrip" bijbels is. Het zijn in de bijbel bijna alleen de synoptische Evangeliën en Handelingen, die spreken over demonen die ziekte veroorzaken. Bijvoorbeeld epilepsie, psychische aandoeningen, zintuiglijke stoornissen, koorts en een kromme rug. In deze boeken is heel duidelijk, dat niet iedere ziekte het gevolg is van demonen. Markus 6:13 En zij dreven vele boze geesten uit en zalfden vele zieken met olie en genazen hen
 
Ons lichaam en de rest van de schepping zitten zo in elkaar, dat het onontkoombaar is dat we ziek worden en te zijner tijd ergens dood aan gaan. Daar is de duivel niet voor nodig.

•We hebben een wolk van ziektekiemen om ons heen en zijn daarom uitgerust met een heel ingewikkeld immuunapparaat dat daar strijd tegen levert.

•Bij de vorming van een eicel of een zaadcel wordt een hele bibliotheek aan informatie gekopieerd. Als er ook maar één letter verkeerd wordt gekopieerd, kan het kind een aangeboren afwijking hebben.

•Ons DNA, ons erfelijk materiaal, wordt gedurende ons gehele leven voortdurend beschadigd en gerepareerd. Als er hierbij een fout ontstaat, schiet de fijnregeling van de celdeling tekort en kunnen er kankercellen ontstaan.

Onvolmaaktheid, sterfelijkheid en dood zijn in ons lichaam ingebouwd.

Theologie die alle ziekte als iets bovennatuurlijks, afkomstig van God of duivel beschouwt, sluit niet aan bij de aard van de schepping en het menselijk bestaan. (4) De theologie die hier veel meer bij past is die van schepping en zondeval. Na de zondeval is de aarde vervloekt omwille van de mens, die zelf sinds de zondeval de dood in zijn lichaam meedraagt. In deze wereld is het onontkoombaar dat mensen, net als planten en dieren, ziek worden en dood gaan.

Waarom genezen mensen niet?

Dikwijls is in Pinksteren gesteld dat een christen niet ziek hoefde te zijn. En als hij al ziek was, dan genas God altijd.

Deze opvatting werd rechtstreeks afgeleid van de leerstelling, dat genezing is besloten in de verzoening.

"Goddelijke genezing is een belangrijk deel van het Evangelie. De genezing van ziekten en de bevrijding uit de macht van satan wordt verkregen door de verzoening en is het voorrecht van alle gelovigen". (5)

Chronisch zieken hadden in onze beweging dikwijls een extra probleem. Naast hun ziekte zaten ze vaak met vragen die werden ingegeven door de theologie van genezing in de verzoening. Waarom getuigen zo velen van wonderbaarlijke genezing en blijf ik ziek?

Soms waren de antwoorden, die medegelovigen bedachten om de theologie te redden, ronduit kwetsend voor de zieke.

Voor Osborn (althans de Osborn uit de jaren vijftig) was de vraag, wat er nodig was voor genezing eenvoudig te beantwoorden: geloof! Je moet geloven dat je zult genezen, neen, je moet geloven dat je genezen bent! (6) Als je ziek bent, heb je te weinig geloof. Later werd dit door anderen genuanceerd: geloof moest je gegeven worden (7). Of ook: niet het geloof van de zieke zelf, maar het geloof van degene die met hem bidt is bepalend, want het gelovig gebed zal de lijder gezond maken…..

In een toelichting op de "fundamentele waarheden" van de Broederschap van Pinkstergemeenten uit 1992 wordt een veel genuanceerder houding aangenomen. Dit boekje bespreekt het leerstuk van genezing in de verzoening en stelt dan vast dat we moeten "erkennen, dat er ook gevallen zijn, waar ondanks veel gebed en geloof, geen genezing volgt"(8)

Als genezing een integraal onderdeel uitmaakt van de verzoening, zul je inderdaad de vraag moeten beantwoorden, waarom niet iedereen bij de bekering al geneest.

De Bijbel zelf maakt echter een veel genuanceerder benadering van genezing mogelijk.

Dr K.J. Kraan (9) geeft de pinksterbeweging in overweging om genezing meer uit de opstanding en de verheerlijking te benaderen. Genezing is volgens hem wel begrepen in de verzoening, maar dan op de wijze zoals onze heiliging dit is. Zowel heiliging als genezing zijn in beginsel begrepen in de verzoening, maar worden in dit aardse bestaan niet volledig werkelijkheid.

Dr D. Petts (10) vindt dat het uitgangspunt van genezing in de verzoening opnieuw geformuleerd moet worden. Hij brengt genezing vooral in verbinding met het werk van Gods Geest. Genezing is alleen op indirecte wijze in de verzoening begrepen. De uiteindelijke uitwerking van de overwinning van Christus wordt pas zichtbaar bij de wederkomst. Gelovigen krijgen nu al een voorschot op de erfenis.

In de synoptische evangeliën is genezing naar mijn mening in de eerste plaats een teken van het komende Koninkrijk. Ook wij doen er goed aan, genezing te beschouwen als voorschot op het komende Koninkrijk van God. Dat roept minder vragen op dan wanneer we genezing in de eerste plaats benaderen vanuit de verzoening.

Er is geen principieel verschil tussen "wonderbaarlijke" genezing en "natuurlijke" genezing. Absolute medische uitspraken zijn meestal niet mogelijk. Medische kennis bestaat namelijk voor een groot deel uit statistieken. Voorspellingen over het verloop van een ziekte kun je alleen doen voor grote groepen. In een individueel geval zijn absolute uitspraken onmogelijk. Je kunt nooit zeggen, of iemand door de behandeling of ondanks de behandeling genezen is. Of iemand nou door het gebed of ondanks het gebed genezen is.

In wezen doet het er mijns inziens niet toe waardoor de genezing is bewerkstelligd.

Als iemand van klachten of beperkingen verlost wordt en hij verheerlijkt God, is er een teken van het Koninkrijk opgericht en mogen we God danken.

Berusting of bidden om genezing?

Wanneer je gelooft, dat God ons ook "krankheid" toebedeelt, maar daar het goede met ons mee voorheeft, kun je je afvragen, of het wel goed is om van die krankheid af te komen. Moet ik er niet in berusten?

Anderzijds, als het Gods wil is dat wij genezen, als ziekte een deel is van de vloek van de schepping, mogen we daar dan wel in berusten? (11)

De vraag of je ziekte nou moet aanvaarden, of er juist tegen moet strijden, is in zijn algemeenheid nauwelijks te beantwoorden.

Als iemand broodmager in een laatste stadium van kanker verkeert, is het misschien maar goed dat hij zich voorbereidt op een naderend afscheid. Als iemand een angststoornis heeft die hem invalide maakt, doet hij er goed aan de strijd aan te binden.

Ik denk aan mijn lieve broeder A. Hij had zo'n vrede in zijn hart, nadat hij gehoord had dat hij kanker had en dood zou gaan. Hij had eigenlijk maar één probleem, dat waren zijn broeders en zusters. Die vonden dat hij daar geen vrede mee mocht hebben, maar moest strijden en overwinnen!

Ik verzeker u, dat het sterfbed van A veel meer door rust gekenmerkt werd, dan dat van broeder B, die, uitgemergeld en weggeteerd als hij was, bleef zeggen, dat God hem zou genezen, God zou het zo niet laten aflopen…….

Hoe hier mee om te gaan in het pastoraat?

In het pastoraat gaat het vooral om de relatie. Vandaar uit kunnen we beschrijven welke opstelling van "cliënt" en pastor de genezing bevorderen. Het zijn aan de kant van de cliënt Houding, Motivatie en Verwachting, en aan de kant van de pastor Empathie, Echtheid en Acceptatie (warmte). (12)

Houding, Motivatie en Verwachting

We kunnen meer resultaat van welke therapie ook verwachten, als de cliënt zich meewerkend opstelt, als hij gemotiveerd is om te doen wat de therapie van hem vraagt, en als therapeut en cliënt veel van de therapie verwachten. Iemand die helemaal niets van de dokter verwacht zal minder goed op medicijnen reageren. Anderzijds zijn het juist de kwakzalvers die het de patiënt verwijten als de therapie niet helpt. We zullen heel terughoudend moeten zijn met het doen van een beroep op Motivatie, Houding en Verwachting. We mogen zieken wel vertellen wat een geweldige Heer we hebben. Maar we mogen mensen niet in een kramptoestand brengen.

Empathie, echtheid en acceptatie

•Empathie: is meevoelen. De pastor verplaatst zich in de zieke. Hij verdiept zich er in, hoe die zich voelt. Je gaat beseffen, hoe het is om in die rolstoel te zitten, of om te horen dat je kanker hebt. Empathie zal onze gesprekken helpend, steunend, bemoedigend maken, in plaats van beschuldigend.

•Echtheid, congruentie. Tijdens een gesprek gaat er in mij ook van alles om. Ik kan me ergeren aan iemand. Ik kan me machteloos gaan voelen als iemand zich hulpeloos opstelt. Wanneer ik me daar niet bewust van ben, zal dit toch mijn reacties beïnvloeden. Als ik me dan machteloos voel, ervaar ik irritatie en agressie, en die reageer ik dan op de cliënt af. Bijvoorbeeld door te zeggen dat hij geen geloof heeft, of door te zeggen dat hij moed moet houden. Door congruent te zijn, zul je je bewust zijn van je eigen emoties. Je kunt er dan voor kiezen dat aan de orde te stellen. "Ik merk, dat u de moed al helemaal hebt opgegeven".

•Onvoorwaardelijke acceptatie wordt ook wel warmte genoemd. De ander mag zich aanvaard en geborgen weten, ongeacht zijn opstelling, houding, ongeacht wat er ook met hem is. Onze cliënten zullen moeten ervaren, dat ze ons net zo lief zijn als ze zich open zetten voor genezing, als waneer ze afwijzend zijn.

Samenvatting: Vanuit het enthousiasme over de wonderen die men zag gebeuren, hebben sommigen in het verleden een extreme visie op genezing ontwikkeld. Dit extremisme heeft met name chronisch en ongeneeslijk zieken veel leed berokkend.

Ziekte en dood zijn niet weg te denken uit de door de zonde aangetaste schepping. Genezing moet daarom niet eenzijdig benaderd worden vanuit de leer van de verzoening, maar kan gezien worden als teken van het komende Koninkrijk. Door er op toe te zien, dat empathie, echtheid en acceptatie niet ontbreken in ons omgaan met zieken, voorkomen we schade en scheppen we condities voor herstel.

Nadere toelichting:

1.Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus
2.Kraan noemt zondag 10 een "bedrijfsongeval" (Opdat U genezing ontvangt, Gideon Hoornaar, 3e druk 1974; bladzijde 195 vv)
3.De invloedrijke stroming rondom van de Brink ging hier heel ver in, maar je vindt de gedachte ook in Osborns "Opdat U genezing ontvangt, Gazon Den Haag, ongedateerd, bladzijde 17)
4.Daarmee wil ik niet zeggen dat we afhankelijk zijn van het toeval. Geen musje valt ter aarde zonder dat de Hemelse Vader het weet. Toch verlopen de meeste gebeurtenissen in de schepping op een voorspelbare manier; en is ook ons lichaam in de regel onderworpen aan deze natuurwetten. Zie Parakleet 60, 1996, bladzijde 9 "Geloven in wonderen, de wetenschap voorbij".
5.Fundamentele waarheden, 13, Embregts, "Geloof om op te bouwen", Ezra, Houten 1992; bladzijde 121).
6.Osborn, idem. J v Eenennaam toont in Parakleet 70, 1999 (bladzijde 15) en 71, 1999, bladzijde 15) aan dat het idee dat je moet geloven dat je genezen bent, al merk je daar niets van, afkomstig is van Christian Science; hij noemt het een "wilde kolokwint in de opwekkingstheologie"
7.Price, Charles S "Geloof, gave van God", Gideon Hoornaar jaartal?
8.Embregts, idem, bladzijde125
9.Kraan idem 234
10.Dr David Petts, Genezing en verzoening, Parakleet 51; 1994, bladzijde 7, en Parakleet 52, 1994, bladzijde 3
11.Kraan bladzijde 214, Osborn. bladzijde 17.
12.Prof dr W de Moor, de psychotherapeutische interventie deel I, bladzijde 68, 144; Van Loghem Slaterus Deventer, 19753e druk 1987

Bron: Inleiding van de arts Koos de Geest, vanuit de Broederschap van Pinkstergemeenten in Nederland (BPG), 14 juni 2000 te Lunteren

READ THE BOOK - THE BIBLE CHANGE YOUR LIFE

       

Heer, wees mijn Gids

INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM - AUDIO

Remember all victims of violence worldwide      1  2   3   

GEBED  LEEFREGEL  BELIJDENIS  

DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO

CREATOR

HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS