HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS

                                                    
                            

De Heidelbergse Catechismus

      De vindplaats van materiaal voor Bijbelstudie, geloofstudie, catechese, school, kring, persoonlijk geloof, studie thuis, kerk, club, nieuws, godsdienstonderwijs, zingeving en vooral heel veel mogelijkheden om je Bijbelkennis te vergroten. Blijf niet afhankelijk van anderen maar lees zelf de Bijbel. Investeer in geestelijke rijkdom.

Nieuwsbericht van holyhome.nl

Catechismus                        Catecheselessen

 TIP : Klik op een vraagnummer om het antwoord te krijgen !

Onderwijzing in de Christelijke leer, die in de Gereformeerde Kerken en Scholen geleerd werd en wordt.

Zondag 1

Vraag 1 Wat is uw enige troost, beide in leven en sterven?
Vraag 2 Hoeveel stukken zijn u nodig te weten, opdat gij in dezen troost zaliglijk leven en sterven moogt?

DEEL 1 --- VAN DES MENSEN ELLENDE

Zondag 2

Vraag 3 Waaruit kent gij uw ellende?
Vraag 4 Wat eist de wet Gods van ons?
Vraag 5 Kunt gij dit alles volkomenlijk houden?

Zondag 3

Vraag 6 Heeft dan God den mens alzo boos en verkeerd geschapen?
Vraag 7 Vanwaar komt dan zulke verdorven aard des mensen?
Vraag 8 Maar zijn wij alzo verdorven, dat wij ganselijk onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad?

Zondag 4

Vraag 9 Doet dan God den mens niet onrecht, dat Hij in Zijn wet van hem eist wat hij niet doen kan?
Vraag 10 Wil God zulke ongehoorzaamheid en afval ongestraft laten?
Vraag 11 Is dan God ook niet barmhartig?

DEEL 2 --- VAN DES MENSEN VERLOSSING

Zondag 5

Vraag 12 Aangezien wij dan naar het rechtvaardig oordeel Gods tijdelijke en eeuwige straf verdiend hebben, is er enig middel, waardoor wij deze straf zouden kunnen ontgaan en wederom tot genade komen?
Vraag 13 Maar kunnen wij door onszelven betalen?
Vraag 14 Kan ook ergens een bloot schepsel gevonden worden, dat voor ons betale?
Vraag 15 Wat moeten wij dan voor een Middelaar en Verlosser zoeken?

Zondag 6

Vraag 16 Waarom moet Hij een waarachtig en rechtvaardig mens zijn?
Vraag 17 Waarom moet Hij tegelijk waarachtig God zijn?
Vraag 18 Maar wie is deze Middelaar, Die tegelijk waarachtig God en een waarachtig rechtvaardig mens is?
Vraag 19 Waaruit weet gij dat?

Zondag 7

Vraag 20 Worden dan alle mensen wederom door Christus zalig, gelijk zij door Adam zijn verdoemd geworden?
Vraag 21 Wat is een waar geloof?
Vraag 22 Wat is dan een Christen nodig te geloven?
Vraag 23 Hoe luiden die Artikelen?

Zondag 8

Vraag 24 Hoe worden deze Artikelen gedeeld?
Vraag 25 Aangezien er maar een enig Goddelijk Wezen is, waarom noemt gij den Vader, den Zoon en den Heilige Geest?

VAN GOD DEN VADER EN ONZE SCHEPPING

Zondag 9

Vraag 26 Wat gelooft gij met deze woorden: Ik geloof in God den Vader, den Almachtige, Schepper des hemels en der aarde?

Zondag 10

Vraag 27 Wat verstaat gij door de voorzienigheids Gods?
Vraag 28 Waartoe dient ons dat wij weten dat God alles geschapen heeft en nog door Zijn voorzienigheid onderhoudt?

VAN GOD DEN ZOON EN ONZE VERLOSSING

Zondag 11

Vraag 29 Waarom wordt de Zone Gods Jezus, dat is Zaligmaker genoemd?
Vraag 30 Geloven dan die ook aan de enigen Zaligmaker Jezus, die hun zaligheid en welvaart bij de heiligen, bij zichzelven, of ergens elders zoeken?

Zondag 12

Vraag 31 Waarom is Hij Christus, dat is een Gezalfde, genaamd?
Vraag 32 Maar waarom wordt gij een Christen genaamd?

Zondag 13

Vraag 33 Waarom is Hij Gods eniggeboren Zoon genaamd, zo wij toch ook Gods kinderen zijn?
Vraag 34 Waarom noemt gij Hem onzen Heere?

Zondag 14

Vraag 35 Wat is dat gezegd: Die ontvangen is van den Heiligen Geest, geboren uit de maagd Maria?
Vraag 36 Wat nuttigheid verkrijgt gij door de heilige ontvangenis en geboorte van Christus?

Zondag 15

Vraag 37 Wat verstaat gij door het woordeken: Geleden?
Vraag 38 Waarom heeft Hij onder den rechter Pontius Pilatus geleden?
Vraag 39 Heeft dat iets meer in, dat Hij gekruisigd is geweest, dan of Hij met een anderen dood gestorven ware?

Zondag 16

Vraag 40 Waarom heeft Christus Zich tot in den dood moeten vernederen?
Vraag 41 Waarom is Hij begraven geworden?
Vraag 42 Zo dan Christus voor ons gestorven is, hoe komt het dat wij ook moeten sterven?
Vraag 43 Wat verkrijgen wij meer voor nuttigheid uit de offerande en den dood van Christus aan het kruis?
Vraag 44 Waarom volgt daar: Nedergedaald ter helle?

Zondag 17

Vraag 45 Wat nut ons de opstanding van Christus?

Zondag 18

Vraag 46 Wat verstaat gij daarmede: Opgevaren ten hemel?
Vraag 47 Is dan Christus niet bij ons tot aan het einde der wereld, gelijk Hij ons beloofd heeft?
Vraag 48 Maar zo de mensheid niet overal is waar de Godheid is, worden dan de twee naturen in Christus niet van elkander gescheiden?
Vraag 49 Wat nut ons de hemelvaart van Christus?

Zondag 19

Vraag 50 Waarom wordt daarbij gezet: Zittende ter rechterhand Gods?
Vraag 51 Wat nuttigheid brengt ons deze heerlijkheid van ons Hoofd Christus?
Vraag 52 Wat troost u de wederkomst van Christus om te oordelen de levenden en de doden?

VAN GOD DEN HEILIGEN GEEST EN ONZE HEILIGMAKING

Zondag 20

Vraag 53 Wat gelooft gij van den Heiligen Geest?

Zondag 21

Vraag 54 Wat gelooft gij van de heilige algemene Christelijke Kerk?
Vraag 55 Wat verstaat gij door de gemeenschap der heiligen?
Vraag 56 Wat gelooft gij van de vergeving der zonden?

Zondag 22

Vraag 57 Wat troost geeft u de opstanding des vleses?
Vraag 58 Wat troost schept gij uit het artikel van het eeuwige leven?

VAN DE RECHTVAARDIGMAKING

Zondag 23

Vraag 59 Maar wat baat het u nu dat gij dit alles gelooft?
Vraag 60 Hoe zijt gij rechtvaardig voor God?
Vraag 61 Waarom zegt gij dat gij alleen door het geloof rechtvaardig zijt?

Zondag 24

Vraag 62 Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk daarvan zijn?
Vraag 63 Hoe? Verdienen onze goede werken niet, die God nochtans in dit en in het toekomende leven wil belonen?
Vraag 64 Maar maakt deze leer niet zorgeloze en goddeloze mensen?

VAN DE SACRAMENTEN

Zondag 25

Vraag 65 Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al Zijn weldaden deelachtig maakt, vanwaar komt zulk geloof?
Vraag 66 Wat zijn Sacramenten?
Vraag 67 Zijn dan beide, het Woord en de Sacramenten, daarheen gericht of daartoe verordend, dat zij ons geloof op de offerande van Jezus Christus aan het kruis, als op den enigen grond onzer zaligheid wijzen?
Vraag 68 Hoeveel Sacramenten heeft Christus in het nieuwe Verbond of Testament ingezet?

VAN DEN HEILIGEN DOOP

Zondag 26

Vraag 69 Hoe wordt gij in den Heiligen Doop vermaand en verzekerd dat de enige offerande van Christus, aan het kruis geschied, u ten goede komt?
Vraag 70 Wat is dat, met het bloed en den Geest van Christus gewassen te zijn?
Vraag 71 Waar heeft ons Christus toegezegd dat Hij ons zo zekerlijk met Zijn bloed en Geest wassen wil, als wij met het doopwater gewassen worden?

Zondag 27

Vraag 72 Is dan het uiterlijke waterbad de afwassing der zonden zelve?
Vraag 73 Waarom noemt dan de Heilige Geest den Doop het bad der wedergeboorte en de afwassing der zonden?
Vraag 74 Zal men ook de jonge kinderen dopen?

VAN HET HEILIG AVONDMAAL ONZES HEEREN

Zondag 28

Vraag 75 Hoe wordt gij in het Heilig Avondmaal vermaand en verzekerd dat gij aan de enige offerande van Christus, aan het kruis volbracht, en aan al Zijn goed gemeenschap hebt?
Vraag 76 Wat is dat te zeggen, het gekruisigde lichaam van Christus eten en Zijn vergoten bloed drinken?
Vraag 77 Waar heeft Christus beloofd dat Hij de gelovigen zo zekerlijk alzo met Zijn lichaam en bloed wil spijzen en laven, als zij van dit gebroken brood eten en van dezen drinkbeker drinken?

Zondag 29

Vraag 78 Wordt dan uit brood en wijn het wezenlijk lichaam lichaam en bloed van Christus?
Vraag 79 Waarom noemt dan Christus het brood Zijn lichaam en den drinkbeker Zijn bloed, of het Nieuwe Testament in Zijn bloed, en Paulus de gemeenschap des lichaams en bloeds van Christus?

Zondag 30

Vraag 80 Wat onderscheid is er tussen het Avondmaal des Heeren en de paapse mis?
Vraag 81 Voor wie is het Avondmaal des Heeren ingesteld?
Vraag 82 Zal men ook diegenen tot dit Avondmaal laten komen, die zich met hun belijdenis en hun leven als ongelovige en goddeloze mensen aanstellen?

Zondag 31

Vraag 83 Wat zijn de sleutelen des hemelrijks?
Vraag 84 Hoe wordt het hemelrijk door de prediking des heiligen Evangelies ontsloten en toegesloten?
Vraag 85 Hoe wordt het hemelrijk toegesloten en ontsloten door den Christelijken ban?

DEEL 3 --- VAN DE DANKBAARHEID, DIE MEN GODE VOOR DE VERLOSSING SCHULDIG IS

Zondag 32

Vraag 86 Aangezien wij uit ellendigheid, zonder enige verdienste onzerzijds, alleen uit genade door Christus verlost zijn, waarom moeten wij dan nog goede werken doen?
Vraag 87 Kunnen dan niet zalig worden, die in hun goddeloos ondankbaar leven voortvarende, zich tot God niet bekeren?

Zondag 33

Vraag 88 In hoeveel stukken bestaat de waarachtige bekering des mensen?
Vraag 89 Wat is de afsterving des ouden mensen?
Vraag 90 Wat is de opstanding des nieuwen mensen?
Vraag 91 Maar wat zijn goede werken?

VAN DE WET

Zondag 34

Vraag 92 Hoe luidt de wet des Heeren?
Vraag 93 Hoe worden deze tien geboden gedeeld?
Vraag 94 Wat gebiedt God ons in het eerste gebod?
Vraag 95 Wat is afgoderij?

Zondag 35

Vraag 96 Wat eist God in het tweede gebod?
Vraag 97 Mag men dan ganselijk geen beelden maken?
Vraag 98 Maar zou men de beelden in de kerken als boeken der leken niet mogen dulden?

Zondag 36

Vraag 99 Wat wil het derde gebod?
Vraag 100 Is het dan zo grote zonde, Gods Naam met zweren en vloeken te lasteren, dat God Zich ook over diegenen vertoornt, die, zoveel als hun mogelijk is, het vloeken en zweren niet helpen weren en verbieden?

Zondag 37

Vraag 101 Maar mag men ook godzaliglijk bij den Naam Gods een eed zweren?
Vraag 102 Mag men ook bij de heiligen, of bij enige andere schepselen een eed zweren?

Zondag 38

Vraag 103 Wat gebiedt God in het vierde gebod?

Zondag 39

Vraag 104 Wat wil God in het vijfde gebod?

Zondag 40

Vraag 105 Wat eist God in het zesde gebod?
Vraag 106 Maar dit gebod schijnt alleen van het doodslaan te spreken?
Vraag 107 Maar is het genoeg, dat wij onzen naaste, zoals tevoren gezegd is, niet doden?

Zondag 41

Vraag 108 Wat leert ons het zevende gebod?
Vraag 109 Verbiedt God in dit gebod niet meer dan echtbreken en dergelijke schandelijkheden?

Zondag 42

Vraag 110 Wat verbiedt God in het achtste gebod?
Vraag 111 Maar wat gebiedt u God in dit gebod?

Zondag 43

Vraag 112 Wat wil het negende gebod?

Zondag 44

Vraag 113 Wat eist van ons het tiende gebod?
Vraag 114 Maar kunnen degenen die tot God bekeerd zijn, deze geboden volkomenlijk houden?
Vraag 115 Waarom laat ons dan God alzo scherpelijk de tien geboden prediken, zo ze toch niemand in dit leven houden kan?

VAN HET GEBED

Zondag 45

Vraag 116 Waarom is het gebed den Christenen van node?
Vraag 117 Wat behoort tot zulk een gebed, dat Gode aangenaam is en van Hem verhoord wordt?
Vraag 118 Wat heeft ons God bevolen van Hem te bidden?
Vraag 119 Hoe luidt dat gebed?

Zondag 46

Vraag 120 Waarom heeft ons Christus geboden God alzo aan te spreken: Onze Vader?
Vraag 121 Waarom wordt hierbij gevoegd: Die in de hemelen zijt?

Zondag 47

Vraag 122 Welke is de eerste bede?

Zondag 48

Vraag 123 Welke is de tweede bede?

Zondag 49

Vraag 124 Welke is de derde bede?

Zondag 50

Vraag 125 Welke is de vierde bede?

Zondag 51

Vraag 126 Welke is de vijfde bede?

Zondag 52

Vraag 127 Welke is de zesde bede?
Vraag 128 Hoe besluit gij uw gebed?
Vraag 129 Wat beduidt het woordeken: Amen?

Historische Achtergrond van de Heidelbergse Catechismus

De Heidelbergse Catechismus wordt gebruikt als belijdenisgeschrift (belijden is: naspreken wat God in de Bijbel zegt) in o.a. de Gereformeerde kerken (Vrijgemaakt). De Heidelbergse Catechismus is vertaald in vele talen en is de invloedrijkste en meest geaccepteerde catechismus van de catechismussen die geschreven zijn ten tijde van de Reformatie. Deze Catechismus word veel gebruikt voor onderwijs in de christelijke leer aan de jeugd (catechesatie) maar ook aan de hele gemeente (d.m.v. de catechismus prediking).

De Heidelbergse Catechismus werd geschreven in opdracht van keurvorst Frederick III, die regeerde over de Duitse provincie de Paltz van 1559 tot 1576. In die tijd was er nogal veel discussie rondom de leer van het avondmaal. Frederick III, een aanhanger van Calvijn, nam het initiatief tot het samenstellen van een nieuwe catechismus. Hij gaf deze opdracht aan Zacharius Ursinus (1534-1583), een dogmatiek-professor voor de opleiding van predikanten aan de Heidelbergse Universiteit. Ursinus schreef eerst een Grote Catechismus, waaruit hij daarna een een uittreksel maakte, zijn Kleine Catechismus¹. Ook heeft Caspar Olevianus (1536- 1587), voor korte tijd hoogleraar aan de Heidelbergse Universiteit en daarna hofpredikant, een deel gehad in de samenstelling van de Heidelbergse Catechismus.

Een soort commissie, bestaande uit de leden van de theologische faculteit en enkele vooraanstaande predikanten (waaronder Olevianus), moest het manuscript toetsen dat op basis van beide catechismussen was vastgesteld. In Januari 1563 werd de Catechismus door een speciaal bijeengeroepen synode officieel verklaard. Dit resulteerde in de publicatie van de Heidelbergse Catechismus met een voorwoord van keurvorst Frederick III in februari 1563. De eerste editie was binnen een paar weken uitverkocht. Op wens van Olevianus werd in de tweede editie vraag en antwoord 80 over de roomse mis toegevoegd. Als vierde editie (Nov. 1563) was de Heidelbergse Catechismus opgenomen in de nieuwe kerkorde van de Paltz. Dit was om kerkorderlijke redenen gedaan, met het oog op de catechismus prediking in de middagdiensten.

De Heidelbergse Catechismus werd meegebracht naar Nederland door Petrus Dathenus. Als predikant van de Nederlandse vluchtelingengemeente had Datheen al in het jaar 1563 een vertaling van de derde Duitse editie verzorgd, die hij achter zijn Psalmberijming opnam. In een tweede editie van zijn kerkboek (1566) nam de catechismus zo'n prominente plaats in dat de hele bundel er vaak naar genoemd werd. De beroemde synode van Dordrecht (1618-19) heeft de Heidelbergse Catechismus getoetst en besloot het gebruik van de Heidelbergse Catechismus in de kerken aan te bevelen². Ook werden ondertekeningsformulieren aanvaard, die de ambtsdragers en hoogleraren moesten ondertekenen.

De Amsterdamse predikant Petrus Gabriel moet de eerste geweest zijn die een catechismus preek gehouden heeft. Catechismus prediking werd later voorgeschreven door de Noord-Hollandse provinciale synode van Alkmaar in 1573. Dat gebeurde ook door de synode van Dordrecht (1574), de nationale synode te Dordrecht (1578), de synode van Middelburg (1581) en die van Den Haag (1586)³. De Dordtse synode (1618-19) onderschreef deze regel. Ook vandaag is het nog steeds de gewoonte dat s'middags een catechismuspreek wordt gehouden (Artikel 66 van de Kerkorde).

Op de Dordtse synode (1618-19) werd de tekst van de Heidelbergse Catechismus niet vastgesteld⁴. Dus waren er voor lange tijd verschillende versies en uitgaven in gebruik. Volgens het besluit van de Generale Synode van Kampen (1975) werd een nieuwe, taalkundig gemoderniseerde tekst opgenomen in het Gereformeerd Kerkboek. De definitieve vaststelling van de taalkundig gemoderniseerde tekst van de Heidelbergse Catechismus (inclusief Schriftbewijs) heeft plaatsgevonden op de Generale Synode te Heemse (1984-85). Daarbij werd ook nadrukkelijk uitgesproken dat de schriftplaatsen alleen onderdeel van de belijdenis vormen wanneer ze in de tekst van de catechismus worden geciteerd⁵.

---

¹ Ursinus schreef beide catechismussen in het Latijn. Als bronnen gebruikte hij:
De Catechismus van St. Gallen uit 1527,
de catechismus van Leo Judae (waarin de vragen door de leerlingen gesteld werden),
de Grote Catechismus van Genevegeschreven in 1542 door Calvijn,
de Kleine Catechismus van Maarten Micron (1552),
de Korte Onderzoekinge des geloofsvan A Lasco (1553),
de Emdense Catechismus van A Lasco (1554).
Ook heeft Luthers Kleine Catechismushet eindresultaat van Ursinus' werk beinvloed.
² In de Acta staat het volgende (in tegenwoordige spelling):
'De 147e zitting. 1 mei. Woensdagvoormiddag.
De EE. Gecommitteerden hebben verklaard, dat dit ook de wil was der Hoogmog. Heeren Staten-Generaal, dat de Catechismus van de Paltz, nu over lange tijd in de Nederlandse kerken aangenomen, en dus lang in dezelve geleerd, op dezelfde wijze onderzocht en overzien zou worden; en dat een ieder verklaren zou, of zij meenden, dat in deze Catechismus iets geleerd werd 'twelk met Gods Woord niet zou schijnen overeen te komen. Tot dit einde zijn alle vragen en antwoorden deszelven overlezen, en is ieder gebeden zijn gevoelen van de leer, daarin begrepen, oprechtelijk te willen verklaren.
De 148e zitting. Dezelfde dag namiddag.
Is met eendrachtige en overeenstemmende adviezen, zo der uitheemse als der inlandse theologen verklaard, dat de leer, in de Catechismus van de Paltz begrepen, in alles met Gods Woord was overeenstemmende, en dat in dezelve niets was begrepen, 'twelk zou schijnen, als daarmee niet overeenkomende, te moeten veranderd of verbeterd worden; en dat deze Catechismus een zeer wel gesteld kort begrip was der rechtzinnige Christelijke leer, zeer wijselijk in orde gebracht, niet alleenlijk naar 't begrip der tedere jonkheid, maar ook tot bekwame onderwijzing dergenen die tot hun jaren waren gekomen. En dat dezelve derhalve met grote stichting in de Nederlandse Kerken mocht geleerd, en in alle manieren behoorde gehouden te worden'.
³ De synode van de provincie Gelderland in 1583 ging zelfs zover dat uitgesproken werd dat de boeren, die onwillig waren om naar de middagdienst (waarin catechismus prediking gehouden werd) te komen, door de politie moesten worden gehaald en naar de kerk worden gebracht.
⁴ De tekst van de Nederlandse Geloofsbelijdenis wel.
⁵ Acta artikel 181.

.

Uitleg over de Heidelberger Catechismus met bijbehorende vragen voor de jongere catechisanten:

Over Zondag 27

Over Zondag 28

Over Zondag 29

Over Zondag 32

Over Zondag 33

Over Zondag 34

Over Zondag 35

Over Zondag 37

Over Zondag 46

Over Zondag 47

Over Zondag 52

Uitleg over de Heidelberger Catechismus met bijbehorende vragen voor de oudere catechisanten:

Over Zondag 18

Over Zondag 19

Over Zondag 20

Over Zondag 23

Over Zondag 24

Over Zondag 25

Over Zondag 26

Over Zondag 28

Over Zondag 37

Over Zondag 47

In 2013 vierden we 450 jaar Catechismus

De Heidelbergse Catechismus behandelt geloofsthema’s die nog steeds diep ingrijpen. Velen, ook in het buitenland, hechten er grote waarde aan.

Hier dan ook beschikbaar in de volgende talen:

Arabic  Great Britain  France  South Africa

 Armenian Burmese Czech Dansk 

 Finnish  Frysian

 Greek  Hebrew  Hindi Hungarian 

 Indonesian 

 Italian  Korean  Kroatic Maltees 

 Mandarin 

 Dutch  Polski Portugese  Pubjabi

 Romanian

 Russian  Slovanian  Spanish 

Filippanian

 Tamil Turki  Vietnamese  Swedish

DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN

 READ THE BOOK - THE BIBLE CHANGE YOUR LIFE

       

Heer, wees mijn Gids

INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM

Remember all victims of violence worldwide   

GEBED  LEEFREGEL  BELIJDENIS  

DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO

CREATOR

HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS