Uit het evangelie volgens Lukas:

1 Hij richtte zich ook tot zijn leerlingen: ‘Er was eens een rijke man die een rentmeester had en te horen kreeg dat de rentmeester zijn eigendommen verkwistte. 2 De rijke man riep de rentmeester bij zich en zei tegen hem: “Wat hoor ik over jou? Leg verantwoording af van je beheer, want je kunt niet langer rentmeester blijven.” 3 Toen zei de rentmeester bij zichzelf: Wat moet ik doen nu mijn heer mij het beheer afneemt? Werken op het land kan ik niet, en voor bedelen schaam ik me. 4 Maar ik weet al wat ik moet doen om ervoor te zorgen dat de mensen, wanneer ik van mijn beheerderstaak ben ontheven, mij bij hen thuis ontvangen. 5 Een voor een riep hij de schuldenaars van zijn heer bij zich. De eerste vroeg hij: “Hoeveel bent u mijn heer schuldig?” 6 “Honderd vaten olijfolie,” antwoordde de schuldenaar. De rentmeester zei tegen hem: “Hier is uw schuldbewijs, ga zitten en maak er gauw vijftig van.” 7 Daarna vroeg hij aan de volgende schuldenaar: “En u, hoeveel bent u schuldig?” “Honderd balen graan,” luidde het antwoord. De rentmeester zei: “Hier is uw schuldbewijs, maak er tachtig van.” 8 En de heer prees de oneerlijke rentmeester omdat hij slim had gehandeld. De kinderen van deze wereld gaan immers slimmer met elkaar om dan de kinderen van het licht. 9 Ook ik zeg jullie: maak vrienden met behulp van de valse mammon, opdat jullie in de eeuwige tenten worden opgenomen wanneer de mammon er niet meer is.

10 Wie betrouwbaar is in het geringste, is ook betrouwbaar als het om veel gaat, en wie oneerlijk is in het geringste is ook oneerlijk als het om veel gaat. 11 Als jullie onbetrouwbaar blijken in de omgang met de valse mammon, wie zal jullie dan werkelijk belangrijke dingen toevertrouwen? 12 En als jullie onbetrouwbaar blijken met wat een ander toebehoort, wie zal jullie dan geven wat jullie zelf toekomt? 13 Geen enkele knecht kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.’

14 De farizeeën, die geldzuchtig waren, hoorden dit alles aan en ze haalden honend hun neus voor hem op. 15 Maar Jezus zei tegen hen: ‘U wilt bij de mensen altijd voor rechtvaardig doorgaan, maar God kent uw hart. Wat bij de mensen in hoog aanzien staat, is een gruwel in de ogen van God.
16 De Wet en de Profeten gaan tot aan Johannes: sindsdien wordt het koninkrijk van God verkondigd, en iedereen wordt met klem genodigd binnen te komen. 17 Maar nog eerder vergaan hemel en aarde dan dat er ook maar één tittel van de wet wegvalt. 18 Wie zijn vrouw verstoot en met een ander trouwt, pleegt overspel, en ook wie trouwt met een vrouw die door haar man is verstoten, pleegt overspel.

19 Er was eens een rijke man die gewoon was zich te kleden in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde. 20 Een bedelaar die Lazarus heette, lag voor de poort van zijn huis, overdekt met zweren. 21 Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man; maar er kwamen alleen honden aanlopen, die zijn zweren likten. 22 Op zekere dag stierf de bedelaar, en hij werd door de engelen weggedragen om aan Abrahams hart te rusten. Ook de rijke stierf en werd begraven. 23 Toen hij in het dodenrijk, waar hij hevig gekweld werd, zijn ogen opsloeg, zag hij in de verte Abraham met Lazarus aan zijn zijde. 24 Hij riep: “Vader Abraham, heb medelijden met mij en stuur Lazarus naar me toe. Laat hem het topje van zijn vinger in water dompelen om mijn tong te verkoelen, want ik lijd pijn in deze vlammen.” 25 Maar Abraham zei: “Kind, bedenk wel dat jij je deel van het goede al tijdens je leven hebt ontvangen, terwijl Lazarus niets dan ongeluk heeft gekend; nu vindt hij hier troost, maar lijd jij pijn. 26 Bovendien ligt er een wijde kloof tussen ons en jullie, zodat wie van hier naar jullie wil gaan dat niet kan, en ook niemand van jullie naar ons kan oversteken.” 27 Toen zei de rijke man: “Dan smeek ik u, vader, dat u hem naar het huis van mijn vader stuurt, 28 want ik heb nog vijf broers. Hij kan hen dan waarschuwen, zodat ze niet net als ik in dit oord van martelingen terechtkomen.” 29 Abraham zei: “Ze hebben Mozes en de profeten: laten ze naar hen luisteren!” 30 De rijke man zei: “Nee, vader Abraham, maar als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen.” 31 Maar Abraham zei: “Als ze niet naar Mozes en de profeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat.”’

De onrechtvaardige rentmeester  (Lc 16,1-13)

Jezus was een buitengewoon verteller. Hij wist dat verhalen sprekender zijn dan geleerde uiteenzettingen. Daarom verkondigde hij zijn boodschap meestal met gelijkenissen of parabels, eenvoudige verhaaltjes uit het dagelijks leven, die iedereen kon verstaan.

Wie een parabel begint te vertellen, wekt de indruk dat hij plots over iets anders begint. De toehoorder vraagt zich af wat dat vreemde verhaal hier komt doen. Een parabel vertelt met opzet vaak ongewone en tegenstrijdige dingen, die de luisteraar schokken of ergeren. Juist daardoor zet hij je aan het denken. Hij dwingt je om je eigen manier van leven in vraag te stellen. Hij plaatst je voor de keuze tussen twee levenswijzen of –mogelijkheden. De Toehoorder moet kiezen tussen zijn eigen standpunt en het standpunt van Jezus. Met andere woorden:een parabel bevat een oproep om voortaan anders te leven.

Sterk verhaal
 
We weten niet wanneer Jezus deze gelijkenis verteld heeft. Misschien knoopte hij aan bij een voorval dat zijn leerlingen hem vol verontwaardiging verteld hadden. De reactie van Jezus is zo vreemd. Hij vertelt een zo mogelijk nog sterker verhaal:het verhaal van de onrechtvaardige rentmeester, die het bezit van zijn heer erdoor jaagt. Hij wordt door zijn heer op het matje geroepen om rekenschap af te leggen. De rentmeester voelt het mes op de keel. Hij blijft echter niet bij de pakken zitten. Beslist, maar gewetenloos treft hij onmiddellijk maatregelen. Om zijn toekomst te verzekeren, gaat hij heel gewiekst en slim te werk. Aan de schuldenaars van zijn baas scheldt hij een gedeelte van hun schuld kwijt. Wie honderd vaten olijfolie schuldig was, moet er maar vijftig teruggeven. Van honderd zakken tarwe, maakt hij er tachtig. Natuurlijk is deze handelwijze onrechtvaardig. Maar zo hoopt de pientere rentmeester na zijn ontslag bij deze nieuwe vrienden terecht te kunnen.

Verrassing
 
Nu volgt de verrassing. Jezus keurt deze oneerlijke rentmeester niet af, nee, hij prijst hem zelfs. Maar let goed op:Jezus keurt niet de oneerlijke handelwijze van de rentmeester goed. Hij noemt hem niet voor niets de ‘onrechtvaardige’ rentmeester. Maar toch, zegt Jezus tot zijn leerlingen, hebben jullie van deze gewetenloze bedrieger iets te leren. Jullie zouden in dienst van het koninkrijk der hemelen, dat is de toekomstige nieuwe wereld van God, even vastberaden en vindingrijk moeten zijn. In de crisissituatie die de rentmeester overkwam, ging hij niet moedeloos bij de pakken neerzitten. Hij nam beslist en stoutmoedig maatregelen om zich een nieuw bestaan op te bouwen. Neem daar gerust een voorbeeld aan, zegt Jezus tot zijn leerlingen. In dienst van het koninkrijk der hemelen, in dienst van de liefde, in dienst van de betere wereld die God wil, zouden jullie even vindingrijk en vastberaden moeten zijn. Christenen zouden met evenveel overleg en doorzicht moeten handelen in dienst van het goede als deze onrechtvaardige rentmeester in dienst van het kwade. Maar dat is helaas niet altijd zo. De kinderen van deze duistere wereld zijn vaak vindingrijker en creatiever dan de kinderen van het licht. Het zou juist andersom moeten zijn.

Verbeeldingskracht naar Jezus’voorbeeld
 
Christenen zouden steeds nieuwe middelen en nieuwe wegen moeten bedenken om het hart van de moderne mens te raken met de boodschap van Jezus. Dat is niet gemakkelijk. Ze kijken het best naar Jezus zelf. Niemand was zo creatief en vindingrijk om mensen te helpen als Jezus. In alle omstandigheden reageert hij trefzeker en attent. Hij doorziet alle mensen tot in het diepste van hun hart, want voor Jezus is een mens waard wat hij waard is in zijn hart. In Gods naam wil hij de wereld veranderen, beter en mooier maken. Daarom verlegt hij voortdurend de grenzen. Hij duldt geen middelmatigheid, geen sleur, geen passief afwachten. Iedereen moet voortdurend waakzaam zijn om op een nieuwe manier te gaan leven.

Durf

Jezus durft te geloven in de mogelijkheden van eenvoudige en gewone mensen. Hij kiest ongeschoolde vissers uit om van hen zijn rondreizende predikers te maken. En met welk resultaat! Op de sabbat moest je eigenlijk je handen vrijhouden om God te dienen. Maar Jezus durft het anders te doen. Ook op de sabbat helpt Hij zieken en mensen met problemen. Hij geneest hen en zegt: ‘De sabbat is er voor de mens en niet de mens voor de sabbat’ (Mc 2,27).

Dat is ongetwijfeld de meest menselijke uitspraak die Jezus ooit gedaan heeft!

Hoop
 
Jezus geeft nooit op. Tegenslagen sporen hem telkens weer aan tot nieuwe ontdekkingen. Ondanks alles blijft hij dromen van een rechtvaardige en betere wereld. Niets of niemand kan hem deze droom uit het hoofd praten. Zelfs zijn sterven wordt een nieuwe, laatste mogelijkheid om het koninkrijk van zijn Vader dichterbij te brengen. Vanop het kruis blijft hij geven en vergeven, blijft hij mensen aan elkaar schenken. Het is bijna niet te geloven. Hoe kan de liefde van een mens zo creatief en vindingrijk zijn! Alles hebben we van Jezus te leren. Hij is de ‘rechtvaardige’ rentmeester, die de goederen van zijn Heer goed en creatief beheert.

En wij?
 
Van deze gelijkenis gaat een sterke oproep uit. Hoe kunnen wij thuis en op school creatief en vindingrijk zijn? Hoe kunnen wij een betere school en een betere thuis maken?