Uit het evangelie volgens Mattheüs:

36 Vervolgens ging Jezus met zijn leerlingen naar een plek die Getsemane genoemd werd. Hij zei: ‘Blijven jullie hier zitten, ik ga daar bidden.’ 37 Hij nam Petrus en de twee zonen van Zebedeüs met zich mee. Toen hij zich bedroefd en angstig voelde worden, 38 zei hij tegen hen: ‘Ik voel me dodelijk bedroefd; blijf hier met mij waken.’ 39 Hij liep nog een stukje verder, knielde toen en bad diep voorovergebogen: ‘Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt.’ 40 Hij liep terug naar de leerlingen en zag dat ze lagen te slapen. Hij zei tegen Petrus: ‘Konden jullie niet eens één uur met mij waken? 41 Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak.’ 42 Voor de tweede maal liep hij van hen weg en bad: ‘Vader, als het niet mogelijk is dat deze beker aan mij voorbijgaat zonder dat ik eruit drink, laat het dan gebeuren zoals u het wilt.’ 43 Toen hij terugkwam, zag hij dat ze weer sliepen, want ze waren door vermoeidheid overmand. 44 Hij liet hen achter, liep opnieuw wat verder en bad voor de derde maal, met dezelfde woorden als daarvoor. 45 Daarna voegde hij zich weer bij de leerlingen en zei: ‘Liggen jullie daar nog steeds te slapen en te rusten? En dat terwijl het ogenblik nabij is waarop de Mensenzoon wordt uitgeleverd aan zondaars. 46 Sta op, laten we gaan; kijk, hij die mij uitlevert, is al vlakbij.’
47 Nog voor hij uitgesproken was, kwam Judas eraan, een van de twaalf, in gezelschap van een grote, met zwaarden en knuppels bewapende bende, die door de hogepriesters en de oudsten van het volk was gestuurd. 48 Met hen had zijn verrader een teken afgesproken. ‘Degene die ik kus,’ had hij gezegd, ‘die is het, die moet je gevangennemen.’ 49 Hij liep recht op Jezus af, zei: ‘Gegroet, rabbi!’ en kuste hem. 50 Jezus zei tegen hem: ‘Vriend, ben je daarvoor gekomen?’

JEZUS WORDT GEVANGEN GENOMEN MET EEN JUDASKUS

Jezus opzettelijk door Judas verraden en aangewezen

Judas… Wie kent hem niet?? Iedereen toch.
Iedereen kent Judas als die karakterloze verrader. (Luk.22:48; vergelijk Joh.6:70-71)
En als die geldzuchtige dief. (Vergelijk Johannes 12:4-6!)
Bekend in ons taalgebruik. Het werkwoord ‘judassen’ is treiteren.
Vele talen kennen het begrip ‘judaskus’ voor een hypocriete begroeting.
Nu nog door de Italiaanse maffia gebruikt, als ‘doodskus’ bij onderlinge afrekeningen.
‘Judasloon’, geld dat door verraad gekregen is.
In de plantkunde is dat zelfs bekend als de ‘judaspenning’.
Logisch dat geen enkele baby de naam ‘Judas’ krijgt.
Maar is dat wel helemaal terecht??

Judas, het zwarte schaap in de kring rondom Jezus.
Door Jezus zelf gekozen als discipel.
(Lukas 6:16 “Judas Iskariot, die de verrader geworden is”; vergelijk Matth.10:4, Mark.3:19)
Een van de belangrijkste, want Judas had het beheer over het geld. Al was dat vaak niet veel.
Jezus en zijn discipelen werden vooral onderhouden, door een paar flinke vrouwen.
Zelf hecht de Here Jezus helemaal niet aan geld. Hij stuurt zijn discipelen op pad zonder portemonnee of reistas, en zonder extra kleren…

Judas was de zoon van Simon Iskariot. Vader en zoon hebben vaderlandse namen.
Namen van beroemde verzetsstrijders.
Leiders van de Maccabeeën, die in opstand waren gekomen tegen de Romeinse overheersers.
De achternaam betekent waarschijnlijk: ‘Man uit Kariot’.
Een dorpje in Judea, ten zuiden van Hebron, ten oosten van Gaza.
Judas was een eenling in de groep discipelen, de enige Judeeër.
De anderen kwamen allemaal uit Galilea…
Zowel karakter als dialect waren verschillend…
Het is daarom zeer waarschijnlijk dat Judas in deze nieuwe profeet Jezus, de man zag die het Joodse achter zich zou kunnen krijgen, om Israël opnieuw te bevrijden van de Romeinen.
Deze man Jezus uit Nazareth, die toch hele wonderbaarlijke dingen kon doen.
Johannes de Doper had toch in de woestijn gepreekt dat na hem De Sterkere zou komen…
Judas had een hooggespannen verwachting van de komende Messias (zie Jesaja 11!).
En die verwachting leefde vooral in Judea, dicht bij de hoofdstad Jeruzalem…

Alleen bij Judas stapelde de ene ergernis zich op de andere.
Zijn teleurstellingen groeiden zo tot een grote frustratie.
Dan maar een laatste wanhoopsdaad. En deze Jezus voor het blok zetten.
Alsof Hij gevangen genomen wordt.
Dan moet Jezus zijn macht toch wel laten zien, en alsnog koning worden.
Maar het liep heel anders dan Judas dacht.
[Dat blijkt later als Judas zijn verradersloon in de tempel gooit en zich ophangt. (Mat.27:3-10; Hand.1:16-20) Dit was dus toch niet de bedoeling. Hoewel hij instemt met het doel van de overpriesters…]
Maar Judas was niet de enige discipel die moeite had om Jezus echt te volgen…
Hoe vaak bekvechten de andere discipelen niet?!
Bij dat laatste Pascha nog…
Nu gaat het gebeuren. Jezus koning, de taken moeten verdeeld.
Wie krijgt het beste plekje…?
En hoewel Jezus de voeten van zijn eigen discipelen gaat wassen, begrijpen zij Jezus nog niet.

Dit is niet het enige. Er waren ook financiële problemen.
Jezus en zijn discipelen waren en leefden arm.
Judas stal ook nog uit hun kas, wat niemand wist.
En dan komt daar bij die maaltijd ‘zo’n vrouw’… Maria heet ze.
En breekt daar een kruik met enorm dure parfumolie.
Een kapitaal, vast alles wat Maria heeft.
Ze giet dat eerst over Jezus’ hoofd, en daar over zijn hele lichaam.
Een uitgebreide zalving, het hele huis ruikt naar deze dure nardusmirre…
[Net als de Wijzen uit het Oosten aan de baby Jezus gebracht hadden!]
Wat is dit?
Ben ik dan toch al die tijd achter een verkeerde profeet aangelopen, denkt Judas.
Er waren veel meer rondreizende profeten in die tijd…
Die kostbare parfumolie kostte een heel jaarsalaris van een eenvoudige arbeider!!
Verspilling van zoveel geld.
Dat hadden we ook aan de armen kunnen geven. (En in mijn zak, denkt Judas. Zie Joh.12:4-6)

Er breekt iets bij Judas. En Judas geeft ruimte voor kwade gedachten en kwade plannen.
En de duivel neemt bezit van Judas. Judas geeft het met de oversten en priesters bespreken.
Dat komt goed uit, want zij hadden ook al kwade plannen tegen deze Jezus. Oproerkraaier!
Met opzet verraadt Judas zijn Meester, met een intieme kus als begroeting van vrienden.
In het donker van de nacht van die Witte Donderdag.
In die hof van Getsemané, de olijvenboomgaard, net buiten Jeruzalem.
Mooi rustig, geen oproer onder het volk en alle gasten, voor de Pascha-viering van vrijdag…
Het verradersloon wat Judas kreeg, was een kleine helft van de waarde van die nardusmirre.
Wilde Judas daarmee de kas van Jezus en zijn discipelen aanvullen??
Het wordt uiteindelijk gebruikt voor zijn begrafenis: ‘bloedgrond’ genoemd. (Matth.27:6-8 en Hand.1:19)

We komen bij het tweede punt van de preek:

Jezus vrijwillig door Judas verraden en aangewezen

Wat doet de Here Jezus? Wat wist de Here Jezus?
Waarom koos de Here Jezus ook Judas uit als discipel?
Had Jezus Judas niet tegen kunnen houden of kunnen bekeren?
Dan kun je zeggen: zo moest het wel gaan. Zo had God het toch bepaald.
En anders was Jezus niet gevangen genomen, verhoord en naar het kruis geleid.

Het is inderdaad allemaal naar Gods Raad gegaan.
En zo moest het ook gaan omdat de Schrift, Gods Woord, in vervulling moest gaan.
Zoals dat onder anderen staat in Psalm 41, die wij gezongen hebben.
“Degene die met mij het brood eet, heeft zijn hiel tegen mij opgeheven.”
Een psalm van David.
En dan zal koning David zeker aan zijn vriend en raadsman Achitofel gedacht hebben.
Achitofel deed mee met de opstand en staatsgreep van zoon Absalom.
En Achitofels raad was duur en waardevol in die tijd.
Maar God verijdelt die raad, door Husai en op het gebed van David.
Achitofel kan niet ermee leven dat zijn plan mislukt is, dat er niet meer naar zijn raad geluisterd wordt. Achitofel ziet maar 1 uitweg: hij heeft zich opgehangen…
Net als Judas…!

Judas doopte met Jezus de matses, dat stukje ongezuurde brood in de charosethsaus.
De bruine saus van de zure mierikwortel met rozijnen.
Aan het begin van de Pascha-viering het teken van de bittere tijd in Egypte.
Judas zal een bittere brok in zijn keel hebben gehad, toen Jezus dat zei.
De discipelen hadden niets door, want iedereen doopte zijn matses in die schaal met saus.
En ook toen Judas wegging hadden de discipelen nog niets door.
Judas, de penningmeester, ging nog zeker wat te kopen halen.
Of hij bracht in de tempel nog snel een grote gift voor de armen.
Dat deden de mensen wel vaker aan de vooravond van het Pascha-feest.

De Here Jezus had Judas altijd al door.
De Here Jezus waarschuwde al veel eerder dat er een duivel onder de discipelen was. (Joh.6:70-71)
En ook nu tijdens deze laatste gezamenlijke maaltijd geeft Jezus het duidelijk aan.
Niet iedereen is rein. Want Jezus wist wie Hem verraden zou. (Joh.13:10-11)
Ik spreek niet van u allen. Ik weet wie Ik heb uitgekozen, maar het schriftwoord moet vervuld worden… (zie boven ‘de opgeheven hiel’; Joh.13:18)
De Here Jezus zegt dit van te voren, opdat Zijn discipelen het later zullen begrijpen.
En echt in Jezus gaan geloven

Maar vrijwillig ging Jezus deze weg.
Jezus heeft Judas niet tegen gehouden. Hij stuurde Judas zelfs weg.
Wat je doen wilt, doe dat snel! (Joh.13:27)
Judas had zijn plan al gemaakt. Judas had al een afspraak voor verraad liggen.
In de nacht. Het uur en de macht van de duisternis…
Verschillende keren staat er in de bijbel dat ‘de satan in Judas vaart’. (Luk.22:3; Joh.13:2, 27)
Voor, tijdens en na deze Paschamaaltijd.
Nog voor het geslachte en gebraden Paaslam wordt gegeten gaat Judas al weg…
Judas heeft geen deel aan dit eerste Avondmaal…

Vrijwillig ging Jezus deze weg. Ook bij zijn arrestatie.
Zonder geweld, liet Jezus zich vrijwillig verraden met een Judaskus, en vrijwillig boeien.
Helemaal alleen.
Want zijn discipelen vluchtten weg op dat moment. (Zie andere evangeliën.)
Lijdenstijd. Een naaste discipel verraadt Jezus, en de anderen laten Hem in de steek!

We komen bij het derde punt van de preek:

Jezus voor ons door Judas verraden en aangewezen

Wat betekent dit hele verhaal nu voor ons?
Judas is bekend, maar hoe gaan wij verder?
Waarschuwing om geen verraders van Jezus te zijn?
Blijven wij moeite houden met de uitverkiezing?
Zo van: het kon toch ook niet anders, als God het zo wilde?

Judas, de man uit Kariot, is een onmisbare figuur in de regie van het drama van de verlossing.
Zonder Judas geen verraad, geen kruisdood, geen opstanding en geen Christelijk Pasen.
Dit alles kon Judas niet weten. Hij ontdekte dat zijn eigen regie totaal uit de hand liep.
Jezus verzette zich niet. Jezus deed geen wonder.
Al liet Hij wel even zijn macht zien in die hof…
En al genas Hij het oor van die soldatenslaaf Malchus.

Uiteindelijk murw geslagen en bloedend hangt Jezus straks aan het kruis.
Judas heeft razende spijt, gooit zijn verradersloon met een machteloos gebaar terug in de tempel. En Judas sterft nog eerder dan zijn Meester…
Hangend aan een touw bij de vuilnisbelt van Jeruzalem.
In Bethanië hing nog de bitterzoete geur van die dure mirreolie…

Dit hele verhaal staat in het teken van: de verzoeking.
Tot twee keer toe waarschuwt Jezus zijn discipelen: Bidt dat gij niet in verzoeking komt. (Lukas 22:40+46)
En dat ging niet alleen over het slapen van die discipelen op de olijfberg.
Want bij zijn gevangenneming noemt Jezus dit het uur en de macht van de duisternis.
Het gaat om het grote gevecht met de Satan, die grote tegenstander van God, die Judas in zijn greep kreeg.
Als je leerling van Christus wil zijn: Bidt dan dat je niet in die verzoeking komt!
Bidt dat je Jezus niet zult verraden.
Bidt om de macht en de kracht van het licht, van God de Heilige Geest.

Want zo moest het wel gaan.
Maar toch is hier meer aan de hand.
Judas heeft een eigen verantwoordelijkheid, om voor dit kwaad te kiezen.
En ook om deze verkeerde uitweg van ophanging te kiezen.
De Satan blijft de grote onruststoker, juist in de gemeente van Christus.
Juist bij u en jou als je dicht bij Jezus wil leven.
Maar God blijft de leiding houden.
En wij mogen het kwaad nooit op God afschuiven!!
Gods Zoon, de Zoon van de mens, droeg alle kwaad. Gods straffende toorn over al onze zonden. In onze plaats…!

Judas, verraadt jij de Zoon van de mens met een kus?
Geladen woorden, een laatste oproep tot besef van dit kwaad.
En een waarschuwing aan de andere discipelen…
Jezus ging alleen Zijn weg… Verder… Voor ons.

Dat is volgens mij niet in filmbeelden te vangen!
Jezus heeft alles meegemaakt. Zelfs verraad uit eigen kring!
Het diepste lijden is het gevecht met de koning van de duisternis!
Dat komt nog op Goede Vrijdag.
Maar ons geloof is dan toch: opdat wij nooit meer alleen zullen zijn.
Opdat God ons nooit meer alleen laat.
En zodat Christus tot in het diepste met ons kan meevoelen.
Zo’n Hogepriester hebben wij!
Geloof als een kind.
Dan hoef je geen antwoord op àl je (twijfel)vragen te hebben…