15 augustus IS de dag dat de katholieke Kerk (de datum in de orthodoxe Kerk weet ik niet) het hoogfeest van de Maria Tenhemelopneming viert (in de volksmond ook wel mariahemelvaart).

Maria is met ziel en lichaam ten hemel opgenomen als Moeder van Gods Zoon, die in haar zondeloos lichaam het vlees had aangenomen. Omdat zij de erfzonde niet kende, was het passend dat Maria de gevolgen van de erfzonde niet moest ondergaan, onder andere de pijnlijke scheiding van ziel en lichaam bij de dood en de daaropvolgende ontbinding van het lichaam. Haar stoffelijk lichaam heeft de ontbinding niet gekend, evenmin als het lichaam van haar goddelijke Zoon.  

Bij haar “inslapen”, zoals de oosterse Kerk het noemt, werd haar stoffelijk lichaam ogenblikkelijk omgevormd in het verheerlijkte verrijzenislichaam, dat sindsdien door zovele zieners vooral de voorbije 150 jaar, werd gezien tijdens haar verschijningen. Maria heeft de lichamelijke dood met al haar leed niet ondergaan, wel is ij onder het kruis in haar hart gestorven met haar Zoon, als medeverlosseres. Een historisch bewijs voor het mysterie van haar  tenhemelopneming is wel het feit dat er nooit sprake is geweest van een  graf waarin haar lichaam begraven zou zijn geweest. De nieuwe Adam, Christus, en de nieuwe Eva, Maria, hebben door hun offer aan de mensheid de schoonheid en gaafheid van het lichaam teruggeschonken, dat tengevolge van de zondeval van de eerste Adam en Eva, moest sterven en ontbinden.

Het is een Hoogfeest

Maria-Tenhemelopneming wordt in de RK-Kerk jaarlijks gevierd op 15 augustus. In het Nederlands taalgebied wordt het feest in de volksmond ook wel Maria-Hemelvaart genoemd. Herdacht wordt dat Maria, de moeder van Jezus, aan het einde van haar aardse leven door God in de hemel werd opgenomen. Spreken van een hemelvaart is dus minder correct, omdat Maria niet op eigen kracht ‘opsteeg’, maar door God aan de aardse werkelijkheid werd onttrokken. Dit geloofsgegeven is voor de Rooms-Katholieke Kerk zo belangrijk dat Maria-Tenhemelopneming net als Kerstmis een liturgisch hoogfeest is.

Ontslaping

Maria-Tenhemelopneming werd eind 6e eeuw door keizer Mauritius in Byzantium ingevoerd; later nam de Kerk van Rome onder de heilige paus Sergius I (687-701) het feest over. Het feest heette eerst Dormitio Mariae, dat ‘ontslaping van Maria’ betekent. Deze naam verwijst naar een oude overlevering die vertelt dat Maria op de Berg Sion in Jeruzalem stierf te midden van de Apostelen.

Zondeloosheid

Dat in de traditie het sterven van Maria samenvalt met haar tenhemelopneming heeft te maken met de diepe overtuiging dat de dood van de Heilige Maagd vanwege haar zondeloosheid geen vat op haar had. Vandaar dat men liever spreekt van Maria’s ontslaping dan van haar dood.

Dogma

Het geloofsgegeven dat de Kerk op 15 augustus viert is pas in 1950 door paus Pius XII tot Dogma verklaard. Het belangrijke document Lumen Gentium van het Tweede Vaticaans Concilie verwoordde dit dogma aldus: “Tenslotte is de onbevlekte Maagd, gevrijwaard van ieder smet van de Erfzonde, in het voltooien van haar aardse levensloop, met lichaam en ziel in de hemelse heerlijkheid opgenomen en door de Heer verheven tot koningin van het heelal om zo gelijkvormiger te worden aan haar Zoon, de Heer der heren en de overwinnaar van zonde en dood”

Lichaam en ziel

Wat opvalt is de formulering ‘opgenomen met lichaam en ziel’. Dat betekent dat de dood geen macht meer heeft over Maria. In tegenstelling tot andere stervelingen hoeft Maria volgens de katholieke leer niet meer te wachten op de Opstanding der Lichamen op de Laatste Dag waarop de mensheid geoordeeld zal worden. Vanwege haar zondeloosheid hoeft zij namelijk niet geoordeeld te worden. Maria’s tenhemelopneming is dus de totale aanvaarding van haar gehele persoon – ziel én lichaam - door God.