HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS

                                                    
      

KERKELIJKE BEGRIPPEN

De Bijbel is niet een boek om zomaar even van kaft tot kaft te lezen. Het kan lastig zijn om je weg door de Bijbel te vinden, als je niet weet wat zich wanneer heeft afgespeeld. Deze site kan je helpen om de Bijbel beter te leren kennen. Ontdek de bron van vrede, het Woord van God.

Agapè

in de eerste christelijke gemeente de naam voor de onderlinge liefde. Het is tevens de korte aanduiding voor de gemeenschappelijke maaltijden, die ook een sociale functie hadden, want de armen konden mee-eten, want voor hen werden gaven in natura meegenomen. Tijdens deze maaltijden werden waarschijnlijk ook het lijden, het sterven en de opstanding van Christus herdacht. In sommige protestantse gemeenten worden regelmatig liefdemaaltijden gehouden, ter versterking van de onderlinge band, veelal gevolgd door een korte predikatie en de viering van het Heilig Avondmaal.

AKV (Algemene Kerkvergadering)

is een  Kerkendag waar protestanten vanuit Vlaanderen en Wallonië samenkomen om één dag samen het geloof te vieren, te leren en te delen.

Ambt

een in de Belgische protestantse kerkelijke traditie gebruikte term om een functie in de kerk/gemeente aan te duiden, waarin men na verkiezing wordt bevestigd/ingezegend. De ambtsdrager is de persoon (m/v), die een ambt draagt. Binnen de V.P.K.B. kent men drie ambten, namelijk: diaken, ouderling en predikant.

Anabaptisten

letterlijk zij die opnieuw dopen. Tijdens de reformatie een stroming die de kinderdoop afwees en enkel doopte op belijdenis, ook wel wederdopers of dopers genoemd.

Apostelen

de leerlingen van Christus, later ook Paulus, door Hem geroepen en uitgezonden als zijn boodschappers, ambassadeurs. Apostolische successie wordt door de protestantse traditie vooral gezien in getrouwheid aan wat de apostelen verkondigden, het ambt van apostel is onherhaalbaar.

Avondmaal

of Heilig Avondmaal één van de twee sacramenten die de protestantse Kerken erkennen; het andere sacrament is de Doop. Het Avondmaal wordt ook genoemd "Maaltijd des Heren" en wordt ééns per maand of per twee maanden bediend. Brood en wijn worden aan alle gelovigen uitgedeeld (eucharistie).

Avondmaalstafel

tafel in de kerk waarop brood en wijn bij de viering van het Heilig Avondmaal gereed staan.

Baptisten

een kerkelijke stroming, vooral in de USA verbreid, die slechts doopt op belijdenis. Ook in België zijn er een aantal Baptistische gemeenten.

Bartholomeüsnacht

ook wel bloedbruiloft genoemd. De nacht van 23 op 24 augustus 1572 waarin, op aanmoediging van koningin-moeder Catharina de Medici, in Parijs de moorden op tweeduizend hugenoten begonnen met als aanleiding de toenemende invloed van de protestanten. Naar schatting zijn in geheel Frankrijk toen twintigduizend mensen vermoord. Omdat 24 augustus de gedenkdag is van de heilige Bartholomeüs wordt deze nacht de Bartholomeüsnacht genoemd. De bijnaam 'bloedbruiloft' is afgeleid van de twee huwelijken die op die dag in de koninklijke familie werden gesloten.

Beeldenstorm

naam voor de vernielingen die tijdens de Reformatie in de rooms-katholieke kerken werden aangebracht als protestants verzet tegen de aanwezigheid van beelden. Deze beeldenstorm begon in Steenvoorde (1566), breidde zich daarna deels spontaan, deels geënsceneerd als een vuur uit over geheel Vlaanderen en sloeg over naar de Noordelijke Nederlanden.

Belijdenis

of geloofsbelijdenis volgt na een periode van catechese en wordt afgelegd tussen de 12-14 (in de Lutherse traditie) en vanaf 18 jaar in de calvinistische (gereformeerde) traditie. De belijdenis wordt afgelegd tijdens een kerkdienst waarin een gelovige persoonlijk de doopbeloften tot de zijne maakt.

Belijdenisgeschriften

zijn de oude geloofsbelijdenissen van de kerk: het Symbool der apostelen of apostolische geloofsbelijdenis, het Nicaenum (geloofsbelijdenis van Nicea); de geloofsbelijdenis van Athanasius. De VPKB erkent als de hare óók: de Augsburgse Geloofsbelijdenis (Luthers), de Confessio Belgica (Gereformeerd), de Heidelbergse Catechismus (calvinistisch), de 25 Artikelen van het Geloof (Methodistisch) en de belijdenis van Belhar.

Bevestiging

kerkelijke plechtigheid waarbij ouderlingen en diakenen in hun ambt worden aangesteld.

Bidstond

het samenkomen van een gemeente of een groep gelovigen om voor een bijzondere, actuele nood te bidden.

Bijbelconcordantie

zie Concordantie

Bijbelkring

wordt gehouden onder leiding van een predikant, soms ook wel van een geïnteresseerde en deskundige theoloog. Het doel ervan is door exegese en studie de kijk op een bijbelgedeelte te verdiepen. In de regel wordt een speciaal thema aan de orde gesteld. Vooral onder invloed van de methode van het 'leerhuis' is deze vorm van bijbelstudie sinds de jaren zestig sterk opgekomen. De bijbelkring wordt ook dikwijls gezien als een noodzakelijke schakel tussen het individuele pastorale gesprek en de wekelijkse eredienst en als de mogelijkheid om zowel de kennis van de bijbel als het religieus bewustzijn door informatie en communicatie verdiepen.

Broeder

op kerkelijk erf: de medegelovige van het mannelijk geslacht.

Calvinist

naam die men geeft aan de volgelingen van de Geneefse hervormer Johannes Calvijn (1509-1564). De meeste calvinisten stellen op deze naam geen prijs omdat Calvijn zelf dit zeker ook niet zou gewild hebben. Hij wilde de westerse kerk hervormen, geen nieuwe kerk stichten. Zijn betekenis ligt vooral op het terrein van de verdere doordenking van de consequenties van de reformatie, zowel op theologische als op kerkorganisatorische terrein. Zijn logische redeneertrant, zijn fenomenale kennis van de bijbel en de kerkvaders geven zijn denken een zeer karakteristieke kleur De term ‘gereformeerd' is meestal synoniem met deze stroming.

Catechisatie

naam voor het kerkelijk onderricht in het geloof van de kerk meestal aan jongeren gegeven voor de belijdenis. Het gebeurde veelal aan de hand van een catechismus, men noemt het ook wel catechese.

Catechismus

belijdenisgeschrift van de kerk waarin de leer van de kerk wordt samengevat en vroeger o.a. gebruikt voor de catechese. De bekendste zijn de catechismus van Heidelberg en de grote en kleine catechismus van Maarten Luther.

Christelijk

afgeleid van 'Christus', noemt men in protestantse kringen datgene in kerk en leven wat een meer directe relatie naar leer en leven van Christus inhoudt.

Collecte

inzameling van geldelijke gaven tijdens de kerkdienst voor een reeds tevoren aangekondigd doel.

Concordantie

Lat.: concordare = overeenstemmen. Een alfabetische woorden-/namenlijst met opgave van plaatsen in de bijbel waar de betreffende woorden/namen zijn te vinden. De bekendste is die van Abraham Trommius Trommius (voor het eerst verschenen in drie delen 1672 - 1691).

Consistorie

vanaf de zestiende eeuw naam voor de predikant(en) tezamen met de ouderlingen als onderdeel van de kerkenraad. Ook de ruimte in of naast het kerkgebouw waar de kerkenraad bijeenkomt.

Consistoriegebed

het gebed dat de dienstdoende ouderling in de consistorie uitspreekt voor de aanvang van de eredienst en waarin een zegen wordt gevraagd voor voorganger en gemeente.

Consulent

predikant die als plaatsvervanger optreedt van een vertrokken of overleden collega en adviseur is van de kerkenraad van die gemeenten.

Diaken

(m/v) is één van de ambtsdragers in de VPKB, naast predikanten en ouderlingen. De diaken maakt deel uit van de kerkenraad. Zijn/haar taak is meer gericht op het zien en onderkennen van de materiële nood van kerkleden en behoeftigen in de maatschappij. Daaraan zal hij/zij de gepaste aandacht besteden en zo goed mogelijk hulp bieden.
Elke diaken wordt voor een bepaalde periode door de gemeenteleden verkozen.

Dienaar des Woords

zie predikant

Dienst der gebeden

het onderdeel van zondagse eredienst waarin de gebeden worden gezegd.

Dienst des Woords

de prediking als onderdeel van de eredienst.

District

is de naam die men geeft aan een samenwerkings- en overlegverband van een aantal kerkelijke gemeenten. In het kader van de VPKB zijn er zes districten waarvan twee in Nederlandstalig België: Antwerpen-Brabant-Limburg en Oost- en West-Vlaanderen.

Dominee

zie predikant

Doop

ook wel Heilige Doop genoemd, is die handeling in de kerk waarbij in het kader van de eredienst kinderen en ouderen via het teken van het water (besprenkeling of onderdompeling) worden opgenomen in de kerk. Door de doop gaat de dopeling deel uitmaken van het lichaam van Christus.

Dopers

een nog steeds bestaande stroming in de Reformatie die doopt op belijdenis, zie ook Anabaptisten.

Emeritus

rustend hoogleraar of predikant.

Epiclese-gebed

het gebed vóór voor de bediening van een sacrament, waarin de heilige Geest wordt aangeroepen, zoals dat reeds in de oud-christelijke gemeente gebruikelijk was.

Eredienst

men gebruikt ook de naam "kerkdienst" of "dienst". De eredienst omvat de lezing van bijbelse en liturgische teksten, gebeden, religieuze gezangen, de prediking en regelmatig de bediening van één of beide sacramenten. De gelovigen nemen hier effectief aan deel.

Evangelisatie

is de term die men in protestantse middens veelal gebruikt om de verkondiging van het evangelie aan van het evangelie vervreemde mensen aan te duiden.

Evangelisch

is het bijvoeglijk naamwoord dat vroeger veelal werd gebruikt, ook door protestanten zelf, om het protestantisme te omschrijven. Nu wordt de term veelal gebruikt door meer fundamentalistische groepen (vertaling van ‘evangelical').

Fundamentalisten

vormen een stroming sinds de 19e eeuw ontstaan uit protest tegen de vaak verregaande leervrijheid in de protestantse kerken. Zij formuleerde daartegenover een lijst van ‘fundamentele' leerstellingen die een christen minimaal moest onderschrijven; o.a. de letterlijk-historische waarheid van Genesis 1-11 (de oerverhalen) en de onfeilbaarheid van de Schrift. Tegenwoordig is het een verzamelnaam geworden voor behoudsgezinde christenen die elke wetenschappelijk-kritische benadering van de Heilige Schrift afwijzen en wordt de term ook gebruikt voor vergelijkbare stromingen binnen andere dan christelijke godsdiensten.

Gebed des Heren

het gebed dat Jezus zijn volgelingen leerde en dat naar de beginwoorden het 'Onze Vader' wordt genoemd (Matth. 6: 9-15, Luc. 11:2-4). De weergave in Matth. is langer dan die in Luc. en eindigt met een lofprijzing.

Gemeente

is het woord dat men in protestantse middens gebruikt om een plaatselijke geloofsgemeenschap aan te duiden. Men zou, op basis van het nieuw-testamentisch Grieks ook van de samenkomst kunnen spreken.

Gemeentelid

een gelovige van de kerkgemeenschap. Alle gedoopte leden hebben als opdracht zich binnen en buiten de kerk dienstbaar op te stellen (algemeen priesterschap der gelovigen).

Gereformeerd

is een van de mogelijke vertalingen in het Nederlands van het woord 'réformé', de stroming in de reformatie die zich vooral aan de Geneefse hervorming oriënteerde.

Hagepreek

een preek in de open lucht in de eerste tijd van de Reformatie. Men preekt in open lucht in verband met het verbod tot samenkomen en ook wel door gebrek aan kerkruimte.

Handdruk van ouderling

voor en na de dienst drukt de dienstdoende ouderling de voorganger de hand. Voor de dienst gebeurt dit om daarmee een teken te geven van vertrouwen en solidariteit, en om aan te geven dat de ouderlingen in feite in de gemeente de verantwoordelijkheid dragen voor de dienst en voor de rechte verkondiging daarbinnen. Na de dienst functioneert de handdruk als teken van instemming met de verkondiging. In de kerkorde is vastgelegd hoe er dient te worden gehandeld als predikant of ouderling van mening is de handdruk te moeten weigeren.

Hugenoten

naam van de Franse protestanten.

Huisbezoek

in protestantse kerken is het gebruikelijk dat een predikant de gemeenteleden bezoekt. Het gesprek gaat dan over de leer en leven. De laatste jaren vindt in toenemende mate ook het zogenaamde groot huisbezoek plaats, d. w. z. dat een aantal gemeenteleden met predikant en ouderling samenkomen in het huis van een der leden, om zo met elkaar van gedachten te wisselen. Wie de predikant onder vier ogen wil spreken kan dit alsnog aanvragen.

Huisbijbel

doorgaans de naam van de bijbel die het bruidspaar krijgt na de huwelijksinzegening; wordt ook trouwbijbel genoemd.

Inzegening

plechtigheid waarin de kandidaat-predikant wordt ingezegend in zijn functie en als dusdanig wordt erkend door zijn collega's en door alle gemeenteleden. In tegenstelling tot de priesterwijding en ordinatie, draagt deze ceremonie geen enkel sacramenteel karakter.

Inzettingswoorden

of instellingswoorden de woorden waar mee Jezus het Heilig Avondmaal heeft ingesteld (Luc. 22:19; 1 Cor. 11:23-26).

Kansel

spreekgestoelte in de kerk. De preekstoel zich of op het hoogste deel van de kerk of is in elk geval zo geplaatst dat de voorganger de gelovigen ziet (en omgekeerd), terwijl veelal klankborden de verstaanbaarheid bevorderen. Kansels zijn vaak fraaie voorbeelden van houtsnijkunst.

Kanselruil

betekent dat predikanten van twee of meer gemeenten elkaar als voorganger in de kerkdienst vervangen, al dan niet met enige regelmaat. Dit kan zowel binnen het eigen kerkgenootschap als daarbuiten het geval zijn. Deze wisseling vindt altijd plaats onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad.

Katholiek

lett. (Grieks): ‘op het geheel gericht'. "wij geloven een heilige katholieke kerk" betekent dan ook zo veel als ‘wij geloven dat de kerk heilig is en universeel'. Ook de protestanten belijden dit. Vanwege de verwarring van ‘katholiek' met ‘rooms-katholiek' nemen protestanten dit woord echter niet gauw in de mond en vervangen het vaak door ‘algemeen'.

Kerk

• vergaderplaats voor de kerkgemeenschap.
• zowel het instituut Kerk, als de plaatselijke gemeente en het kerkgebouw aan te duiden.

Kerkdienst

zie Eredienst

Kerkelijk jaar

de reeks van liturgische feesten die jaarlijks terugkeren. Het kerkelijk jaar begint op de vierde zondag voor Kerstmis, dat is de eerste zondag van de Advent en eindigt op de vijfde zondag voor Kerstmis ofwel op het feest van Christus Koning.

Kerkenraad

noemt men de vergadering van diakenen, ouderlingen en predikant(en) die leiding geeft aan de plaatselijke gemeente, het beleid bespreekt en bepaalt en de predikant begeleidt in zijn werk.

Kerklid

lid van een kerkgenootschap. Sommige kerkgenootschappen maken onderscheid tussen doopleden en belijdende leden, resp. zij die zijn gedoopt en zij die belijdenis deden. Er zijn ook kerkgenootschappen die een andere registratie kennen en het begrip geboorteleden hanteren (ongedoopten wier ouders kerklid zijn). Ook wordt wel louter het aantal 'zielen' vermeld, waarbij in het laatste geval ook geboorteleden zijn ingesloten.

Kerkorde

het geheel van regels en voorschriften betreffende het functioneren van de kerk op nationaal vlak.

Kerkvisitatie

(visitatie = het instellen van een onderzoek). Om een bepaalde periode bezoekt een gemeente een andere gemeente om zich op de hoogte te stellen van de gang van zaken; het is ook mogelijk hierom te vragen wanneer er ernstige problemen zijn. De naam van de commissieleden is: visitatoren.

Kinderbijbel

bijbel waarin de inhoud van de bijbel is naverteld op een wijze die kinderen verstaan.

Kindernevendienst

is de viering met kleine en jonge kinderen tijdens de eredienst der volwassenen. Niet als een vervangende dienst of "verdunde" kerkdienst maar echt gericht op en voorbereid voor kinderen. In vele gevallen wordt nog de oude en wat misleidende naam zondagsschool gebruikt.

Laatste Avondmaal

zie Avondmaal

Liturgie

dit woord is afkomstig van het Griekse woord 'leitoergia'. In kerkelijke zin betekent het aanvankelijk: de dienst die de gelovigen al of niet gezamenlijk hun God en hun naasten bewijzen. Tegenwoordig verstaat men eronder de orde van liederen en gebeden, voorlezingen en handelingen die men verricht bij het houden van een kerkdienst.

Luthers

afgeleid van de eigennaam Martin Luther (1483-1546) en gebruikt om wat met de lutherse traditie samenhangt aan te duiden. In tegenstelling tot de leerlingen van Calvijn hebben Luthers volgelingen, zeer tot Maarten Luthers eigen verdriet, wel kerken naar de grote Reformator genoemd. Voorbeelden zijn de Evangelisch-Lutherse Kerk in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in Duitsland. Luther heeft als augustijner monnik de reformatie in gang gezet door het vrij algemene protest tegen allerlei misstanden in de roomse kerk van zijn dagen theologisch te doordenken en strijdvaardig naar buiten te brengen. Zijn stem is goed hoorbaar in zijn bijbeluitleg, bijbelvertaling, krachtige prediking en korte, heldere vlugschriften en (last but not least) zijn vele gezangen. Met name zijn radicale concentratie op Paulus' boodschap over de ‘rechtvaardiging door het geloof' (alléén voegt Luther toe) kenmerkt zijn theologie en zijn persoon.

Oecumenisch

is de naam gegeven aan de beweging der kerken op zoek naar/op weg naar de eenheid tussen de kerken. Letterlijk betekent het woord oecumene: de bewoonde wereld (oikoumene).

Onze Vader

zie Gebed des Heren

Orde van dienst

wijze waarop de verschillende handelingen/gebeurtenissen tijdens de eredienst geschieden. Men zou kunnen zeggen dat de orde van dienst de liturgische volgorde is van de eredienst.

Orthodox

• lett. de correcte, de juiste weg, is voor velen de aanduiding voor de kerken van de oosterse traditie, we spreken dan van de Orthodoxie.
• In het kader van de strijd voor en tegen de leervrijheid in de protestantse kerken tijdens de 19e eeuw is het woord gaan betekenen: het rechte, het zuivere geloof.

Ouderling

(m/v) is één van de ambtsdragers in de VPKB, naast predikanten en diakenen. De ouderling maakt deel uit van de kerkenraad. Aan de ouderlingen is de pastorale zorg over en het vergaderen van de plaatselijke gemeente toevertrouwd. Elke ouderling wordt voor een bepaalde periode door de gemeenteleden verkozen.

Predikant

ook genoemd bedienaar van de eredienst. Aanspreektitel m/v = dominee. In de VPKB wordt de predikant verkozen door de plaatselijke gemeente. Deze man of vrouw is licentiaat in de protestantse theologie en is ingezegend tot dit ambt (in het protestantisme spreekt men niet over 'geordineerd'). Zijn/haar taak bestaat erin, Gods Woord te prediken en te onderrichten, de sacramenten (Avondmaal en Doop) te bedienen, aandacht te hebben voor pastorale nood van de gemeenteleden, enz.
De predikant(en) zijn "ex-officio' lid van de kerkenraad.

Preek of verkondiging

toespraak van predikant tijdens de kerkdienst. In de Protestantse eredienst een wezenlijk onderdeel van de dienst. Het is de regel dat de Dienaar des Woords de prediking of preek verzorgt.

Protestant

noemt men die christenen die de geest van de Reformatie (de Hervorming) toegedaan zijn. De Reformatie is een vernieuwende beweging uit de 16e eeuw die begon in Wittenberg (Thuringen, Duitsland) met de publikatie door de monnik Martin Luther van zijn 95 stellingen. Daarin werden de misbruiken in de Rooms-katholieke Kerk gehekeld. In de streken van het huidige Belgische grondgebied, was de invloed van de Frans-Zwitserse Reformator Johannes Calvijn van nog groter gewicht.
Voor de protestant komt het Woord van God via de Bijbel (Oud en NieuwTestament) tot hem/haar : hij/zij treedt rechtstreeks in contact met God, zonder tussenpersoon. Voor hem/haar is de redding in Jezus Christus uitsluitend gebaseerd op het geloof zonder de werken, hetgeen deze persoon hoegenaamd niet ontslaat van de plicht, zich in te zetten voor een meer rechtvaardige wereld.

Psalmen

zijn naast het Psalmenboek in de Bijbel als gezongen kerkliederen sinds de Reformatie gaan behoren tot de schatten der kerk. De Reformatoren lieten de vertalingen bewerken tot gedichten en op muziek zetten. Bekend zijn o.a. het Geneefse Psalter en het Schotse. Ook heden nog worden deze berijmde psalmen gezongen.

Rooms

noemen protestanten de Rooms-Katholieke Kerk naar de stad Rome, zetel van de paus. De 'Katholieke Kerk' als aanduiding voor de kerk die de bisschop van Rome als hoofd heeft, kunnen rechtgeaarde protestanten moeilijk aanvaarden, ze weten zichzelf immers ook te behoren tot de Katholieke traditie van de Westerse kerk van voor het schisma van de 16e eeuw.

Sacramenten

in protestantse middens kent men er twee. Twee, omdat protestanten bij alles wat ze doen altijd zoeken naar een bijbelse basis. In de evangeliën wordt nadrukkelijk aan de volgelingen van Jezus de opdracht gegeven om ‘te dopen' in zijn naam en om ‘brood en wijn' tot zijn gedachtenis te gebruiken. Hier vinden de protestanten de legitimatie voor de twee kerkelijke handelingen (doop en tafelviering), die wij sacramenten zijn gaan noemen. Een even duidelijke opdracht uit Jezus' mond tot het in zijn naam afnemen van de biecht, het confirmeren van dopelingen, het zalven van zieken, de inzegening van het huwelijk en de wijding van priesters hebben de meeste protestantse kerken niet in de bijbel gevonden.

School met de bijbel

zijn lagere scholen waar in het dagelijks onderricht de bijbel (Gods Woord) centraal staat. Een voorbeeld hiervan is de "Gaspard de Colignyschool" te Gent.

Scriba

secretaris van de kerkenraad.

Silo

betekent:

• Graanschuur, de plaats waar hongerigen voedsel kunnen vinden;
• Plaats van samenkomst tot aanbidding en offer;
• De beloofde, en in Christus verschenen, Verlosser, profetisch gezien door de stervende Jacob en door ons verwacht in heerlijkheid.

Preek van ds. M.C.W. Wegeling in een dankdienst van zondag 26 oktober 1952 ter herdenking van het 60-jarig bestaan van de Silo-kapel over de betekenis van de naam SILO aan de hand van de volgende tekstwoorden:

• Genesis 41:56: Jozef opende de schuren...
• 1 Samuël 1:3: om de Heer te aanbidden en te offeren in Silo...
• Genesis 49: 10: totdat Silo komt.

Statenvertaling (Bijbel)

De Synode van Dordrecht (1618~1619) besloot te gaan werken aan een vertaling die in alle Nederlandse kerken gebruikt kon worden ter vervanging van de toen bestaande vertalingen in streektalen. In 1624 zegden de Staten Generaal toe het project te willen financieren en in 1625 werd eraan begonnen. De eerste druk verscheen in 1637. Twintig jaar later verscheen de verbeterde tweede druk, de zogenaamde Ravesteyn-editie. Deze vertaling heeft grote invloed gehad op de Nederlandse taal. Sedertdien is de vertaling honderden malen herdrukt, waarbij bijbeluitgevers soms op eigen gezag wijzigingen aanbrachten. In de jaren zeventig van deze eeuw publiceerde het Nederlands Bijbelgenootschap een sobere taalkundige revisie op basis van de Ravesteyn-editie die nu de Statenvertaling-editie 1977 wordt genoemd. De Gereformeerde Bijbelstichting publiceerde in dat decennium een eigen, nog soberder taalkundige revisie.

Synodale Raad

is het uitvoerend orgaan, tien leden, gekozen door de synode in zitting bijeen. Tussen de zittingen van de synode in voert zij het uitgestippelde beleid uit, bereidt nieuwe beslissingen voor en geeft in het algemeen leiding aan het kerkelijk leven. De leden komen uit de zes districten, een per district, een vice-voorzitter voor de Nederlandstalige en een voor de Franstalige taalrollen, de penningmeester en de voorzitter. Leden kunnen zowel mannelijk als vrouwelijk zijn, zowel niet-predikanten als predikanten, al wordt er wel naar een evenwicht gestreefd.

Synode

zie Synodevergadering

Synodevergadering

is de naam voor de landelijke bijeenkomst van een kerk. De voorzitter van de synodale raad is voor de burgerlijke overheid de vertegenwoordiger van de protestantse eredienst. Hij draagt dan de titel 'synodevoorzitter'. De synodevergadering is samengesteld uit afgevaardigden van de districten en is uiteindelijk het beleidsbepalend orgaan van de protestantse kerk. Het is een oude protestantse regel, dat er op een synodevergadering nooit meer predikanten dan niet-predikanten aanwezig mogen zijn, dit om clericalisering tegen te gaan.

Vicaris

Aangezien deze laatste term een novum is in onze protestantse wereld, hetvolgende: Een vicaris is iemand, die alles doet wat ‘des predikants' is, die alleen nog niet in het ambt van predikant wordt ingezegend. Deze regeling is enkele jaren geleden door de V.P.K.B. ingevoerd om beginnende predikanten een moment van evaluatie te bieden en de definitieve aanvaarding van het predikambt iets naar achteren te schuiven. Het ambt van predikant kan namelijk niet zomaar opgenomen of neergelegd worden, al naargelang eigenbelang of voorkeur. Het is een opdracht voor het leven. Het vicariaat daarentegen is in de tijd getermineerd: Het duurt 2 jaar en geschiedt onder begeleiding van een consulent-mentor. Daarna kan de vicaris op de predikantenrol worden ingeschreven.

Voorganger

is hij of zij die een protestantse eredienst leidt, in de meeste gevallen zal dat de predikant(e) zijn, al kunnen ook niet-predikanten door de kerkenraad gevraagd worden in een dienst voor te gaan.

Wederdopers

zie onder anabaptisten, baptisten en dopers

Wereldgebedsdag

door toedoen van Amerikaanse vrouwen die in 1887 een oproep deden voor het houden van een gebedsdag t. b.v. de zending in hun land, ontstond de wereldgebedsdag. Dit initiatief werd namelijk door vrouwen uit de gehele wereld overgenomen. Op deze dag, die valt op de eerste vrijdag in maart, komen in honderdtachtig landen vrouwen bijeen. Het doel is: versterking van het geloof van- uit een gevoel van verbondenheid.

Wereldraad van kerken

Kerken over de gehele wereld kunnen lid worden van de Wereldraad. Ruim 300 kerken zijn nu lid. Hun aantal groeit nog steeds. Hoewel de Rooms-Katholieke Kerk tot nu toe nog niet besloten heeft toe te treden, bestaat er wel een gemeenschappelijke commissie tussen de Wereldraad van Kerken en het Secretariaat voor de Eenheid van het Vaticaan.
De oecumenische beweging die leidde tot de oprichting van de Wereldraad van Kerken in 1948 te Amsterdam, vond zijn oorsprong in het milieu van de zendingsarbeiders, jonge mannen en vrouwen, zondagsschoolwerkers en studenten.
Van beslissende betekenis was de grote wereldzendingsconferentie, die in 1910 in het Schotse Edinburgh werd gehouden.
Uit deze conferentie kwamen drie bewegingen voort:

• De Internationale Zendingsraad (1921)
• De beweging voor Leven en Werk, die in 1925 te Stockholm zijn eerste conferentie hield over de christelijke verantwoordelijkheid inzake vrede en gerechtigheid.
• De beweging voor Geloof en Kerkorde die in Lausanne in 1927 een wereldconferentie hield. Tijdens deze conferentie namen de kerken de vraagstukken van leer en gezag - oorzaak van hun verscheidenheid - onder de loep.

Deze twee laatste bewegingen bereikten in 1937 overeenstemming over het instellen van een commissie die de voorloper moest zijn voor een wereldraad van kerken uitmondend in de oprichting van de Wereldraad, in Amsterdam 1948, met als zetel Geneve. In 1961 werd op de derde Algemene vergadering van de Wereldraad te New Delhi, India, de Internationale Zendingsraad met de Wereldraad verenigd. De Wereldraad voor Christelijke Opvoeding en Onderwijs sloot zich in 1971 aan.
Belgische protestantse kerken behoren sinds de oprichting in 1948 tot de ledenkerken van de Wereldraad. In 1971 vond te Heverlee, Leuven, een grote oecumenische conferentie plaats van de afdeling voor Geloof en Kerkorde. Allerlei commissies in de VPKB hebben relaties met verschillende afdelingen van de Wereldraad.

Zending

is het werk van de verkondiging van het evangelie onder de niet- christelijke volken. In de R.K.Kerk noemt men dit missie. Tussen missie en zending is er in vele landen een hartelijke samenwerking ontstaan.

Zondagsschool

zie kindernevendienst

Zuster

op kerkelijk erf: de medegelovige van het vrouwelijke geslacht.

Zwingli Ulrich

is de Duits-Zwitserse reformator van Zürich (1484-1531). Als tijdgenoot van Luther zette hij zijn eigen accenten. Vanwege zijn symbolische opvatting omtrent de betekenis van brood en wijn in het Avondmaal kwam het tot een breuk met Luther. Mee op grond van het humanisme van Erasmus en Coornhert zijn de theologische en ook de politieke inzichten (verhouding kerk en staat) van Zwingli ook in de Nederlanden sterk verbreid. Tot op heden zijn daar allerlei sporen van aan te wijzen.

Zwingliaans

noemt men die stromingen en bewegingen die zich sterk op de reformator van Zürich beroepen.

Wat wordt er eigenlijk bedoeld?
Dezelfde benamingen voor verschillende begrippen.

In de omgang van een protestant en een rooms-katholiek lijkt het soms alsof zij dezelfde taal spreken. Vooral na het tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) is de omgang van de rooms-katholieken met protestanten versoepeld en beter geworden. In deze omgang komen, als het gesprek zich op geestelijk terrein begeeft, soms begrippen ter sprake, die een neutrale toehoorder de indruk geven, dat zij veel gemeenschappelijk hebben. Bij nadere beschouwing blijkt echter, dat de gelijke benamingen niet dezelfde betekenissen hebben. Dit geeft nogal verwarring en wekt een schijnovereenkomst van de protestantse leer met de leer van de rk-kerk. Hieronder een aantal van deze schijnbaar gelijke begrippen.

Gelovige

-Gelovige protestant: iemand die in Jezus Christus, Zijn verlossing en Zijn opstanding gelooft en die alleen op grond daarvan, nadat hij dit geloof zich eigen heeft gemaakt,
een kind van God geworden is.

Gelovige rooms-katholiek: iemand die door de doop lid is geworden van de rk-kerk en daardoor deelgenoot is van alle sacramenten van deze kerk. (kat.846)

Genade

-Genade bij protestant: het ontvangen van God van kwijtschelding of pardon van de straf op de zonde.

Genade bij rooms-katholiek: iets substantieels van God als antwoord op bepaalde goede werken t.b.v. de heiliging; Maria was bijvoorbeeld vol van genade (zonder zonde) volgens de engel Gabriël, die haar de boodschap over Jezus' wonderlijke geboorte kwam brengen.
(kat. 494, 1996 t/m 2005, 2027, 2617)

Wedergeboren

-Wedergeboren protestant: iemand die geestelijk een nieuwe schepping is geworden door de Heilige Geest; dit nadat hij zijn zonden aan God heeft beleden en Jezus Christus als zijn verlosser heeft aanvaard. Zo iemand heet dan een kind van God.

Wedergeboren rooms-katholiek: iemand die lid is geworden middels het doopsel en daarom wedergeboren wordt in de rk-kerk. Elke rooms-katholiek is dus wedergeboren. (kat.1262)

Bekering

-Bekering van een protestant: een radicale afkering van het zondige leven en een wending naar Jezus Christus als de redder en zaligmaker.

Bekering van een rooms-katholiek: voor de als baby gedoopten is er geen bekering nodig; zij zijn wedergeboren bij het doopsel; voor de volwassenen een radicale afkering van het zondige leven en het gedoopt worden als lid van de rk-kerk .(kat.1257)

Vergeving

-Vergeving bij de protestant: belijden van de zonde aan God en het laten reinigen van de zonde middels het bloed van Jezus Christus; de protestant mag daarna de zonde vergeten.

Vergeving bij de rooms-katholiek: het belijden van de zonde aan de priester, die daarna namens God de zonde vergeeft (het verlenen van absolutie).

Straf op de zonde

-Straf op de zonde bij de protestant: na het belijden van de zonde aan God en het ontvangen van vergeving is hij vrij van alle straf, omdat hij gelooft dat Jezus Christus zijn straf gedragen heeft.

Straf op de zonde bij de rooms-katholiek: na het biechten van de zonde aan de priester en het ontvangen van absolutie, krijgt hij van de priester een straf toegemeten (penitentie of voldoening); deze straf is afhankelijk van de ernst van de kwijtgescholden zonde en kan variëren van extra bidden van de rozenkrans tot het doen van een bedevaart naar een van de heilige plaatsen. (kat.1460) Na overlijden komt hij bijna zeker in het vagevuur (zie apart gedeelte hierover).

Doop

-Doop van de protestant: een openbare belijdenis en een uitwendig teken van zijn bekering, nadat hij zich tot Jezus Christus heeft gewend.

Doop van de rooms-katholiek: afwassen van de erfzonde, wedergeboren worden en geaccepteerd worden als lid van de rk-kerk.(kat. 169, 1262, 1265, 1277 t/m 1279)

Priester

-Priester bij een protestant: elke protestant is een priester om de waarheden uit de Bijbel te verkondigen aan elkaar; hij kent hierin geen rangorde; de gemeente vormt met haar leden een koninklijk priesterschap.

Priester bij een rooms-katholiek: ook hij kent het priesterschap van de gelovigen; de uitvoering daarvan is echter gedelegeerd naar een aantal priesters, die na een opleiding in een seminarie door de bisschop tot die taak gewijd zijn; er is een hiërarchie in het priesterschap: priesters, hogepriesters (bisschoppen en kardinalen) en een opperpriester (de paus); alle priesters zijn mannen, die de gelofte van het celibaat hebben afgelegd. (kat.1546 en 1547)

Gebed

-Gebed van een protestant: hij bidt rechtstreeks tot God door Jezus Christus in het geloof dat God zijn gebed zal verhoren.

Gebed van een rooms-katholiek: deze bidt rechtstreeks tot God door Jezus Christus, maar ook tot Maria in het geloof dat zij zal helpen of dat zij het gebed zal doorgeven aan haar zoon Jezus Christus; ook bidt de rooms-katholiek tot gestorven heiligen, personen die door de paus heilig zijn verklaard; daarnaast bidt hij of zij via de rozenkrans formulier-gebeden als de "Weest gegroetjes aan Maria" en de "Onze Vaders". (kat.2665, 2675, 2678 en 2683)

De Maaltijd des Heren

-De Maaltijd des Heren bij de protestant: deze neemt hieraan deel als een symboliek ter nagedachtenis van het feit, dat Jezus Christus voor de persoonlijke zonde van de protestant is gestorven.

De Maaltijd des Heren bij de rooms-katholiek: nadat eerst de priester het brood en de wijn door het consecratiegebed heeft veranderd in het letterlijke lichaam en het bloed van Jezus Christus en de priester deze beiden als slachtoffer aan God de Vader heeft geofferd, eet de rooms-katholiek het brood in de overtuiging dat hij of zij letterlijk het lichaam van Jezus Christus in zich krijgt. In de meeste gevallen drinkt de priester alleen de wijn, als het letterlijke bloed van Jezus Christus; bij de laatste communie op het sterfbed krijgt hij of zij het brood toegediend als voedsel voor de reis naar God (viaticum, kat.1524) (*2)

De Bijbel

-De Bijbel bij de protestant: het Woord van God bestaande uit 66 boeken, is voor deze het enige richtsnoer voor het ontstaan, het onderhouden en het einde van zijn geestelijk leven op aarde; "sola scriptura" zoals de reformatie dat noemde.

De Bijbel van de rooms-katholiek: het Woord van God bestaande uit de 66 canonieke boeken en 5 apocriefe boeken en de Traditie, zijnde de besluiten, regels en wetten van de paus en de concilies van de afgelopen eeuwen, vormen de leidraad voor de rooms-katholiek in dit leven en in het sterven; de interpretatie van de Bijbel is geheel aan de rk-kerk toevertrouwd. (kat.81 en 82)

 READ THE BOOK - THE BIBLE CHANGE YOUR LIFE

   

Heer, wees mijn Gids

INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM

Remember all victims of violence worldwide   

GEBED  LEEFREGEL  BELIJDENIS  

DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO

CREATOR

HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS