De Bijbel is niet een boek wat je zomaar even van kaft tot kaft leest. Het kan lastig zijn om je weg door de Bijbel te vinden, als je niet weet wat zich wanneer heeft afgespeeld. Deze site kan je helpen om de Bijbel beter te leren kennen. Ontdek de bron van vrede, het Woord van God: 

Een inleiding op deze serie van 29 leerzame lessen

1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29				A	B	S

   ( S = INLEIDING OP DEZE SERIE   A = SPECIAL 1     B = SPECIAL 2 )

Het spreken in gelijkenissen (parabels) was voor Jezus een volkomen natuurlijke manier van spreken, en was kenmerkend van zijn stijl van leren. Aan het begin van het Evangelie naar Markus – nadat Jezus maar net begonnen was met zijn bediening – staat dat Jezus “alleen in gelijkenissen tegen hen sprak”. Het moet ons dus duidelijk zijn dat, wanneer we het denken van Jezus zelf willen begrijpen, we geen beter studieobject kunnen vinden dan zijn gelijkenissen. Wij mogen deze gelijkenissen grondig bestuderen met een open verstand en hart – open om te leren en open om vreugde toe te laten.
Bijbel

Hij hield hun een andere gelijkenis voor:

De gelijkenis van 'De RIJKE DWAAS'

Verhaal LUKAS 12:16-21

13. En een uit de scharen zei tot Hem: Meester, zeg mijn broeder, dat hij met mij de erfenis dele.
14. Maar Hij zei tot hem: Mens, wie heeft Mij tot een rechter of scheids-man over u gesteld?
15. En Hij zei tot hen: Ziet toe en wacht u van de gierigheid; want hetis niet in de overvloed gelegen, dat iemand leeft uit zijn goederen.
16. En Hij zei tot hen een gelijkenis, en sprak: Het land van een rijk mens had wel gedragen;
17. En hij overlegde bij zichzelf, zeggende: Wat zal ik doen, want ik heb niet, waarin ik mijn vruchten zal verzamelen.
18. En hij zei: Dit zal ik doen; ik zal mijn schuren afbreken, engrotere bouwen, en zal aldaar verzamelen al dit mijn gewas, en dezemijn goederen;
19. En ik zal tot mijn ziel zeggen: Ziel! gij hebt vele goederen, dieopge-legd zijn voor vele jaren, neem rust, eet, drink, wees vrolijk.
20. Maar God zei tot hem: Gij dwaas! in deze nacht zal men uw ziel vanu afeisen; en hetgeen gij bereid hebt, wiens zal het zijn?
21. Alzo is het met dien, die zichzelf schatten vergadert, en niet rijk is in God.

Jezus maakte dit duidelijk met een gelijkenis. "Een rijk man had heel vruchtbaar land en de oogst was zo groot dat die niet in de schuren kon. De man vroeg zich af waar hij alles moest laten. Ineens wist hij het. 'Ik breek mijn schuren af en zet er grotere voor in de plaats', zei hij.

Wat is een gelijkenis?

Een gelijkenis is een vergelijkende vertelling, waarbij het gaat om de te maken toepassing en om de bedoelde uitleg. Ze bestaat uit alledaagse beelden uit het Israël van die tijd. Het is bedoeld deels ter verdieping, verrijking en deels om in het kort iets duidelijk te maken dat anders niet is uit te leggen of alleen heel omslachtig. Achter het beeld schuilt vaak een hele wereld van gedachten en waarheden. Maar... elk beeld wil wel (een) bepaalde waarheid of waarheden duidelijk maken. We mogen daarom niet zelf bepalen wat een bepaald beeld in de
Bijbel betekent. Vaak geeft de tekst dit zelf heel duidelijk aan.

Anderszijds heeft de gelijkenis tot doel de hoorders te prikkelen tot nadenken. In Lucas 8 staat dat Jezus deze vorm van onderwijzen ging gebruiken, opdat niet meer alle toehoorders de bedoeling zouden doorgronden. Alleen degenen die er mee bezig willen zijn en naar de oplossing vragen zullen het evangelie erin begrijpen. Het is aan de discipelen, die in Jezus geloven, gegeven om de
verborgenheden van het Koninkrijk van God te kennen (Lucas 8:10). Alleen aan hen geeft Jezus een nadere uitleg.
Ik zal tegen mezelf zeggen: Jongen, je hebt voor jaren genoeg. Neem het er eens van: Eet, drink en geniet.' Maar God zei tegen hem: 'Dwaas! Vannacht zult u sterven. En wie krijgt nu alles wat u achterlaat?' Zo gaat het met iemand die altijd maar meer wil hebben, maar in Gods ogen een armoedzaaier is."

Omschrijf de rijke man (en de wereld waarin hij leeft) uit deze gelijkenis?

* zijn land had veel opgebracht
* hij deed blijkbaar goede zaken, had succes in zijn leven (vers 17)
* hij had grotere schuren nodig om z'n vruchten te kunnen bergen
* een man die vooruit dacht en zijn toekomst veilig stelde (vers 18)
* hij zei tot zichzelf (letterlijk: tot zijn ziel) dat hij van het leven moest
genieten (vers 19)

Hoe noemt God de landeigenaar? (vers 20)

Hij noemt de man een dwaas.

Hoe zou jij hem noemen?

Vermoedelijk is de man een eerlijke landeigenaar. Er is tenminste geen
aanleiding om te twijfelen aan zijn integriteit, hoewel hij wel blijk geeft van
een egocentrische gedachtengang over de toekomst.
Zijn doel is om materiële zorgen te voorkomen. Zijn voorraden wil hij op zo'n
manier opslaan dat ze hem een zorgeloos, veilig leven garanderen. Het gaat
hem daarbij niet om het 'bezit' als zodanig, maar om de mogelijkheid om van
het leven te kunnen genieten.
Zijn gedrag wijkt niet af van zoveel mensen om ons heen. In onze tijd zou hij
waarschijnlijk een gerespecteerd burger en werkgever zijn, die geniet van de
vrucht op zijn werk en probeert een goede pensioen-voorziening op te bouwen.

Waarom noemt God hem dwaas?

Om twee redenen:
Zijn beperktheid: Zijn 'schatten' reserveert hij alleen voor zichzelf.
Het is goed om hier de link te leggen naar het vorige gedeelte over de Barmhartige Samaritaan. Daar zagen we ook dat de priester en de Leviet alleen oog hadden voor hun eigen wereld en niet die van de ander.
Zijn hoogmoed: Hij leeft alsof zijn leven volledig in zijn eigen handen is. De
aankondiging: 'Vannacht zult u sterven!' laat zien dat het leven niet van
hemzelf is, maar dat hij dat van God heeft gekregen in bruikleen.

Hoe had de landeigenaar wel met zijn bezit om moeten gaan?

Ook hier gaat het om de reacties van de deelnemers, niet om een beoordeling. Het doel van deze vraag is dat het onderwerp dichter bij de deelnemers komt.
Lukas 9:25 (lezen).
Wat hebt u eraan de hele wereld te winnen en uzelf te verspelen of schade toe te brengen?
Je kunt nu de lijst die je in het begin hebt gemaakt (van dingen die belangrijk zijn inhet leven) nog eens nalopen met elkaar en vergelijken met wat je samen tot nu toe ontdekt hebt uit dit gedeelte.

Wat heeft deze gelijkenis ons geleerd?

Mogelijke antwoorden:
* Je bezit is niet het een en al
* Hoe je leven zich ontwikkelt, kun je niet volledig zelf uitstippelen
* We hebben het leven van God gekregen
* Ons leven vindt zijn diepere waarde in relatie tot God en de medemens
* Het is niet verkeerd om veel geld te verdienen en je toekomst zoveel
mogelijk veilig te stellen
* God heeft een hele andere visie op 'rijk zijn'

De rijke dwaas had geld en goed.
Hij baadde zich in overvloed.
Hij was gerust; hij had geen zorgen.
Hij had genoeg; hij was geborgen.

Hij was op alles voorbereid.
Zijn schuren vol, voor lange tijd.
Beslist, hij kon tevreden wezen;
Hij had de toekomst niet te vrezen.

Werd alles schaars, voor hém geen nood.
Zijn voorraad was oneindig groot;
Voor járen eten, volop kleren.
Hij kon de grootste nood trotseren.

Maar zie, toen hij diezelfde nacht
Zijn grote rijkdom overdacht.
Toen klonk een stem: G' hebt niets meer nodig;
Al wat ge hebt, is overbodig.

Want God, die sprak: "Gij dwaze, kom!
Uw korte levenstijd is om.
Geen schatten zullen u nog baten.
Gij moet het alles achterlaten".

Bezinning op de gelijkenis

De man, die God hier dwaas noemt, lijkt helemaal zo dwaas niet te zijn.
Hij heeft een helder verstand. Hij kan goed rekenen. Hij houdt rekening met de toekomst. Hij handelt met inzicht.
Is dat nu zo dwaas? Nee toch? Dat is toch verstandig!
Hij leeft niet zomaar van de ene dag in de andere; ook verkwist hij zijn geld niet, maar hij behartigt zijn zaken zorgvuldig.
Dat is toch alleen maar te prijzen!

En toch spreekt God deze man aan met: Gij dwaas!
Dat klinkt onheilspellend.
Iedereen vond deze man wijs. Hijzelf dacht ook, dat hij verstandig was,maar - te laat - zou hij ontdekken, niet wijs, maar dwaas te zijn.

Wat is dan toch het dwaze van deze man, die in het oog van de mensen zo verstandig leek?

Hij is toch niet dwaas omdat hij rijk is?
Nee, want die overvloedige oogst heeft hij niet aan zichzelf maar aanGod te danken. Zelf kon hij geen graankorreltje laten groeien.Hij is zelfs zó rijk door God gezegend, dat hij er door inverlegenheid geraakt is.
Echter niet zo, dat hij uitroept:
"Wat zal ik met Gods gunsten overlaân,
die trouwe Heer' voor Zijn gena vergelden?
Was dat het geval geweest, dan zou hij niet zo met zichzelf te radezijn gegaan. Dan zou hij de Heere gedankt hebben voor al de zegeningen,die hij heeft ontvangen, en dan zou hij ook zijn medemens niet vergetenzijn.
Maar in zijn overleggingen komt God niet voor, net zo min als zijnnaaste. Hij gaat plannen maken, zonder daarbij ook maaréén ogenblik aan God te denken.
Hij denkt alleen maar aan zichzelf.
Hij waant zich eigenaar van al Gods goederen, waarover hij meent naar eigen goeddunken te kunnen beschikken.
Daarom overlegt hij niet met God, maar alleen met zichzelf.

Lees maar eens hoe vaak hij het over "ik" en "mijn" heeft:

"Dit zal ik doen; ik zal mijn schuren afbreken; ik zal grotere bouwen;
Ik zal daarin verzamelen al dit mijn gewas en deze mijn goederen".
Ik, ik, ik......
Hoort u wel, het draait allemaal om hem.
God komt er niet in voor. Deze man heeft alles aan zichzelf te danken.
Hij heeft er immers hard voor gewerkt.
En zo legt hij beslag op Gods gaven.
Dat is puur hoogmoed. Dat is dwaas!
Want daar moet óók zijn ziel het dan maar mee doen.
Hoor hem maar eens: "Ziel, gij hebt vele goederen , opgeslagen voor vele jaren. Neem rust, eet, drink, wees vrolijk!"
Voelt U hoe de Heere Jezus de spot drijft met deze dwaas, die Hij in de gelijkenis aan ons voorstelt.

Hij tekent hem als een dwaas, die bezig is rijk te worden; die bezig is schatten te verzamelen, maar niet rijk is in God.
En juist daarom is hij zo nameloos arm.
Hij bouwt aan een onbezorgde toekomst; een toekomst, die hij veel enveel langer maakt, dan zij is, want hij houdt geen rekening met dedood, die komen kan.
En zo maakt hij plannen voor vele jaren tot op de laatste dag van zijn leven.

Zulke mensen zijn geen zeldzaamheid. Zij zijn er al vanaf het begin van de wereld.

Toen Noach aan de ark bouwde, bouwden de mensen om hem heen al aan huntoekomst. Ze maakten van het leven wat ervan te maken viel. Ook toenspraken ze over eten, drinken en vrolijk zijn.
Maar ze deden het in de schaduw van de dood, want al gauw kwam de zondvloed, de dood! Onverwachts!

En zulke mensen zijn er nu nog.

En wie eens eerlijk bij zichzelf naar binnen kijkt, moet er zich misschien ook wel onder scharen.
Mensen, die hard werken; mensen, die plichtsgetrouw aan hun toe-komstbouwen; mensen met energie en visie, die durven af te breken om op tebouwen. Ze zijn vaak een voorbeeld van moed en initiatief.
Maar aan God denken ze niet. Voor Hem is in hun leven geen plaats.

En hun lege ziel hebben ze tot zwijgen gebracht door hun werk, hun geld, hun idealen voor de toekomst, een toekomst zonder eind.
"Wat zal ik doen?" Dat is de vraag die hun leven beheerst.
Ze vragen zich af: "Hoe kan ik nog meer verdienen? Hoe kan ik mijn geld het beste beleggen?
Wat zal ik voor mijn geld kopen?
Hoe kan ik mijn bezit veilig stellen, zodat ik mij daarover geen zorgen behoef te maken?
Welke verzekeringen zal ik sluiten, zodat er niets met mijn hebben enhouden gebeuren kan, en ik straks kan zeggen: Neem het er nu maar eensvan, en rust maar eens lekker uit, want het zal mijn tijd wel duren?"
Aan God denken ze niet; aan de dood ook niet.
Toen ze jong waren, rekenden ze op nog heel veel jaren;
nu ze ouder geworden zijn verwachten ze nog veel ouder te worden.

Hoe lang is "vele jaren" eigenlijk?

Daar geeft God zelf het antwoord op:
"Gij dwaas! Je dacht aan veel jaren. Dit is de laatste dag. Vannacht wordt je ziel opgeëist!

Gij dwaas! Je dacht aan veel goederen. Het enige nodige mis je.

Gij dwaas! Je dacht tegen alle risico's verzekerd te zijn. Je vergat je ziel.
Was je laatste woord niet: Wees vrolijk?
Het einde is gekomen!

Gij dwaas! Je dacht heel je leven binnen te zijn, maar deze nacht kom je voor altijd buiten te staan.

Gij dwaas! Vandaag nog had je je goederen getaxeerd. Vannacht taxeertGod je ziel! En al je goederen kunnen je dan niet éénseconde langer in leven houden.

Gij dwaas! De vele jaren, waarop je rekende krimpen in tot luttele uren.

Gij dwaas! Je had geen tijd om aan God te denken, maar vannacht zul je Hem ontmoeten met lege handen.
Aan je goederen heb je nu niets meer.
Morgen zitten je erfgenamen rond de tafel. Zij verdelen je bezittingen.
Een mooie grafsteen zal er dan van al je goederen nog wel afkunnen.
Maar God schrijft daarop: Zo vergaat het een mens die zich schatten vergadert, maar niet rijk is in God".

elijkenis van 'Het huis op de rots'

Lees ook eens het document:  Wat is een gelijkenis eigenlijk?

Handig Hulpmiddel:  Een overzicht van de Gelijkenissen

    Overzicht van gelijkenissen in deze serie - maak maar een keus

• Huis op de steenrots (Mattheüs 7: 24 - 27; Lukas 6: 47 - 49)
• De vierdelige akker (Mattheüs 13: 3 - 9 en 13 - 20; Markus 4: 3 - 9 en 13 - 20; Lukas 8: 5 - 8 en 11 - 15)
• Het onkruid tussen de tarwe (Mattheüs 13: 24 - 30 en 36 - 43)
• Het mosterdzaad (Mattheüs 13: 31 - 32; Markus 4: 30 -32; Lukas 13: 18 - 19)
• De zuurdesem (Mattheüs 13: 33, Lukas 13: 20 -21)
• De schat in de akker (Mattheüs 13: 44)
• De kostbare parel (Mattheüs 13: 45 - 46)
• Het visnet (Mattheüs 13: 47 - 50)
• Het verloren schaap (Mattheüs 18: 12 - 14); Lukas 15 : 4 - 7)
• De onbarmhartige dienstknecht (Mattheüs 18: 23 - 35)
• De arbeiders in de wijngaard (Mattheüs 20: 1 - 16)
• De twee zonen (Mattheüs 21: 28 - 31)
• De boze wijngaardeniers (Mattheüs 21: 33 - 41; Markus 12: 1 - 9 en 12; Lukas 20: 9 - 16 en 19)
• De koninklijke bruiloft (Mattheüs 22: 2 - 14; Lukas 14:16 - 24)
• De tien maagden (Mattheüs 25: 1 - 13)
• De talenten (Mattheüs 25: 14 - 30; Lukas 19: 11 - 27)
• De zaadzaaier (Markus 4: 26 - 29)
• De twee schuldenaars (Lukas 7: 41 - 43)
• De barmhartige Samaritaan (Lukas 10: 30 - 37)
• De onbeschaamde vriend (Lukas 11: 5-8 )
• De rijke dwaas (Lukas 12: 16 - 21)
• De onvruchtbare vijgenboom (Lukas 13: 6 - 9)
• De torenbouw (Lukas 14: 28 - 33)
• De verloren penning (Lukas 15: 8 - 10)
• De verloren zoon (Lukas 15: 11 - 32)
• De onrechtvaardige huishouder (Lukas 16: 1-8 )
• De rijke man en de arme Lazarus (Lukas 16: 19 - 31)
• De heer en zijn knecht (Lukas 17: 7 - 10)
• De Farizeeër en de tollenaar (Lukas 18: 9 - 14)

LEES OOK EENS OVER : DE ZEVEN GELIJKENISSEN IN HET EVANGELIE VAN MATTHEÜS

LEES OOK EENS : DE GELIJKENISSEN VAN DE HEILAND VERKLAARD EN TOEGEPAST IN LEERREDENEN door C. H. Spurgeon