HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS

                                                    
                    

DE HEILIGE SCHRIFT - DE BIJBEL 

KLAAGLIEDEREN VAN JEREMIA

De vindplaats van materiaal voor Bijbelstudie, geloofstudie, catechese, school, kring, persoonlijk geloof, studie thuis, kerk, club, nieuws, godsdienstonderwijs, zingeving en vooral heel veel mogelijkheden om je Bijbelkennis te vergroten. Blijf niet afhankelijk van anderen maar lees zelf de Bijbel. Investeer in geestelijke rijkdom.

De Studiebijbel is uitermate geschikt om de Bijbel te leren verstaan.

Je kunt een keus maken uit onderstaande tabel voor verdere studie
---- In de linkerkolom kies je een bijbelboek met uitleg
----  Er onder in de linkerkolom commentaren bij een bijbelboek
 In de rechterkolom zie je het kommentaar

 Terug naar de Inleiding van deze serie

BIJBELBOEKEN met UITLEG 1e lijst in deze kolom + DE COMMENTAREN 2e lijst in deze kolom

COMMENTAAR op BIJBELBOEK

Oude Testament Genesis Exodus Leviticus Numeri Deuteronomium Jozua Richteren Ruth 1 Samuël 2 Samuël 1 Koningen 2 Koningen 1 Kronieken 2 Kronieken Ezra Nehemia Esther Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Zefanja Haggaï Zacharia Maleachi Nieuwe Testament Mattheüs Marcus Lukas Johannes Handelingen Romeinen 1 Korinthiërs 2 Korinthiërs Galaten Efeziërs Filippensen Kolossensen1 Tessalonicensen2 Tessalonicensen 1 Timotheüs 2 Timotheüs Titus Filemon Hebreeën Jakobus 1 Petrus 2 Petrus 1 Johannes 2 Johannes 3 Johannes Judas Openbaring KIES HIERONDER COMMENTAAR op een BIJBELBOEK OT Genesis Exodus Leviticus   Numeri Deuteronomium Jozua   Richteren   Ruth   1 Samuël 2 Samuël   1 Koningen   2 Koningen   1 Kronieken 2 Kronieken   Ezra   Nehemia   Esther Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied Jesaja Jeremia Klaagliederen van Jeremia Ezechiël Daniël Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Zefanja Haggaï Zacharia Maleachi NT Matthëus Markus Lukas Johannes Handelingen Romeinen 1 Korinthiërs 2 Korinthiërs Galaten Efeziërs Filippensen Kolossensen 1Thessalonicensen 2Thessalonicensen 1 Timothëus 2 Timothëus Titus Filemon Hebrëen Jakobus 1 Petrus 2 Petrus 1 Johannes 2 Johannes 3 Johannes  Judas Openbaring

KLAAGLIEDEREN VAN JEREMIA Het NKlaagliederen (Hebreeuws: איכה Eichah) is een van de boeken van het Oude Testament en de Tenach.  Ontstaan Uit 2 Kronieken 35:25 kan je afleiden dat de klaagliederen door de profeet Jeremia zijn geschreven. Maar bijbelwetenschappers nemen ook wel aan dat het boek gemaakt is door een van de zangers die bij de tempel in Jeruzalem werkte. In elk geval zijn de liederen niet lang na de verovering van Jeruzalem in 586 voor Christus ontstaan. In de joodse canon wordt het Eichah genoemd, wat "Hoe" betekent, het beginwoord van een klaaglied (zie 2 Sam. 1:19-27). Het is het eerste woord van dit boek. De Septuaginta noemde het boek Klaagliederen (Grieks threnoi = Hebreeuws kinot) wat nu algemeen gebruikt wordt om de aard van het boek aan te geven. In dit boek rouwt de profeet om de verwoestingen en het leed die door de Chaldeeën over het heilige land gebracht zijn. Dit Bijbelboek wordt onder de Geschriften gerangschikt en daarbinnen onder de Megillot, de feestrollen. Het wordt op de joodse treurdag Tisja beAv in alle synagoges voorgelezen, zowel 's avonds als 's ochtends.  Het boek Klaagliederen is een verzameling van vijf liederen waarin de dichter klaagt en treurt over de verwoesting van Jeruzalem. De vijf klaagzangen in het boek geven een levendig beeld van de ellende die de val van Jeruzalem met zich meebracht. Jeruzalem wordt in Klaagliederen trouwens Sion genoemd. Je krijgt bij sommige verzen het idee dat ze geschreven zijn door iemand die bij de verwoesting aanwezig was. De schrijver laat zien hoe erg de verwoesting van Jeruzalem was, maar zegt ook dat de ellende een straf van God is voor de zonden van het volk. God had alle reden om de stad in handen van de Babyloniërs te laten vallen. De dichter roept de lezers op hun leven te veranderen en weer op Gods liefde te gaan vertrouwen. Er is hoop op een betere toekomst. Ontstaan Uit 2 Kronieken 35:25 kan je afleiden dat de klaagliederen door de profeet Jeremia zijn geschreven. Maar bijbelwetenschappers nemen ook wel aan dat het boek gemaakt is door een van de zangers die bij de tempel in Jeruzalem werkte. In elk geval zijn de liederen niet lang na de verovering van Jeruzalem in 586 voor Christus ontstaan. De Klaagliederen van Jeremia bevat treurige weeklachten over de jammerlijke verwoesting van het koninkrijk van Juda en van de stad Jeruzalem, mitsgaders over de zeer erbarmelijke toestand der Joden, die merendeels omgekomen waren door heet zwaard, de honger of de pest.  Dit boek is zo deftig in woorden en stijl, dat geen enkel geschrift van de allerwelsprekendste schrijvers onder de heidenen daarmee vergeleken kunnen worden.  Het is onzeker, wanneer Jeremia dit boek geschreven heeft. Sommigen menen kort na de dood van koning Josia, na wiens dood de zaken der Joden dagelijks meer en meer vervallen zijn, gelijk blijkt uit onder meer 2 Kronieken 35 vs 25: zie, zij zijn geschreven in de klaagzangen.  Anderen menen, dat het pas na de verwoesting van Jeruzalem en van de tempel door de Chaldeën geschreven is, nadat de overgebleven Joden gevankelijk waren weggevoerd naar Babylonië, waarop de woorden dan ook doorgaans slaan.  Klaagliederen is geschreven door de profeet Jeremia. Het beschrijft zowel de vernietiging van de Tempel in Jeruzalem als de ballingschap van het Joodse Volk. Het boek werd vóór de vernietiging van de Tempel geschreven als profetische waarschuwing. Nu is het een boek ter herinnering. Het is de gewoonte Klaagliederen te lezen in de synagogen op de vastendag Tish Be'Av, de herinneringsdag van de vernietiging van zowel de Eerste Tempel 9422 voor de gewone jaartelling) als de Tweede Tempel (68 vóór de gewone jaartelling. Het boek vertelt de pijn en wanhoop van de natie vanwege het verlies van de Heilige Tempel en het Heilige land.  Algemeen geaccepteer is dat Jeremia de auteur was. Dit is de mening van o.a. de Talmoed, de Targum en de Septuaginta. De geest, toon, taal, woordkeus en onderwerpen stemmen overeen met de traditie die het aan hem toeschrijven. Volgens de traditie trok hij zich na de vernietiging van Jeruzalem door Nebukadnezar in een grot buiten de Damascus-poort terug waar hij zijn boek schreef. Volgens Easton werd eind 19e eeuw door de inwoners van het toenmalige Jeruzalem nog een grot in een heuvel bij de westelijke poort aangewezen als de 'grot van Jeremia.' "Daar, in die intense houding van verdriet, door Michelangelo vereeuwigd, kan Jeremia heel goed getreurd hebben over de val van zijn land" (Stanley, Jewish Church).  Het boek Klaagliederen is een verzameling van vijf liederen waarin de dichter klaagt en treurt over de verwoesting van Jeruzalem. De vijf klaagzangen in het boek geven een levendig beeld van de ellende die de val van Jeruzalem met zich meebracht. Jeruzalem wordt in Klaagliederen trouwens Sion genoemd. Je krijgt bij sommige verzen het idee dat ze geschreven zijn door iemand die bij de verwoesting aanwezig was. De schrijver laat zien hoe erg de verwoesting van Jeruzalem was, maar zegt ook dat de ellende een straf van God is voor de zonden van het volk. God had alle reden om de stad in handen van de Babyloniërs te laten vallen. De dichter roept de lezers op hun leven te veranderen en weer op Gods liefde te gaan vertrouwen. Er is hoop op een betere toekomst. Het boek bevat dus vijf afzonderlijke gedichten. In hoofdstuk 1 laat de profeet zijn gedachten dwalen over het vele leed dat de stad overkomen is, terwijl de stad nu zit 'als een eenzame weduwe, die alleen gezeten weent.'  In hoofdstuk 2 worden deze verwoestingen beschreven in verband met de nationale zonden die er aan ten grondslag liggen. Hoofdstuk 3 spreekt over de hoop voor het volk van God. De kastijding is gericht op hun herstel, een betere dageraad ligt in het verschiet. Hoofdstuk 4 betreurt de verwoestingen die over stad en tempel gekomen zijn, maar voert dit alleen op de zonden van het volk terug. Hoofdstuk 5 is een gebed dat Sions bestraffing mag worden weggenomen in de bekering en het herstel van het volk.  De eerste vier gedichten zijn acrostichons, zoals ook bijvoorbeeld psalm 25, 34, 37 en 119. In een bijbels acrostichon begint ieder vers of regel met een opvolgende letter van het hebreeuwse alfabet.  Het eerste, tweede en vierde klaaglied hebben elk 22 verzen, conform het aantal letters in het hebreeuwse alfabet. Het derde klaaglied heeft er 66, driemaal dit aantal, doordat er telkens drie opeenvolgende verzen zijn die met dezelfde letter beginnen. Het vijfde klaaglied is niet acrostisch.  Verschillende componisten hebben werken geschreven op de tekst van de Klaagliederen.  Klaagliederen 1: 1 - 6  Het boek klaagliederen zit bijzonder kunstig in elkaar. Alle 5 liederen bevatten 22 strofen overeenkomstig de 22 letters van het hebreeuwse alfabet. In het derde klaaglied (hoofdstuk 3) is het acrostichon zelfs aanwezig bij alle drie regels van elke strofe, zodat deze drie regels telkens met dezelfde letter beginnen. Waarschijnlijk wil deze bijzondere compositie duidelijk maken dat bij alle chaos en verwoesting de orde van God niet fundamenteel wordt verstoord. Ondertussen klinken hartverscheurende klachten. De verwoesting van Jeruzalem is vreselijk. Maar wellicht is de ontrouw van “minnaars en vrienden” het meest bitter. Het vertrouwen op andere volken en machten bleek volkomen onterecht. Wat krijg je dan een klap…..  Klaagliederen 1: 7 - 12  Het verbond tussen God en zijn volk wordt in de bijbel vaak getekend onder het beeld van een huwelijk. Israël is de HERE voortdurend ontrouw. In plaats van op God te vertrouwen zocht men het in bondgenootschappen met andere volken. Toen het erop aankwam lieten deze “vrienden” Jeruzalem in de steek. Ze papten aan met de Babyloniërs en werden tot vijanden. Nu Jeruzalem gevallen is en de gedachten terug gaan dringt het besef door dat het oordeel van God volkomen terecht is. De zonde en onreinheid van de stad waren zo groot dat men zich daar nu vreselijk voor schaamt. Men voelt aan alle kanten afwijzing en schuld. Het is terecht, maar het doet zo’n zeer. Wat snakt een zondaar ernaar om niet afgewezen te worden. Jezus ging ons voor in het zoeken van zulke mensen. Zijn genade deed wonderen!  Klaagliederen 1: 13 - 17  Vers 14 tekent het oordeel over de zonde in het beeld van een juk met zware lasten. Daaronder ga je gebukt. Jeruzalem bezwijkt eronder. Het “feest” van vers 15 doelt op een offerfeest. Jonge mannen worden als lammeren afgeslacht. Het is een beeld van het oordeel, net als die kuip waarin de druiven worden getreden. Het oordeel is zo bitter, het lijden zo diep. De klaagzang klinkt, maar niemand wil meezingen. Jeruzalem vindt bij de omstanders geen gehoor voor haar klacht. Ze wordt als een onreine gemeden. Ieder gaat een straatje om. Die eenzaamheid valt zo zwaar. Ik moet denken aan die opdracht van de Here in Romeinen 12: 15  “Weent met de wenenden”. We hoeven het lijden niet op te lossen of uit te wissen. Onze taak is te willen delen. Weet je iemand met wie jij vandaag de tranen kunt delen?  Klaagliederen 1: 18 - 22  Aan het slot van dit eerste klaaglied horen we de schuldbelijdenis van de zondaar. De HERE is rechtvaardig in al zijn oordelen. Wij mogen vanuit het Nieuwe Testament weten van Christus die het oordeel in onze plaats gedragen heeft. Daar zit ook een gevaarlijke kant aan. Er zijn er die via het belijden van schuld aan het oordeel willen ontsnappen. Maar hebben we al aan de zonde geleden? Zijn we ten volle bereid de verantwoordelijkheid voor onze woorden en daden te dragen? Is ons leven werkelijk tot een ommekeer gekomen?  Het Oude Testament maakt ons zonneklaar dat God een God van recht is. Wie daar een loopje mee wil nemen komt beslist verkeerd uit.  Klaagliederen 2: 1 - 6  Ook onze wereld wordt opgeschrikt door bomaanslagen. Ook in onze tijd ligt in allerlei landen de kerk in puin. Ook mensen in mijn nabije omgeving zijn de Here helemaal kwijt.  Nee, ik weet niet of ik dat allemaal zo rechtstreeks aan de HERE toe moet schrijven. Want er is natuurlijk wel verschil tussen toen en nu, toen Israël voor de ballingschap en nu de samenleving en de kerk van vandaag. Het valt op hoe in vers 1-6 alle ellende rechtstreeks aan de HERE wordt toegeschreven. Ga maar na: Hij is het handelende onderwerp van al die ellendige regels. En ik zou dat zo niet meteen zeggen van alle ellende in de wereld van vandaag, dat dat allemaal het werk is van de Here in eigen persoon… Of mis ik iets als ik bij bomaanslagen en kerkverlating, bij burgeroorlogen en strafkampen alleen maar aan menselijke factoren denk?  Klaagliederen 2: 7 - 12  Weet je, ik heb er helemaal geen zin in. Nog twee weken lang een toelichting geven bij Klaagliederen. Goed, het boekje staat in de bijbel en we zullen het dus af en toe moeten lezen, maar kan dat niet wat sneller? Elke dag één hoofdstuk, dan ben je er in minder dan een week doorheen. Ik hou niet van Klaagliederen. Ik wil het liever leuk houden… Er zijn gebeurtenissen waarvan je niet wilt weten. Je ziet de beelden een paar seconden langskomen op tv, maar gelukkig meteen daarna is er de reclame van de Ster, die je weer verplaatst naar de normale omstandigheden.  Of vergis ik me en zijn de schokkende beelden van het journaal en van Klaagliederen echter dan de wereld van reclame, lekker eten, spelende kinderen die van hun ouders krijgen wat hun hartje begeert? Of moet ik het allebei een plaats proberen te geven in mijn leven?  Klaagliederen 2: 13 - 18  Uiterste troosteloosheid. De dichter zou niet weten waar hij troost vandaan zou moeten halen. Nergens is genezing te vinden. Ook niet bij God, want Hij zelf heeft juist deze wonden geslagen. Ja, het is ook nog eens onze eigen schuld. We hebben het aan onszelf te danken. En onze vijanden zijn vol leedvermaak. En waar was God in alles? Hij was er wel: Hij had nota bene de regie!  Bij wie kunnen we dan nog terecht. Ik zie maar één weg: we gaan in beroep tegen Gods handelen bij Hem zelf. In de naam van Jezus!  Klaagliederen 2: 19 - 22  Dit kunt U toch zo niet bedoeld hebben, HERE onze God.  Dit is toch Godgeklaagd? Dit is toch de omgekeerde wereld? Hoezeer we het ook zelf verdiend hebben, dit gaat toch te ver? Vrouwen die hun eigen kinderen eten, dit kán gewoon niet! Dit kunt U toch niet willen. Geen levende priester of profeet meer in Jeruzalem als verwijzing naar Christus? Dat kán de bedoeling toch niet zijn? HERE, we doen, tegen uw eigen oordeel in, een appèl op uw diepste gevoelens. Dieper dan uw woede moet toch uw medelijden zijn?!  Klaagliederen 3: 1 - 18 “Ik ben de mens die te lijden heeft onder de stok van zijn toorn.” Het doet denken aan Psalm 23: “uw stok en uw staf, die vertroosten mij”, maar niet heus. Hij leidt mij en voert mij naar vredig water. O ja? Dat kan die dierbare psalm wel zo mooi zeggen, maar mij voert Hij niet naar vredig water maar in een lichtloos duister! Mijn leven is een persiflage van Psalm 23 geworden.  Ik ken één iemand die als personificatie van zijn hele volk dit lijden aan den lijve heeft ondervonden: Christus. Hij lijdt met mij en voor mij.  Klaagliederen 3: 19 - 36  Hier komen we bij de kern. Een uitkijktoren in de doolhof van het lijden, waar je telkens vastloopt, en geen uitgang kunt vinden, geen troost. Maar midden in het boekje Klaagliederen staat als uitkijktoren deze tekst: “Slechts met tegenzin brengt hij leed en rampspoed over de mensen” (3:33). De vorm van dit bijbelboek is zeer uitgekiend. Telkens 22 verzen per klaagzang, (of een veelvoud ervan), naar de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. Hoofdstuk 3 is het middelste van de 5 hoofdstukken, en op de helft van dit hoofdstuk met zijn 66 verzen lees je in vers 33 de kern, het centrum, het houvast, een toren tot in de hemel. God straft, maar niet van harte, al krijgen we soms sterk die indruk. God straft, maar het is niet zijn eigenlijke werk. Ten diepste is Hij anders. Zijn hart legt Hij in zijn liefde. De kunst van het geloof is het om dit vast te houden als je midden in de doolhof van het lijden zit. Hij straft: kijk maar naar Golgotha. Maar niet van harte: het graf gaat open en Christus verrijst.  Klaagliederen 3: 37 - 51  Hier komt een nieuwe toon in het klaaglied: het wordt een oproep tot zelfbeproeving. Wat klaagt een mens zolang hij nog leeft? Laat hij klagen over zijn zonden. Bedenk overigens wel dat dit niet een motto is om iedereen die wat te klagen heeft een draai om de oren te geven. Het is een motto dat de dichter niet alleen anderen, maar allereerst zichzelf meegeeft.  Klaagliederen 3: 52 - 66  Langzaam maar zeker groeit er weer hoop. Het zijn wat verloren momenten in dit hele boekje vol wanhoop, maar ze zijn er: momenten dat je de ervaring opdoet dat de Here niet alleen maar ver weg en ongenaakbaar is, maar dichtbij. ”Altijd als ik roep, bent u nabij; u zegt mij: ‘wees niet bang’”. (vers 57). Deze ervaring lag niet voor het oprapen, maar werd pas verworven na langdurig, aanhoudend, smekend, schuldbewust en klagend gebed.  Klaagliederen 4: 1 - 10  Alles wat goed was, is niet alleen afgelopen, maar is in zijn tegendeel omgeslagen. Dat maakt het allemaal nog des te schrijnender. We waren het zo anders gewend. God is zo goed voor ons geweest. Maar door onze eigen domme schuld is er een einde aan gekomen. Dit is het omgekeerde leven, dit is geen leven meer, dit is de hel.  Klaagliederen 4: 11 - 16  Priesters en profeten heeft God gestuurd om zijn volk aan zich te verbinden. Ze deelden in Gods heiligheid, als trekkend voorbeeld voor Israël, om heilig te zijn zoals God heilig is. Deze mensen die zo dicht bij God stonden, die Hem vertegenwoordigden, God heeft ze van zich af geschud: weg ermee. Ze gelden als mensen met huidvraat, melaats, onrein, daar wil je niets meer mee te maken hebben. Niemand. Ook God zelf niet.  Klaagliederen 4: 17 - 22  Niet alleen priesters en profeten, ook de messiaanse koning is verdwenen. Let eens op de prachtige beelden van hoop en vrede die aan zijn persoon waren verbonden: de adem van ons leven, in wiens schaduw we hoopten te leven te midden van de volken. Het was te hoog gegrepen voor koningen als Sedekia. Alleen Christus kan dit waarmaken. Kent u hem als de adem van uw leven? Nadat de dichter over de dood van het einde van de messiaanse koning heeft geschreven, groeit toch weer de hoop op herstel en op het oordeel van God door Christus over zijn vijanden.  Klaagliederen 5  Eerst iets over de vorm van dit lied. De vorige hoofdstukken waren abc-liederen: van a tot z volgde het gedicht het alfabet. Hoofdstuk 5 heeft wel net als de andere hoofdstukken 22 verzen (hoofdstuk 3 had een drievoud van 22 = 66 verzen). Maar er is geen alfabet. Geeft de dichter de moed op om zijn wanhoop toch nog in een mooi geheel te vatten? Bedoelt hij dat dit een gebed zonder eind is: nooit af, nooit aankomt bij de laatste letter van het alfabet, zolang het onverhoord blijft? En is de vorm daardoor ook niet een aansporing om te blijven bidden om herstel van Gods stad?  In vers 3 staat dat we wezen zijn zonder vader. Het Hebreeuwse woord voor vader is hier: Ab. (een variant van het bekendere Abba). Kunstig: na twee regels denk je als lezer: waar is het abc in dit lied? De derde regel geeft als antwoord: we zijn zonder ab, we zijn zonder vader. Dat is het ergste van alles. Als God je vader niet meer is, slaat de chaos toe.  Aan het eind klimmen de gedachten omhoog naar de troon van God, en het gebed is: breng ons terug bij U, en maak toch een eind aan uw eindeloze toorn. Leer ons weer Abba, Vader, zeggen. Aanvulling : Rouw en verdriet  Als iemand sterft die je goed kent of van wie je houdt, is dat een groot verlies. Je hebt het moeilijk en bent diep bedroefd. Vaak zijn er geen woorden voor om dit uit te drukken. Hoe kun je vertellen wat je voelt als je zoveel pijn hebt? Verdriet kun je ook hebben om iets anders dan de dood van een dierbaar iemand. Het kan zijn dat je ziek bent, of dat iemand anders van wie je houdt, ziek is. Je kunt ook verdriet hebben omdat je in de steek gelaten bent. Of omdat er geweld tegen je is gebruikt. Er zijn zoveel soorten van pijn en verdriet. Spoortje licht De bijbel is een boek waarin ons hele leven een plek krijgt. Ook de moeilijke kanten van het leven worden belicht. Het kan goed zijn zulke verhalen te lezen en te horen, om te weten dat je er niet alleen in staat. Je kunt je eigen verdriet dan misschien beter een plek geven. De bijbelse verhalen laten ook altijd een andere kant zien: dat het verdriet dat je beleeft niet het einde is. Soms kun je, bijna tegen beter weten in, hopen op een andere toekomst. Een wereld zonder pijn en verdriet. Een leven zonder angst en dood. De dichter van Klaagliederen put uiteindelijk hoop uit de ervaring dat God hem niet in de steek laat. Lees eens 3:55-59. Misschien herken je die ervaring? Het kost tijd om verdriet een plaats te geven, dat gaat niet zomaar. Neem die tijd. En als je er aan toe bent, probeer dan je pijn met iemand te delen. Dat kan in een gebed met God, maar ook met een vriend of vriendin, je jeugdleider, vader of je moeder. Want als je in de pijn gevangen zit, blijf je alleen. Als er iemand is die jouw verdriet deelt, kan je dat ervaren als een geschenk van God, als een spoortje van licht in een donker ravijn. Het kan je de hoop geven dat het eens anders zal worden. Dat de zon weer zal opgaan, ook voor jou. 'Uit de diepte van de put roep ik uw naam, HEER. U hoort mijn stem. Sluit uw oor niet voor mijn zuchten en mijn hulpgeroep. Altijd als ik roep, bent u nabij; u zegt mij: 'Wees niet bang.' (3:55-57)

 

READ THE BOOK - THE BIBLE CHANGE YOUR LIFE

       

Heer, wees mijn Gids

INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM

Remember all victims of violence worldwide   

GEBED  LEEFREGEL  BELIJDENIS  

DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO

CREATOR

HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS